To nie oko, to narząd wzroku Flashcards
Tarcza zastoinowa nigdy nie rozwinie się…
przy zaniku nerwu wzrokowego
Przewlekła tarcza zastoinowa
- źle leczone, długotrwające stany zapalne OUN
2. guzy mózgu
Objawy (wzrokowe) towarzyszące tarczy zastoinowej CN II
przejściowe, kilkusekundowe zaniewidzenia, błyski świetlne, ubytki w polu widzenia
Ostrość wzroku: prawidłowa (w długotrwającym → zanik CN II więc spadek Va)
Badania w diagnostyce chorób nerwu wzrokowego (2)
→ perymetria
→ wzrokowe potencjały wywołane
Źrenica w chorobie nerwu wzrokowego
szersza, słabo zwęża się pod wpływem światła (upośledzona dośrodkowa droga odruchu źrenicznego)
Mroczek centrocekalny (perymetria)
→ w centralnym polu widzenia łączący się z plamą ślepą tarczy
→ neuropatia toksyczna i niedoborowa (char)
Ubytek altitudinalny (perymetria)
poziomy ubytek połowiczy (lub mniejszy) nieprzekraczający poziomej linii środkowej, zlokalizowany zwykle w dolnej hemisferze, typowy dla zmian niedokrwiennych i druz.
Ubytki obwodowe (perymetria) świadczą o uszkodzeniu…
pozagałkowej części CN II
→ druzy
→ niedokrwienie obwodowej cz. CN II
→ ucisk z zewnątrz
Hipoplazja tarczy CN II może występować w:
- zespole de Morsiera
2. dysplazji czołowo-nosowej
Optic disc coloboma (szczelina tarczy)
→ niecałkowite zamknięcie szczeliny pierwotnego pęcherzyka ocznego
→ tylko górny fragment jest ok
→ dolna część: zagłębienie w formie pucharu
→ aberracje chromosomowe, asocjacja CHARGE, zespół Aicardiego
Zespół de Morsiera
Dysplazja przegrodowo-oczna (zespół Hoyta-Kaplana-Grumbacha, ang. septo-optic dysplasia, SOD) – zespół wad wrodzonych, na który składają się hipoplazja nerwów wzrokowych, niedoczynność przysadki oraz agenezja przegrody przezroczystej. W najcięższej postaci objawia się wielohormonalną niedoczynnością przysadki, ślepotą i opóźnieniem umysłowym. Wiele przypadków przebiega jednak w łagodniejszy sposób. Etiologia nie jest znana, w rzadkich przypadkach rodzinnego występowania zespołu udowodniono związek z mutacjami w genie homeotycznym HESX1.
Zespół Aicardiego
Zespół wrodzonych wad genetycznych charakteryzujący się częściowym/całkowitym brakiem ciała modzelowatego, obecnością zmian w siatkówce i napadów drgawkowych, przeważnie zespołu Westa. Prawdopodobnie spowodowany przez wady chromosomu X, gdyż jak dotąd obserwowano ten zespół jedynie u dziewcząt i dwóch chłopców z zespołem Klinefeltera.
Triada objawów, chociaż brak jednej z “klasycznych” cech nie wyklucza rozpoznania zespołu Aicardiego, jeśli inne cechy wskazujące na rozpoznanie są obecne:
- Hipoplazja/aplazja ciała modzelowatego
- Zmiany w oku o typie “jeziorek” w siatkówce, które są dość charakterystyczne dla tego zespołu oraz
- Pojawienie się napadów drgawkowych (zespół Westa) w okresie niemowlęcym.
> > Inne rodzaje nieprawidłowości obecnych w zespole Aicardiego w w obrębie głowy to małogłowie, torbiele porencefaliczne i poszerzenie układu komorowego mózgu (wodogłowia).
Przeżycie: od 1 miesiąca do 42 roku życia, szczyt umieralności - 16 rok życia
Zespół kwiatu powoju
morning glory disc anomaly: tarcza powiększona, zagłębienie lejkowate, na dnie tkanka glejowa. Cała tarcza otoczona uniesionym barwnikowym pierścieniem naczyniówkowo-siatkówkowym.
→ NF2 → dysplazja czołowo-nosowa
Megalopapilla
Tarcza olbrzymia
Ø > 2mm
Zespół pochyłej tarczy CN II
tilted disc syndrome
skośne ustawienie dużej tarczy spowodowane skośnym wejście nerwu II do gałki ocznej (zwykle przy krótkowzroczności)
Pierzaste, białe plamy przysłaniające siatkówkę na dnie oka
przetrwałe włókna rdzenne (striae medullares) - mielinizacja wewnątrzgałkowych włókien.
Druzy tarczy CN II należy różnicować z…
tarczą zastoinową
Neuropatie CN II nabyte
❈ niedokrwienna ❈ zapalana ❈ toksyczna i z niedoborów pokarmowych ❈ neuropatia pourazowa ❈ neuropatia uciskowa
Neuropatia zapalna nerwu wzrokowego
- Zapalenie wewnątrzgałkowego
- Zapalenie nerwu wzrokowego i siatkówki
- Zapalenie pozagałkowe (pozagałkowa neuropatia demielinizacyjna)
Zapalenie wewnątrzgałkowego CN II
papillitis, neuritis intrabulbaris
❈ dzieci, młode osoby
❈ zwykle jednooczne
ŹRÓDŁO: Przebyta infekcja wirusowa, zapalenie zatok, odczyny poszczepienne, zapalenie odogniskowe, ropnie okolozębowe, migdałki, borelioza, bartonelloza, kryptokokoza, kiła, półpasiec, sarkoidoza, układowe autoimmunologiczne.
Mroczek centralny/centrocekalny
Obniżenie amplitudy fal w evoked pot.
Neuroretinitis
❈ z infekcją wirusową, chorobą kociego pazura, boreliozą, kiłą.
❈ na dnie oka: objawy papillitis + wysięki twarde układające się w figurę gwiazdy.
Pozagałkowe zapalenie nerwu wzrokowego
Neuritis retrobulbaris
! najczęstszy typ neuropatii ostrej u osób 20-30lat
❈ STWARDNIENIE ROZSIANE. U 15-20% to pierwszy objaw SM, u osób z rozpoznanym SM 50% je ma!
❈ rzadziej: infekcyjne, etiologia jak wew/gałkowe
❈ spadek VA i bardzo duże upośledzenie widzenia barwnego!
❈ ból za gałką przy ruchach okiem
❈ tarcza: ok
❈ perymetria: ubytki w centralnym polu widzenia
NAJCZĘSTSZA NEUROPATIA OSTRA CN II (a wiek)
20-30 lat: zapalenie pozagałkowe
>60 lat: przednia niedokrwienna neuropatia CN II nietętnicza (NA-AION)
Poalkoholowa niedoborowa neuropatia toksyczna CN II może zaczynać się od…
zaburzeń widzenia barwnego → mroczek centrocekalny, rzardziej centralny
Dno oka w neuropatii CN II niedoborowej
- Prawidłowa, ew. lekki obrzęk, przekrwienie
- małe krwotoczki przy tarczy
- zanik CN II - skroniowe zblednięcie tarcz
- całkowita bladość tarczy
Neuropatia CN II urazowa
- bezpośrednia: wewnątrzgałkowy, oczodołowy
- pośrednia: wewnątrzkanałowy odcinek CN II
- pierwotna: bezpośrednio po urazie
- wtórna: po kilku tygodniach - miesiącach od urazu
Tarcza jest ok → po 4-6tygodniach rozwija się zanik częściowy/całkowity.
Widzenie: ubytki obwodowe/uogólnione zawężenie pola widzenia.
NEUROPATIA UCISKOWA: odcinek CNII a przyczyna
→ wewnątrzgałkowy: druzy tarczy
→ wewnątrzoczodołowy: orbitopatia tarczycowa, guzy pierwotne i przerzutowe oczodołu, krwiar, odma, odłamy kostne
→ wewnątrzkanałowy: odłamy kostne
→ wewnątrzczaszkowy: tętniaki, guzy - oponiaki skrzydła kości klinowej, rynienki węchowej, czaszkogardlaki, guzy przysadki
Inne, rzadkie neuropatie CN II
- popromienna
- cukrzycowa
- naciekowa (białaczka, chłoniak, sarkoidoza, infekcje grzybicze/gruźlica)
Uszkodzenie skrzyżowania wzrokowego
→ oponiak → czaszkogardlak → guz przysadki → tętniaki koła Willisa → torbiele kieszonki Rathkego → torbiele śluzowe zatoki klinowe → guzy przerzutowe → glejaki → guzy nosogardzieli → procesy demielinizacyjne → zmiany pourazowe → zlepne uszkodzenie zbiorników pajęczynkówki, torbiele
Skrzyżowanie wzrokowe - uszkodzenie
To, co uciska je od dołu (gruczolak przysadki) da ubytek skroniowogórny.
To, co uciska je od góry (czaszkogardlak) da ubytek skroniowodolny.
W zaawansowanych postaciach niedowidzenie połowicze dwuskroniowe.
Źrenica Wernickiego
→ uszkodzenie pasma wzrokowego
→ po pobudzeniu światłem nieuszkodzonej części siatkówki źrenica zwęża się prawidłowo, a po pobudzeniu uszkodzonej - brak odruchu na światło.
Promienistość wzrokowa: części
Skroniowa (ubytek: kwadranty górne)
Przedniociemieniowa (ubytek: kwadrant dolny)
Ciemieniowa główna (ubytek: niedowidzenie połowicze jednoimiennie, przeciwwstronne - jak w pasmie wzrokowym)
Zaburzenie odruchu na światło a uszkodzenie drogi wzrokowej
Pasmo wzrokowe - defekt, źrenica Wernickiego
Promienistość wzrokowa - NIE WPŁYWA, bo droga odruchu kończy się w przedpokrywkowych jądrach środmózgowia. Nie powoduje też zaniku CN II
Kora wzrokowa (pola)
Pierwszorzędowa: bruzda ostrogowa płata potylicznego, kora prążkowana 17 Brodmann.
Kora asocjacyjna: 18 i 19 Brodmann.
Większość reprezentacji korowej to plamka, obwodowe pole widzenia jest w przedniej części kory wzrokowej.
Uszkodzenie kory wzorkowej
90% udar niedokrwienny tętnicy tylnej mózgu, rzadziej: urazy i guzy.
Objawy uszkodzenia kory wzrokowej
ŚLEPOTA KOROWA
ubytki w polu widzenia: jednoimienne niedowidzenie połowicze z zaoszczędzeniem plamki
halucynacje wzrokowe
zaprzeczenie ślepocie - twierdzi, że widzi - OBJAW ANTONA
prawidłowy odruch źreniczny na światło
tarcza CN II prawidłowa
Widzenie przy tarczy zastoinowej
Dobre, dopiero po dłuższym czasie dochodzi do zaniku i dołącza się spadek VA
Podstawowe badanie w badaniu uszkodzenia drogi wzrokowej
perymetria
Zapalenie nadtwardówki
schorzenie krótkotrwałe, samoograniczające się, może być nawrotowe.
a) guzkowe b) proste
Proste zapalenie nadtwardówki
75% zapaleń nadtwardówki,♀
10d - 3tyg
Brak wydzieliny w worku spojówkowym,
jednooczny początek, ból nie promieniuje do skroni ani twarzy, jest spowodowany podrażnieniem nerwów rzęskowych. Przekrwienie głębokie twardówki.
Guzkowe zapalenie nadtwardówki
25% zapaleń nadtwardówki,♀
Łagodniejszy początek i bardziej przewlekły przebieg.
W szparze powiekowej: guzki z poszerzonymi naczyniami, ale bez martwicy.
Nie ma obrzęku twardówki, samoograniczający przebieg.
Zapalenie twardówki współistnieje z…
50% guzkowe zapalenie twardówki
1/3 - rozlane zapalenie twardówki
Rodzaje zapalenia twardówki
- martwicze 2. niemartwicze
Zapalenie niemartwicze twardówki trwa
około 6 lat, później stopniowo ulega wygaszeniu.
Największe nasilenie przekrwienia i bólu: rano i w ciągu dnia
Martwicze zapalenie twardówki często współistnieje z…
ziarniniakiem Wegenera guzkowym zapaleniem tętnic, niedrożnością naczyń, chorobami tkanki łącznej. Może wystąpić po operacjach na twardówce, korekcji zeza, operacji odwarstwienia siatkówki, trabekulektomii,
» oznaczć ANA, ANCA, antyfosfolipidowe, RF
Klasyczna triada w tylnym zapaleniu twardówki
- ból przy ruchach gałki i przy ucisku
- ból głowy
- wytrzeszcz
obrzęk spojówki i nadtwardówki może dawać obraz podobny do guza rzekomego oczodołu
Melanoza twardówki
wrodzone, plamiste, szarobłękitne znamię nadtwardówki i twardówki, obejmujące głębokie warstwy spojówki, nadtwradówki i twardówki.
Znamię Oty
melanocytoza oczno-skórna
» współistnieje ze znamionami skóry.
» obejmuje spojówkę, powiekę, twardówkę, mięśnie okoruchowe, okoliczną skórę twarzy
» kształt zmienny
» różna budowa histpat
» niebieski/szarobrązowy
MOŻLIWA JEST TRANSFORMACJA NOWOTWOROWA I WYSTĄPIENIE JASKRY
W zapaleniu tylnym twardówki oprócz objawów typowych dla zapalenia przedniego wystąpić mogą:
wytrzeszcz, wzrost ciśnienia wewnątrzgałkowego, wysiękowe odwarstwienie siatkówki, obrzęk tarczy CN II, fałdy naczyniówki, uveitis, zapalenie mięśni gałkoruchowych
