Trombose en Hembolie Flashcards
Trombose
Trombose of trombusvorming is een stolsel aan de binnenkant van een bloedvat.
Het kan zowel arterieel als veneus zijn
Embolie
Een stolsel/trombus die zich losmaakt van de vaatwand, in de circulatie is meegevoerd en verder in het bloedvatstelsel een verstopping veroorzaakt.
Trombose oorzaken (5)
- Vertraagde bloedstroom (door langdurig liggen)
- Afgeknelde bloedvaten (door langdurig liggen)
- Vaatwandbeschadiging (vb door infuus)
- Afwijking stollingsmechanisme (coagulation)
- uitdroging -> verhoogde stolling
Trombose Risicogroepen (5)
- Bedlegerige ZV
- Pas geopereerde ZV
- Kraamvrouwen
- Hartpatiënten
- ZV met vaatziekten
Soorten trombose
- Trombophlebitis = Oppervlakkige veneuze trombose
- Flebotrombose = Diepe veneuze trombose (DVT)
- Arteriële trombose
Trombophlebitis - wat is
Oppervlakkige veneuze trombose
Flebotrombose - wat is
Diepe veneuze trombose (DVT)
Waar en Symptomen (lokaal thv vena) van Trombophlebitis
- Pijn, zwelling
- roodheid
- Ontsteking van vene die net onder oppervlakte van huid ligt
Waar en Symptomen Flebotrombose
- Vooral in de diepe kuitvenen, soms in de bekkenvenen.
- Hevige pijn in been.
- Been is gezwollen, rood, glanzend en warm.
- Subfebriele temperatuur.
- Tachycardie (versnelde AH).
Preventie van Flebotrombose / Trombophlebitis
Antitrombose kousen
Mobilisatie
Anticoagulantia op voorschrift
Wat en Symptomen van Arteriële trombose
Arterie wordt afgesloten door een klonter.
- Plotse hevige pijn
- Been is bleek of cyanotisch
- Been voelt koud aan
Preventie van Arteriële trombose
- Mobilisatie
- Anticoagulantia op voorschrift
- NOOIT antitrombose kousen
Verpleegkundige aandachtspunten bij veneuze trombose
- Goede houding in bed (zonder druk op BV)
- Bewegen van de benen - spierpomp gestimuleren
- Snelle mobilisatie na operaties
- Anticoagulantia op doktersvoorschrift
- TED kousen bij langdurige bedrust
- Benen zwachtelen - stuwing voorkomen
Longembolie - Ontstaan:
- Klonter diepe venen van het been (vaak kuitvenen) -> komt los en wordt meegevoerd met de bloedstroom -> naar het hart
- Via VCI -> komt in RA -> doorgepompt naar RV -> Art. Pulmonalis
- Vastzetten in één van de takken van de Art. Pulmonalis -> verstopping en er kan geen zuurstof of CO2 uitgewisseld worden
- Kan dodelijk zijn
Symptomen/observaties Longembolie (7)
- Plotse dyspnoe (kortademigheid)
- Hyperventilatie (diepe en snel)
- Tachycardie (versnelde AH)
- Hypotensie (BD daling)
- Temperatuursverhoging
- Pijn, hoesten en bloed in sputum
- ernstige gevallen: Cyanose (blauwe verkleuring van weefsel door zuurstoftekort). Risico op overlijden!
Anti-emboliekousen/anti-trombosekousen - wat, indicatie, tegenindicatie en voorbereiding
- Medische elastische kousen -> DVT te voorkomen
- Er is een elastische druk op de benen. Druk vermindert progressief van distaal naar proximaal -> versnelling van de veneuze doorbloeding.
Indicatie: Zv met risico op trombose
Tegenindicatie: Arterieel vaatlijden (art. trombose)
Voorbereiding: - zv informeren over noodzaak en kostprijs
- Opmeten en bestellen via apotheek -> doktersvoorschrift
Antiemboliekousen of TED-kousen - Aandachtspunten
- Correcte maat belangrijk voor geleidelijke kompressie
- Nooit omslag maken boven aan de kous
- Meting -> ‘s morgens (oedeemvrij been)
- Mogen gewassen worden
- Op een correcte manier aanbrengen
- Aanhouden tot ZV mobiel is
- Geen plooien in de kniekuil of aan enkels
Compressietherapie - Wat/doel, Indicatie, Werking
- Behandeling van veneuze insufficiëntie.
- heeft als doel de Kleppen in de venen te helpen sluiten en de Kuitspierpomp te ondersteunen.
-het zwachtelen van een speciaal verband dat de lokale doorbloeding kan verbeteren
Indicatie: Oedeem
-Acute fase (oedeemvorming): korte of lange rek
-Onderhoudsfase (oedeemvrij): elastisch compressiekousen
Werking: de rustdruk en de arbeidsdruk
Compressietherapie - soorten
Korte rekverbanden (bv. Rosidal®) Lange rek (bv. Dauerbinde®)
Kort rekverbanden (bv. Rosidal®)
- Niet-elastisch
- Lage rustdruk, hoge arbeidsdruk
- Mobiele patiënten
- Kokervorm, massage effect bij beweging (spierpomp ondersteunen)
- Kan dag en nacht aanblijven
- 2 windels nodig (wijzerzin en tegen wijzerzin)
- 100% katoen, 4 tot 12cm breedte
- Max. 6 maanden gebruiken: 2x/week wassen mag (op 40°), horizontaal drogen (niet op een warmtebron)
Lange rek (bv. Dauerbinde®)
- Elastisch
- Hoge rustdruk, lage arbeidsdruk
- Immobiele patiënten
- Aanbrengen ‘s morgens
- ’s nachts verwijderen
- 1 windel, voldoende overlappen
- Wassen mag
Compressietherapie - tips
- Aanbrengen ‘s morgens direct na het opstaan
- Voet 90° plaatsen
- Juiste breedte voor de zwachtels
- Gelijkmatige tractie aanleggen
- kort rek: 1st windel wijzerzin en 2de windel tegen wijzerzin
- Inspecteer alle drukpunten, eventueel bescherming aan brengen
- Moedig de zorgvrager aan om te stappen
Intermittentte pneumatische compressie
Immobiele patiënten – Arteriële insufficiëntie – Tijdens langdurige heelkunde – Contra-indicatie LMWH/anticoagulantia
verbanden
zwachtels, windels
Compressietherapie - PRAKTIJK – WERKWIJZE
3 Belangrijk dingen.
- Hydratatie van de huid!
- Bescherming van de huid (Tegen de windel, allergie).
- Gebruik van polstermateriaal: de holtes opvullen (thv knieholte en enkel) zodat het been egaal wordt van vorm. KOKERVORM essentieel voor gelijkmatige drukverdeling.
- Windelen:
VERSCHILLENDE TECHNIEKEN
Ganse voet inwindelen
Hoe meer lagen, hoe groter de druk
Windelen met gelijkmatige spanning
rustdruk
druk onder het verband wanneer zv niet beweegt
werkdruk of arbeidsdruk
druk onder het verband wanneer zv beweegt
