Układ Rozrodczy i Moczowy Flashcards
Rak jajnika co to
złośliwe nowotwory pochodzenia nabłonkowego należące do grupy guzów nabłonkowych jajnika
Czynniki ryzyka rozwoju raka jajnika
- mało bachorów
- gruczolistość jajników (endometrioza)
- uwarunkowania rodzinne
- mutacja genów
- napromieniowanie okolicy miednicy mniejszej
- otyłość
Uwarunkowania genetyczne raka jajnika
- nosicielstwo mutacji genu BRCA 1 i 2
- z. LYNCHA
- z. Peutza-Jeghersa
- z. Gorina
Biochemiczny marker kom raka jajnika
Glikoproteina CA-125
norma 35-65 U/ml
służy do monitorowania skuteczności leczenia
Objawy kliniczne raka jajnika
- w początkowym stadium brak objawów charakt.
- we wczesnym stadium guz jajnika
- wraz z wzrostem nowotworu ; bóle brzucha, chudnięcie, osłabienie, krwawienie z dróg rodnych
Rak surowiczy jajnika
- najczęstszy typ histopatologiczny
- w 60% obustronnie
- rokowanie zalezy od stopnia histologicznej złośliwości i stadium zaawansowania
Rak jajnika Makroskopowo
częściowo torbielowate z licznymi brodawkowatymi rozrostami do środka i na zewnątrz, pola martwicy i lite obszary
Rak jajnika mikroskopowo
- kom nabł z wyraźną atypią (polimorfizm jądrowy, pato. figury podziału) tworzą uk brodawkowate i pola lite
- obecny naciek podścieliska
- ciała piaszczakowate
- polimorfizm jądrowy, patologiczne figury podziału
Ektopia/wynicowanie co to
przesunięcie się nabł jednowarstwowego walcowatego z wnętrza szyjki macicy poza ujście zew na część pochwową szyjki macicy, gdzie prawidłowym nabłonkiem jest wielowarstwowy płaski nierogowaciejący
junction I strefa transformacji
junctio - miejsce połączenia 2 nabłonków (zew i wew ujścia szyjki)
Strefa transformacji - strefa gdzie na drodze metaplazji jeden nabłonek przechodzi w drugi
to tutaj najczęściej dochodzi do rozwoju zmian przedrakowych i raka
Czynniki wywołujące wynicowanie
- zapalne
- hormonalne
- mechaniczne
Wygojenie ektopii
Epidermizacja na drodze
- metaplazji
- napełzania nabł wielowarstw płaskiego z obwodu tarczy
Infekcja nabłonka szyjki macicy wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV)
HPV to główny czynnik onkogenny, pełniący rolę promotora w raku szyjki macicy i przyczynia się do infekcji przenoszonych drogą płciową
Infekcja nabłonka szyjki macicy wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV) - Mikroskopowo
- obecność koilcytów w war. pow i pośredniej - (duża jasna wodniczka wokół jądra “halo”, jądra nieco powiększone hiperchromatyczne, czasem piknotyczne “rodzynkopodobne”)
- kom dwu i wielojądrowe
- parakeratoza
- granice kom wyraźne i pogrubiałe
- zmiany o typie nowotworzenia śródnabłonkowego (LSIL , HSIL)
Rak przedinwayzjny szyjki macicy
wewnątrznabłonkowa neoplazja szyjki macicy CIN/SIL:
zmiany z których potencjalnie może rozwinąć się rak płaskonabłonkowy inwazyjny
Mikroskopowo przedinwazyjny rak szyjki macicy:
CIN I
- nieprawidłowe kom nabłonka w 1/3 dolnej nabłonka
- nieliczne mitozy u podstawy nabłonka
- niewielki polimorfizm jąder
- może być obezna koliocytoza (infekcja HPV)
Mikroskopowo przedinwazyjny rak szyjki macicy:
CIN II
- proliferacja kom niedojrzałych w 2/3 dolnej nabłonka
- komórki warstw powierzchownych wykazują cechy dojrzewania
- obecny polimorfizm jąder kom, zwiększona gęstość ko i figur podziału
Mikroskopowo przedinwazyjny rak szyjki macicy:
CIN III
- kom niedojrzałę na całej wysokości nabł
- wzrost komórkowatości nabłonka
- liczne patologiczne figury podziału
- polimorfizm jąder komórkowych
- całkowicie zaburzona architektonika nabłonka
Czynniki ryzyka raka szyjki macicy
- zakażenie wirusem HPV
- wczesne rozpoczęcie współżycia
- częsta zmiana partnerów
- partnerzy nieobrzezani
- liczne ciąże i porody
- stany zap drag rodnych spowodowane rzęsistkiem, chlamydią, opryszczką, CMV, EBV
- radioterapia miednicy małej
- palenie
- antykoncepcja
- obniżona odpornośc (leki, HIV)
- niedobory witaminowe
- niski status sojcoekonomiczny
Objawy kliniczne raka szyjki macicy
- w stadium przedinwazyjnym często brak objawów
- najwcześniej: krwawienie kontaktowe, upławy, krwawienia po menopauzie
- później: dolegliwości bólowe, objawy dyzuryczne, wodonercze, obrzęk kończyn dolnych, objawy związane z pp (parcie, krwawienie z odbytu)
Histopatologiczne typy raka szyjki macicy
- Rak płaskonabłonkowy - gł w cz pochwowej
2. Gruczolakorak - gł w kanale szyjki
Leczenie raka szyjki macicy
wczesne stadium - konizacja lub radykalna histerektomia
II st. zaawansowania - przy przekroczeniu granicy szyjki dodatkowo radykalna radioterapia
Profilaktyka pierwotna i wtórna w raku szyjki macicy
Pierwotna:
- eliminacja cyznników wpływających na rozwój raka
- szczepienie na HPV
Wtórna:
- cytodiagnostyka ginekologiczna
- testy na obecność DNA HPV
- leczenie stanów przedrakowych (LSIL, HSIL)
Kosmówczak co to
nowotwór złośliwy różnicujący się w kierunku kom trofoblastu
wchodzi w spektrum zmian tzw. ciążowej choroby trofoblastycznej
rozwija się w trzonie macicy na podłożu ciąży
