türk hukuk tarihi Flashcards

1
Q

telakki

A

hukuk anlayışı. kelime olarak kişinin kendi bakış açışına göre savunduğu fikirleri ifade eder.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

islamiyet öncesi türk devletlerinin oluşum sırası

A

boy-bodun-il

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

islamiyet öncesi türklerde hakanın kazai yetkisi bulunur mu?

A

evet. daha çok şahsına yönelik suçlarda suçun yargılamasını bizzat yapar.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

islamiyet öncesi türklerde fertlerin ihkak-ı hak yetkisi var mıdır?

A

hayır yoktur. cezalandırma devlete aittir.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

levirat nedir?

A

bir evlenme şekli olarak ölen babanın ikinci hanımı/üvey anne ile oğlun, yenge ile küçük kardeşin evlenmesi.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

leviratın nedenleri?

A
  1. dul kalan eşin ve çocukların bakım ve ihtiyaçlarının bu yolla temin edilmesi
  2. aile mülkünün parçalanıp yabancıya gitmesini önleme
    3.dul eşin aile içinde kalarak ölen kocanın ruhuna hizmet etmesi
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

kalın nedir?

A

erkeğin kızın ailesine yaptığı ödeme.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

kalının bölümleri nelerdir?

A

kara mal, yelü, tüy mal, süt hakkı

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

kara mal nedir?

A

söz kesme anında babaya verilen mal. Baba bununla kızına çeyiz hazırlamak zorundadır.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

yelü nedir?

A

Nişanlı erkeğin ilk ziyaretinde nişanlısına verdiği hediye

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

tüy mal nedir?

A

Düğün masraflarına katkıda bulunmak üzere verilen mal.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

süt hakkı nedir?

A

Kızın annesine damat tarafından verilen hediye.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

süt sevinci nedir?

A

evlatlıkların mukabilinde belirli bir para ya da malla alınması.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

edille-i şeriyye?

A

islam hukukunun dayandığı esaslara denir. şeri deliller

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

islam hukukunun temel kaynakları nelerdir?

A

kitap, sünnet, icma, kıyas

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

kurandaki hükmün kapsamını daraltmaya….1, mutlak hükmü kayıtlandırmaya …. 2denir.

A

1 tahsis
2 takyid

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

hadislerin önce yazılı hale getirilip toplanması…..1
çeşitli bakımlardan sınıflandırılması ….2

A

tedvin
tasnif

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

müsned nedir

A

sünnetleri ravilerinin isimlerine göre sıralayan hadis külliyatları

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

kütüb-i sitte

A

altı kitap. buhari, müslim, ebu davud, ibn mace, tirmizi, nesai

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

sünnet kaç kısımdan oluşur

A

metin ve senet 2

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

mütevatir hadis nedir

A

H. 3. asra kadar her nesilde yalan üzerine birleşmeleri mümkün olmayan çok sayıda ravi tarafından rivayet edilen hadistir. Hz.
Peygamber’in fiili Sünnetleri, mesela namaz kılma, haccetme şekli bu şekilde mütevatir Sünnet olarak bize gelmiştir

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

meşhur hadis

A

birinci ve ikinci nesilde bir veya iki kişi tarafından rivayet edilmişken sonraki nesillerde çok sayıda kimse tarafından rivayet edilen hadistir.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

ahad hadis

A

hadis ise her nesilde bir kişi tarafından rivayet edilen hadistir. Hukukla ilgili hadislerin çoğu bu gruba girmektedir.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

muttasıl hadis nedir

A

senedinde hiç kopukluk olmayan

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
munkatı hadis nedir
genel olarak senedinde kopukluk olan
26
mürsel hadis nedir
munkatı hadisin özel bir türü olarak birinci ravisi yani hadisi doğrudan Peygamber'den dinleyen sahabinin adının bulunmadığı hadise
27
sarih icma
belli konuda bütün hukukçuların açıkça görüş bildirmeleri ve bu görüşlerin aynı noktada birleşmesi
28
sükutı icma
Bazı hukukçuların açıkça görüş bildirmeleri, diğerlerinin de bu görüşe karşı çıkmamaları. Sarih icma kadar kuvvetli değildir.
29
makisun aleyh
kıyasta hakkında hüküm bulunan mesele, asıl
30
makis
kıyasta hüküm bulunmayan mesele
31
kıyası kaynak olarak kabul etmeyenler
Şii-İmamiler, Mutezile’den bir grup (Nazzamiler) ve Zahiriler
32
istihsan
Açık ve zayıf kıyastan, gizli fakat kuvvetli ikinci bir kıyasa dönme
33
maslahat
kamu yararı. Hakkında Kitap, Sünnet, icma ve kıyas bulunmayan bir meselede hukukçunun maslahata (fayda-yararlılık) yönelik bir hüküm vermesi durumunda bu hükmün kaynağı maslahat olmaktadır.
34
kitap ve sünnetle konulan hukuk kurallarının temelinde bulunan maslahat
(maslahat-ı mu’tebere)
35
kaynak olarak söz edilen maslahat
mesalih-i mürsele
36
vücub
gerekli
37
nedb
fertlerin seçimine bırakılmış
38
tedricilik nedir
hukuk normlarının bir seferde ortaya konmayıp hukuki olaylar problemler ortaya çıktıkça yavaş yavaş konmasıdır
39
ehl-i hadis okulu
merkez medine. Bu okul, hukuki problemleri Kitap ve Sünnet'in ışığında çözen, burada aradığı hükmü bulamadığında re'ye başvurmayan veya nadiren başvuran hukukçulardan oluşmaktadır.
40
rey okulu
merkez kufe. bu iki kaynakta bir hüküm bulamadığında ilk dönemlerde genel olarak re'y diye isimlendirilen diğer kaynaklara da başvurmakta bir beis görmemekte ve bunları kullanarak aranılan hükme ulaşmaktadır.
41
toplu içtihat faaliyetlerinin hüküm sürdüğü dönemler
dört halife dönemi ebu hanife ve öğrencileri
42
ebu hanife hangi okul
rey okulu
43
imam malikin kaynak kullanma sırası
Kitap, Sünnet, icma, amel-i ehl-i Medine, kıyas, sahabe fetvası, maslahat, örf ve adet, sedd-i zera'i, istihsan, istislah
44
muvatta kimin eseri ve ne anlatmaktadır
imam malik. Medine, sahabe fetvası, tabiin fakihlerinin görüşleri ve kendi içtihatlarını topladığı Muvatta' isimli eseri bu sahadaki ilk eserlerden biridir ve daha sonra kaleme alınan eserleri sistematiği ve takip ettiği usul itibariyle önemli ölçüde etkilemiştir.
45
el-Müdevvene
Abdurahhman b.Kasım İmam Malik’in naklettiği içtihatları “el-Müdevvene” kitabıyla toplamıştı.
46
ilk defa islam hukukunun ilmi esasları (usul ı fıkıh) yazılı hale gelmiştir
er Risale İmam Şafi
47
imam şafiinin reddettiği kaynaklar
istihsan maslahat amel-i ehl-i medine
48
müsned kimin eseridir
ahmed b. hanbel in peygamberin hadislerini topladığı eseri
49
ahmed b hanbel hangi okul
hadis okulu
50
vetluv vahyi gayrı vetluv
İslam alimleri Kur’an-ı Kerim’i vahyi metluv (anlam ve sözleri Allah’a ait olan vahiy), Sünnete de vahy-i gayr-ı metluv (anlamı Allaha sözleri Peygamber e ait olan vahiy) demişlerdir.
51
islam hukuku özellikleri
1. dini menşeili 2. hukukçuların ferdi içtihatlarıyla teşekkül etmiş 3. meseleci, kazuistik metotla doğmuş ve gelişmiş
52
örfi hukuk terimine ilk hangi padişah döneminde rastlanır
fatih
53
Örfi hukuk normlarının konmasında önemli rolleri bulunan ve bu sebeple kendilerine "müftı-i kanun" denen......
nişancı
54
şeriyye mahkemesi üyeleri
bir kadı ve değişen yardımcılar
55
mevleviyet
kaza süreleri bir yılla sınırlı olan büyük kadılıklar
56
istiklal-i mehakim
yargının bağımsızlığı
57
miras davalarına hangi mhk bakar
divan ı hümayun
58
gayrimüslim din adamlarıyla ilgili cezalar hangi mhk
divan ı hümayun
59
ruhani reisler dışındaki gayrimüslimlerin ceza davaları
şeriyye mhk
60
gayrimüslimlerin kendi aralarındaki hukuk davaları
cemaat mhk
61
belli bir süre için ... tayin edilenler kadının görevi başında olmadığı zamanlarda ona vekaleten görev yapar.
naib
62
yargılamaya müşahit sıfatıyla katılır
şühûdü'l-hal
63
islam miras hukuku
feraiz
64
divanı hümayunda en yetkili hakimler
rumeli ve anadolu kazaskerleri
65
osmanlı hukukunda islam devletlerinde rastlanan mezalim mahkemelerinin görevini üstlenen kuruluş
divan ı hümayun
66
huzur mürafaası
kazaskerlerin de katıldığı veziriazam divanı olan cuma divanı
67
veziriazamın başkanlığında istanbul, galata, eyüp, üsküdar kadılarının iştirakiyle toplanan divan
çarşamba divanı
68
tereke taksimi yapan kadı yardımcısı
kassam
69
paşa divanları kimin başkanlığında kurulur
beylerbeyi
70
tabii müftüler
müderris
71
mecelleye gelene dek kanun mecmuası olarak kullanılan yürürlük kaynakları
molla hüsrev - dürer ibrahim el halebi - mülteka l ebbur
72
fetvanın iki yönlü olmasını açıklayınız
1. kadıların önlerine gelen dava ile ilgili hukuki esası bulmakta kendilerine yardımcı olacak bir müftüye ihtiyaç duymaları 2. halkın her zaman dini-hukuki görüşlerine kolayca başvurabilecekleri fakihlerin mevcut oluşu bir kısım problemlerin mahkemeye intikal etmeden çözülmelerini de sağlamıştır.
73
maruzat kimin eseri
Şeyhülislam Ebussuud Efendi
74
Ehlü’l-hal ve’l-akd
devlet başkanının hem seçilmesinde ve hem de gerektiğinde azledilmesinde yetkili olan seçici heyet
75
maverdi ve ebu ya'la halifenin seçimine katılacak kişilerde bazı vasıflar aramıştır
adalet, ilim, rey, tedbir
76
devlet başkanında aranan nitelikler
1.ilim 2.kureyş kabilesinden olma 3.islam toplumunun en faziletlisi olma 4.erkek olma
77
vezir-i tefviz
geniş yetkili, veliaht tayini ve halifenin tayinini azletme dışında kendi takdir hakkını kullanarak her türlü icraatta bulunabilir. kureyş kabilesinden olma dışında diğer özellikler aranmıştır.
78
vezir-i tenfiz
veziri tefvizde aranan nitelikler onda aranmamıştır. sınırlı yetkileri vardır.
79
veziriazamın salı perş yönettiği kendi divanı
ikindi divanı
80
osmanlıdaki defterdarlar
anadolu, rumeli, şıkk ı sani
81
vezir rütbesi almadıklarında divan üyesi olmayan kişiler
kaptanı derya, yeniçeri ağası
82
arza çıkma sırası
yeniçeri ağası, kazasker, vezirler ve veziriazam
83
islam hukukunda hukukun uygulanacağı şahıslar bakımından genel prensip
mülkiliktir.
84
zimmi müslüman hukuki ihtilafında hangi mhk
şeriyye mahkemesi
85
osmanlı devletinde zimmilere tanınan hukuki kazai muhtariyetin uluslararası temele oturduğu ilk anlaşma
1774 küçük kaynarca
86
müstemenlerin kendi arasındaki anlaşmazlıkların görüldüğü mhk
konsolosluk mahkemesi
87
el-Ahkamü’s-sultaniyye kimin eseri
maverdi
88
cezası şâri' tarafından verilen suçlar
had ve kısas
89
cezası devlet başkanı ya da hakim tarafından verilen suçlar
tazir
90
had suçları yazınız
hırsızlık, yol kesme, zina, zina iftirası (kazf), şarap içme-sarhoşluk, irtidat ve isyan (bağy) suçları
91
zamanaşımı bulunan suçlar
had suçları
92
mağdurun veya devlet başkanının suçu affetmesiyle hafifleyen ya da türü değişen suçlar
kısas
93
Allah haklarına yönelik suçlar ve şahıs haklarına yönelik suçların en önemli ayrımı
Allah haklarına yönelik suçların mağdur tarafından affedilememesi, şahıs hakkına yönelik suçların ise affedilebilmesidir.
94
eman
bir kabile üyesinin, başka kabileden birine topraklarına girmesi için verdiği işaret.