Thema 3 Economische processen in het systeem aarde Flashcards
primaire sector
landbouw, veeteelt, visserij, grondstofontginning, bosbouw
secundaire sector
industrie
tertiaire sector
commerciële dienstverlening, zoals winkels, banken en horeca
quartaire sector
niet commerciële dienstverlening, zoals onderwijs en brandweer
handel drijven
dat je producten krijgt tegen betaling. Kledingwinkels zijn voorbeelden van handelszaken
diensten
krijg je geen product in ruil voor je geld. Je betaald dan voor niet-materiële zaken, zoals een knipbeurt bij de kapper
toerisme
als je reist en daarbij overnacht op plekken die buiten je normale leefomgeving liggen
recreatie
het gaat om activiteiten in je vrije tijd, puur voor je plezier en meestal in je eigen leefomgeving
massatoerisme
enorm veel toerisme op een plek op hetzelfde moment
gevolgen reizen voor systeem aarde
-luchtvaart = meer CO2
-veel waterverbruik
-massatoerisme doet de luchtvervuiling toenemen
-massatoerisme zorgt voor vervuiling van rivieren, meren, zeeën en oceanen
soorten landbouw
tuinbouw, landbouw, veeteelt, akkerbouw
voorbeelden basisvoedsel
graan, maïs, tarwe, gierst, rijst
voedingsgewassen
voedsel voor de mens
voedergewassen
voedsel voor de dieren
om gewassen te telen, spelen…
klimaat, bodem en reliëf een belangrijke rol Deze fysische omstandigheden bepalen of er aan landbouw kan gedaan worden en welke soort landbouw er mogelijk is
Het klimaat en de bodem bepalen welke gewassen goed kunnen groeien op een bepaalde plek en bepalen het mogelijke…
rendement. De opbrengst per hectare id het rendement
irrigatie
extra water wordt gegeven aan de gewassen op akkers of in de serres
drainage
het overtollige water kan langs grachten of buizen worden afgevoerd
3 soorten productiefactoren
grond, arbeid, kapitaal
grond
als een landbouwer onvoldoende grond bezit, kan hij niet leven van zijn opbrengst
arbeid
er zijn op elk landbouwbedrijf mensen nodig om te planten, te oogsten, machines te besturen
kapitaal
als een landbouwer genoeg kapitaal bezit, kan hij onder meer tractoren, machines en meststoffen kopen. Hierdoor kan hij meer produceren met minder arbeid
arbeidsintensief
er wordt heel veel handenarbeid per hectare ingezet
arbeidsextensief
er wordt weinig handenarbeid per hectare ingezet
moderne landbouw
vraagt vooral veel kapitaal. Het is meestal gericht op verkopen. Dat heet commerciële landbouw
smart farming
de landbouwer heeft zijn boerderij gemoderniseerd met digitale technologie en robots
gevolgen landbouw systeem aarde
-bodemerosie
-bodemdegradatie
-vermesting
-versnippering
-terrasbouw
-schaalvergroting
bodemerosie
de grond lijdt aan bodemerosie door ontbossing en overbegrazing. De bovenste bodemlaag weg bij regen
bodemdegradatie
het gevolg van bodemerosie. De kwaliteit van de bodem vermindert en de bodem wordt minder vruchtbaar
vermesting
mestoverschotten komen in de bodem terecht. Het vervuilt de bodem, de waterlopen en het grondwater.
versnippering
door de toenemende verstedelijking vermindert de open ruimte en is er versnippering. Bomen worden gekapt op hellingen en leggen terrassen aan op minder gunstige plaatsen
terrasbouw
boeren leggen dijkjes aan rond hun velden. Het zorgt ervoor dat veel water verloren gaat, wat tot waterschaarste kan leiden
schaalvergroting
het vermindert het landelijk karakter van de open ruimte
voorbeelden delfstoffen
koper, goud, ijzer, zeldzame aardmetalen zoals samarium of coltan
voorbeelden grondstoffen
hout (bouwmateriaal), tarwe (landbouwproduct
ontginning van delfstoffen, bosbouw als landbouw zijn duidelijk…
zichtbaar in het landschap
energieconsumptie
douchen, koken, op je tablet werken, voor zowat alles heb je energie nodig
grijze energie
wordt opgewekt uit fossiele brandstoffen
groene energie
wordt opgewekt uit onuitputbare energiebronnen zoals de zon, water en wind
fossiele brandstoffen
steenkool, aardolie en aardgas worden wereldwijd het meest gebruikt. Ze zijn ontstaan uit de resten van plantaardig en dierlijk leven van miljoenen jaren geleden
kernenergie
de kernsplitsing van uranium in een kerncentrale creëert energie die wordt omgezet in elektriciteit
waterkracht
elektriciteit kan ook opgewekt worden door waterkracht. Hiervoor bouwt men stuwdammen
hernieuwbare energiebronnen (of groene energie)
er wordt elektriciteit opgewekt uit natuurlijke bronnen die onuitputbaar zijn, zoals zon of wind.
biobrandstoffen
sommige landbouwgewassen worden geteeld met als doel er biobrandstoffen van te maken. Zo worden palmolie en koolzaad verwerkt tot brandstof die bv bruikbaar is voor de auto
gevolgen ontginning voor de bevolking
-verstoring woongebied bevolking
-aantasting van de gezondheid van de lokale bevolking
-voedselvoorziening in het gedrang
-kinderarbeid
-ontwrichting van de samenleving en oorlogen
gevolgen ontginning en energiewinning voor systeem aarde
-heuvels en putten in het landschap
-vernietiging van bossen en wouden
-daling van de biodiversiteit
-bodem-,lucht, en watervervuiling
-klimaatverandering
In België is er veel industrie, maar veel producten wordne uit het buitenland…
ingevoerd of geïmporteerd
Heel wat Belgische bedrijven verkopen hun producten ook aan het buitenland: ze doen aan…
uitvoer of export
multinationals
Bedrijven met een vestiging in verschillende landen
industrietakken
een grote variatie aan industriële activiteiten
bedrijven die zich focussen op … behoren tot de … . Ze vestigen zich in een … en zine er anders uit dan bv een oude staalfabriek
onderzoek en ontwikkeling, hightechindustrie, technologiepark
productieproces
tijdens het productieproces worden producten gemaakt met machines en/of mankracht.
3 grote fases productieproces
1: ontginning van grondstoffen
2: grondstoffen in de basisindustrie bewerkt tot halfafgewerkte producten(bv bakstenen)
3: halfafgewerkte producten worden verwerkt tot afgewerkte producten (bv fiets). deze fase gebeurt in de verwerkende industrie
vestigingsfactoren
geven aan waarom een industrieel bedrijf zich vestigt op een bepaalde plaats
bereikbaarheid
industrie heeft grondstoffen en energie nodig. Die zijn aanwezig in de buurt van de fabriek of worden aangevoerd De bereikbaarheid via boot, trein, etc is nodig voor een vlotte import en export.
afzetmarkt
de plaatsen waar een bedrijf zijn producten (of diensten) verkoopt
arbeidskrachten
gebieden met een hoge bevolkingsdichtheid vormen een grote afzetmarkt en hebben een groot aanbod aan arbeidskrachten
industrialisatie
als een regio meer industrie aantrekt
industrialisatiegraad
om de mate van industriële ontwikkeling te meten
geglobaliseerd
vandaag werken multinationals zoals Coca-Cola wereldwijd. De industrie is geglobaliseerd: ze strekt zich uit over de wereld
fabriek van de wereld
vooral China werd de fabriek van de wereld, en dat op 30 jaar
industrialisatie leidt tot meer jobs, een toename van het inkomen en een stijgende…
welvaart
doordat het inkomen stijgt, neemt de…
consumptie toe. Hierdoor groeit de afzetmarkt van de bedrijven en zullen zij dus hun aanbod uitbreiden door meer te produceren.
doordat het inkomen stijgt, neemt de…
consumptie toe. Hierdoor groeit de afzetmarkt van de bedrijven en zullen zij dus hun aanbod uitbreiden door meer te produceren
welzijn
de mate waarin mensen materieel, lichamelijk, mentaal en sociaal gelukkig kunnen zijn. Maar economische groei leidt niet altijd tot meer welzijn
kinderarbeid
in sommige landen is er nog steeds heel veel kinderarbeid. Vaak gebeurt dit illegaal of wordt het verborgen bij internationale controles
gevolgen industrie voor systeem aarde
-het landschap verandert
-de-industrialisatie: in landen met hoge HDI komen bedrijfsgebouwen leeg te staan omdat de fabrieken verhuizen naar lageloonlanden
-er ontstaat heel wat luchtvervuiling
