VO.2 - Secundaire preventie: Neonatale- en HPV-screening Flashcards
wat doen ze bij het invoeren van BVO?
Afweging wetenschappelijke gegevens en ethisch-juridische uitgangspunten
wat zij recente aanpassingen in BVO?
- HPV-screening
- Neonatale hielprik uitgebreid naar 19 ziektes en gaat naar 31
wat zijn criteria gezondheidsraad voor verantwoord BVO?
- Belangrijk gezondheidsprobleem
- Nut: het moet vaststaan dat vroege opsporing van de desbetreffende ziekte of aandoeningen (of detectie van bvb risicofactoren zoals dragerschap) bij de doelgroep kan leiden tot een significante vermindering van ziektelast of tot andere voor de deelnemer gunstige uitkomsten ivm het gezondheidsprobleem waarop de screening is gericht
- Voordelen > nadelen
- betrouwbaar en valide instrument: wetenschappelijk onderbouwd en kwaliteit moet zijn gewaarborgd
- respect autonomie: deelname geïnformeerde en vrijwillige keuze –> aanbod en uitvoering in overeenstemming zijn met patiënt rechten
- Doelmatig gebruik van middelen: kosteneffectief en rechtvaardigheid
welke typen cervix carcinoom zijn er?
- PlaveiselcelCa: bij 8 op de 10 vrouwen met cervixCa, vaak door HPV16
- AdenoCa: helft van de vrouwen met cervixCa
Vaak multifocaal, vaak door HPV 16 en 18
wat zijn risicofactoren voor cercixCa als een vrouw besmet is mt HPV?
- Verminderde afweer: bvb medicatie waardoor niet goed klaren, HIV
- Roken: schade cellen en vermindering IS
- chlamydia of herpes
- Meerdere HPV-typen
- Veel wisselende seksuele contacten
Wat zijn klachten bij CervixCa?
Vaak pas laat stadium
- bloedingen tijdens of vlak na de seks
- PMB (als > 1 jaar niet meer menstruatie)
- bloedingen tussen menstruaties
- ongewone afscheiding
wat zijn de veranderingen sinds 2017 in screening voor cervix Ca?
- uitstrijkje bij de HA: testen op HPV, cytologisch als HPV+
Uitslag: naar vrouw en HA
Vroeger: alleen cytologie - Vrouwen zelftest op HPV –> als HPV+: uitstrijkje HA
Uitslag alleen naar vrouw zelf - in begin elke 5 jaar uitnodiging, als 40 en 50 jaar zijn en HPV- pas nieuwe uitnodiging over 10 jaar
Als 60 en HPV+: op 65e nog een uitnodiging
Noem vier voordelen van de nieuwe hrHPV-test tov de oude cytologie?
- Sensitiever
- geautomatiseerd, vorige test was subjectief (beoordeeld door laboranten) met variatie in uitkomsten
- Mogelijkheid zelftest als geen uitstrijkje maken bij HA
- Verlaging ziekte specifieke mortaliteit –> 50% minder sterfte
Noem 4 nadelen van de nieuw HrHPV-test tov oude cytologie?
- Als hrHPV+ alsnog cytologie
- Groter risico dat onbeoordeelbaar bij zelftest en nog een vervolgtest als de zelftest+ is
- hrHPV+: kan leiden tot cytologie en vinden van een voorstadium van kanker en behandeling –> misschien zal dit nooit tot kanker hebben geleid –> overbehandeling
- ongerustheid en onzekerheid bij een positieve test
waarbij is de opkomst van cervixCa BVO lager (welke groepen)?
- jonge vrouwen
- allochtone vrouwen
- stedelijke gebieden
- lage SES
Door:
- medisch
- praktische Barrieres: afspraak
- emotioneel: gene, angst
- misverstanden over leeftijd ziekte, klachten moeten hebben bij ziekte
Wat doen we nog meer bij preventie voor CervixCa?
12 jarige meisjes tegen hrHPV 16 en 18
Bescherming tegen
- premaligne afwijkingen, CIN2: 94,6%
- CIN3 en ca: 91%
Vooral effectief over langere periode (8,5 jr)
Onbekend of levenslange bescherming of herhaling nodig is
2023 zal voor eerst zijn dat vrouwen 30 jr worden die gevaccineerd zijn
Blijft het BVO nodig ondanks de vaccinatie?
Wel, want slechts 58% gevaccineerd is
En beschermt slechts tegen 2 typen die 70% van de Ca veroorzaken
Is er nog ander vorm van screening voor CervixCa? is dit nuttig?
Opportunistische screening: op eigen intitiatief
NEE verbetert de incidentie en sterftecijfers NIET, integendeel zelfs –> weinig effectief en zeer doelmatig en moet dus ontmoedigt worden
Hoe vaak komen vrouwen in aanmerking voor screening voor cervix ca?
NL: gemiddeld 7x
Andere landen met opportunistische screening tot meer dan 50x
waar wordt bij neonaten naar gekeken?
Hielprik screening in eerste week na de geboorte uit enkele druppels bloed –> 2018: 20 aandoeningen en worden er later 31
- PKI
- congenitale hypothyreoïdie
- AGS
- 13 metabole ziektes
- Sikkelcelziekte
- alfa en beta-thalassemie
Zijn niet te genezen, maar wel te behandelen
Best wel veel fout-positieve verwijzen
En bij een aantal ook fout-negatieve dingen mogelijk –> BKT en OCTN2
Waardoor komen er fout-negatieve uitslagen bij BKT?
BKT: doordat alleen bij keto-acidotische crisis de bloedafwijkingen afwijkend zijn
Onvermijdelijk
Gevolg: bij 50% fout-negatieve uitslag maar vanwege de zeldzame ziekte is dit maar 1 kind per jaar dat gemist wordt
Wat is het effect op de fout-negatieve en fout-positieve uitslagen bij de hielprik?
Als later tijdstip zal het beide dalen
wat is het doel van de hielprikscreening?
vroegtijdige opsporing van ernstige, vaak zeldzame en vaak erfelijke ziektes waarbij interventies direct na geboorte duidelijke voordelen hebben boven interventies die zonder vroegtijdige opsporing niet of pas in een later stadium kunnen plaatsvinden
Gezondheidswinst
wat kan er bij een screeningstest nog meer aan het licht komen?
Nevenbevindingen
- wel te beïnvloeden: mogelijkheden voor preventie, BH, kennis
- niet te beïnvloeden: op dat moment niet van invloed op het kind
Wat is het gevolg van het rapporteren van niet beïnvloedbare nevenbedingen bij een kind?
Het kan het recht van een kind op een open toekomst schaden
wat moet er geregeld worden voor de aandoeningen waarop gescreend wordt bij kinderen?
Het vervolg beleid moet vastgesteld zijn in richtlijnen en protocollen en de tijd waarin dit moet gebeuren
Dit moet gebeuren voordat de screening gestart wordt
Een aandachtspunt: zeer beperkte omvang en daarmee belasting voor de verantwoordelijke groep kinderartsen
wat zijn de gevolgen van het uitbreiden van de hielprik?
Mogelijk nog een later moment nodig om voldoende bloed te hebben voor onderzoek naar alle 31 aandoeningen
wat is het nadeel van een extra hielprik?
- belastend voor kind en ouders
- kost meer dan 4 miljoen euro per jaar
- beperkt gezondheidswinst
wat gebeurt er of kan er gebeuren om een extra hielprik te voorkomen?
verbetering kwaliteit van de huidige screening
- betere kwaliteit bloedvlekken
- aanscherpen verwijstermijnen
- apparatuur
- lab info management systeem
- lab zelf
Randvorowaarden voor het succesvol kunnen uitbreiden
