Tijdvak 3 Hoofdstuk 3 begrippen memo bovenbouw vwo klas 4 Q2 Tijd van monniken en ridders, De vroege middeleeuwen

Question 1

agrarische samenleving

Answer 1

Een maatschappijvorm waarin bijna iedereen werkzaam is in de landbouw.

Question 2

agrarisch-urbane samenleving

Answer 2

Een maatschappijvorm waarin de meeste mensen werkzaam zijn in de landbouw, maar waar ook steden zijn, waarin veel mensen hun brood verdienen als ambachtsman of handelaar.

Question 3

autarkie

Answer 3

Letterlijk zelfvoorziening’: een vorm van economie waarin een gebied in zijn eigen economische behoefte voorziet en dus economisch onafhankelijk is van andere gebieden.

Question 4

domein

Answer 4

Landgoed dat bestaat uit een aantal boerderijen die onder dezelfde heer vallen, en dat in zijn geheel min of meer zelfvoorzienend is. Een domein kan bestaan uit verspreid liggende landgoederen.

Question 5

feodaal stelsel

Answer 5

Een bestuurssysteem waarbij een leenheer grond en rechten in “leen’ geeft aan een ondergeschikte leenman, in ruil voor trouwe dienst; ook ‘leenstelsel’, ‘feodalisme’ of ‘feodaliteit’ genoemd.

Question 6

hierarchie

Answer 6

Kerkelijke rangorde: tegenwoordig ook gebruikt voor een rangorde buiten de kerk.

Question 7

hofstelsel

Answer 7

Een economisch systeem waarin min of meer zelfvoorzienende domeinen centraal staan; ook wel domeinstelsel genoemd.

Question 8

horige

Answer 8

Halfvrije boer die recht heeft op zijn grond, maar het domein niet mag verlaten zonder toestemming van zijn heer.

Question 9

islam

Answer 9

Het geloof in één god, Allah, volgens de richtlijnen in de Koran en de uitspraken van de profeet Mohammed.

Question 10

kalifaat

Answer 10

Islamitische bestuursvorm waarin de kalief zowel wereldlijk als religieus heerser is.

Question 11

kerstening

Answer 11

Anderen bekeren tot het christendom.

Question 12

leenheer

Answer 12

Iemand die leenmannen aan zich heeft gebonden door hun grond en rechten in “leen’ te geven.

Question 13

leenman

Answer 13

Iemand die van een leenheer grond en rechten in ‘leen’ heeft gekregen en in ruil daarvoor trouwe dienst belooft; ook wel ‘vazal’ genoemd.

Question 14

lijfeigene

Answer 14

Onvrije boer zonder bezit, die moet werken als boerenknecht.

Question 15

missionaris

Answer 15

Geestelijke die mensen tot het christendom probeert te bekeren.

Question 16

parochie

Answer 16

Kerkelijke gemeente op het laagste niveau, onder leiding van een pastoor; onderdeel van een bisdom.

Question 17

reguliere geestelijke

Answer 17

Lid van een christelijke kloosterorde; monnik of non.

Question 18

seculiere geestelijke

Answer 18

Christelijke priester die onderdeel vormt van het kerkelijke bestuur, vanaf het laagste niveau (de pastoor in de parochie) tot aan de leider van de kerk, de paus.

Question 19

sharia

Answer 19

Islamitische wetgeving die teruggaat op het woord van Allah, zoals deze is overgeleverd in de Koran en in andere voor moslims heilige geschriften.

Question 20

sjiisme

Answer 20

Stroming binnen de islam die is gesticht door de aanhangers van Ali, de neef van Mohammed.

Question 21

soennisme

Answer 21

Stroming binnen de islam die is ontstaan nadat de sjileten zich hadden afgescheiden.

Question 22

stand

Answer 22

Groep van mensen met een vergelijkbare maatschappelijke functie, zoals geestelijke (de geestelijkheid), bestuurders en militairen (de adel) en boeren en burgers (de derde stand)

Question 23

syncretisme

Answer 23

Het verschijnsel dat mensen die een ander geloof aannemen, dit nieuwe geloof verbinden met hun eerdere overtuigingen en praktijken.

Question 24

vazal

Answer 24

Leenman.