Brainscape's Knowledge GenomeTM

Browse over 1 million classes created by top students, professors, publishers, and experts.


See full index

eng > UTK2 > Flashcards

UTK2 Flashcards

1
Q

Knjizevni rodovi

A

Lirika, Epika, Drama

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Lirika

A

Karakterišu je subjektivnost, neposrednost, veliki izbor tema i motiva, naglašene emocije. Prema sadržini deli se na ljubavne, rodoljubive, socijalne, religiozne, misaone. Prema formi na narodnu i umetničku poeziju.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Himne

A

pesme pevane u čast bogova

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Epinikije

A

pesme pevane u čast pobednika

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Ode

A

svečane pesme u čast ličnosti

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Epitafi

A

natpisi na grobu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Epigram

A

kratka pesma sa satiričnom porukom

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Idila

A

pesma sa motivima iz života pastira, s prizorima sela i prirode

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Kancona

A

ljubavna pesma pevana na dvoru uz
pratnju muzike

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Sonet

A

pesnički oblik od dva katrena i dva terceta

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Sonetni venac

A

vezanih 14 soneta

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Haiku

A

japanska poezija koju čine tri stiha od 17 slogova

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Gazel

A

arapska pesma u distisima

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Rubaija

A

persijska pesma od 4 stiha

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Pantum

A

malajska pesma u katrenima sa ukrštenom rimom

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Lirsko-epske pesme

A

Balada, romansa i poema

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Balade

A

prvobitno su bile ljubavne pesme od 3 strofe, sada su pripovedne pesme čija forma nije striktna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Romansa

A

pisane u osmercima i prvobitno su bile o junačkim podvizima a kasnije o ljubavi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Poema

A

duža pesma koja u načinu izlaganja nosi ličan ton

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Epika

A

Odlikuje se narativnošću, objektivnošću i opširnošću. Pripoveda se u trećem licu i često se koristi postupak retardacije kako bi dodali na privlačnosti i neizvesnosti priče.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Retardacija

A

umetnički postupak usporavanja ili zadržavanja toka radnje udaljavanjem od glavnog toka fabule

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Ep ili epopeja

A

Ep je duži pesnički sastav u stihovima, sa ili bez rime, u kojem se objektivno opevaju stvarni ili izmišljeni događaji koji su usresređeni na sudbinu jednog junaka. Od epske pesme se razlikuju po tome što imaju veći broj junaka i epizoda i duži su. Vrste epova su junački, religiozni, idilični, romantični, komični, didaktički.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Mit

A

Predanja u obliku priče nestvarnog i magijsko-religijskog karaktera u kojima narodi pokušavaju da objasne postanak sveta i prirodne pojave.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Legenda

A

Priče nepoznatih autora u čiju se istinitost veruje, a koja nam govori kako je šta
nastalo, često sadržeći elemente natprirodnog.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Bajka

A

Priča o nestvarnim, izmišljenim događajima i natprirodnim bićima, u kojima su životinje
svesna bića i fabula se bazira na borbi dobra i zla. Za razliku od mitova i legendi, za bajku se zna da je nestvarna i kao takva se i čita/prenosi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Basna

A

– Kratka priča o doživljajima životinja i stvari kojima su pripisane ljudske osobine, čiji je cilj da ismevanjem i osuđivanjem ljudskih mana i slabosti izvuku životne pouke. Odlikuje se dijaloškom tehnikom, bez opisa, akcije ili tumačenja

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Šaljiva priča

A

Šaljiva priča je kratka priča usmerena ka izazivanju smeha i često sadrži dijalog i neočekivani obrt tj. duhovitu poentu.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Anegdota

A

Anegote su sažete duhovite priče o jednog zgodi iz života neke javne ili istorijske ličnosti koje mogu da nasmeju i pripada usmenoj književnosti

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Novela

A

– Sažeto prozno delo kraće od romana, zatvorenog oblika i ograničenog vremena sa
jednim tokom radnje (po čemu se razlikuje od pripovetke jer pripovetka prati samo jedan događaj koji predstavlja bitan momenat u životu junaka).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Roman

A

Književna vrsta većeg oblika i sa razvijenim zapletom koja prati život glavnog junaka u
dužem vremenskom razdoblju, istovremeno prikazujući i sporedne događaje i likove bitne ili povezane sa pričom. Sve do V veka su bili ljubavne pripovesti, dok je u srednjem veku najčešći oblik
viteški roman.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

Kako se dele romani

A

Dele se po obimu i kompoziciji (roman-reka, ciklični), po tematici (naučno-fantastični, istorijski, ljubavni, itd), po stavu autora (sentimentalni, humoristički), po činiocima integracije (roman zbivanja, prostora), po načinju izgradnje sižea (stepenasti, paralelni) i po odnosu pripovedača i priče (autorski, ).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

Viteški roman

A

odražava viteške ideale ponašanja koji su se poštovali u periodu kad je napisan
(Amadis od Galije) – aleksandride

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

Roman sa tezom

A

u ovom tipu romana se dokazuje valjanost nekog učenja, shvatanja, pogleda na
svet, moralnog ili političkog načela.Ovaj roman često ima i oblik alegorje, a najčešće i izrazitdruštveno-politički karakter. Takvi su i romani socijalističkog realizma.U novije vreme poprima oblik ironične i negativne utopije.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

Roman o državi

A

utopijski roman

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

Roman o vaspitanju

A

prikazuje tok i način vaspitanja glavnog junaka, slika njegove urođene osobine,
uticaj sredine, društvenih shvatanja i institucija na njegovo sazrevanje i formiranje karaktera. Ipak, roman o vaspitanju ne mora opisivati obrazovanje u užem smislu.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

Roman o obrazovanju

A

prati moralni razvoj individue kroz
odrastanje. Podstaknut idealom čoveka toga doba.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

Pedagoški roman

A

Ima zajedničke crte romanom o obrazovanju. Predstavlja praktičnu primenu neke pedagoške teorije. Kasnije se kao razvijena vrsta pojavljuje pustolovni roman.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
38
Q

Roman o umetnicima

A

Glavni lik umetnik. Ovaj tip romana postavlja pitanja o odnosu umetnosti prema životu i umetniku prema svetu. Kasnije
se problem proširuje tematikom same umetnosti – od društvene situacije i položaja umetnika do psihologije stvaranja i suštine umetnosti

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
39
Q

Roman o probisvetima

A

pikarski roman

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
40
Q

Roman o razbojnicima

A

junak je uglavnom plemeniti razbojnik koji se bori za pravdu i brani potlačene. Predmet obrade već u srednjem veku.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
41
Q

Roman reka

A

radi se o ciklusu romana koji odlikuje širina tematskog zahvata. Javlja se
početkom dvadesetog veka kao odgovor na ‘površnost’ romana prethodne epohe. Primerom se u širem smislu mogu smatrati biografska dela

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
42
Q

Roman s ključem

A

u ovom tipu dela se pod drugim imenom govori o stvarnim likovima i događajima, a radnja je uglavnom smeštena u neki drugi period ili u neku daleku zemlju (to se naziva alegoreza). Ovakva dela sadrže brojne aluzije na stvarnost, pa obavešten čitalac može da zaključi o kome i čemu
je reč

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
43
Q

Roman strave

A

u ovoj vrsti romana se izaziva osećanje straha ili užasa radnjom koja je puna obrta,
natprirodnog, ubistava i misterija. Struktura se realizuje u građenju napetosti kod čitaoca gomilanjemvzastrašujućih činilaca i iznenadnim obrtima. Javlja se u Engleskoj 18. veka u obliku gotskog romana

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
44
Q

Roman toka svesti

A

Roman koji dopušta pripovedaču da se ukloni tako da bi tehnikom unutrašnjeg monologa pokazali pravu sadržinu junakove svesti, izvorno i trenutno. Ovaj roman se definiše prema usredsređenosti pisca na tok svesti, pojam uzet iz psihologije, što označava nastojanje da se prati mentalni život lika kao neprekinut tok totalnog iskustva. Takođe žeil da obeleži postupke umetničkog komuniciranja neartikulisanih procesa i stanja svesti. Pri tome se najveći značaj pridaje unutrašnjem monologu.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
45
Q

Roman u nastavcima

A

pojavio se kada su romani bili objavljivani po delovima u novinama, te nije sve
moglo da stane u pojedinačan broj.Ovaj tip romana je nastojao da probudi napetost kod čitalaca, a dešavanja su bila smeštena u spoljni svet, a ne psihu.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
46
Q

Roman u pismima (epistolarni)

A

niz pisama koja piše jedna ili više izmišljenih ličnosti, a u svojoj povezanosti ostvaruju elemente epske strukture – situaciju, radnju, karaktere i dr.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
47
Q

Antička – epistola

A

pismo slavne ličnosti,

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
48
Q

Rimska – epistola

A

imala dve funkcije: – izlaganje moralnih i filozofskih gledišta i razvijanje romantičnih i sentimentalnih tema

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
49
Q

Roman u stihovima

A

razvijanje romantičnih i sentimentalnih tema

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
50
Q

Izreke

A

formule, sažeti i slikoviti izrazi koji opisuju određene situacije

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
51
Q

Zagonetke

A

vrsta misaono-govorne igre koja je formulisana kao metaforično pitanje

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
52
Q

Pitalice

A

sažeta i anegdotska narodna priča s poentom, u formi pitanja i odgovora. Govore o svakidašnjici s tačke gledišta onog ko je pitan, a ponekad imaju alegorijski oblik basne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
53
Q

Bajalice

A

– primer književnih tvorevina koje imaju pragmatičnu svrhu, zadatak im je da izleče,
a zasnivaju se na animističkom uverenju u magijsko svojstvo reči. Dovodi se u vezu s magijskim radnjama.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
54
Q

Blagoslovi

A

– govorne formule, želja za dobrim ishodom. Mogu biti pozdravi, otpozdravi i zdravice.
„Pomaže Bog! – Bog ti pomogao!“

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
55
Q

Kletve

A

takođe govorne formule, izražavaju želju da se nekom nešto loše desi. Uglavnom počinju izrazom „Da Bog da…“, a najviši oblik kletve je prokletstvo.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
56
Q

Sentencija/gnoma

A

označava mudro mišljenje kome se zna autor. Često su sačuvane u vidu
fragmenata. Ponekada se iz dela istržu određene misli, ali one nemaju isti upotrebni način kao sentencije jer su deo veće umetničke celine

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
57
Q

Aforizam

A

označava kratku književnu formu koja se u Srbiji, u počecima svog nastajanja, oslanjala na poslovicu i epigram, odnosno na mudre izreke te duboke misli o moralu u bajkama i basnama, a može se javiti u obliku strofe ili se sastojati od sažete, nevezane, prozne rečenice.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
58
Q

Esej

A

književna vrsta u kojoj se naučna svrha sjedinjuje s umetničkim načinom pisanja koja počiva na emotivno obojenom razmišljanju tj. na autorovom izražavanju sopstvenog stava iza koga stoji.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
59
Q

Prema temi esej može biti

A

filozofski, sociološki, religiozni, naučni, književno-umetnički

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
60
Q

Biografija

A

naziv potiče od reči bios koja znači život, i grafein – pisati. Biografija teži da opiše duži životni period, idealno čitav život, i zato se najčešće piše posle smrti ličnosti o kojoj govori.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
61
Q

Žitije

A

Biografije svetaca

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
62
Q

Uspomene

A

zapisi jedne ličnosti o sebi, drugoj ili drugim ličnostima. One daju presek života u
određenom krugu i u jednom istorijskom trenutku

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
63
Q

Autobiografija

A

je, kako joj i naziv kaže, opis sopstvenog života. Autobiografiju autor piše u trenutku
kada je, po sopstvenom osećanju, dostigao neki cilj ili došao do nekog značajnog trenutka, tako da vredi da svoja iskustva prenese drugima.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
64
Q

Dnevnik

A

je, kao što mu samo ime kaže, oblik autobiografije koji se piše iz dana u dan. Nije nužno da to bude svakog dana, dovoljno je periodično i u određenom dužem periodu. Dnevnik može da govori o ličnom životu autora, ili o stvaranju određenog dela, a kod pisaca su najčešće kombinacija ova dva aspekta

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
65
Q

Pisma,epistole

A

Pisma iz prošlosti mogu biti istorijski i dokumentarni izvori. Ukoliko je autor poznat iz još nekih razloga, dodatno su zanimljiva, a ponekad imaju i umetničku vrednost.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
66
Q

Memoari

A

su autobiografska forma, uspomene koje odnose na jedan period života koji je uglavnom važan u istorijskom smislu za širu zajednicu.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
67
Q

Anali i letopisi

A

jeste oblik u kom se važniji događaji beleže po godinama

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
68
Q

Hronika

A

opisuje događaje iz određenog razdoblja prema njihovom sledu u vremenu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
69
Q

Rodoslov

A

se obično bavi nekom istorijski važnom porodicom, ali može biti i geneološko stablo
autorove porodice.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
70
Q

Libreto

A

je tekst opere, a koreografski zapis služi za baletsko izvođenje. Sinopsis, tritment i filmski scenario jesu faze u realizaciji filma, pri čemu je scenario takođe i dramski tekst.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
71
Q

Prevod

A

je kao književni oblik posebno važan za strane filologe i za koncept svetske književnosti.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
72
Q

Adaptacija

A

se može odnositi na prilagođavanje pri prevodu, ili na prilagođavanje drugom mediju

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
73
Q

Satira

A

je kreativna reakcija na događaje iz savremenog i praktičnog života, često je politička.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
74
Q

Besednička proza

A

se neguje od antike kao žanr koji ima važnu ulogu u javnom, najčešće političkom
životu.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
75
Q

Putopis

A

je drevni književni oblik koji govori o interesovanju za druge predele, kulture i narode. Za putopis je važno da sjedinjuje lični doživljaj sa opisom mesta, zemlje, predela kroz koje se prolazi.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
76
Q

Publicistika

A

označava književna dela koja imaju informativnu funkciju, ali istovremeno mogu i umetničke domete.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
77
Q

Vest

A

je najkraći novinarski oblik. Smatra se da je ta forma osnova žurnalistike – u vesti je bitno da se odmah odgovori na pet pitanja: šta, ko, gde, kako i zašto, a da se tek potom, ukratko, daju dodatni podaci.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
78
Q

Feljton

A

je oblik u kom se na popularan način obrađuju pitanja umetnosti, nauke i filozofije, kao i pitanja od opštedruštvenog značaja.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
79
Q

Reportaža

A

izveštava o nekom doživljaju ili događaju sa stanovišta reportera.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
80
Q

Dopis

A

je izveštaj sa lica mesta koji teži objektivnosti u opisu zbivanja.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
81
Q

Intervju

A

je razgovor koji treba da ima aktuelan povod, na primer, osvajanje neke nagrade, ili objavljivanje knjige i slično.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
82
Q

Blog

A

je oblik komunikacije preko veba koji se razvio od kraja prošlog veka; čine ga različiti oblici poznati iz ranijih medija (vest, kolumna, trač rubrika, reportaža), ali se u njemu najčešće iznose lična mišljenja autora ili politički stavovi.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
83
Q

Vlog

A

vlog (video blog) Isto kao i blog, samo se umesto teksta koristi video snimak.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
84
Q

Vidovi pripovedanja

A

objektivno u 3 licu jednine, subjektivno fiktivni pripovedač u prvom licu jednine

85
Q

Skaz

A

pripovedanje kojim se stvara iluzija usmenog govora, podrazumeva upotrebu narodnog govora, uzrečica i improvizacije

86
Q

Govor uzivljavanja

A

postupak prenošenja tuđih reči na slobodniji način

87
Q

Solilokvij

A

– Razgovor junaka sa samim sobom, pri čemu on ne izgovara svoje misli ali ih u svesti uobličava u logički niz

88
Q

Monolog

A

Govor jednog od aktera drame bez prisustva drugih lica, u kome iznosi sopstveni stav i u kome dolazi do izražaja njegovo unutrašnje kolebanje.

89
Q

Dijalog

A

je razgovor dve ličnosti u kome one
iznose različita stanovišta opravdavajući vlastita. Polilog je razgovor sa više učesnika, gde lica razmenjuju kraće ili duže replike.

90
Q

Drama

A

Delo ozbiljnog sadržaja u formi dijaloga, podeljena na činove koji pokazuju ljudske
sudbine i sukobe. Odlikuje se napetošću koja vodi do razrešenja problema i sudarom ličnosti tj. unutrašnjim kolebanjem.

91
Q

Etape u razvoju drame

A

ekspozicija, zaplet, kulminacija, peripetija, rasplet

92
Q

Formalnu strukturu drame čine

A

činovi (delovi drame koji se igraju na sceni bez prekida), scene (delovi
čina kada se menja pozadina, tj. mesto radnje) i pojave (nove situacije ostvarene dolaskom novog lika ili odlaskom postojećeg sa scene)

93
Q

Tip/lik

A

je ličnost koja je nosilac karakterističnih osobina za jednu grupu, sredinu ili klasu. Lik je nosilac radnje književnog dela.

94
Q

Prototip

A

prvi lik po kojem je autor sagradio svoj literarni tip

95
Q

Prolog

A

uvodni deo drame

96
Q

Epilog

A

završni deo drame

97
Q

Didaskalija

A

su uputstva izvođačima štampana između zagrada

98
Q

Tragedija

A

Vrsta dramskog književnog dela u kojem se prikazuje nesklad između težnji i shvatanja glavnog junaka i stvarnosti sa tragičnim krajem. Nastala je u 5. veku pne i odlike su joj: tragični junak kao žrtva nesrećne sudbine, tragična krivica, tragični završetak u vidu smrti junaka i uzvišeni stil (svečani govor).

99
Q

Komedija

A

– Dramski komad čiji je osnovni cilj da nasmeje publiku ili na šaljiv način pokaže sudbinu glavnog lika. Kao i tragedija, poreklo vuče iz 5. veka pne kada su se izvodile svečanosti u Dionisovu
čast. Odlikuju je izlaganje ljudskih nedostataka podsmehu u cilju izazivanja smeha.

100
Q

Drama u užem smislu

A

ima za zadatak da traži dublja rešenja i odgovore na životna pitanja umesto shvatanja života jednostrano (suviše tragično/komično). Kraj je obično tragičan ali zove na borbu, a ne predaju

101
Q

Metrika/Stih vs Proza/Ritam

A

Nauka o pravljenju stihova. Stih je značenjsko-metrička celina
čija je glavna karakteristika zvučna organizacija, što znači da ne možemo da izmenimo ni jednu reč, niti redosled reči, a da se ne izgubi utisak stiha. Stihovi prekrivaju jedan deo strane za razliku od proze koja koristi sav raspoloživi prostor za pisanje. Razlikuje se i po tome što je stih ograničen ritmom i rimom. Ritam je ravnomerno ponavljanje istog fenomena kroz osetne i jednake vremenske intervale.

102
Q

Cezura

A

označava granicu među rečima koja se u svakom stihu javlja na istom mestu.

103
Q

Slog

A

najmanja jed.Najvažnije vrste slogova su: trohej (-U), jamb (U-), daktil (-UU), amfibrah (U-U), anapest (UU-), spondej (- -), pirih (UU).

104
Q

Stopa

A

melodijska jedinica koja se sastoji iz dva ili više slogova.

105
Q

Metar

A

dužina stiha određena brojem i vrstom stopa u stihu (trimetar, tetra, penta, heksametar).

106
Q

Vrste rime/ prema rasporedu stihova

A

parna (aa, bb, cc), ukrštena (ab, ab), obrgljena (ab, ba)

107
Q

Vrste rime/ prema broju samoglasnika

A

muška (jedan slog), ženska (dva sloga), srednja (tri)

108
Q

Vrste rime/ po kvalitetu

A

čista inečista (po vrsti akcenta), pravilna/nepravilna (poklapanje svih glasova), krnja (nepodudaranje svih glasova
koji slede za naglašenim slogom)

109
Q

Vrste rime/ po mestu

A

čista i nečista (po vrsti akcenta), pravilna/nepr (poklapanje svih glasova), krnja (nepodudaranje svih glasova
koji slede za nagl. Slogom)

110
Q

Beli stih/ blankvers

A

je stih bez rime, ponikao u Italiji u periodu renesanse čiji prvi red čini petostopni jamb.

111
Q

Strofa

A

metrička celina od dva ili više stihova ujedinjenih istom ritmičkom organizacijom (distih, tercet, kvinta, sekstina, septima, oktava – najpoznatija je stanca).

112
Q

Refren

A

je sint. Celina ili stih koji se u pesmi više puta ponavlja.

113
Q

Opkoračenje

A

Prenos sint. Celine iz jednog stiha u drugi stih ili prenos celog poslednjeg stila
jedne strofe u prvi stih naredne strofe. Oblici: reže i kontr-reže.

114
Q

Sonet

A

Pesnička kompozicija koja se sastoji od 14 stihoca sa 4 strofe (2 katrena i 2
terceta) koji obrazuju misaone celine, sa klasičnim rasporedom rima prema šemi abab, ccd, ede.

115
Q

Sonetni venac

A

ciklus od 15 soneta koji su tako spojeni da se poslednji stih prvog soneta ponavlja kao prvi stih sledećeg, dok je 15. sonet (magistrale) sastavljen od početnih stihova prethodnih 14.

116
Q

Slobodni stih

A

ostvaruje ritam mimo svih sistema versifikacije, koristeći jedino
pauze od svih metričkih sredstava.

117
Q

Kolon

A

je jedinica od 7-16 slogova koja se u govoru može javiti u skladu sa ritmom udisanja/izd vazduha.

118
Q

Normativna stilistika

A

učenje o opšteprihvaćenom dobrom stilu koji sam po sebi predstavlja umetničku vrednost i ona daje sklop normi po kojima treba pisati i govoriti.

119
Q

Deskriptivna stilistika

A

shvata stil kao izraz individualnosti i slobode u izražavanju.

120
Q

Arhaizmi

A

označava reč ili oblik koji je bio nekad u upotrebi ali više nije

121
Q

Istorizmi

A

reči koje nisu potisnute novima, nego su predmeti koje označavaju izišli
iz upotrebe

122
Q

Neologizmi

A

Označava pojavu reči, ređeg
oblika, kojih nije bilo u jeziku nego ih pojedinci stvaraju.

123
Q

Varvarizmi/tuđice

A

Predstavlja reč preuzetu iz nekog stranog jezika: prema onome odakle su mogu biti latinizmi, turcizmi, germanizmi,
galicizmi, anglicizmi…

124
Q

Dijalektizmi

A

su reči i izrazi jezika neke uže zajednice

125
Q

Provincijalizmi

A

reči koje se koriste samo u određenom kraju

126
Q

Profesionalizmi

A

u određenoj profesiji

127
Q

Žargonski izrazi

A

često se nazivaju i ”ulični”, ali žargon može biti i profesionalni

128
Q

Familijarizmi

A

u krugu jedne porodice

129
Q

Stilske figura

A

sama reč znači lik, prilika to je odstupanje od uobičajenog načina govora. Oneobičavanje govora radi naglašavanja, skretanja pažnje.

130
Q

Mogu se podeliti na tri grupe

A

figure dikcije (izgovora), figure iskaza i figure kazivanja

131
Q

Onomatopeja

A

Slikanje zvučnih pojava pomoću glasova. Npr: kriči, grmi, cvrči, šišti, puhće, zveči

132
Q

Asonanca

A

Označava svako učestano javljanje nekog samoglasnika

133
Q

Aliteracija

A

označava svako učestalo ponavljanje
suglasnika – vrh hridi crne trne zadnji rumeni zrak.

134
Q

Anafora

A

Nastaje kada se ista reč javlja na počecima uzastopnih rečenica ili rečeničnih delova, odnosno stihova – uranila Kosovka devojka, uranila rano…

135
Q

Epifora

A

Nastaje kada se ista reč javlja pri kraju uzastopnih rečenica, rečeničnih delova ili stihova

136
Q

Anadiploza

A

javlja se kada se iste reči javljaju na kraju jedne i na početku druge rečenice, ili
rečeničnog dela ili stiha

137
Q

Simploka

A

Povezuje anaforu i epiforu. To je ponavljanje reči kako na počecima, tako i na završecima uzastopnih rečenica ili rečeničnih delova, odnosno stihova – Nit ja znadoh kad mi ljeto dođe, nit ja
znadoh kad mi zima prođe.

138
Q

Paralelizam

A

Ponavljanje u kom ne igraju ulogu iste reči, već isto, slično ili simetrično sklopljene
rečenice.

139
Q

Tautologija

A

Ponavljanje iste reči bez obzira na mesto. Obično su u pitanju sinonimi, pa se ta pojava naziva i sinonimija. Može se javiti i bez ponovljenih reči i ponovljenih konstrukcija – drugačijim rečima iznese se ponovo ista misao – Zato plačem i suze prolevam.

140
Q

Polisindet

A

nastaje kada između svih članova nabrajanja dođe veznik, obično ‘i’. Na taj način svaki nabrojani član je jače istaknut.

141
Q

Asindet

A

Nastaje prilikom nabrajanja kada se izostavi ona sveza ispred poslednjeg člana, i daje utisak da nabrajanje nije završeno.

142
Q

Gradacija

A

Označava takvo dodavanje u nabrajanju, u istom smeru, da jedna jedinica
nadmašuje drugu, kao da se penje ka sve jačem ili sve slabijem efektu. I klimaks i antiklimaks mogu biti rezultati gradacije.

143
Q

Inverzija

A
  • Označava svaku promenu reda reči uobičajenog za određeni jezik.
144
Q

Elipsa

A

U stilistici označava izostavljanje iz rečenice svih reči čiji se smisao podrazumeva. Zadrže se samo one reči koje nose središnju misao, iako je puno izostavljeno, adresat bi trebalo da razume poruku.
U poslovicama: Mi o vuku, vuk na vrata.

145
Q

Anakolut

A

Najoštrije zaseca rečenični tok. Služi da opiše neku vrstu uznemirenosti ili je izraz neke unutrašnje logike koja se opire gramatičkoj shemi.

146
Q

Apostrofa

A

Predstavlja prividno obraćanje. Ovime se služe pesnici kako bi se obratili neposredno
licima ili predmetima o kojima je reč.

147
Q

Retorsko pitanje

A

Iskaz u obliku pitanja, ali nije mu svrha dobijanje odgovora.

148
Q

Epitet

A

ukrasni pridev, ređe prilog, koji nije nužan, to jest, mogao bi se izostaviti, ali ima
efekat naglašavanja. Postoje stalni epiteti, u našoj narodnoj poeziji – bijelo grlo, Crni Arapin; kod Homera – kravooka Hera.

149
Q

Sinestezija

A

Kao stilski postupak dovodi vezivanje osobine koja se opaže jednim čulom za pojavu koja se opaža drugim čulima ili se uopšte ne opaža čulima - zelena zavist, opora boja, meki glas.

150
Q

Oksimoron

A

-Spoj reči suprotnog značenja: javna tajna, vreli led.

151
Q

Perifraza

A

Proširenje iskaza, najčešće na neobičan način – ptice tako postaju ‘pernati pevači’.

152
Q

Eufemizam

A

je svaki izraz bezbolniji od onog koji bi u stvari bio precizniji

153
Q

Poređenje ili komparacija

A

Dovodi u vezu jednu pojavu sa drugom kojoj je neka zajednička osobina
jače izražena.

154
Q

Slovenska antiteza

A

Poseban oblik poređenja u kom se postavljaju pitanja i daju negativni odgovori ili se pobija tvrdnja, dok se ne dođe do pravog odgovora – uglavnom 3 pitanja i 3 odgovora – Hasanaginica – šta se beli u gori zelenoj…

155
Q

Antiteza

A

Zaoštravanje razlike tako da kontrast pada u oči više od sličnosti

156
Q

Paradoks

A

Iskazuje neku prividnu nelogičnost i on redovno redovno počiva na otkriću da smo bili u nekoj zabludi.Paradoks čine neočekivana zapažanja.

157
Q

Tropi

A

Reč koja se uzima u prenesenom značenju. Ne može se čitati bukvalno. Često se nazivaju SLIKE

158
Q

Metafora

A

Skraćeno poređenje. Poređenje je kad se kaže KAO LAV a metafora je kada se kaže ON JE LAV

159
Q

Katahreza

A

Nastaje kada slika odudara od konteksta ”Razdvojiti vojsku na tri dela.”

160
Q

Metonimija

A

Označava zamenu prave reči novom na osnovu stvarnog odnosa među njima označenih pojava. Metonimijski obrt se zasniva na stvarnoj bliskosti ili logičnoj vezi među pojmovima.

161
Q

Sinegdoha

A

Označava metonimiju izvedenu na liniji kvantiteta – kada se reč koja označava deo
upotrebi da označi celinu, ili kad se upotrebi jednina Umesto množine ili množina umesto jednine.Zamena po principu više ili manje.

162
Q

Hiperbola

A

je figura preuveličavanja radi naglašavanja nekog emocionalnog stava.

163
Q

Litota

A

Suprotna je hiperboli. Grčki litotes ublažavanje, umanjivanje Česta je kao govor uljudnosti:
”Otišli ste malo predaleko.” Umesto: ”Preterali ste.”

164
Q

Aluzija

A

Označava iskaz koji indirektno podseća na nešto dovoljno poznato. Tu se računa na to da će publika prepoznati o kome je reč. Kada nosi neku optužbu, onda je insinuacija, podmetanje. Često je
korišćena u satiričnoj književnosti.

165
Q

Personifikacija

A

Označava pripisivanje ljudskih moći i osobina prirodnim pojavama i apstraktnim
predmetima, životinjama ili biljkama ”Livade su me voljele, Nosile moj glas”.

166
Q

Alegorija

A

Kazuje jedno rečima, a drugo po smislu Svaka ptica svome jatu leti - ne misli se bukvalno, nego na čovekovu težnju da pripada sebi bliskima.

167
Q

Zagonetka

A

alegorija sa najskrivenijim značenjem, sastoji se iz metaforičkog ili neposrednog
višesmislenog pitanja koje ima samo jedan odgovor priznat u tradiciji (Bije te, a ne vidiš ga = Vetar).

168
Q

Parabola

A

Najpre pojam za pesničku figuru kod retora, ali nije jasno definisan.Od značenja poređenja razvio se u značenje kratke, izmišljene i alegorijske priče. Najčešće je to poučna priča za narod, poput priča iz Novog zaveta.Njena unutrašnja struktura jeste poređenje nekog životnog zbivanja s nekom istinom koju autor želi konkretno da predstavi. priča u slikama koje imaju
prenosno značenje, često poučnog karaktera, kakve su one iz Novog zaveta.

169
Q

Ironija

A

To je figura u kojoj reči imaju
suprotan smisao od onoga koji imaju u svom osnovnom značenju (blaga ironija poznata je kao persiflaža). Za ironiju čija se poruga okreće protiv sopstvene tvorevine kaže se da je autoironija.

170
Q

Parodija

A

To je oblik koji zadržava spoljnu stranu nekog teksta ili drugog dela i dovodi njegove izrazite crte do karikature.To je humoristična i satirična umetnost. Parodija zadržava spoljašnju stranu nekog
ozbiljnog teksta ali njegove crte ili piščev manir pojačava i karikira.

171
Q

Travestija

A

Slično parodiji izlaže neki književni tekst ili neku tradiciju podsmehu, ali zaodeva tu
sadržinu u manje primeren oblik.

172
Q

Simbol

A
  • Znak koji označava nešto bez direktne veze, uveden po dogovoru i običaju. Bitan je
    nagoveštaj kojim se značenje sluti, ali se ne da jasno odrediti. Označava određeni pojam, tj. upućuje na neki apstraktni pojam ili grupu pojmova.
173
Q

Amblem

A

slikovito prikazivanje simbola (Npr. Svetionik V. Vulf). Amblem je prikazani predmet ili živo biće sa namenom da služi kao znamenje (jagnje = nevinost, lisica = lukavost).

174
Q

Opis ili deskripcija

A

Ima važnu ulogu u simboličkom kazivanju. Pesnički opis se usredsređuje na
izgled stvari ili stanja u jednom trenutku i često ima preneseno značenje. Vrste opisa: Pejzaž – slika prirode

175
Q

Enterijer

A

slika unutrašnjosti

176
Q

Portret

A

slika, izgled svog junaka

177
Q

Skica

A

opis neke ljudske situacije

178
Q

Groteska

A

Spoj ljudskog i životinjskog, ili biljnog i životinjskog preuzet je u slikarstvu i Književnosti pod nazivom groteska. To je figura u kojoj se sučeljavaju neskladni oblici

179
Q

Burleska

A

Od italijanske reči burla – šala. To je obrada uzvišene teme na komičan način ili trivijalne
uzvišenim tonom. Odlikuje se prekomernom, čudnom komikom.

180
Q

Apsurd

A

Smisao besmislenosti - u književnosti je to besmisleno kazivanje pri kome se vrši isticanje smisla besmisla. Besmisleno kazivanje koje ukazuje na obezličenost, predočavanje ludosti. Dovesti do apsurda znači pokazati krajnju granicu neke ideje ili pojave koja više nema smisla.

181
Q

Igra rečima

A

Igra rečima nastaje dovođenjem u vezu reči koje su samo po svojoj glasovnoj podlozi bliske ili se tako prekroje da njihovi glasovi iznenada uspostave bliskost

182
Q

Paronimi

A

Paronimi su reči koje znače različito, a slično glase (često su izvedenice iz istog korena)

183
Q

Sinonimi

A

su reči koje zvuče različito, a znače isto – razumeti, shvatiti, pojmiti

184
Q

Homonimi

A

Homonimi su reči koje različito znače a isto glase npr grad (vremenska nepogoda i mesto)

185
Q

Motiv

A

je najmanja tematska jedinica u delu. Postoje lutajući motivi koji su predmet mnogih obrada.

186
Q

Tema

A

je krug stvarnosti o kojoj je reč u delu. Udaljavanje od teme je digresija.

187
Q

Fabula

A

označava glavni obris priče u književnom delu. Prepričavanje (kraća ili duža perifraza)
usmerava pažnju na sam tok zbivanja, dok siže nastoji da objasni i sam način na koji je priča uobličena.

188
Q

Arhetip

A

pripada kolektivnoj svesti čovečanstva.

189
Q

Ritam

A

Nastupa tamo gde ima periodičnog ponavljanja glasovnih jedinica, a najčešće na području stiha. Ritam je merljiv: u antičkoj versfikaciji određuje ga izmena
dugih i kratkih slogova, a u silabičkoj – broj slogova.

190
Q

Eufonija

A

skladno zvučanje glasova. U načelu je stvaraju ponavljanja istih glasova, vokala, njihova harmoničnost i kontrasti. Glasovna ponavljanja su asonanca (samoglasnici), i aliteracija (suglasnici).

191
Q

Metrika ili versifikacija

A

je deo književne teorije ili tačnije, analize, koja se bavi stihom, tj. njegovom građom i načinom na koji gradi stopu ili strofu

192
Q

Metron

A

označava meru, metar

193
Q

Antička metrika

A

normativno učenje o građenju antičkog stiha

194
Q

Kvanitativna versifikacija

A

pominje se kao prva, jer je reč o, pre svega, antičkoj metrici iz koje i potiče razrađena terminologija. U toj versifikaciji ritam se organizuje na osnovu ravnomernog ponavljanja dugih i kratkih slogova. Izgovor kratkog sloga meren je vremenom od jedne more (otprilike dve petine sekunde), dok je za izgovor dugog sloga predviđeno vreme od dve more

195
Q

Silabička versifikacija

A

čini isti broj slogova u svim stihovima jedne pesme (izosilabički stih) ili pak kombinacija stihova različitog broja slogova, ali prema nekom strogo utvrđenom rasporedu (heterosilabički stih). Stihovi se uglavnom razlikuju prema broju slogova: šesterac, sedmerac, osmerac, deveterac, deseterac, dvanaesterac, trinaesterac itd.

196
Q

Silabičko-tonska versifikacija

A

Ako je uz broj naglašenih slogova regulisan i broj i raspored nenaglašenih slogova, takav stih se naziva silabičko-tonskim.

197
Q

Tonska versifikacija

A

Ako broj i mesto nenaglašenih slohovsa u stihu varira, a određen je samo broj naglašenih stihova, takav se stih naziva čistim tonskim.

198
Q

Jamb

A

Dvosložna stihovna stopa, s naglaskom na drugom slogu. Stihovna stopa koja se sastoji od jednog kratkog i jednog dugog sloga:

199
Q

Trohej

A

Sopa od jednog dugog i jednog kratkog sloga

200
Q

Daktil

A

Trosložna stopa u stihu koja se sastoji od jednog dugog (ili naglašenog) i dva kratka (ili nenaglašena) sloga. Stihovna stopa od tri sloga od koji je prvi dug, a druga dva kratka.

201
Q

Amfibrah

A

Trosložna stopa sa srednjim dugim, odnosno naglašenim slogom između dva kratka sloga.

202
Q

Anapest

A

Poetska trosložna stopa s naglašenim trećim slogom.

203
Q

Spondej

A

stihovna stopa od dva duga sloga

204
Q

Pirih

A

nema odgovpra

205
Q

Heksametar

A

Stih od šest stopa, od kojih su prve četiri daktili ili spondeji, peta daktil, ređe spondej, a šesta spondej ili trohej; epski stih Grka i Rimljana.

206
Q

Aleksandrinac

A

Dvanaesterac, šestostopni stih sa cezurom posle šestog sloga, nazvan po velikom starofrancuskom romanu o Aleksandru Velikom, iz XII veka; klasičan stih Francuza.

207
Q

Elegijski distih

A

jeste strofa sastavljena od dva stiha, d kojih je prvi daktilski heksametar, a drugi je pentametar

208
Q

Tercet

A

Kompozicija za tri glasa; fig. društvo od tri člana.

209
Q

Katren

A

Strofa od četiri stiha, četvorostih.

eng (5 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2024 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions