Thema 1: Functionele bouw v/d cel Flashcards
Wat zijn de organisatieniveaus?
biosfeer - ecosysteem - levensgemeenschap - populatie (soort) - organisme - orgaanstelsel - orgaan -weefsel - cel -celorganel - molecule - atoom
Vanaf wanneer kan men een iets niet meer met het blote oog zien?
< 0,2 mm
Hoe groot zijn bacteriële cellen?
1-10 µm
Hoe groot zijn dierlijke cellen?
10-200 µm
Welke 2 lenzen heeft de lichtmiscroscoop?
- objectief
- oculair
Waar is het objectief en hoeveel vergroot het het beeld?
=lens boven voorwerp
4x, 10x, 40x, (100x)
Waar is het oculair en hoeveel vergroot het het beeld?
= waar je door kijkt
10x
Met wat werkt de elektronenmicroscoop?
met elektronenbundel
Tot hoeveel kan de elektronenmicroscoop vergroten?
tot 10 miljoen x
Wat kan je niet zien op een beeld van de elektronenmicroscoop dat je wel kan zien met met een lichtmicroscoop?
kleur
Hoe verschilt het beeld van een transmissie elektronenmicroscoop en een raster elektronenmicroscoop?
- transmissie em: 2D beeld
- raster em: 3D beld
Kenmerken prokaryote cel?
- archaea + bacterieën
- erfelijk materiaal ligt vrij in cytoplasma
- geen door membranen omsloten celorganellen
Kenmerken eukaryote cel?
- planten + schimmels + dieren
- celkern + andere door membranen omgeven celorganellen
Waarom heten prokaryoten prokaryoten?
In evolutie waren prokaryoten voor eukaryoten.
Wat is protoplasma?
Totale inhoud v/d cel : bestaat uit cytoplasma + nucleus
Wat is cytoplasma?
waterige vloeistof (= cytosol) met de celorganellen
Wat zijn kernlichaampjes / nucleoli?
aanmaakplaatsen van ribosomen
Hoeveel nucleoli heeft een celkern?
1 of meer
Ribosomen hoeveelheid?
in grote hoeveelheden in alle celtypes
Waar zitten ribosomen?
- vrijzwevend in cytoplasma
- gebonden aan membranen (ruw endoplasmatisch reticulum)
Opbouw ribosomen?
uit 2 onderdelen (subunits)
Uit wat bestaan ribosomen?
- RNA
- proteïnen
(geen membranen)
Waar worden ribosomen aangemaakt?
in nucleoli
Wat is de functie van ribosomen?
proteïnesynthese
Hoe ziet het endoplasmatisch reticulum eruit?
- zeer grillig
- vertakt netwerk v. membranen
Welke 2 vormen heeft het endoplasmatisch reticulum?
- ruw endoplasmatisch reticulum (RER)
- glad endoplasmatisch reticulum (SER / GER)
RER?
- bevat ribosomen
- FUNCTIE: aanmaak proteïnen voor plasmamembranen + secretie
Wat is secretie?
= proces van de cel die stoffen geeft aan omgeving
SER?
- zonder ribosomen
- FUNCTIE:
1. aanmaak lipiden (o.a. voor aanmaak membranen)
2. opslaan v bepaalde stoffen (bv. glycogeen + iets at ik niet kon leze op mn cursus)
3. afbraak giftige moleculen (bv. drugs, alcohol, medicijnen)
Van welke ER heeft de lever veel?
SER want functie van lever is bloed zuiveren
Uit wat bestaat het Golgi-apparaat?
uit opeengestapelde membraanzakjes
Wat is de functie van het golgi-apparaat?
‘afwerken’ v moleculen aangemaakt in het ER
Wat gebeurt er na de afwerking van moleculen in het golgi-apparaat?
afgewerkte moleculen -> verpakt in een membranenzakje -> gebracht naar plaats waar ze nodig zijn
Wat zijn lysosomen?
afgesnoerde blaasjes v/h Golgi-apparaat die verschilllende afbraak-enzumen bevatten.
Wat is de functie van lysosomen?
verteren in cel
onderscheiding lysosomen?
- heterofagie: afbraak v stoffen die door de cel zijn opgenomen
- autofagie: zelf vertering -> stoffen die zelf in cel zitten
- apoptose: cel breekt zichzelf af