Trombose en Hembolie Flashcards
Trombose
Trombose of trombusvorming is een stolsel aan de binnenkant van een bloedvat.
Het kan zowel arterieel als veneus zijn
Embolie
Een stolsel/trombus die zich losmaakt van de vaatwand, in de circulatie is meegevoerd en verder in het bloedvatstelsel een verstopping veroorzaakt.
Trombose oorzaken (5)
- Vertraagde bloedstroom (door langdurig liggen)
- Afgeknelde bloedvaten (door langdurig liggen)
- Vaatwandbeschadiging (vb door infuus)
- Afwijking stollingsmechanisme (coagulation)
- uitdroging -> verhoogde stolling
Trombose Risicogroepen (5)
- Bedlegerige ZV
- Pas geopereerde ZV
- Kraamvrouwen
- Hartpatiënten
- ZV met vaatziekten
Soorten trombose
- Trombophlebitis = Oppervlakkige veneuze trombose
- Flebotrombose = Diepe veneuze trombose (DVT)
- Arteriële trombose
Trombophlebitis - wat is
Oppervlakkige veneuze trombose
Flebotrombose - wat is
Diepe veneuze trombose (DVT)
Waar en Symptomen (lokaal thv vena) van Trombophlebitis
- Pijn, zwelling
- roodheid
- Ontsteking van vene die net onder oppervlakte van huid ligt
Waar en Symptomen Flebotrombose
- Vooral in de diepe kuitvenen, soms in de bekkenvenen.
- Hevige pijn in been.
- Been is gezwollen, rood, glanzend en warm.
- Subfebriele temperatuur.
- Tachycardie (versnelde AH).
Preventie van Flebotrombose / Trombophlebitis
Antitrombose kousen
Mobilisatie
Anticoagulantia op voorschrift
Wat en Symptomen van Arteriële trombose
Arterie wordt afgesloten door een klonter.
- Plotse hevige pijn
- Been is bleek of cyanotisch
- Been voelt koud aan
Preventie van Arteriële trombose
- Mobilisatie
- Anticoagulantia op voorschrift
- NOOIT antitrombose kousen
Verpleegkundige aandachtspunten bij veneuze trombose
- Goede houding in bed (zonder druk op BV)
- Bewegen van de benen - spierpomp gestimuleren
- Snelle mobilisatie na operaties
- Anticoagulantia op doktersvoorschrift
- TED kousen bij langdurige bedrust
- Benen zwachtelen - stuwing voorkomen
Longembolie - Ontstaan:
- Klonter diepe venen van het been (vaak kuitvenen) -> komt los en wordt meegevoerd met de bloedstroom -> naar het hart
- Via VCI -> komt in RA -> doorgepompt naar RV -> Art. Pulmonalis
- Vastzetten in één van de takken van de Art. Pulmonalis -> verstopping en er kan geen zuurstof of CO2 uitgewisseld worden
- Kan dodelijk zijn
Symptomen/observaties Longembolie (7)
- Plotse dyspnoe (kortademigheid)
- Hyperventilatie (diepe en snel)
- Tachycardie (versnelde AH)
- Hypotensie (BD daling)
- Temperatuursverhoging
- Pijn, hoesten en bloed in sputum
- ernstige gevallen: Cyanose (blauwe verkleuring van weefsel door zuurstoftekort). Risico op overlijden!
Anti-emboliekousen/anti-trombosekousen - wat, indicatie, tegenindicatie en voorbereiding
- Medische elastische kousen -> DVT te voorkomen
- Er is een elastische druk op de benen. Druk vermindert progressief van distaal naar proximaal -> versnelling van de veneuze doorbloeding.
Indicatie: Zv met risico op trombose
Tegenindicatie: Arterieel vaatlijden (art. trombose)
Voorbereiding: - zv informeren over noodzaak en kostprijs
- Opmeten en bestellen via apotheek -> doktersvoorschrift
Antiemboliekousen of TED-kousen - Aandachtspunten
- Correcte maat belangrijk voor geleidelijke kompressie
- Nooit omslag maken boven aan de kous
- Meting -> ‘s morgens (oedeemvrij been)
- Mogen gewassen worden
- Op een correcte manier aanbrengen
- Aanhouden tot ZV mobiel is
- Geen plooien in de kniekuil of aan enkels
Compressietherapie - Wat/doel, Indicatie, Werking
- Behandeling van veneuze insufficiëntie.
- heeft als doel de Kleppen in de venen te helpen sluiten en de Kuitspierpomp te ondersteunen.
-het zwachtelen van een speciaal verband dat de lokale doorbloeding kan verbeteren
Indicatie: Oedeem
-Acute fase (oedeemvorming): korte of lange rek
-Onderhoudsfase (oedeemvrij): elastisch compressiekousen
Werking: de rustdruk en de arbeidsdruk
Compressietherapie - soorten
Korte rekverbanden (bv. Rosidal®) Lange rek (bv. Dauerbinde®)
Kort rekverbanden (bv. Rosidal®)
- Niet-elastisch
- Lage rustdruk, hoge arbeidsdruk
- Mobiele patiënten
- Kokervorm, massage effect bij beweging (spierpomp ondersteunen)
- Kan dag en nacht aanblijven
- 2 windels nodig (wijzerzin en tegen wijzerzin)
- 100% katoen, 4 tot 12cm breedte
- Max. 6 maanden gebruiken: 2x/week wassen mag (op 40°), horizontaal drogen (niet op een warmtebron)
Lange rek (bv. Dauerbinde®)
- Elastisch
- Hoge rustdruk, lage arbeidsdruk
- Immobiele patiënten
- Aanbrengen ‘s morgens
- ’s nachts verwijderen
- 1 windel, voldoende overlappen
- Wassen mag
Compressietherapie - tips
- Aanbrengen ‘s morgens direct na het opstaan
- Voet 90° plaatsen
- Juiste breedte voor de zwachtels
- Gelijkmatige tractie aanleggen
- kort rek: 1st windel wijzerzin en 2de windel tegen wijzerzin
- Inspecteer alle drukpunten, eventueel bescherming aan brengen
- Moedig de zorgvrager aan om te stappen
Intermittentte pneumatische compressie
Immobiele patiënten – Arteriële insufficiëntie – Tijdens langdurige heelkunde – Contra-indicatie LMWH/anticoagulantia
verbanden
zwachtels, windels
