Thema 1: begrippen

Question 1

erfelijke kenmerken

Answer 1

gelijkenissen of verschillen tussen de ouders en de nakomelingen

Question 2

erfelijkheid

Answer 2

het verschijnsel dat ouders en nakomelingen dezelfde of op elkaar gelijkende kenmerken bezitten

Question 3

erfelijkheidsleer

genetica

Answer 3

de wetenschap die onderzoekt volgens welke mechanismen of wetmatigheden overerving gebeurt

Question 4

allelen

Answer 4

de vorm waarin een gen kan voorkomen. Zij zijn bijgevolg op eenzelfde locus in homologe chromosomen gelegen

Question 5

chromosomen

Answer 5

dragers van erfelijke informatie (DNA)

aantal chromosomen in lichaamscel is altijd constant en even

chromosomen verschillen van vorm, grootte en erfelijke informatie

Question 6

chromosoomportret

Answer 6

foto van de chromosomen in de metafase

hier kunnen de verschillen in chromosomen waargenomen worden
ze kunnen geplaatst worden op karyogram

Question 7

co-dominante allelen

Answer 7

allelen die beide tot uiting komen in het fenotype van een heterozygoot individu

bv bloedgroep AB

Question 8

dominant

Answer 8

eigenschap van een erfelijk kenmerk dat bij overerving een ander kenmerk overheerst

een dominant allel is een allel dat bij een heterozygoot individu in het fenotype tot uiting komt

Question 9

eigenschap

kenmerk

Answer 9

het geen wat werkelijk tot uiting komt. wat in -en uitwendig waarneembaar is

bv rode kleur, krulhaar, grote piet

Question 10

fenotype

Answer 10

opsomming van (uiterlijke) waarneembare kenmerken

worden bepaald door genotype en milieu

Question 11

gameten

Answer 11

geslachtscellen
(haploïd n)

vrouwelijke gameet is eicel

mannelijke gameet is zaadcel of spermatoïde

Question 12

gen

Answer 12

aka erffactor

stuk chromatinedraad dat de code bevat voor een welbepaald kenmerk

Question 13

genlocus

Answer 13

de plaats van een gen op een chromosoom

Question 14

genotype

Answer 14

opsomming van de genen

erfelijke aanleg die
NIET NOODZAKELIJK tot uiting komt

Question 15

hemizygoot

Answer 15

een organisme is … voor een erfelijk kenmerk als er voor dat kenmerk maar 1 allel aanwezig is.

X en Y chromosoom man

Question 16

heterozygoot individu

Answer 16

individu waarbij de allelen voor een kenmerk niet-identiek zijn

het individu is niet-raszuiver voor dit kenmerk

Question 17

homologe chromosomen

Answer 17

een paar chromosomen met gelijke bouw, qua vorm en grootte waarbij 1 chromosoom afkomstig is van de vader en het andere van de moeder

Question 18

homozygoot individu

Answer 18

een individu waar de allelen voor een kenmerk identiek zijn

het individu is raszuiver voor dit kenmerk

Question 19

hybride

Answer 19

verwijst naar elke nakomeling van twee ouders die minstens 1 kenmerk van elkaar verschillen

monohybride kruisingen:
ouders verschillen in 1 kenmerk

dihybride kruisingen:
ouders verschillen in 2 kenmerken

polyhibride kruisingen:
ouders verschillen in meerdere kenmerken

Question 20

intermediair fenotype

Answer 20

een fenotype waarbij de kenmerken van beide ouders (ieder gaf 1) en tot uiting komen

mengvorm van eigenschappen

bv gespikkelde veren, bloedgroep AB

Question 21

karyogram

Answer 21

rangschikking van chromosomen volgens grootte en vorm

kan helpen om genetische afwijkingen op te sporen

Question 22

kruisingen

Answer 22

wanneer iemand kruisingen uitvoert zal men organismen individueel seksueel laten voortplanten en kijken naar de nakomelingen

onderlinge organismen verschillen in een of meerdere kenmerken van elkaar

dominant allel: A
recessief allel: a

Question 23

recessief

Answer 23

eigenschap van een erfelijk kenmerk dat bij overerving overheerst wordt door een dominant kenmerk

recessief allel komt bij fenotype niet tot uiting

Question 24

zygote

Answer 24

versmeltingsproduct van 2 gameten

aka bevruchte eicel

diploïd 2n