Teoria konstruktów osobistych Kelly'ego (podejście poznawcze)

Question 1

Co to jest konstrukt osobisty? (Kelly)

Answer 1

Sposób spostrzegania i interpretowania zdarzeń. Konstrukty wchodzą ze sobą w relacje, tworząc system. Czasem niektórzy interpretują rzeczywistość na wiele różnych sposobów, a inni sztywno trzymają się określonych sposobów interpretacji rzeczywistości

Question 2

Jak się tworzą konstrukty? (Kelly)

Answer 2

Poprzez postrzeganie podobieństw i przeciwieństw (np. duży-mały). Do utworzenia konstruktu wg Kelly’ego są potrzebne co najmniej trzy elementy: dwa podobne do siebie nawzajem, trzeci jako różny od tych dwóch

Question 3

Jakie są interpersonalne konsekwencje konstruktów?

Answer 3

Są umowne, czyli różne osoby mogą coś różnie postrzegać, co może wygenerować konflikt. Na przykład, ktoś coś zjebał, ale postrzega się jako niewinnego, wtedy jest konflikt między konstruktem winny-niewinny.

Ponadto każdy konstrukt, osoba może zastosować w odniesieniu do innych ludzi, da się zastosować do niej samej

Question 4

Jakie są typy konstruktów?

Answer 4

• werbalne (słowne, wiedza świadoma)
• przedsłowne (wiedza nieświadoma)

Question 5

Jak się dzielą systemy konstruktów?

Answer 5

• rdzenne -> takie, które mają zasadnicze znaczenie dla funkcjonowania
• peryferyczne -> mniej ważne, łatwiej je zmieniać i modyfikować
• nadrzędne -> ogólne, o największym zasięgu stosowalności
• podrzędne -> szczegółowe, mniejszy zakres stosowalności

Zachowanie człowieka = wyrażenie systemu konstruktów (nie pojedynczego konstruktu)

Question 6

Czym się różni system poznawczo złożony od poznawczo prostego?

Answer 6

Ten złożony zawiera w sobie wiele konstruktów i umożliwia znaczne różnicowanie spostrzeganych zjawisk, prosty pozwala na niewielkie różnicowanie (np. coś jest albo czarne albo białe)

Question 7

Czy teoria Kelly’ego uwzględnia motywację człowieka?

Answer 7

Nie, w tej teorii motywacja jest zbędna

Question 8

Jak rozwija się osobowość wg Kelly’ego? (dynamika osobowości)

Answer 8

1. przez antycypowanie zdarzeń (zorientowanie na przyszłość) -> używamy konstruktów, by trafnie przewidzieć co się stanie, a jak konstrukt jest nietrafny, to go zmieniamy. Człowiek dąży do rozszerzania systemu konstruktów i potwierdzania jego trafności
2. przez doświadczanie lęku, strachu i zagrożenia
   - lęk = zorientowanie się, że zdarzenie jest poza zakresem stosowalności obecnego systemu konstruktów (obrona przed lękiem: poszerzenie konstruktu albo ograniczenie konstruktu i koncentrowanie się na szczegółach)
   - strach = pojawia się, gdy w skład systemu wchodzi nowy konstrukt
   - odczucie zagrożenia = jest świadomością zbliżającej się całościowej zmiany struktury RDZENNEJ (czyli ten fundamentalnej) konstruktów