W3

Question 1

Farmakokinetyka to:

Answer 1

dziedzina farmakologii opisująca zmiany stężenia leku lub jego metabolitów w ustroju w czasie.

Question 2

Lek czyli ksenobiotyk to znaczy:

Answer 2

substancja niebędąca naturalnym składnikiem żywego organizmu

(występuje w organizmie, który ani jej nie produkuje ani nie jest przyjmowana z pożywieniem)

Question 3

Losy leków w organizmie:

Answer 3

-Uwalnianie z postaci leku
-Wchłanianie
-Dystrybucja
-Metabolizm
-Wydalanie

Question 4

Uwolnienie leku

Answer 4

to przejście leku do roztworu, do postaci rozpuszczonej w wodzie

Question 5

OBJĘTOŚĆ
DYSTRYBUCJI

Answer 5

objętość wody organizmu, do której dociera dany lek - w odniesieniu do leków rozpuszczalnych w wodzie

Question 6

Objętość wody całkowitej w organizmie człowieka wynosi u mężczyzn i kobiet (%)

Answer 6

M - 61%
K - 51%

Question 7

4,5 % masy ciała (3-5 l) stanowi
ok. 23 % masy ciała (10-20 l)
ok. 34 % masy ciała (25-30 l)

Answer 7

krew
płyn zew. kom.
płyn wew. kom.

Question 8

jeżeli objętość dystrybucji leku wynosi: x L to lek rozmieszcza się
X 1= 5 L
X 2= 10 - 20 L
X 3= 25- 30 L
X 4= 40 L
X 5= przekracza 100% masy ciała

Answer 8

X1 = we krwi
X2= w płynie zewnątrzkomórkowym + krew
X3= w płynie wewnątrzkomórkowym
X4= we wszystkich płynach ustroju
X5 = lek wiąże się silnie z tkankami, gromadzi się w określonym głębokim kompartmencie

Question 9

objętość dystrybucji

Answer 9

jest współczynnikiem proporcjonalności między niemożliwą do określenia ilością leku (A) w organizmie w danym czasie a możliwym do określenia stężeniem (C) tego leku we krwi, w kompartmencie, z którego pobieramy próbki do badań

Vd= A/C ilość/stężenie

Question 10

współczynnik dystrybucji delta

Answer 10

delta = Vd : masa ciała

z tego wynika, że

Vd= delta x masa ciała

Question 11

Jeżli delta jest > 1 to lek:

Answer 11

silnie wiąże się z białkiem, tkanką

Question 12

0,5 g leku podano i.v. pacjentowi o masie ok. 80 kg. Stężenie początkowe w surowicy krwi wynosiło 10mg/litr:
Gdzie gromadzi się lek?

Answer 12

Objętość dystrybucji = dawka : stężenie = 500 mg : 10 mg/l = 50 litrów

(ok. 60 % masy ciała) => gromadzi się we wszystkich płynach ustroju

Question 13

Eliminacja leków to następujące dwa procesy:

Answer 13

biotransformacja i wydalanie

Question 14

Stała szybkość eliminacji:

Answer 14

odsetek (%) o ile w jednostce czasu zmniejsza się stężenie leku we krwi (osoczu)

np. 15% / 1 h = 0,15 / 1h

Question 15

Metabolizm leków= biotransformacja

Answer 15

-wszystkie przemiany biochemiczne, którym ulega lek w żywym organizmie przy udziale układów enzymatycznych zawartych w wątrobie, przewodzie pokarmowym, płucach, nerkach, w obrębie skóry i innych tkankach

• zdolność organizmu do przekształcania związków lipofilnych w hydrofilne !!!

Question 16

Metabolizm leków wg Williamsa (slajd 23 wykład 3)

Answer 16

slajd 23 wykład 3

Question 17

Typy biotransformacji:

Answer 17

1) Lek aktywny →metabolit nieaktywny

2) Lek nieaktywny (PROLEK) →metabolit aktywny

3)Lek aktywny →metabolit aktywny

4) Lek aktywny →metabolit toksyczny, np.paracetamol

Przykłady do każdego (slajd 24 wykład 3)

Question 18

Prolek = prekursor leku = lek prekursorowy

To?
Kiedy się go wykorzystuje?

Answer 18

Substancja nieczynna, która w wyniku procesów enzymatycznych lub nieenzymatycznych w organizmie zostaje przekształcona w postać czynną

proleki wykorzystuje się w przypadku:
*związków czynnych obdarzonych nieprzyjemnym smakiem,
*niezadowalającej rozpuszczalności w wodzie przy konieczności parenteralnego podawania leku,
*małej biodostępności przy stosowaniu doustnymi
*dużego efektu pierwszego przejścia,
*krótkiego czasu działania,
*niedostatecznej dystrybucji do narządu docelowego,
*niezadowalającej selektywności działania albo dużej toksyczności,

Question 19

Metabolizm paracetamolu:

Answer 19

47, 5 % w nietoksyczny glukuronid
47, 5 % w nietoksyczny siarczan
Zostaje 5%, które przekształca się w toksyczny N-acetylobenzimipochinon => śmierć kom. wątrobowej

Question 20

Reakcje (fazy) biotransformacji:

Answer 20

1.Reakcje I fazy –przygotowanie metabolizmu
2. Reakcje II fazy -wtórne do przekształcenia leku w procesach I fazy

Question 21

Reakcje I fazy biotransformacji (tworzenie grup polarnych w cząsteczce)

Answer 21

-utlenianie (hydroksylacja, oksydacja, dezalkilacja, oksydatywna dezaminacja, dehalogenacja)
-redukcja
-hydroliza

reakcje zależne od układu enzymów cyt. P-450

Question 22

Reakcje II fazy biotransformacji =>
II faza metabolizmu obejmuje reakcje:

Answer 22

konjugacji, (=sprzęganie, acetylacja, alkilacja), tzn. cząsteczki są łączone z endogennymi związkami:

kwas glikuronowy,
*kwas siarkowy,
*kwas glutaminowy,
*glutation,
*z grupami acetylowymi,
*z glukozą,
*z aminokwasami, np. glicyną,
*z grupą metylową

W tych reakcjach uczestniczą:
1) glukurotransferazadwufosforanowa urydyny = (urydylo-difosfo-glukuronylotransferaza (UDPG-T)=transferaza glukuronowa,
2)S-transferaza glutationu,
3) N-acetylotransferaza,
4) sulfotransferaza i inne.

Question 23

W reakcjach drugiej fazy powstaje zawsze związek:

Answer 23

nieaktywny farmakologicznie przygotowany do wydalenia go z organizmu

Question 24

Cząsteczki leku mogą współzawodniczyć o to samo miejsce wiążące tego samego enzymu

Jeżeli w organizmie w tym samym czasie znajduje się kilka leków metabolizowanych przez ten sam izoenzym to może nastąpić

Answer 24

Przedłużenie działania leku –inhibitor enzymatyczny (cymetydyna, chloramfenikol, izoniazyd)

Skrócenie działania leku –induktor enzymatyczny (fenobarbital, rifampicyna)

Question 25

Co ma wpływ na biotransformację?

Answer 25

wiek
płeć
choroby wątroby
alkohol
czynniki środowiskowe i genetyczne

Dieta wysokobiałkowa i niskowęglowodanowa –nasilenie metabolizmu leków

Przy jakościowym i ilościowym niedoborze białek – zwiększenie toksyczności leków

Question 26

Dieta bogatobiałkowa:

Jakie głównie dostarcza aminokwasy?
Co dzięki nim powstaje?

Answer 26

Dostarcza dużo aminokwasów (histydyna, tyrozyna, tryptofan), z których dzięki dekarboksylazom bakterii powstają aminy biogenne

Nadmiar amin biogennych może spowodować zatrucie

Question 27

Tyramina zawarta jest w następujących pokarmach:

Answer 27

sery
alkohole zwłaszcza (wina chianti)
piwo
ryby
niektóre owoce i warzywa
inne

Tabela (slajd 38 wykład 3)

Question 28

Zahamowanie dezaminacji tyraminy obecnej w niektórych pokarmach poddanych fermentacji ( m.in.sery, wina chianti, piwo) :

czym zahamowane i jaki jest tego skutek??

Answer 28

wywołane przez stosowanie inhibitorów MAO

może spowodować kumulację tyraminy=przełom nadciśnieniowy

Question 29

zespół tyraminowy = zespół serotoninowy= „efekt serowy”

OBJAWY:

Answer 29

gwałtowny wzrost ciśnienia tętniczego krwi, kołatania serca, pobudzenie psychoruchowe,
bóle głowy,
nudności,
wymioty

przełom nadciśnieniowy i udar krwotoczny mózgu

Question 30

Leki hamujące metabolizm tyraminy:

Answer 30

–inhibitory monoaminooksydazy–np. fenelzyna, trancylpromina, moklobemid
–chemioterapeutyk –furazolidon
–leki przeciwgruźlicze–izoniazyd

Tabela slajd 40 wykład 3

Question 31

Alkohol i tytoń
Jak wpływają na metabolizm

Answer 31

*jednorazowe spożycie dużej ilości alkoholu powoduje hamowanie
a
*przewlekłe nadużywanie alkoholu–indukcję aktywności enzymów metabolizujących leki (E1)

u palaczy tytoniu –biotransformacja leków jest szybsza