Thema 2 Level 2 Flashcards
CAO en Vb
Collectieve Arbeidsovereenkomst: Die afspraken bevat over loon- en arbeidsvoorwaarden.
Vb; Loon, arbeidsduur, verlofregeling, veiligheid op werk …
Verschil tussen Individuele arbeidsovereenkomst en CAO
Cao: geldt voor groepen WN
IAO: geldt tussen de WN en de WG
Types CAO’s
Nationaal, Sectoraal en Ondernemingsniveau
Nationaal niveau
- Geldt voor alle WN in de privésector, ongeacht sector.
- Wordt voor afgesloten om een basis te leggen voor sociale bescherming.
Sectoraal Niveau
- Afspraken voor WN in een specifieke sector (bv. bouw, horeca)
- Helpt bij het standaardiseren van voorwaarden binnen een sector
- Doel: concurrentie en arbeidsvoorwaarden te vermijden.
Ondernemingsniveau
- Specifieke cao’s voor 1 onderneming
- Vaak gebruikt om tegemoet te komen aan specifieke bedrijfsnoden (bv. flexibele werkuren.
Hiërarchie van Cao’s
1) Nationaal niveau = basisniveau
2) Sectorale Cao’s mogen gunstiger zijn, maar niet minder gunstig dan nationale Cao’s
3) Ondernemingsniveau mogen gunstiger zijn, maar niet minder dan nationaal of sectoraal
4) WN en WG mogen betere afspraken maken (Individuele arbeidsovereenkomst), maar nooit tegenstrijdig met de CAO
Wie verdedigen de Vakbonden en werkgeversorganisaties.
Hoe wordt Cao’s afgesloten.
- Vakbonden: Vertegenwoordigen de WN
- Werkgeversorganisaties: Vertegenwoordigen de WG
- Cao’s worden afgesloten via sociaal overleg tussen beide partijen
Op welk niveau onderhandelen ze Groep van Tien, en wie zit er in
- Op nationaal onderhandelen WG en vakbonden in de Groep van Tien.
- 5 Vertegenwoordigers van WN en 5 WG
- 1 Voorzitter
Vertegenwoordigers in de Groep van Tien
- Vakbonden: 2ACV, 2ABVV, 1ACLVB
- Werkgevers:
- 2 VBO = Vakbond der Belgische ondernemingen
- 1UNIZO = Unie van Zelfstandige Ondernemers.
- UCM = Union des Classes Moyennes
- 1 Belgische Boerenbond
Interprofessioneel overleg
- overleg op nationaal niveau
- Federale regering neemt deel aan dit overleg
IPA
Interprofessioneel akkoord voor loon- en arbeidsvoorwaarden voor de volgende 2 jaar.
NAR
Nationale arbeidsraad: stelt IPA’s op en zet ze om in Cao’s
Door wie wordt de IPA en NAR goedgekeurd?
Door parlement, publicatie in Belgische Staatsblad ( Wettelijk bindend)
Rol van de overheid in cao’s
- Betrokkenheid bij Interprofessioneel overleg
- De federale overheid speelt een bemiddelende rol.
- Zorgt voor de wettelijke kaders waarbinnen cao’s moeten passen.
- Overheidsdiensten controleren of cao’s worden nageleefd, bv. via de inspectiediensten
Impact van cao’s op WN
- Bescherming van arbeidsrechten → zorgt voor zekerheid over arbeidsvoorwaarden, zoals minimumloon en maximale werkuren.
- Vermindert conflicten tussen WN en WG door duidelijke afspraken.
- Gelijke behandelingen van de WN
Voordelen van cao’s voor WG
- Stabiliteit in de sector: duidelijke afspraken vermijdt conflict
- Efficiëntie: Vermijdt dat WG individueel moeten onderhandelen over elke arbeidsvoorwaarde
- Alle bedrijven volgen dezelfde regels → eerlijke concurrentie
Uitdagingen bij cao’s - onderhandelingen
- Conflicterende belangen: vakbonden willen vaak betere voorwaarden terwijl WG de kosten willen beperken.
- Invloed van economische omstandigheden (vb. veranderingen in de markt)
- Politieke druk (vb. overheid kan loonbeperking opleggen)
Sectorale cao’s
- Cao’s kunnen op sectoraal niveau worden afgesloten.
- Ze mogen betere, maar geen slechtere voorwaarden bevatten dan nationale cao’s
- Ze gelden voor alle bedrijven binnen een sector, groot of klein.
(- vb. afspraken in de bouwsector over werkuren in vrieskou)
Paritaire comités in België Hvl, Getallen, waar vin je die?
- Er zijn ongeveer 164 paritaire comités in België
- Paritaire comités worden ingedeeld in subcomités
- Subcomités: 1 = Arbeiders, 2 = Bediende en 3 = beiden
- Het nummer van het paritaire comité staat op de loonbrief van de werknemer
Onderscheid arbeiders - bedienden
- Nieuwe paritaire comités proberen het onderscheid tussen arbeiders en bedienden weg te werken.
- Het doel is om gelijke arbeidsvoorwaarden te creëren.
Indeling van Bedrijven
- Elke onderneming heeft een paritaire comité op basis van haar hoofdactiviteit.
- Als er geen speciefiek paritair comité is, valt de onderneming onder aanvullend PC 100 (arb.) of PC 200 ( bed.)
Bevoegdheden paritaire comités
- Kan cao’s afsluiten
- Kan conflicten bemiddelen tussen WG en WN
- Geef advies aan de regering, NAR (Nationale Arbeidsraad) en CRB ( Centrale Raad voor het Bedrijfsleven)
CRB en wat doen ze
Centrale Raad voor het Bedrijfsleven
- Geeft advies over sociale en economische ontwikkelingen.
- Publiceert jaarlijks een rapport over loonontwikkeling in België en de buurlanden.
Ondernemings - Cao’s met voordeel
- Cao’s kunne op ondernemingsniveau worden afgesloten
- Loon - en arbeidsvoorwaarden worden afgestemd op specifieke noden van de onderneming.
- Voordeel: geen individuele onderhandeling met werknemers nodig
Initiatief voor cao
wie kan ze opmaken
Een cao kan gesloten worden op initiatief van:
- Werkgever
- De vakbondsorganisaties
Onderhandelingen Cao
- Niet binnen ondernemingsraad
- Wel met vakbondssecretarissen of vakbondsafvaardiging
- Ondergetekende cao wordt neergelegd op de Griffie van Algemene Directie Collectieve Arbeidsbetrekkingen. ( Secretariaat )
Sociaal beleid binnen de Europese Unie
- Elk EU- land heeft zijn eigen sociaal en werkgelegenheidsbeleid
- Overleg tussen sociale partners ( WN en WG organisatie) op Europees niveau → belangrijke pijler van Europese Sociale model.
Samenwerking tussen sociale partners en overheden om sociaal - economisch beleid op te stellen.
Interprofessioneel overleg op Europees niveau WN
Werknemersorganisaties vertegenwoordigd door:
- Europees Verbond van Vakverenigingen (EVV)
- Raad voor de Europese kaderleden ( EUROCADRES)
- Europese Confederatie van het Kaderpersoneel (ECK)
Interprofessioneel overleg op Europees niveau WG
- Confederatie van Europese Ondernemingen ( BUSINESSEUROPE)
- Europees Centrum van ondernemingen met publieke participatie en ondernemingen van algemeen economisch belang (CEEP)
- Europese Vereniging van de Middenstand en Klein - en Middelgrote Ondernemingen (SME United)
Sectoraal Overleg
Sociale dialoog door oprichting van 40-tal Europese sectorale comités
Resultaten van sociaal overleg
- Gezamenlijke teksten rond verschillende onderwerpen door sociale partners .
- Op interprofessioneel niveau zijn kanderovereenkomsten ontstaan over:
- Ouderschapsverlof
- Deeltijdswerken
- Telewerken
- Uitzendarbeid
Sociale zekerheidsstelsel
Wordt gebruikt om personen te helpen die vanwege bepaalde omstandigheden in financiële problemen komen.
Koopkracht premie
Dat is een premiecheque die voorzien is voor de bedoelde financiële situatie van vele gezinnen.
Start voorbereidingsfase
X - 60
Dag X ?
- Bekendmaking officiële verkiezingsdag
- Voorlopige kieslijsten
Dag 77
Definitieve kieslijsten
Dag 90
Verkiezingsdag
3 weetje sociale verkiezingen (dagen, lijst, wnr publiek)
- 150 dagen
- Afzonderlijke lijst voor Arbeiders en bedienden
- 2 dagen na verkiezing = uitslag bekend
Voordelen Vakbonden
- Stakingsvergoeding
- Hulp bij invullen van Belastingaangifte
- Kortingen op bepaalde goederen/diensten
- Premie bij huwelijk, geboorte en pensioen
Nadelen van Vakbond
- Lidgeld betalen
- Voordelen gelden ook voor niet leden
- Stakingsrisco
CPBW
Verplicht van hvl WN
Hoe gekozen
Vergelijking (balans)
Doel
Comité voor preventie en bescherming op het werk
- 50 WN
- Sociale verkiezingen (4-jaarlijks)
- Aantal WN-vertegenwoordigers = Aantal WG- Vertegenwoordigers
- Welzijn van werknemers verbeteren
Advies van CPBW
- Advies bij aankoop van beschermingsmiddelen
- Advies over globale preventieplannen
- Advies over ernstige risico’s (bv gaslek)
- Advies en voorstelling over beleid ter voorkoming van arbeidsongevallen / beroepsziekte.
- Recht op inzage in financiële en economische info.
- Andere adviezen → vastgestelde termijnen
- Onvoldoende / geen gevolg → risico op geldboete of gevangenisstraf
Ondernemingsraad (OR)
Hvl WN
Hoe gekozen
Onderhandelt over
partijen
- Verplicht vanaf 100 WN
- Gekozen via sociale verkiezingen (4-jaarlijks)
- Onderhandelingen over bedrijfseconomische en sociale onderwerpen
- Beslissingsmacht en of adviesbevoegdheid
Beslissingsmacht
- Opstellen/wijzigen van arbeidsreglement
- Data bepalen voor jaarlijkse vakantie / vervangingsdagen
Adviesbevoegdheid
- Maatregelen die arbeidsvoorwaarden en - organisatie kunnen wijzigen
- Economische / financiële informatie
- Werkgelegenheidsbeleid = bevordering van geschoolde, opgeleide en flexibele beroepsbevolking.
Sociale verkiezingen
- CPBW 50+, OR 100+
- Aantal WN bepaald op basis van ‘gewoonlijk gemiddelde tewerkstelling’
- Tewerkstelling binnen een bepaalde periode = referteperiode
Hoe lang zijn kandidaten beschermd tegen ontslag
- 4 jaar
- ongeacht verkozen of niet
- beperkt tot 2 jaar indien 2 opeenvolgende verkiezingen niet gekozen
Wie kan zich kandidaat stellen voor de sociale verkiezingen van het CPBW
-Arbeiders
- Bedienden
- Jeugdige WN ( Onder 25j)
Wie kan zich kandidaat stellen voor de sociale verkiezingen van het OR
- Arbeiders
- Bedienden
- Jeugdige WN ( Onder 25j)
- Kaderleden = bedienden met een hogere functie (bv manager) die niet behoren tot leidinggevende personeel
Kandidaten
- Behoren tot de onderneming
- Anciënniteit: 6 ononderbroken maanden of 9 ononderbroken maanden in jaar voor verkiezingen.
- Leeftijd: jonge WN tussen 16 en 25
Wie mag zich niet kandidaat stellen
- Leidinggevende
- Preventieadviseur ( helpt de WN en WG om de regelgeving over welzijn op het werk toe te passen)
- Vertrouwenspersonen
Formule oefening
(ARB, BED, KAD * Mandaten)/ Totaal WN
Stakingsaanzegging
Aankondigen door de vakbond dat er op een bepaalde datum gestaakt zal worden
Gemeenschappelijke vakbondsfront
Samenwerking van verschillende vakbonden die aantoont dat ze het met elkaar eens zijn.
Werkzekerheid - CAO
Cao waarin de werkgever belooft dat de werknemer de tewerkstelling gedurende een bepaalde periode verzekerd blijft met andere woorden het aantal voltijdsequivalenten (vte’s) niet vermindert.
Collectief ontslag
als de werkgever in een periode van 60 dagen meerdere werknemers ontslaat omwille van besparing bij een onderneming met:
- Tussen de 20 en 100 WN = Minstens 10 WN
- Tussen de 100 en 300 WN = Minstens 10 %
- Minstens 300 WN of meer = 30 WN
Opzegvergoeding
Dat is een vergoeding die de werkgever aan de werknemer betaalt als hij de werknemer ontslaat. De hoogte van die vergoeding is afhankelijk van hoelang de WN al in de onderneming werkt. Bij een ontslag om dringende reden moet de Werkgever die niet betalen
Naaktontslag hoe vermijden
Gedwongen ontslag:
-WN met vervroegd pensioen te laten gaan
- Premie geven aan wie de onderneming vrijwillig verlaat.
Werkgeversvertegenwoordigers:
VBO, UNIZO, Boerenbond, UCM
UNIZO
VBO
BOERENBOND
UCM
Sociale vrede
Als WN en WG-vertegenwoordigers tot een akkoord komen.
Sociale onrust
Als de WN en WG-Vertegenwoordigers niet tot een overeenkomst komen: bv. stakingen
Ergonomie
Het werk aanpassen aan de mens
Reëel werk
Hoe taken echt worden uitgevoerd
Voorgeschreven werk
Hoe taken idealiter zouden moeten worden uitgevoerd
Rol van het CPBW: Voorgeschreven werk en Reëel werk
- Inbreng van de werknemerservaringen om veiligheidsmaatregelen te verbeteren
- Preventieplannen aanpassen aan de realiteit
Wat zijn psychosociale risico’s
-Stress
- Burn-out
- Conflicten
- Intimidatie
Rol van het CPBW op psychosociale risico’s
- Vroegtijdig signaleren en bespreken van problemen
- Oplossing voortellen, zoals meer flexibiliteit of coaching
Hoe werkt het CPBW in praktijk
A.d.h.v. vergaderingen :
- Minimaal 1x per maand
- Bespreken van ongevalsrapporten, inspectierapporten en nieuwe risico’s
Resultaten:
Concreet verbeterplan voor de werkvloer
Taken van de inspecteurs
- Gevaren beoordelen en advies geven
- Schriftelijke waarschuwingen met deadlines geven
- Werk stilleggen bij ernstige gevaar
- Proces-verbaal opstellen bij overtredingen
Uitdagingen voor de toekomst
- Verbeteren van de arbeidsparticipatie → meer betrokkenheid van werknemers in het overleg
- Omgaan met belangenconflicten tussen werkgevers en werknemers
- Psychosociale risico’s aanpakken → betere focus op arbeidsorganisatie in sociaal overleg
