Transformatiefase, productkennis en dierenwelzijn Flashcards
One Health
Concept waar we diergeneeskunde, humane geneeskunde en het milieu samennemen
EAEVE
The European Association of Establishments for Veterinary Education. Gaat de Europese faculteiten om de X aantal jaren bezoeken en controleren of de opleiding juist gebeurt. Er is een jaarlijkse samenkomst van lesgevers waarin wordt afgesproken wat aangeboden moet worden. Er is ook aansturing door FEVIA en het FAVV.
FEVIA
Federatie van de Belgische voedingsindustrie. Zetten zich in voor een duurzame groei van de Belgische voedingsindustrie in overleg met het FAVV.
Verordening
Europese wetgeving waarbij de nationale wetgeving wordt verdrongen, tekst is voor alle lidstaten hetzelfde. Zeer eengemaakte wetgeving, waarin ook de wijze van uitvoering vastligt. Nummer/jaartal.
Officiële dierenarts
Dierenarts die voldoet aan de vakbekwaamheidseisen die gesteld zijn door de Europese wetgeving en de Nationale wetgeving.
Evolutie
- Strijd tegen dierziekten; nadruk op voedselvoorziening en niet zo zeer op volksgezondheid, 3e wereldlanden
- Vleeskeuring; alle geïndustrialiseerde landen, nadruk niet meer zozeer op voedselvoorziening, maar ook op de volksgezondheid, dierenartsen zijn patholoog
- Gezondheidswetenschap; enkel en alleen mogelijk in geïndustrialiseerde landen of regio’s, maar ook in rijke landen, men moet zich omscholen tot gezondheidswetenschapper en je krijgt keuringssystemen
Ante mortem
Levende keuring, identificatie en gezondheidsonderzoek. Vleeskeuring is verplicht en moet worden uitgevoerd door -of onder toezicht van- een dierenarts. Bij varkens en pluimvee over de groep, bij runderen individueel
Post mortem
Dode keuring, organen en karkas. Bij pathologieën zal in 1e fase het gehele orgaan nog gebruikt worden, in 2e fase wordt gekeken wat te redden valt, in 3e fase zal het hele orgaan weggegooid worden.
Superuitscheiders
Dieren die gekoloniseerd zijn met een bepaald voedselpathogeen, maar deze niet uitscheiden.
Emerging food pathogens
Kiemen die ergens anders reeds aanwezig zijn of kiemen die al aanwezig waren, maar plots gemuteerd zijn.
Fraude
Financieel (restitutie) of authenticiteit
Financiële fraude
Misbruik van exportsteun. Product verkopen aan een land die niet in staat is een prijs te betalen, dan kan de rest overbrugt worden door restitutie/exportsteun. Iemand kan dus verklaren dieren te leveren aan een land waarvoor hij exportsteun krijgt, maar het vervolgens daadwerkelijk leveren in een land die wel de marktconforme prijs betaalt
Authenticiteitsfraude
Product claimt dat iets hertenvlees is, terwijl het daadwerkelijk gewoon rundvlees is. Volledig is bijvoorbeeld landvarken-everzwijn. Partieel is bijvoorbeeld paté met lever en vlees, waarbij slechts 1 van de 2 is wat het hoort te zijn
Gevaar
Agens aanwezig in of op voedsel die een schadelijke invloed kan hebben op de gezondheid van de consument
- Biologisch; bacteriën, schimmels en gisten (afwijkende geur, kleur of smaak), virussen, parasieten
- Chemisch; allerhande afkomsten
- Fysisch; splinter in voeding, vaak opzettelijk (voedsel terrorisme), soms onbewust (schroeven productielijn)
Sequelae
Voorkomen van een complicatie na het doormaken van een infectie
DMO/BMO
Dierenarts met opdracht, is een oude term die werd gebruik voor toezichthoudende dierenartsen over lekenkeurders. Tegenwoordig is het BMO; belast met opdracht.
Empirisch
Proefondervindelijk waargenomen
VN
Groepering van landen die zich hebben verenigd in een grote organisatie. Hoofdbeleid is bewaren van internationale veiligheid, ontwikkelen van goede relaties en bemiddelen bij conflicten. Het heeft zich onderverdeeld in;
- UNICEF; bescherming kinderen
- UNESCO; bescherming werelderfgoed
- FAO; food and agriculture organisation of the UN, food for all, strijd tegen ziektes, verspreiden van kennis
ISO
International Organisation for Standardisation. Niet-gouvernementele organisatie, dus niet vertegenwoordigd door landen. Samengesteld door groepen van experts die afgevaardigd kunnen worden. Opgericht voor uitwerken van gestandaardiseerde procedures in diverse sectoren. Uitwerken van een analyseprocedure gebeurt onder de paraplu van de ISO
WHO
Safe food for all, dierenartsen die hier werkzaam zijn houden zich bezig met zoönosen of ziektes die via voeding worden overgedragen door de mens
CODEX Alimentarius
Samengesteld door de FAO en WHO. Definities beschreven zodat niemand kan twijfelen over wat iets precies gaat. Geen boek, maar een commissie. Fysische vergadering van afgevaardigden van de FAO en WHO en ontwikkelen food standards. Gaan ook richtlijnen definiëren en zorgen voor een referentiepunt.
GATT
General agreement on tariffs and trade. Om ervoor te zorgen dat handel niet gaat escaleren. Omdat ze vroeger bij wetwisseling niet meer werden nageleefd, is de wereldhandelsorganisatie opgericht. Dit is een vertegenwoordiging van landen die regels oplegt en strafmaatregelen adviseet.
Richtlijn
Het doel is duidelijk, maar de manier waarop mag je zelf bepalen. Dit moet omgezet worden in nationale wetgeving, die sterk gaat specifiëren hoe of wat. Jaartal/nummer.
Directoraten generaal
Construeren de wetgeving, zitten in de Europese commissie. Voor ons zijn er 3 van toepassing;
- DG Landbouw
- DG Gezondheid- en voedselveiligheid; vroeger DG SANCO, tegenwoordig DG SANTE
- DG Milieu
Witboek
Geen wetgeving, maar een visie over het beleid. Bevat 5 grondbeginselen;
- Geïntegreerde benadering voedselketen; stoppen met elke sector apart bekijken
- Risico analyse; risico inschatting en management
- Verantwoordelijkheid van de exploitant
- Traceerbaarheid van producten in alle stadia; RASFF en voorzorgsprincipe
- Informatie aan de consument
RASFF
Rapid Alert System for Food and Feed. Waarschuwt lidstaten dat producten worden aangeboden aan de buitengrenzen waar iets niet juist aan is
Voorzorgsprincipe
Van toepassing op producten waarvan twijfel bestaat of ze wel of niet schadelijk zijn voor humane gezondheid.
FVO
Food and Veterinary Office. Controle organisatie die toezicht houdt op de communautaire wetgeving inzake voedselveiligheid, dieren- en plantengezondheid en dierenwelzijn. Gaan fysisch controleren en gaan dit publiceren op het web waar iedereen het kan lezen. Reist intern onaangekondigd rond tussen lidstaten om te zien of de wetgeving wordt nageleefd.
EFSA
European Food Safety Authority. Levert wetenschappelijk advies. Enkel en alleen lidstaten en de Europese Commissie zelf kunnen de organisatie bevragen en consulteren. Hier zit een deel vaste staff dierenartsen, maar ze brengen ook meerdere experten samen. Stelt geen wetgeving op en onderzoekt ook niet. Werken voornamelijk met data verzameling.
ECDC
European Centre for Disease Prevention and Control. Humane tegenhanger van het EFSA. Houdt zich bezig met humane ziekten en zoönosen, maar niet met zoönosen alleen. Hebben een netwerk van laboratoria verspreid over de lidstaten.
Wet, KB, MB, omzendbrieven
Een wet is het hoogste niveau en de grote lijn. In een Koninklijk Besluit komt meer structuur en uitleg. In een Ministerieel besluit komen details. In de omzendbrieven komen verduidelijkingen en die kunnen bijvoorbeeld gericht zijn aan dierenartsen.
Sciensano
Wetenschappelijk instituut en referentiecentrum voor humane- en dierziekten. Zijn betrokken bij het EFSA; verzamelen data en spelen het door, samen met de FAVV.
Praktiserende dierenarts GHD
Vaak zelfstandig dierenarts die werkt voor een bedrijf. Werknemer kan ook voor de overheid werken in het kader van dierziektebestrijding, bijvoorbeeld voor ruiming van een bedrijf
Praktiserende dierenarts KHD
Meest voorkomende zelfstandige dierenarts, worden meer en meer als werknemer verkocht
BMO - keuring en controle
Praktiserende dierenarts GHD kunnen een stuk van hun tijd hiertoe dienen in het kader van de overheid. Mag niet je dieren keuren die je zelf behandelt. Praktiserende dierenarts KHD gaan vaker deze bijkomstigheid doen. Minimale verplichting zijn 1 ante mortem, 1 post mortem en 1 inspecteur.
Consultant
Bedrijf op regelmatige basis bijstaan mbt wetgeving, administratie, etc. Kan zowel voor bedrijven als voor de overheid, maar niet in combinatie met BMO.
Inspecteur/dierenartsambtenaar
Nooit zelfstandige dierenartsen; mogen het niet combineren met een praktijk. Dierenarts is medewerker van de overheid. Houdt toezicht op de BMO
Kwaliteitsverantwoordelijke
Soort consultant, maar altijd voltijds voor een bedrijf (slachthuis, uitsnijderij), vaak bedrijven met meerdere schakels onder 1 dak
Laboratoriumverantwoordelijke
Aan- of afwezigheid van zoönosen, kan diensten aanbieden aan bedrijven of overheid
Slachtingen
- Regulier; slachthuis, dieren aangevoerd en vlees verkocht
- Particulier; voor eigen gebruik (onder 1 dak) in slachthuis, slachtkost en keurrechten betalen, rund, varken, schaap en geit
- Huis; eigen gebruik en thuis geslacht, enkel varken, schaap, geit of pluimvee, geen keuring, maar wel slachtkost
- Sluik; verboden, overheid heeft er geen weet van
Dierenartsen runderslachthuis
- Ante mortem
- Post mortem
- Inspecteur; fulltime voor de overheid
- Dierenarts van het bedrijf; leidt alles in goed banen
- Controle van hygiëne
- Opleiding slachthuismedewerkers
Noodslachting
Dier met 1 opgezwollen been, waarschijnlijk traumatisch en geen systemische aandoening, kan dus alsnog geslacht worden