Thema 1 - Basisconcepten Flashcards
Waarom wordt wetenschap beoefend?
Methode om te leren over de realiteit.
Menselijke ideeën over de realiteit zijn vaak verstoord door ons geheugen en informatieverwerking, de wetenschap biedt systematische methodes van informatieverzameling en verwerking om de realiteit in kaart te brengen.
Wat is de empirische onderzoekscyclus? Uit welke fases bestaat ze?
Empirisch onderzoek is onderzoek waarbij data worden verzameld.
Het systematisch proces van wetenschappelijk onderzoek bestaat uit 5 fases:
1. Onderzoeksvraag formuleren
2. Studie ontwerpen
3. Data verzamelen
4. Data analyseren
5. Rapporteren
Wat zijn dubieuze onderzoekspraktijken?
Het fingeren of falsificeren van data is een groot vergrijp. Bij dubieuze onderzoekspraktijken gaat het meestal om kleinere zaken zoals:
* Het selectief rapporteren van variabelen of condities in een studie.
* Flexibiliteit bij de data-analyse: op basis van de uitkomsten van de data-analyse besluiten om wel of niet een extra variabele in de analyse te betrekken of om bepaalde afwijkende scores wel of niet in de dataset te laten.
* Selectiviteit of flexibiliteit bij het opstellen van de hypotheses: op basis van de uitkomsten van het onderzoek bepaalde hypotheses achterwege laten of achteraf aanpassen zodat deze beter aansluiten bij de gevonden resultaten.
* flexibiliteit bij de dataverzameling: op basis van de resultaten besluiten om extra data te verzamelen – omdat voorlopige data-analyse nog niet de gewenste effecten laat zien – of juist eerder te stoppen met de dataverzameling – omdat voorlopige data-analyse al het gewenste effect laat zien.
–> een probleem van veel dubieuze onderzoekspraktijken is dat de fasen van de empirische onderzoekscyclus te flexibel worden opgevat.
Preregistratie
Het vastleggen van
- de onderzoeksvraag
- de onderzoeksopzet
- de methode van dataverzameling en -analyse
Full disclosure
Er wordt volledige openheid gegeven over het onderzoeksproces
Hoe kan publication bias ertoe leiden dat een deel van het psychologisch en onderwijskundig onderzoek niet goed repliceerbaar is?
Publication bias = het fenomeen dat het gemakkelijker is om onderzoek te publiceren dat WEL een effect laat zien, dan onderzoek dat GEEN effect laat zien.
Oorzaak: Journals vinden onderzoek dat effecten aantoont interessanter om te publiceren dan onderzoek dat geen effecten laat zien. –> Onderzoekers zijn zich hiervan bewust en zijn vervolgens geneigd om artikelen die geen effecten laten zien niet eens op te sturen naar een tijdschrift ter publicatie.
Publication bias wordt ook wel het file-drawer-probleem genoemd omdat onderzoek dat geen effecten laat zien in de kast blijft liggen.
Hoe kunnen dubieuze onderzoekspraktijken ertoe leiden dat een deel van het psychologisch en onderwijskundig onderzoek niet goed repliceerbaar is?
Bij dubieuze onderzoekspraktijken beïnvloeden de gewenste uitkomsten van het onderzoek (al dan niet bewust), de methode, analyse en rapportage van het onderzoek.
–> Door deze flexibiliteit en/of selectiviteit zal het onderzoek vaker in een effect (van het een of ander) resulteren.
Bij replicatieonderzoek, waarbij voorafgaand aan de replicatiepoging duidelijk wordt vastgelegd hoe het onderzoek zal worden opgezet en hoe dit zal worden geanalyseerd, wordt deze flexibiliteit en selectiviteit in methode, analyse en rapportage van het onderzoek tegengegaan. –> Regelmatig zal dan blijken dat het originele onderzoek niet gerepliceerd kan worden.
Wat zijn variabelen en welke functies kunnen ze hebben?
Iets dat kan worden gewijzigd of gevarieerd, zoals een kenmerk of waarde.
Door systematisch variabelen te variëren en het effect op andere variabelen te meten, kan men bepalen of veranderingen in de ene leiden tot veranderingen in de andere variabele.
Wat zijn constructen?
Psychologische variabele, een theoretisch begrip dat niet direct observeerbaar is, zoals bvb attitude tov milieu, betrokkenheid, intelligentie.
Om constructen te onderzoeken wordt gebruik gemaakt van operationalisaties om werkelijkheid en construct met elkaar te verbinden.
Wat zijn operationalisaties?
Operationalisaties van een variabele maken het construct concreet en tastbaar. Ze vormen de vertaling van de definitie van een construct naar een meetinstrument of een manipulatie.
Wat zijn meetinstrumenten?
De bedoeling van een meetinstrument is om op consistente wijze een variabele (zoals de mate van extraversie of neiging tot nadenken) te kwantificeren, oftewel te representeren in een datareeks van getallen. Het is hierbij uitdrukkelijk niet de bedoeling dat er iets wordt beïnvloed.
Wat zijn meetwaarden?
De mogelijke waarden die behaald kunnen worden bij een operationalisatie.
De resulterende datapunten (bijvoorbeeld getallen) worden geregistreerd. Zo’n reeks datapunten (datareeks) afkomstig van hetzelfde meetinstrument wordt een variabele genoemd.
Wat zijn manipulaties?
Door het manipuleren van variabelen in (quasi-)experimenteel onderzoek kan onderzocht worden of er een causaal verband bestaat tussen twee variabelen, oftewel, of een verandering in de ene variabele een verandering in de andere variabele veroorzaakt.
Wat is een meetmodel?
Een meetmodel visualiseert hoe een variabele via stimuli of items wordt geoperationaliseerd.
* De variabelen of constructen worden weergegeven in ovalen.
* De stimuli of items die het construct operationaliseren (bijvoorbeeld de vragen op een vragenlijst) vormen de indicatoren die in rechthoeken worden weergegeven.
Wat is een reflectief meetmodel?
In een reflectief meetmodel lopen er lijnen van het construct (= delatente variabele) naar de indicatoren.
De richting van de pijl is hier belangrijk:
* Als de pijl van het construct naar de indicatoren loopt: het construct (bijvoorbeeld mate van neiging tot nadenken) bepaalt hoe op de indicatoren wordt gescoord (antwoorden op de Need for Cognition Scale).
* Als de pijl van de indicator naar het construct loopt: de stimulus wordt aangeboden om het construct te beïnvloeden (manipulatie).
Bij manipulaties worden deelnemers vaak aan slechts één stimulus blootgesteld, in tegenstelling tot meetinstrumenten die vaak uit meerdere items bestaan.
