Thema 5 Voortplanting bij de mens Flashcards

Geslachtelijke voortplanting bij de mens, Wat als zwanger worden niet vanzelfsprekend is?, Voortplanting en ecologie, Voortplanting, populatie en dynamisch evenwicht.

1
Q

Geef een synoniem voor de geslachtsgemeenschap.

A

coïtus

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Hoe zijn de vrouwelijke geslachtsorganen opgebouwd?

A
  • eileider
  • eierstok
  • baarmoeder
  • baarmoederhals
  • vagina
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Wat zijn de vruchtbaarheidsfases van een vrouw en wat gebeurt er in elke fase?

A

Fase 1: menstruatiecyclus
- baarmoederslijmvlies afgebroken
Fase 2: eicelrijping
- in eierstok
- eicel rijpt + aanmaak baarmoederslijmvlies
Fase 3: eisprong = ovulatie
- eicel komt vrij
Fase 4: innesteling?
- geen: baarmoederslijmvlies sterft af

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Wat vangt de vrijgekomen eicel op?

A

de eitrechter = uiteinde van eileider

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Wat is een zygote?

A

de kern van de zaadcel versmelt met de kern van de eicel, dit noemen we ook wel een bevruchte eicel

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Hoe ontwikkelt een zygote?

A
  • de zygote splitst zich een aantal keer in dochtercellen
  • innesteling in baarmoeder
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Hoelang na de ejaculatie kunnen zaadcellen in het vrouwelijk lichaam blijven?

A

3-5 dagen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Hoelang overleeft een eicel?

A

1 dag

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Wanneer is de vruchtbare periode van een vrouw?

A

tussen de 9de en 16de dag na het begin van de menstruatie (ovulatie is 14de dag)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Wat is de buitenste cellaag van een zygote?

A

moederkoek / placenta

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Wat zijn de binnenste cellen van een zygote?

A

vruchtzak

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Wanneer spreken we van een embryo?

A

12 dagen na bevruchting (innesteling is compleet)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Hoe ontwikkelt de embryo?

A
  • opname voedingsstoffen
  • aanleg basisorganen
    (bv. zenuwstelsel, hart, hersenen, ruggenmerg)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Wanneer spreken we van een foetus?

A

10 weken na de bevruchting (alle organen gevormd)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Hoe ontwikkelt de foetus?

A
  • groei
  • gewicht
  • afwerking organen
    (navelstreng, moederkoek, CZS)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Wat is de functie van de navelstreng?

A

opname voedingsstoffen + afgifte afvalstoffen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Wanneer is de foetus volledig ontwikkeld?

A

38 weken na de bevruchting
= 40 weken zwanger (2 weken eicelrijping)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Wat is verminderde vruchtbaarheid?

A

wanneer men probeert zwanger te worden en dit na 1 jaar nog niet gelukt is

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Som enkele oorzaken op die kunnen meespelen in het bemoeilijken van de zwangerschap.

A

Eileiders zijn afgesloten, vorm van de baarmoeder wijkt af, vrouw heeft geen eisprong, verminderde kwaliteit van zaadcellen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Wat gebeurt er bij Timed intercourse (TI)?

A
  • Meest vruchtbare periodeachterhalen
  • Beste moment om seks te hebben achterhalen
  • Vaginale echografie en bloedonderzoek
  • Natuurlijke bevruchting
21
Q

Wat gebeurt er bij intra-uteriene insemenatie met eigen sperma (iui)?

A

> Opvolging cyclus vrouw
Voorbehandeling sperma
- Afvalstoffenverwijderen
- Geconcentreerd
Natuurlijke bevruchting in het lichaam na inbrengen zaadcellen via een katheter

22
Q

Hoe noemt het als je intra-uteriene insemenatie doet met donorsperma?

A

k.i.d. -> kunstmatige inseminatie met donorsperma

23
Q

Wat gebeurt er bij in-vitrofertilisatie (ivf) en intracytoplasmatische sperma injectie (icsi)?

A
  • bevruchting gebeurt buiten het lichaam in een laboratorium in glazen schaaltjes
  • fases:
    1) hormoonbehandeling
    2) eicelpunctie
    3) fertilisatie = bevruchting (IVF / ICSI)
    4) embryotransfer
24
Q

Wat is het verschil tussen in-vitrofertilisatie en intracytoplasmatische sperma injectie?

A
  • concentraat sperma bij ivf
  • één spermacel rechtstreeks in eicel bij icsi -> wordt gebruikt wanneer de zaadcellen het zelf niet kunnen
25
Q

Wat gebeurt er bij pre-implantatie genetische screening / diagnostiek (psg en pgd/pgt)?

A
  • enkel bij drager van erfelijke aandoening uitgevoerd
  • na ivf of icsi behandeling
  • bevruchting buiten het lichaam
26
Q

Wat is niet-ioniserende straling?

A
  • lage energie-inhoud
  • niet schadelijk
  • bv. elektromagnetische golven met lange golflengten, lage frequentie
27
Q

Wat is ioniserende straling?

A
  • hoge energie-inhoud
  • schadelijk
  • bv. elektromagnetische golven met korte golflengte en hoge frequentie
  • beschadigt DNA door ionen
  • risico hangt af van stadium zwangerschap, duur van blootstelling en stralingsdosis
28
Q

Zijn radioactieve stralen ioniserend of niet-ioniserend?

A

ioniserend

29
Q

Geef voorbeelden van radioactieve straling

A

bv. kerncentrales, kosmische stralingen, medische toepassingen

30
Q

Geef een voorbeeld van een medische toepassing van radioactieve straling

A
  • CT-scan: maakt gebruik van röntgenstralen (maakt foto’s van dwarsdoornede van organen en weefsels)
  • Radiotherapie: behandeling met ioniserende stralen (röntgenstralen) om kankercellen te vernietigen of de groei van kankercellen te vertragen
31
Q

Hoe wordt een behandeling gedaan tijdens zwangerschap?

A
  • uitstel
  • extra voorzorgsmaatregelen (loden schort)
32
Q

Wat zijn hormoonverstoorders?

A

= lichaamsvreemde stoffen die de werking van biologische processen in ons lichaam ontregelen en schadelijk zijn
bv. verpakking, speelgoed, verzorgingsproducten, kleren, pesticiden, milieuverontreiniging met kwik of cadmium, …

33
Q

Wat zijn de gevolgen van hormoonverstoorders?

A

schildklieraandoening, borstkanker, laag geboortegewicht, ontwikkelingsstoornis, obesitas, diabetes, prostaatkanker, laag aantal zaadcellen

34
Q

Wat is de invloed van luchtverontreiniging?

A
  • verhoogde opname van fijn stof: vroeggeboorte en laag geboortegewicht
  • vroeggeboorte: invloed op de niet ontwikkelde longen baby
    -> verhoogde kans op astma en longziekten
35
Q

Als de welvaart stijgt, dan stijgt / daalt het aantal kinderen?

A

Als de welvaart stijgt, dan daalt het aantal kinderen.
(meer welvaart -> afneming vruchtbaarheid vrouw -> daling van aantal kinderen)

36
Q

Tot welke welvaartsziekten leidt hoge welvaart?

A
  • diabetes type 2
  • obesitas
  • stress
37
Q

Hoe werkt stress?

A

bijnieren maken hormoon cortisol (stresshormoon)

38
Q

Wat gebeurt er bij te veel stress?

A
  • draagkracht van individu wordt overschreden
    -> gevolg: verminderde vruchtbaarheid en zwangerschapsproblemen (vroeggeboorte en te laag geboortegewicht)
39
Q

Welke vaccins zijn er in België verplicht?

A

tegen polio en kinderverlamming

40
Q

Wat zijn de voordelen van vaccins?

A
  • helpt het kind
  • helpt de groepsimmuniteit
41
Q

Waarom krijgen zwangere vrouwen geen vaccins met levende of afgezwakte virussen / bacteriën? Geef voorbeelden van zo’n vaccins.

A
  • omdat hun immuunsysteem anders reageert
  • bv. mazelen, bof, rubella, windpokken
42
Q

Welke vaccins zijn wel veilig voor zwangere vrouwen?

A
  • kinkhoest: tussen 24 en 32 weken
  • griep: vanaf 14 weken
  • difterie
  • tetanus / klem
43
Q

Wat is een gezonde levenswijze voor zwangere vrouwen?

A
  • evenwichtige maaltijden
  • voldoende slaap
  • weinig stress
44
Q

Welke vitamine neemt een zwangere vrouw het best?

A

foliumzuur = vitamine B11

45
Q

Wat gebeurt er als een zwangere vrouw te weinig foliumzuur inneemt tijdens de eerste vijf weken van de zwangerschap?

A

verhoogt het risico op open rug (spina bifida) en open schedel (anencefalie)

46
Q

Wat doet een NIP-test?

A

die spoort (na de 12de week) via een bloedonderzoek bepaalde chromosoomafwijkingen op, zoals het down-syndroom.

47
Q

Hoe heeft nicotine een negatieve invloed op de gezondheid van een zwangere vrouw?

A

Nicotine (in tabak): risico op buitenbaarmoederlijke zwangerschap (zwangerschap waarbij de zygote zich niet in de baarmoeder, maar erbuiten innestelt)

48
Q

Hoe heeft alcohol een negatieve invloed op de gezondheid van een zwangere vrouw?

A
  • Alcohol: via de placenta naar de foetus
  • FAS (foetaal alcoholsyndroom) = verzamelnaam voor alle aandoeningen bij de baby die veroorzaakt zijn door alcoholgebruik van de moeder tijdens de zwangerschap
  • problemen: kleinere hersenen, vertraagde groei …
49
Q

Hoe heeft drugs een negatieve invloed op de gezondheid van een zwangere vrouw?

A

drugs: via placenta naar de foetus