Verhouding Flashcards
Kernconcept Verhouding
De wijze waarop mensen zich van elkaar onderscheiden en tot elkaar verhouden en de manier waarop samenlevingen in sociale zin vorm geven aan deze verschillen. Het verwijst ook naar onderlinge betrekkingen tussen staten.
Belangrijke vragen bij domein C: verhouding
“Hoe worden, op alle niveaus, schaarse en hooggewaardeerde zaken verdeeld, door wie en op grond van wat?”
“Wat zijn de gevolgen van deze verdeling tissen mensen voor de verhouding op alle niveaus?”
“Wat voor rol spelen landen/organisaties en multinationale bedrijven in de mondiale politiek?”
Domein C: Verhouding, kernconcept verhouding, hoofdconcepten …?
Sociale gelijkheid/sociale ongelijkheid
macht/gezag
conflict/samenwerking
Domein C: Verhouding, kernconcept vorming, hoofdconcepten …?
Cultuur
Ideologie
Domein C: Verhouding, kernconcept binding, hoofdconcept …?
Politieke instituties
Domein C: Verhouding, kernconcept verandering, hoofdconcepten …?
Staatsvorming
Globalisering
Subdomein C1: Verhoudingen
Nationaal en Internationaal:
Ongelijkheid
Gedrag van nationale staten ten opzichte van elkaar, verklaard met behulp van theorieën.
Ongelijkheid: nationaal en internationaal
De verhoudingen tussen mensen zijn veranderlijk en vaak problematisch omdat ze gekenmerkt worden door verschil en ongelijkheid. In iedere samenleving is sociale ongelijkheid in een of andere vorm geïnstitutionaliseerd.
Er kunnen kasten, standen en/of klassen onderscheiden worden en rangen die de verhoudingen in organisaties ordenen. Sociale ongelijkheid kan aanleiding geven tot conflicten in de vorm van verzet, opstand en revolutie en tot emancipatiebewegingen.
Realistische theorieën
De realistische theorieën beschrijven internationale verhoudingen als een machtsstrijd van allen tegen allen. Iedere staat zal de eigenbelangen behartigen en dat kan het beste als de staat machtiger wordt dan andere staten.
Machtsmiddelen van staten zijn:
Militaire macht (wapens, leger, organisatie)
Hulpbronnen (geld, olie, uranium)
Informatie (kennis, technologie, spionage)
Verklaring voor het gedrag van staten is het veiligheidsdilemma van staten: vergroting van macht om veiligheid te vergroten.
Marxistische theorieën
De Marxistische theorieën kijken naar de ongelijke internationale economische betrekkingen tussen staten en sociale klassen.
Er wordt onderzoek gedaan naar de onderliggende structuren, de kapitalistische productiewijze: je hebt de bezittende klasse en de niet bezittende (arbeiders)klasse.
Deze verschillen uiten zich internationaal: derde wereld landen worden onderdrukt. Internationale politiek is een strijd om economische middelen.
De landen hebben niet de touwtjes in handen, maar de economische elite heeft de touwtjes in handen> oorlogen en verdragen om deze belangen te dienen.
Landen willen bedrijven in hun landsgrenzen, vanwege de welvaart en de groeiende economie en dat zorgt weer voor meer macht. Bedrijven gaan daar zitten waar het vestigingsklimaat het beste is: ze willen zo min mogelijk bijdragen en zo veel mogelijk winst maken.
Liberale theorieën
De liberale theorieën verwerpen de notie van de realistische theorieën dat oorlog tussen staten een natuurlijk gegeven is.
Nadruk op de gemeenschappelijke belangen in plaats van op de tegenstellingen van staten.
Staten zijn wederzijds afhankelijk van elkaar.
Interdependentie: gebeurtenissen in het ene land hebben effect in een ander land.
Versterking van internationaal recht om de samenwerking en vrede tussen staten te bevorderen.
Sociaalconstructivisme theorieën
Nadruk op de belevingswereld van mensen met staten als onderdeel van de sociale werkelijkheid
Het beeld van de werkelijkheid bepaalt het handelen van de fysieke wereld.
Beslissingen worden gebaseerd op het beeld ‘wat juist lijkt om te doen’, dit beeld is aangeleerd.
Veranderend cultuur, socialisatie en identiteit, dan verandert het gedrag van staten ten opzichte van elkaar ook.
