Historia Flashcards

1
Q

W jakim wieku powstała Polska

A

Polska powstała w Х wieku.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Unia Krewska

A

Unia Krewska odbyła się w 1385r. w Krewie .
Unia w Krewie wyznacza nowy kierunek polityki polskiej. Królestwo Polskie i Wielkie Księstwo Litewskie jednoczą się przeciw wspólnemu wrogowi - Zakonowi Krzyżackiemu.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Unia Lubelska

A

Unia Lubelska odbyła się w 1569r. Z połączenia ziem Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego powstaje największe mocarstwo w Europie.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

I Rzeczpospolita Polska

A

W 1569 – 1795

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

II Rzeczpospolita Polska

A

W 1918 – 1939 (między I a II wojną światową)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

III Rzeczpospolita Polska

A

Od 1989 – po dzisiaj

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Stolice Polski

A

Gniezno 966 – 1041 r.
Kraków 1041 – 1596 r.
Warszawa 1596 – po dzisiaj.

Gniezno. Mieszko I w 966r. zbudował w Gnieźnie Kościół w którym pochowano jego żonę Dąbrówkę.
W 1000r. w Gnieźnie odbył się Gnieźnieński zjazd.
W 1025r. odbyła się koronacja Bolesława Chrobrego.
W 1038 r. do Gniezna wtargnął książę czeski Brzetysław I, pozostawiając po sobie spalone podgrodzia i zniszczoną, ograbioną katedrę i zamek książęcy. Na skutek tego Kazimierz Odnowiciel przeniósł stolicę do Krakowa. Herb Gniezna zwieńczony jest koroną królewską.

Kraków. Kazimierz Odnowiciel w 1041 r. przeniósł stolicę do Krakowa.
Kraków był stolicą w czasach dynastii królewskich Piastów i Jagiellonów.
Do marca 1596 r. był faktyczną stolicą Polski i siedzibą polskich Królów. Przestał być stolicą gdy rozpoczął się okres wolnych elekcji.

Warszawa. Po śmierci Zygmunta Augusta (1572 r.) – ostatniego z dynastii Jagiellonów, w 1573 r. odbyła się pierwsza wolna elekcja, to jest wybór króla. Na króla wybrano Henryka Walezego.
W 1587r. odbyła się Kolejna elekcja, na której na tron wybrano pierwszego z dynastii Wazów – Zygmunta Wazę. Król Zygmunt III pretendował do tronu szwedzkiego. I Królowi wygodnie było przebywać w bardziej na północ Warszawie, niż w Krakowie.
Decyzja przeniesienia dworu królewskiego do Warszawy zapadła w marcu 1596 r.
Wówczas faktyczna stołeczność miasta nie została potwierdzona żadnym aktem prawnym.
Oficjalnie rangę miasta stołecznego Warszawa zdobyła w 1952 r.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Gnieźnieński zjazd

A

Była to pielgrzymka cesarz niemieckiego Ottona III do grobu św. Wojciecha, a także spotkanie z księciem Polski Bolesławem w ówczesnej stolicy państwa – Gnieźnie. Zjazd odbył się w marcu 1000 roku
Proklamowano wtedy utworzenie arcybiskupstwa i metropolii gnieźnieńskiej.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Piast Kołodziej

A

Piast Kołodziej był legendarnym protoplastą, założycielem dynastii Piastów - pierwszej dynastii Królów Polski. (Postać z polskich legend, nie historyczna).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Król Popiel

A

Król Popiel to legendarna postać w polskich kronikach, znana głównie z dziejów przekazywanych przez kronikarza Galla Anonima. Historia Popiela jest bardziej mitem niż faktem historycznym, jednak odegrała istotną rolę w polskim folklorze.

Oto główne punkty legendy o królu Popielu:
Popiel był okrutnym i niesprawiedliwym władcą – Według legendy, Popiel rządził w okolicach dzisiejszego Kruszwicy (na Kujawach) i był tyranem, który nie dbał o swoich poddanych. Był znienawidzony za swoje zachowanie, w tym za nadużywanie władzy i słabość w rządzeniu.

Zamordowanie krewnych – Popiel, pod wpływem swojej żony, postanowił zamordować swoich stryjów, którzy krytykowali jego sposób rządzenia. Zabił ich, a ciała wrzucił do jeziora, by ukryć zbrodnię.

Kara boża – myszy – Po zamordowaniu krewnych, Popiel próbował uciec przed karą, jednak według legendy, został zaatakowany przez myszy. Myszy miały symbolizować karę boską za jego zbrodnie. Popiel wraz z rodziną schronił się w wieży (znanej jako Mysia Wieża w Kruszwicy), ale myszy dostały się do środka i zjadły jego oraz jego rodzinę.

Symboliczne znaczenie – Historia Popiela jest często interpretowana jako opowieść moralizatorska, ostrzegająca przed tyranią i złym sprawowaniem władzy. Motyw myszy, które go pożerają, symbolizuje nieuchronność kary za złe uczynki.

Przejęcie władzy przez Piastów – Po śmierci Popiela, zgodnie z legendą, władzę nad krajem objął Piast, legendarny protoplasta dynastii Piastów, co miało zapoczątkować okres prosperity i lepszego rządzenia.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Dynastie królewskie w Polsce

A

Dynastia Piastów – od koronacji Bolesława Chrobrego (1025 r.) do śmierci Kazimierza Wielkiego (1370 r.)

Królowa Jadwiga Andegaweńska (1384). Córka króla Węgier i Polski – Ludwika Węgierskiego.

Dynastia Jagiellonów – rozpoczął dynastię Władysław Jagiełło po ślubie z Królową Jadwigą w 1385 r. Dynastia upadła po śmierci Króla Zygmunta Augusta (1572 r.), który nie miał syna.

Królowie elekcyjni. Pierwszym wybranym królem był Henryk Walezy, dalej Stefan Batory.

Dynastia Wazów. Wybierani byli królowie Zygmunt Waza, Władysław i Jan Kazimierz.

Dynastia Wettynów. August II Mocny, August II Sas.

Ostatnim królem elekcyjnym był August Poniatowski (1764-1795).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Stanisław II August
Stanisław Antoni Poniatowski

A

1732-1798
Król Polski 1764 - 1795.
Doceniany jako inicjator i współautor reform ustrojowych przeprowadzonych przez Sejm Czteroletni, jeden z głównych autorów Konstytucji 3 maja oraz jako mecenas nauki i sztuki, Stanisław August był równocześnie krytykowany jako król wybrany na tron polski dzięki poparciu cesarzowej Imperium Rosyjskiego Katarzyny II, oraz za to, że nie zdołał zapobiec rozbiorom Rzeczypospolitej i przystąpił do konfederacji targowickiej.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Jadwiga

A

Królową Polski od 1384-1399 r. Córka króla Węgier i Polski – Ludwika Węgierskiego, była żoną króla Władysława Jagiełły.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Miecz Szczerbiec

A

Szczerbiec – miecz koronacyjny królów Polski, jeden z najcenniejszych zabytków i unikatowe świadectwo polskiej historii.

Lata produkcji
XII lub XIII w.

Szczerbiec eksponowany w Państwowych Zbiorach Sztuki na Wawelu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Kto był ostatnim królem z dynastii Jagiellonów?

A

Zygmunt August II. Zrealizował Unię Lubelską 1569 r.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Ile królów było w Polsce?

A

Około 29 królów.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Kto był pierwszym królem Polski?

A

Bolesław Chrobry, koronowany w 1025 r.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Kto był pierwszym władcą Polski?

A

Mieszko I (922-992) – pierwszy historycznie udokumentowany władca Polski z dynastii Piastów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Data chrztu Polski?

A

W 966 r. Mieszko I w celu umocnienia tworzonej państwowości przyjął chrzest.
Przez ten akt państwo Mieszka weszło w ówczesny europejski system polityczny.
Chrzest Polski przyjęty został z Czech, wraz z małżeństwem z czeską Księżniczką Dobrawą.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Gdzie i jak zginął Święty Wojciech?

A

Święty Wojciech – biskup, główny patron Polski. Zamordowany w 997r. Prusami podczas odprawiania Mszy. Jego ciało wykupił Bolesław Chrobry i przeniósł do Gniezna. Został kanonizowany 999 r.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Gdzie i kiedy koronowano Bolesława Chrobrego?

A

W 1025 r. w Katedrze gnieźnieńskiej.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Testament Bolesława Krzywoustego

A

Bolesław Krzywousty (1085-1138). W 1138r. wydał testament regulujący zasady następstwa tronu.
W swym testamencie Bolesław Krzywousty podzielił państwo między trzech pełnoletnich synów.
W ten sposób rozpoczął się okres rozbicia dzielnicowego, który trwał prawie 200 lat.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Kto sprowadził Krzyżaków do Polski?

A

W 1226 r. w okresie rozbicia dzielnicowego, Książę Konrad Mazowiecki sprowadził do Polski Krzyżaków. Mieli oni pomóc w obronie przeciw napadom Prusów. Z czasem obecność Krzyżaków zaczęła zagrażać bezpieczeństwu Polski.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Kiedy odbył się napad Tatarów (bitwa pod Legnicą)?

A

W 1241 r. odbył się napad Tatarów. W bitwie pod Legnicą udaje się powstrzymać ich ekspansję.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Kiedy odbyła się koronacja Władysława Łokietka? Co oznacza ta koronacja?

A

W 1320 r. i oznacza koniec rozbicia dzielnicowego.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Kto wygrał bitwę pod Płowcami?

A

W 1331 r. odbyła się bitwa pod Płowcami między wojskami Króla Władysława Łokietka a Krzyżakami. Wojsko Władysława Łokietka zwyciężyło Krzyżaków.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

O kim mówiono „Został Polskę drewnianą, a zostawił murowaną”?

A

O Kazimierzu Wielkim (1310-1370). Syn Króla Władysława Łokietka, był ostatnim z dynastii Piastów.

Opiekował się miastami, przeprowadził reformę pieniądza, skodyfikował prawo.
W 1364 założył w Krakowie pierwszy w Polsce uniwersytet – Akademię Krakowską.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Kto i kiedy założył pierwszy uniwersytet w Polsce (Uniwersytet Jagelloński)?

A

Kazimierz Wielki z dynastii Piastów założył w Krakowie w 1364 r. pierwszy w Polsce uniwersytet – Akademię Krakowską (Uniwersytet Jagielloński).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Kiedy odbyła się bitwa pod Grunwaldem?

A

W 1410 r. wojsko polskie i litewskie pod dowództwem Króla Władysława Jagiełły pokonało pod Grunwaldem wojsko Krzyżaków. Potęga Krzyżaków zostaje ostatecznie złamana.

30
Q

Gdzie i kiedy zginął Król Władysław Warneńczyk (bitwa pod Warną)?

A

Władysław Warneńczyk był synem Władysława Jagiełły. Zginął w bitwie przeciw Turkow pod Warną w 1444.

31
Q

Kiedy miał miejsce Potop szwedzki?

A

W ХVII wieku królowie z dynastii Wazów pretendowali do tronu Szwecji co prowadziło do konfliktów między Rzeczpospolitą a Szwecją.
W 1655-1660 w okres panowania Jana Kazimierza przypadają najazd szwedzki – „potop”.

32
Q

Postać Króla Jana III Sobieskiego?

A

Jan III Sobieski - wybrany król (1629-1696). W 1683 r. rozgromił wojska tureckie i zahamował ekspansję Turków Otomańskich w Europie.

33
Q

Okres rozbiorów?

A

123 lata, aż do odzyskania niepodległości w 1918r. okres rozbiorów charakteryzował się podziałem Polski między Rosją, Austrią a Prusją, coraz głębszą rusyfikacją czy germanizacją.

34
Q

Kiedy odbył się I rozbiór Polski?

A

В 1772 году. В нем принимали участие Россия, Пруссия и Австрия.

35
Q

Konstytucja 3 Maja?

A

3 maja 1791r. sejm przyjął na Zamku Warszawskim Konstytucję 3 Maja.
Była to pierwsza w Europie, a druga w świecie Konstytucja.
Postanowienia Konstytucji 3 Maja:
- religia katolicka została utwierdzona jako panująca;
- zagwarantowano prawa własności;
- zapewniono nietykalność osobistą;
- Rzeczpospolitą ogłoszono monarchią konstytucyjną.

36
Q

Kiedy odbył się II rozbiór Polski?

A

W 1793 r. Brały udział Rosja i Prusy. Bezpośrednim pretekstem do II rozbioru Polski była Konfederacja Targowicka.

37
Q

Powstanie Kościuszkowskie

A

Tadeusz Kościuszko był wybitnym przywódcą. Powstanie Kościuszkowskie odbyło się w 1794 r. i było pierwszym powstaniem narodowym przeciwko zaborcom przed III rozbiorem Polski.

38
Q

I rozbiór RP

A

1772
Tło historyczne: Rzeczpospolita była osłabiona politycznym chaosem wewnętrznym, anarchią szlachecką (liberum veto) i wpływami rosyjskimi. W czasie Konfederacji barskiej (1768–1772) doszło do wojny domowej, która jeszcze bardziej osłabiła państwo.

39
Q

II rozbiór RP

A

1793
27 kwietnia 1792 r. w Petersburgu przeciwnicy reform Sejmu Czteroletniego ze Stanisławem Potockim i Sewerynem Rzewuskim na czele, pod hasłem obrony zagrożonej wolności, zawiązali za zgodą Rosji konfederację przeciw Stanisławowi Augustowi i Konstytucji 3 Maja.

40
Q

III rozbiór RP

A

W 1795 r. Brały udział Rosja, Prusy i Austria.

Po upadku powstania kościuszkowskiego (1794), które było ostatnią próbą ratowania niepodległości, trzy mocarstwa zdecydowały się na całkowitą likwidację Rzeczypospolitej.

41
Q

Kiedy nie było Polski jako państwa?

A

Od 1795-1918 r.

42
Q

Dlaczego doszło do rozbiorów i upadku Rzeczpospolitej?

A

Rzeczpospolita upadła, bo w sąsiedztwie agresywnie nastawionych państw militarnych, z władzą absolutną (Prusy, Rosja i Austria) obywatele Rzeczpospolitej do końca bardziej cenili sobie wolność obywatelską niż przymus.

43
Q

Legiony Polskie we Włoszech, generał Dąbrowski.

A

Po III rozbiorze, utracie niepodległości przez Polskę, nastąpiła emigracja żołnierzy i oficerów z Polski głównie do Włoch i Francji. Legiony Polskie we Włoszech były polskim wojskiem, utworzonym za granicą, w 1797 z emigrujących żołnierzy polskich. Te odbudowane, po raz pierwszy już poza granicami Polski, wojska polskie miały po przygotowaniu się, ruszyć do walki o niepodległość.
W porozumieniu z Napoleonem, Generał Jan Henryk Dąbrowski (twórca Legionów Polskich) podpisał 9 stycznia 1797 r. umowę z rządem Republiki Lombardzkiej o stworzeniu w Lombardii Legionów Polskich.
Symbolem wiary w niepodległość stała się w 1797 pieśń napisana przez Józefa Wybickiego, zwana “Mazurkiem Dąbrowskiego”, która w 1927 została polskim hymnem narodowym.

44
Q

Kiedy wybuchło Powstanie Listopadowe?

A

Powstanie wybuchło w noc 29 listopada 1830r. w Warszawie.
Powstańcy zaatakowali Belweder w Warszawie, pałac w którym rezydował namiestnik carski – Konstanty. Chociaż powstańcy nie osiągnęli celu, wielki książę Konstanty uciekł z Warszawy. Wojska ruszyły do walki z zaborczym wojskiem carskim.
W 1831 r. wojska rosyjski rozbiły wojska powstańców. Powstańcy musieli udać się na emigrację. Fala emigracji była taka duża, że w historii Polski nazywa się Wielką Emigracją.

45
Q

Kiedy wybuchło Powstanie Styczniowe

A

Powstanie Styczniowe wybuchło 22 stycznia 1863 r., trwało do 1864 r.
Drugi narodowy zryw przeciwko zaborcy Rosji. Powstańcom nie udało się przejąć władzy w Warszawie.

46
Q

Kiedy wybuchła I Wojna Światowa?

A

1 sierpnia 1914 – 11 listopada 1918. Brały w niej udział 33 państwa; w czasie jej trwania zmobilizowano 70 milionów ludzi, 10 milionów poniosło śmierć, a prawie 20 milionów zostało rannych. Upadły: Cesarstwo Niemieckie, Austro-Węgierskie, Imperium osmańskie, Imperium Rosyjskie.

47
Q

Kiedy Polska otrzymała niepodległość?

A

11 listopada 1918 r. zakończyła się I Wojna Światowa. Józef Piłsudski został Naczelnikiem Państwa.
11 listopada został ogłoszony Dniem Niepodległości Polski.

48
Q

Cud nad Wisłą
Bitwa Warszawska

A

W sierpniu 1920 odbyła się zwycięska bitwa wojsk polskich z armią bolszewicką.
15 sierpnia w Polsce jest dniem zwycięstwa Wojska Polskiego.

Operacja wojskowa stoczona w dniach 13–25 sierpnia 1920 roku pomiędzy nacierającą na Warszawę i na północny zachód od niej Armią Czerwoną a Wojskiem Polskim, zgrupowanym nad Wisłą i Wieprzem, decydująca bitwa wojny polsko-bolszewickiej.

Znalazłszy się w krytycznej sytuacji, u progu spodziewanej przez wielu klęski, oddziały Wojska Polskiego zdołały odepchnąć i pokonać nacierające wojska Frontu Zachodniego Armii Czerwonej, dowodzone przez Michaiła Tuchaczewskiego. Zwycięstwo strony polskiej w bitwie radykalnie zmieniło przebieg wojny, pozwoliło zachować niepodległość odradzającej się Rzeczypospolitej, a także przekreśliło radzieckie plany ustanowienia w Polsce republiki sowieckiej, ofensywy na Europę Zachodnią oraz plany wywołania międzynarodowej rewolucji

49
Q

Kto był pierwszym Prezydentem II Rzeczpospolitej?

A

Profesor Gabriel Narutowicz w 1922 r.

50
Q

Kto był ostatnim Prezydentem II Rzeczpospolitej?

A

Ignacy Mościcki w 1926 r.

51
Q

Kiedy wybuchła II Wojna Światowa?

A

1 września 1939 r. wojska niemieckie zaatakowały Polskę.
Dnia 17 września 1939 wojska sowieckie wkroczyły na teren wschodniej II Rzeczypospolitej na mocy Paktu Ribbentrop-Mołotow. Teren II Rzeczpospolitej został podzielony: 49% Związek Sowiecki, 51% Niemcy

52
Q

Główne bitwy II Wojny Światowej w których uczestniczyli żołnierze Wojska Polskiego?

A

Bitwa o Anglię - 1940 rok;
Bitwa o Monte Cassino - 1944 rok Włochy (Armia Polska pod dowództwem Generała Władysława Andersa);
Walki w północnych Włoszech - 1945 rok;
Wyzwolenie miasta Bredy w Holandii - 1944 rok.

53
Q

Kiedy wybuchło Powstanie Warszawskie?

A

1 sierpnia 1944 r. o godzinie 17:00 w Warszawie wybuchło powstanie zorganizowane przez Armię Krajową. Jego głównym celem jest wyzwolenie stolicy spod władzy Niemców i zdobycie suwerenności. Powstanie trwało 63 dni i zostało pokonane.

54
Q

Data końcu II Wojny Światowej?

A

2 września 1945 roku

8 maja 1945 r. - bezwarunkowa kapitulacja III Rzeszy.

55
Q

Polska po 1944 roku. Jałta 1945 r.

A

W Jałcie w lutym 1945 roku, Wielka Brytania i Stany Zjednoczone były zmuszone uznać roszczenia sowietów do terytorium na wschód od rzeki Bug. Armia Czerwona zajęłą już w tym czasie te tereny w pogoni za Niemcami.
“Jałta” w Polsce jest synonimem zdrady aliantów i prawie pięćdziesięcioletniego podziału Europy na strefę wpływów sowieckich i wolny świat zachodni.

56
Q

Rok założenia Związku Zawodowego “Solidarność” lub z czym kojarzy się Sierpień 1980

A

Związek Zawodowy “Solidarność” został założony na podstawie Porozumień w Gdańsku kończących 14 dni strajku w sierpniu 1980 roku w Stoczni Gdańskiej. Strajkujący wystąpili za uzyskania swobód politycznych i ekonomicznych. Jej przywódca, Lech Wałęsa, z zawodu elektryk, otrzymuje w 1983 Pokojową Nagrodę Nobla.

57
Q

Z jakim wydarzeniem kojarzy się 13 grudzień?

A

13 grudzień 1981 r. - wprowadzenie Stanu Wojennego przez generała Wojciecha Jaruzelskiego.
Delegalizacja pierwszej Solidarności.

58
Q

Koniec rządów komunistycznych

A

W 1989 Partia komunistyczna zezwala na wolne wybory, które wygrywają kandydaci bloku solidarnościowego.
Tadeusz Mazowiecki został pierwszym niekomunistycznym premierem Polski. Rok później Lech Wałęsa wygrywa wybory prezydenckie.

59
Q

Wymień nazwiska prezydentów Rzeczpospolitej Polski po 1989r.

A

1989-1990 r. – Wojciech Jaruzelski;
1990-1995 r. – Lech Wałęsa;
1995-2005 r. – Aleksander Kwaśniewski (był Prezydentem 2 kadencje);
2005-2010 r. – Lech Kaczyński (10 kwietnia 2010 r. wyleciał z Warszawy rządowym samolotem w Smoleńsk by udać się na obchody 70-rocznicy zbrodni katyńskiej. Zginął wraz z żoną i wszystkimi członkami delegacji);
2010-2015 r. – Bronisław Komorowski.
2015 - do chwili obecnej - Andrzej Duda.

60
Q

Data wstąpienia Polski do NATO

A

12 marca 1999 r. Polska stała członkiem NATO

61
Q

Data wstąpienia Polski do Unii Europejskiej

A

Od 1 maja 2004 r. Polska jest pełnoprawnym członkiem Unii Europejskiej.

62
Q

Westerplatte

A

Nazwa Westerplatte (dawniej West Platte) pochodzi z języka niemieckiego. West to „zachodnia”, a platte – „płyta” (w znaczeniu: „wyspa”)
W latach 1926–1939 eksklawa Rzeczypospolitej Polskiej wewnątrz terytorium Wolnego Miasta Gdańska, symbol wybuchu II wojny światowej.
W dniach 1–7 września 1939 miała miejsce obrona półwyspu pod dowództwem mjr. Henryka Sucharskiego. W trakcie tych walk garnizon walczył samotnie i w okrążeniu wobec przeważających sił wroga. Po kapitulacji 10 października 1939 hitlerowcy przewieźli na Westerplatte polskich więźniów w celu uporządkowania terenu po walkach.

63
Q

Jasna Góra

A

Jasna Góra (łac. Clarus Mons) – sanktuarium wraz z klasztorem zakonu paulinów w Częstochowie, położone na wzgórzu o tej samej nazwie. Jedno z ważniejszych miejsc kultu maryjnego oraz najważniejsze centrum pielgrzymkowe katolików w Polsce, ze znajdującym się obrazem Matki Bożej Częstochowskiej, który uważany jest za cudowny[4], oraz zbiorem wielu innych dzieł sztuki, najczęściej sakralnej, stanowiących w większości dary wotywne wiernych. 16 września 1994 obiekt uznany został za pomnik historii.

64
Q

Żołnierze Wyklęci

A

Sformułowanie „Żołnierze Wyklęci” powstało w 1993 roku – po raz pierwszy użyto go w tytule wystawy „Żołnierze Wyklęci – antykomunistyczne podziemie zbrojne po 1944 r.”
Żołnierze Wyklęci byli żołnierzami polskiego powojennego podziemia niepodległościowego i antykomunistycznego, którzy stawiali opór sowietyzacji Polski i podporządkowaniu jej ZSRR. Walcząc z siłami nowego agresora, musieli zmierzyć się z ogromną, wymierzoną w nich propagandą Polski Ludowej, która nazywała ich „bandami reakcyjnego podziemia”. Z kolei osoby działające w antykomunistycznych organizacjach i oddziałach zbrojnych, które znalazły się w kartotekach aparatu bezpieczeństwa, określono mianem „wrogów ludu”.

65
Q

Dywizjon 303

A

Bohaterzy bitwy o Anglię

Uznani zostali za jedną z najlepszych i najskuteczniejszych jednostek myśliwskich w czasie II wojny światowej.
2 sierpnia 1940 roku sformowano Dywizjon 303. Podczas bitwy o Wielką Brytanię zestrzelił on 110 niemieckich samolotów - najwięcej spośród dywizjonów myśliwskich biorących udział w walkach.

W bitwie o Anglię walczyły cztery polskie dywizjony - dwa bombowe: 300 i 301, dwa myśliwskie: 302 i 303 oraz 81 polskich pilotów w dywizjonach brytyjskich. W sumie 144 polskich pilotów, których postawa rozsławiła ich imię na cały świat. Ze wszystkich strąconych nad Anglią samolotów, ponad 200 zestrzelili Polacy.

66
Q

Bitwa o Monte Cassino

A

cztery bitwy stoczone przez wojska alianckie z Niemcami, które miały miejsce w 1944 roku w rejonie klasztoru na Monte Cassino.

Ostatecznie linie niemieckie zostały przełamane 18 maja zarówno dzięki natarciom Francuskiego Korpusu Ekspedycyjnego, 2 Korpusu Polskiego oraz brytyjskiej 78 Dywizji, jak i wyczerpaniu sił i środków 10 Armii niemieckiej, która tego dnia rano zaczęła wycofywać swe frontowe oddziały.

Czerwone maki na Monte Cassino – polska pieśń wojskowa związana z bitwą o Monte Cassino. Słowa: Feliks Konarski, jeden z hymnów niepodległościowych, który egzystował przez dziesięciolecia istnienia PRL.

67
Q

Godzina “W”

A

Godzina „W” – kryptonim dnia i godziny rozpoczęcia w Warszawie akcji „Burza” (powstania warszawskiego), tj. godz. 17:00 we wtorek 1 sierpnia 1944.

68
Q

Powstanie warszawskie

A

W trakcie dwumiesięcznych walk straty wojsk polskich wyniosły około 16 tysięcy zabitych i zaginionych, 20 tysięcy rannych i 15 tysięcy wziętych do niewoli. W wyniku nalotów, ostrzału artyleryjskiego, ciężkich warunków bytowych oraz masakr urządzanych przez oddziały niemieckie zginęło od 150 tysięcy do 200 tysięcy cywilnych mieszkańców stolicy. Na skutek walk powstańczych oraz systematycznego wyburzania miasta przez Niemców uległa zniszczeniu większość zabudowy lewobrzeżnej Warszawy, w tym setki bezcennych zabytków oraz obiektów o dużej wartości kulturalnej i duchowej.

(1 sierpnia – 3 października 1944[b]) – wystąpienie zbrojne przeciwko okupującym Warszawę wojskom niemieckim, zorganizowane przez Armię Krajową w ramach akcji „Burza”[1], połączone z ujawnieniem się i oficjalną działalnością najwyższych struktur Polskiego Państwa Podziemnego. Największa operacja militarna Armii Krajowej[2]. Swoim maksymalnym zasięgiem objęła część lewobrzeżnych dzielnic miasta, niewielki obszar prawobrzeżnej Warszawy, a także Puszczę Kampinoską, Legionowo i okolice Marek. Była to największa bitwa stoczona podczas II wojny światowej przez organizację podziemną z wojskami okupacyjnymi

69
Q

Armia Krajowa

A

Armia Krajowa (AK) była największą podziemną armią w Europie okupowanej przez Niemców podczas II wojny światowej. Działała w latach 1939–1945 jako zbrojne ramię Polskiego Państwa Podziemnego, zorganizowanego przez polski rząd na uchodźstwie. Jej głównym celem była walka o niepodległość Polski, zarówno w czasie okupacji hitlerowskiej, jak i po wojnie, gdy pojawiło się zagrożenie ze strony Związku Radzieckiego.

W szczytowym okresie działalności Armia Krajowa liczyła około 300 tysięcy żołnierzy, co czyniło ją największą organizacją ruchu oporu w Europie.

70
Q

Bitwy

A

Bitwa pod Grunwaldem (1410) – jedno z najsłynniejszych starć w historii Polski, w którym połączone siły Polski i Litwy odniosły zwycięstwo nad Zakonem Krzyżackim.

Bitwa warszawska (1920) – najważniejsza bitwa w czasie wojny polsko-sowieckiej, znana jako “Cud nad Wisłą”, w której Polska armia odnosi decydujące zwycięstwo nad Armią Czerwoną.

Bitwa pod Warną (10 listopada 1444 roku) i była jednym z ważniejszych starć średniowiecznej Europy, w którym wojska polsko-węgierskie pod dowództwem króla Władysława III Warneńczyka stanęły do walki z armią osmańską pod dowództwem sułtana Murada II. Bitwa zakończyła się klęską chrześcijańskich sił i śmiercią Władysława III, co miało dalekosiężne konsekwencje zarówno dla Polski, Węgier, jak i Europy Środkowo-Wschodniej.

Bitwa pod Brodami (1944) – bitwa na froncie wschodnim II wojny światowej, w której brały udział polskie wojska walczące po stronie aliantów.

Bitwa na Dnieprze (1943) – ważne starcie, w którym uczestniczyły polskie siły walczące z nazistami.

Bitwa pod Orszą (1514) – bitwa pomiędzy Polską a Moskwą, w której polska armia pod dowództwem hetmana wielkiego litewskiego Konstantyna Ostrogskiego odnosi zwycięstwo. Ta bitwa miała duże znaczenie dla utrzymania wpływów Polski w regionie i potwierdzenia siły Rzeczypospolitej.