Thema 4 Chemie en sportbeofening

Question 1

werkstoffen

Answer 1

substanties die veranderingen in het lichaam kunnen veroorzaken namelijk hoofdwerkingen en/ of bijwerkingen.

Snelheid + mate waarin substanties worden opgenomen hangt af van de manier waarop het wordt ingebracht.

Opname in bloedplasma

2 soorten werkstoffen
- feitelijke werkstoffen
- werkstoffen die bijwerkingen veroorzaken

Question 2

Doping definitie

Answer 2

Het wereld anti- doping agentschap ( Wada, opgericht in 1999) definieert doping bijzonder breed als “overtreding van de antidopingsregels”
Concreet gaat het om de volgende overtredingen: - Aanwezigheid van verboden stoffen en of verboden methode - Het gebruik van verboden stoffen en of verboden methoden - Bezit

Question 3

Onderverdeling werkstoffen

Answer 3

1. Stimulerende middelen
2. Narcotica
3. Anabole middelen
4. Diuretica
5. hormonen en verwante stoffen
6. maskerende middelen
7. middelen met anti- oestrogene werking

Question 3

bijwerkingen

Answer 3

belemmering of verstoringen van andere lichaamssystemen.
Veroorzaakt schade en onverwachte reacties in het lichaam.
Werking hangt af van toegediende dosis

Question 4

Stimulerende middelen

Answer 4

= uppers
functie: uithoudingsvermogen verlengen, gevoel van honger, vermoeidheid en slaap onderdrukken
Bijwerkingen: verhoging waakzaamheid of zelfvertrouwen, ontstaan euforische stemming
vb: amfetamine, cafeïne, efedrine

Question 5

Diuretica

Answer 5

= plaspillen
functie: snel verlies van gewicht
toepassingen: kracht- en gevechtssporten met gewichtsklasse bodybuilding: spiergroepen gemakkelijker zichtbaar

Question 5

Narcotica

Answer 5

= pijnstillers
functie: stellen sporter in staat beter “af te zien”
vb: morvine, methadon, codeïne

Question 6

Anabole middelen

Answer 6

synthetische hormonen afgeleid van testosteron
functie: vergroten spieren => spieren maken meer eiwitten => spieren groeien, worden dikker en sterker
OPM: teveel anabolen: geen effect meer/ gevaarlijk
Toepassingen: Kracht en gevechtsporten, duursporten
Inname: oraal of door injectie
vb: nandrolon

Question 7

Maskerende middelen

Answer 7

Producten die mogelijk de uitscheiding van verboden stoffen verhinderen of hun aanwezigheid maskeert in urine of andere monsters die gebruikt worden bij dopingcontroles

Question 7

Hormonen en verwante stoffen

Answer 7

• Peptide hormonen
  
  • stimuleert lichaamseigen hormonen als steroïden en testosteron
• Groeihormonen
  
  • stimuleert spieren, botgroei en stofwisseling
• Testosteron
  
  • invloed op groei
• EPO

Question 8

EPO

Answer 8

erytropoëtine = hormoon dat door de nieren geproduceerd wordt
Functie: verhoogt aantal RBL
- groter transport van zuurstof
- betere prestaties, uithouding
Bloeddoping

Question 9

Middelen met anti- oestrogene werking

Answer 9

mannen die anabole gebruiken
anabolen : verhogen testosteron => lichaam verhoogt vrouwelijke hormonen
Anti- oestrogenen: zullen vrouwelijke kenmerken tegengaan

Question 10

Restricties of beperkt toegelaten werkstoffen

Answer 10

= middelen waarvan het gebruik niet altijd verboden is, maar waarvoor beperkingen kunnen gelden.
vb: alcohol, marihuana, betablokkers

Question 11

Marihuana

Answer 11

Functie: ontspant, verhoogt zelfvertrouwen

Question 12

alcohol

Answer 12

functie: vermindert trillen van handen, ontspant, doet zelfvertrouwen sporter groeien

Question 13

Doping methodes

Answer 13

1. Bloeddoping
2. Genetische doping
3. Chemische of fysische manipulatie

Question 13

Betablokkers

Answer 13

geneesmiddel tegen
- hoge bloeddruk
- pijn op de borst
- migraine
- hartritme - stoornissen

Question 14

Bloeddoping

Answer 14

functie: Techniek ontwikkeld om tijdelijk de zuurstofdragende capaciteit van bloed te verhogen, via toedienen rode bloedlichaampjes of verwante bloedproducten
hoe? 1. bloed aftappen 2. trainen in bloedarme conditie => rbc bijmaken 3. bloed wordt teruggegeven
Gevaar? te dik bloed
Opsporen? moeilijk bij jezelf te vinden maar bij anderen niet

Question 15

Genetische doping

Answer 15

functie: Het niet- therapeutisch gebruik van genen, genetische bouwstenen en of cellen die de mogelijkheid hebben de sportprestaties te verbeteren
Hoe? DNA wordt doelbewust gemanipuleerd om “superatleten” te creëren.
Inbrengen via vector => aangepast virus
voorbeeld => spiervezel => beter herstel

Question 16

Chemisch e of fysische manipulatie

Answer 16

“controleurs voor de gek houden” door het afgeven van oude of andermans urine bij de dopingcontrole of het toevoegen van maskerende stoffen aan de afgeven urine.

Question 17

Cumulatie

Answer 17

= ophoping van werkstoffen in het organisme
oorzaak: werkstofspiegel op niveau houden door werkstoffen te blijven toevoeren en toevoer van de substantie wordt overtroffen door de afbraak ervan. Indien niet het geval, dan cumulatie

Question 18

Pijnstillers in de sport ( basisstoffen )

Answer 18

koude therapie, bij kneuzingen, zwellingen, verstuikingen enz…
enkele basisstoffen voor pijnstilling:
- Kamfer
- Menthol
- Etherische oliën
- chlooralkanen
- ammoniumnitraat

Question 19

Pijnstillers in de sport
Acetylsalicylzuur

Answer 19

product op de markt? aspirine
doodt bacteriën door te hoge lichaamstemperaturen.
Doel?
- pijnstillend
- Koortsverlagend
- Ontstekingsremmend

Question 20

Pijnstillers in de sport
Paracetamol

Answer 20

product op de markt? Dafalgan
Doel?
- Pijnstillend
- Koortsverhogend

Question 21

Pijnstillers in de sport
Ibuprofen

Answer 21

producten op de markt? Nurofen, ibuprofen
doel?
- ontstekingsremmend
- pijnstiller
- koortsremmend

Question 22

Pijnstillers in de sport
Codeine

Answer 22

product op de markt? dafalgan codeine/ hoestsiroop

Question 23

Basissttoffen in massageproducten

Answer 23

• Menthol
• Propanol
  -Kamfer
• minerale oliën, parfums
• D- panthenol