Tijdvak 4 Hoofdstuk 4 begrippen Tijd van steden en staten, De late middeleeuwen, memo klas 4 Q2

Question 1

burgerij

Answer 1

De belangrijkste groep bewoners van een stad, de mensen die het burgerrecht hebben.

Question 2

centralisatie

Answer 2

Het streven van heersers om hun gebied vanuit één punt te besturen en in het hele grondgebied gelijke wetten en belastingen in te voeren.

Question 3

drieslagstelsel

Answer 3

Een manier om een graanakker zo nuttig mogelijk te gebruiken, door in één jaar een derde van het land in de herfst in te zaaien, een derde van het land in de lente en een derde van het land braak te laten liggen.

Question 4

expansie

Answer 4

De uitbreiding van een gebied of invloed.

Question 5

geestelijke macht

Answer 5

De macht over de kerk en haar leer.

Question 6

geldeconomie

Answer 6

Een economie waarin geld het voornaamste ruilmiddel is.

Question 7

gilde

Answer 7

Een vereniging van mensen met hetzelfde beroep (meestal handelaren of ambachtslieden) die de gezamenlijke belangen behartigt.

Question 8

inquisitie

Answer 8

Een kerkelijke rechtbank die ketters berechtte.

Question 9

investituurstrijd

Answer 9

Het conflict tussen de keizer en de paus over de benoeming van bisschoppen.

Question 10

ketter

Answer 10

Iemand die een andere geloofsleer aanhangt dan de officiële.

Question 11

kruistocht

Answer 11

Een militaire onderneming om het heilige land te veroveren of te verdedigen.

Question 12

lekeninvestituur

Answer 12

De officiële inwijding van een geestelijke door een leek (een niet-geestelijke).

Question 13

parlement

Answer 13

Een vergadering van vertegenwoordigers van de drie standen (geestelijkheid, adel en burgerij) die advies uitbrengen aan de koning; ook wel ‘statenvergadering’ genoemd.

Question 14

patriciër

Answer 14

Lid van een machtige en belangrijke familie in een stad.

Question 15

privilege

Answer 15

Een uitzonderlijk voorrecht van een bepaalde persoon of een groep personen.

Question 16

reconquista

Answer 16

Letterlijk ‘herovering’ (Spaans): de verovering door christelijke vorsten van het islamitische deel van het Iberisch schiereiland (Spanje en Portugal).

Question 17

staatsvorming

Answer 17

Het ontstaan van een groot gebied met één bestuur.

Question 18

stadsrecht

Answer 18

Het recht van een plaats op eigen bestuur en eigen rechtspraak.

Question 19

Staten-Generaal

Answer 19

De hoogste vergadering van de afgevaardigden van de drie standen van alle gewesten in een land.

Question 20

tweezwaardenleer

Answer 20

De gedachte dat de wereld bestaat uit een geestelijke (kerkelijke) en een wereldlijke (niet-kerkelijke) machtssfeer.

Question 21

wereldlijke macht

Answer 21

De macht over alles wat niet tot de kerk en haar leer behoort.

Question 22

westers schisma

Answer 22

De tijdelijke scheuring in de westerse (katholieke) kerk (1378-1417) waardoor de kerk twee elkaar tegenwerkende pausen had: één in Rome en één in Avignon.

Question 23

Zwarte Dood

Answer 23

De pestepidemie die in de 14e eeuw vanuit Azië Europa bereikte en ongeveer een derde van de Europese bevolking het leven kostte.