Tradycje Flashcards

1
Q

Sylwester (31 grudzień) / Nowy Rok (1 stycznia)

A

W Polsce sylwestrowe bale i zabawy jeszcze w XIX wieku należały do rzadkości, a urządzano je jedynie w miastach i to w najbogatszych domach. Dzisiaj bale i zabawy należą już do tradycji i z reguły noc sylwestrową spędza się z rodziną, wśród znajomych i przyjaciół na prywatkach, w klubach dyskotekach czy restauracjach w których miejsca trzeba rezerwować już dużo wcześniej.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Trzech Króli, Objawienie Pańskie (6 stycznia).

A

Święto obchodzone na pamiątkę Trzech Mędrców którzy udali się do Betlejem, aby oddać pokłon nowo narodzonemu Jezusowi Chrystusowi.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Karnawał

A

Karnawał po staropolsku zwany Zapustami, to czas od Nowego Roku do środy Popielcowej.
Jest to czas radości, czas zabaw i bali, który poprzedza okres Wielkiego Postu.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Tłusty Czwartek.

A

Tłusty czwartek rozpoczyna ostatni tydzień karnawału (trwający do środy Popielcowej).
W Polsce wedle tradycji, w tym dniu dozwolone jest objadanie się.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Środa Popielcowa. Пепельная среда

A

Środa Popielcowa, inaczej zwana Popielcem, to w kościele katolickim pierwszy dzień Wielkiego Postu, jest to dzień pokutny kończący karnawał. W Środę Popielcową obowiązuje ścisły post.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Niedziela Palmowa.

A

Niedziela Palmowa nazywana też Kwietną lub Wierzbną. Rozpoczyna Wielki Tydzień. Zostało ono ustanowione na pamiątkę przybycia Chrystusa do Jerozolimy.

Kościół święci w tym dniu triumfalny wjazd Chrystusa do Jerozolimy. Poświęconymi w kościele palmami kropiono domostwa, obejścia i bydło w oborze. Ma ona chronić od złego, czarów i nieszczęścia, przed chorobą a przede wszystkim od ognia. Poświęcone palmy przechowuje się z szacunkiem do następnych świąt Wielkanocnych.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Wielki Piątek

A

Dzień Wielkiego Tygodnia upamiętniający śmierć Jezusa Chrystusa na krzyżu
W Wielki Piątek w bocznych nawach kościołów odsłaniane są Groby Chrystusowe.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Wielkanoc

A

Wielkanoc wcześniej zwana Paschą jest najwcześniej świętem chrześcijańskim, obchodzonym na pamiątkę Męki, śmierci i Zmartwychwstania Chrystusa.
Wielkanoc jest świętem ruchomym bo obchodzimy Wielkanoc w pierwszą niedzielę po pierwszej wiosennej pełni Księżyca. Może wypadać pomiędzy 22 marca a 25 kwietnia.
Święto Zmartwychwstania otwiera Rezurekcja - msza odprawiana w Wielką Sobotę o północy. Po Rezurekcji wszyscy udają się do domów na uroczyste rodzinne śniadanie zwane święconym. Ucztę tę poprzedza ceremonia dzielenia się poświęconym jajkiem.
Polskie święcone słynęło zawsze z obfitości. Pośrodku stołu królował baranek, śniadanie wielkanocne składało i składa się głównie z dań zimnych, mięs, jaj ugotowanych na twardo i ciast. Na stole musi znaleźć się “biała kiełbasa” zwana też “polską”, gotowana lub smażona i żurek. Wśród świątecznych ciast najważniejsze były i są baby wielkanocne, mazurki oraz serniki.
W czasie świątecznych biesiad do zabaw wykorzystywano pisanki i kraszanki. Zabawy polegały na toczeniu po stole pisanek albo stukanie się pisankami trzymanymi w ręku. Wygrywał ten, czyja pisanka się nie rozbiła.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Poniedziałek Wielkanocny
Lany Poniedziałek
Śmigus-dyngus

A

Nazwy „Śmigus” i „Dyngus” oznaczały dwa odrębne zwyczaje, pierwszy był to tzw. „śmigus zielony” lub „suchy” i „dyngus mokry” i polegał na smaganiu się zielonymi gałązkami wierzbowymi i polewaniu się dla żartów wodą inne osoby, nawet nieznajome.
Polewanie wodą nawiązuje do dawnych praktyk pogańskich, łączących się z symbolicznym budzeniem się przyrody do życia i co rok odnawialnej zdolności ziemi do rodzenia.

Название „Поливальный” и „Понедельник” означали два отдельных обычая, первый - это был так называемый „пасхальный смигус” или „сухой” и „мокрый понедельник” и заключалась в битье зелеными веточками вербы и поливанию для смеха водой, других, даже незнакомых людей.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Obchody świętojańskiej sobótki (23-24 czerwca)

A

Obchody świętojańskie celebrowane w noc poprzedzającą dzień ich patrona Św. Jana Chrzciciela, w Polsce zwane Sobótką lub Kupalnocką.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Dożynki

A

Dożynki to największe święto rolników. Jest ono ukoronowaniem ich całorocznego trudu i obchodzone jest po zebraniu plonów – głównie zbóż.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Boże Ciało
Uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa

A

Boże Ciało to święto ruchome, które przypada 60 dni po Wielkanocy. W Polsce zawsze jednak jest to czwartek, po święcie Trójcy Świętej. W tym roku jest to czwartek, 30 maja. W Polsce Boże Ciało jest dniem wolnym od pracy.

U progu tego stulecia - na Soborze Laterańskim IV (1215) - w Kościele katolickim przyjęto dogmat o transsubstancjacji, czyli przemianie substancji chleba i wina, w ciało i krew Chrystusa z zachowaniem ich naturalnych przypadłości takich jak smak, wygląd, forma, itp

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Trójca Święta

A

Dogmat Trójcy Świętej, ze względu na swoje fundamentalne znaczenie w akcie wiary każdego chrześcijanina, zasługuje na bardzo długie i wyartykułowane studium teologiczne. Chcielibyśmy to wyjaśnić w prosty i zrozumiały sposób słowami modlitwy, którą wszyscy znamy i której uczymy się od dzieciństwa: Wyznanie Wiary (Credo).

W większości Kościołów katolickich i protestanckich Niedziela Trójcy Świętej obchodzona jest w pierwszą niedzielę po Zesłaniu Ducha Świętego, a więc w 56 dniu po Wielkanocy, natomiast w Kościołach obrządku wschodniego (np. greckokatolickim czy prawosławnym), czyli takich, w których daty świąt kościelnych wyliczane są na podstawie kalendarza juliańskiego – w 49 dniu po Wielkanocy, wyliczonej według tegoż kalendarza.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Andrzejki

A

30 listopada
Andrzejki - to pora wróżb dla dziewcząt o miłości i małżeństwie.

Andrzejki to ludowe święto, które obchodzi się pod koniec listopada. Wypada w wigilię świętego Andrzeja i zwane jest wieczorem wróżb. W Polsce co roku wiele ludzi świętuje ten dzień, wykonując różne wróżby. Z tej okazji organizowane są także imprezy tematyczne.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Wszystkich Świętych, Dzień Zaduszny.

A

Wszystkich Świętych - Dzień Zaduszny (1 i 2 listopada) dni te poświęcone są pamięci zmarłych.
Dzień 1 listopada obchodzony był jako dzień Wszystkich Świętych. Była to więc uroczystość radosna.
Natomiast 2 listopada - Dzień Zaduszny czyli właściwe święto pamięci o zmarłych.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Adwent. Пост перед рождеством

A

Adwent w Kościele Katolickim jest przygotowaniem na przyjście Chrystusa, radosnym oczekiwaniem. W Kościele Prawosławnym jest to Post. Adwent trwa 4 tygodnie i jest okresem oczekiwania na święto Bożego Narodzenia.

17
Q

Mikołajki lub Świętego Mikołaja (6 grudnia).

A

Obchodzona na cześć Świętego biskupa Mikołaja z Miry. W dniu tym Święty Mikołaj przynosi dzieciom prezenty. Często rodzice kładą prezenty w nocy by dzieci znalazły je rano.

18
Q

Wigilia (Wieczór Wigilijny)

A

Wieczór Wigilijny - jest najbardziej uroczystym wieczorem roku i rozpoczyna Święta Bożego Narodzenia, które należą do najbardziej rodzinnych świąt w roku. Przed Wigilia, 23 lub 24 grudnia, w domach ustawia się i dekoruje choinkę. Wieczorem, w Wigilię Bożego Narodzenia gromadzimy się w gronie najbliższych, by oczekiwać przyjścia Jezusa. Polska tradycja nakazuje zasiąść do wieczerzy, gdy zabłyśnie pierwsza gwiazdka na niebie. Gwiazdka ta jest symbolem Gwiazdy Betlejemskiej.
Na początku wieczerzy wigilijnej odczytuje się fragment Ewangelii mówiący o narodzeniu Jezusa i zaczyna wieczerzę modlitwą. Następnie wszyscy dzielą się opłatkiem i składają sobie wzajemnie życzenia. Opłatek, tam gdzie to możliwe, kładzie się na stole pod którym, często pod obrusem, wkładamy troszeczkę siana, które symbolizuje oczywiście miejsce, w jakim przyszedł na świat Jezus – szopkę i siano, na którym leżał po urodzeniu.
Symbolem Wigilii są potrawy z ryby. W starożytności ryba symbolizowała Jezusa. Na ogół przygotowuje się 12 potraw. Postne wigilijne menu musi zawierać barszcz czerwony, zupę grzybową lub zupę rybną, śledź, karp smażony, potrawy z kapusty, kompot z suszonych owoców, makowca lub mak z bakaliami – tzw. kutia, owoce, orzechy i różne słodycze. Po skończonej wieczerzy śpiewa się kolędy i obdarowuje prezentami. Często prezenty ułożone są po choinką.

19
Q

Opłatek

A

Jest to nic innego, jak cienki kawałek wypieczonej mąki pszennej i wody. Na nim widnieją obrazy związane z Bożym Narodzeniem. Życzenia, jakie składamy sobie podczas dzielenia się opłatkiem powinny być szczere, wybaczamy sobie wtedy wszystkie winy, aby zasiąść do kolacji pogodzeni i z czystymi sercami.

20
Q

Kolędy

A

Zaczynamy je śpiewać przy wigilijnym stole. Są to pieśni, które opowiadają o Narodzeniu Pana

21
Q

Boże Narodzenie (25 grudnia).

A

Dzień Bożego Narodzenia rozpoczynany jest od udziału w porannych nabożeństwach, przeżywany w atmosferze powagi i spokoju. W tym dniu należy powstrzymać się od wszelkich prac.

22
Q

Pasterka

A

Tradycyjna msza odprawiana o północy w noc Bożego Narodzenia (z 24 na 25 grudnia).

23
Q

Świętego Szczepana (26 grudnia)

A

Świętego Szczepana - drugi dzień Świąt Bożego Narodzenia. Jego patronem jest Św. Szczepan, pierwszy męczennik chrześcijański. Dotychczas w tym dniu, głównie na wsi, święci się podczas nabożeństwa ziarna owsa lub innego zboża. W domach wzajemnie obsypują się nim domownicy, sąsiedzi, znajomi. Dzisiaj drugi dzień świąt Bożego Narodzenia to czas odwiedzin, spotkań, przyjęć i wesel.
Dzień Św. Szczepana rozpoczyna czas zabaw, obchodów kolędniczych, tzw. karnawał.

24
Q

Kalendarz świąt

A

1 stycznia – Nowy Rok.
6 stycznia – Święto Trzech Króli.
21 stycznia – Dzień Babci.
8 marca – Dzień Kobiet.
Niedziela i poniedziałek – pierwsza niedziela po pierwszej wiosennej pełni księżyca (około 22 marca – 25 kwietnia) – Wielkanoc.
7 niedziela po Wielkanocy – Zielone świąta.
Czwartek dziewiątego tygodnia po Wielkanocy – Dzień Bożego Ciała.
1 maja – Święto Pracy.
2 maja – Dzień Flagi Polski.
3 maja – „Święto Narodowe Trzeciego Maja”. Rocznica uchwalenia Konstytucji 3 Maja (w 1791 r.).
26 maja – Dzień Matki.
1 czerwca – Dzień Dziecka.
15 sierpnia – Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny.
16 października – Dzień Papieża Jana Pawła II.
1 listopada – Dzień Wszystkich Świętych.
11 listopada – „Narodowe Święto Niepodległości” – polskie święto państwowe. Na cześć odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918r.
24 grudnia – Wigilia.
25 grudnia – Boże Narodzenie.
26 grudnia – Drugi dzień Bożego Narodzenia.

25
Q

Dania na Wigilię

A

Tradycyjne polskie potrawy na Boże Narodzenie, szczególnie na Wigilię, czyli kolację wigilijną 24 grudnia, zazwyczaj obejmują 12 postnych dań, symbolizujących apostołów.

Barszcz czerwony z uszkami – zupa na bazie buraków, podawana z małymi pierożkami (uszkami) nadziewanymi grzybami.
Karpi w galarecie – tradycyjna potrawa z karpia, często podawana na zimno w galarecie.
Sernik – ciasto z twarogu, popularne na wigilijnym stole.
Makowiec – strucla z makiem, często z dodatkiem orzechów i rodzynków.
Kutia – słodka potrawa z pszenicy, maku, miodu i bakalii.
Śledź w oleju lub śledź w śmietanie – potrawa z marynowanych śledzi, podawana z cebulą i przyprawami.
Zupa grzybowa – zupa z leśnych grzybów, często podawana jako alternatywa dla barszczu.
Pierogi z kapustą i grzybami – pierogi nadziewane duszoną kapustą i grzybami.
Ryba po grecku – smażona ryba z warzywami w sosie pomidorowym.
Sałatka jarzynowa – sałatka z gotowanych warzyw, jajek i majonezu.
Chleb z makiem – tradycyjny bochenek chleba z makiem.
Kompot z suszu – napój przygotowany z suszonych owoców, często z dodatkiem przypraw.

26
Q

W jakich ważnych miejscach w Polsce byłeś?

A

Kraków, Wieliczka, Kazimierz Dolny, Lublin, Malbork, Gdansk, Gniezno