te 2 HC Duitse rijk + Britse rijk Flashcards
handel voor Europa komt stil te liggen in het Oostelijk middelandszeegebied, Portugezen en Spanjaarden verkennen de kusten van Afrika, Azië en Amerika, ze veroveren grote delen van Amerika en stichten kolonies, hierbij komt een groot deel van de Indiaanse bevolking om. Eind 16e eeuw komen ook de Engelsen Nederlanders en Fransen naar Oost-Azie, langs de Aziatische en Afrikaanse kusten stichtten Europeanen handelsposten. Tussen de 4 continenten wordt veel gehandeld in slaven culturen en goederen.
begin Europese overzeese expansie
in de tijd van steden en staten groeide de macht van de Rooms-Katholieke kerk door middel van nieuwe gebruiken en denkbeelden. Rond 1500 kwam hier meer en meer kritiek op. Hervormers wilden een terugkeer naar het zuivere geloof, gebaseerd op de bijbel. Door het kritisch optreden van Luther en zijn uitzetting uit de kerk begon de reformatie. er ontstond een splitsing tussen de Rooms-katholieken en Protestanten die een eigen kerk stichtten.
Protestantse reformatie: splitsing christelijke kerk in West-Europa
de wetenschappelijke revolutie in westerse landen leidde in de 18e eeuw tot groot optimisme over de mogelijkheid om met behulp van verstand alles te kunnen begrijpen en verbeteren. Verlichte denkers ontwikkelden nieuwe, vaak revolutionaire ideeën op het gebied van godsdienst, politiek, economie en sociale verhoudingen
de verlichting: rationeel ‘verlicht’ denken: godsdienst, politiek, economie, sociale verhoudingen
in de 17e eeuw kwam het handelskapitalisme tot bloei en ontstonden wereldwijde handelsnetwerken. In de groeiende wereldeconomie speelde de VOC een hoofdrol. de WIC was actief in de gebieden rond de Atlantische oceaan
begin van de wereldeconomie
vanaf de 16e eeuw vergroten Europeanen hun kolonies in amerika en leggen ze er plantages aan die produceren voor de Europese markt. Dit werk wordt gedaan door miljoenen Afrikaanse slaven. Door de verlichting ontstond er discussie hierover in de westerse landen. In de 19e eeuw wordt de slavernij stap voor stap afgeschafd
slavernij in plantagekoloniën
- in de 19e eeuw nam bijna overal in Europa volksinvloed toe
- in GB en Nederland slaagde democratisering
toenemende democratisering
*rond 1800 begint de revolutie in GB, de nijverheid ontwikkeld zich snel, hierdoor kan de huisnijverheid grootschaliger, sneller en goedkoper.
* vervoersmogelijkheden werden beter ( stoomtrein en stoomboot)
* er ontstaat een industriële samenleving waarbij meer dan de helft van de bevolking in steden woont.
de industriele revolutie
- door de industriële revolutie hadden Europese landen grondstoffen nodig
- in de 19e eeuw veroveren ze grote delen van Azië en Afrika en stichten daar kolonies.
modern imperialisme, verband met industrialisatie
- eind 19e eeuw komen emancipatiebewegingen op, voorbeelden hiervan zijn confessionelen en feministen. deze vonden dat ze achtergesteld waren en willen daar een eind aan maken.
- resultaat: 1919: gelijke financiering scholen en vrouwenkiesrecht.
de opkomst van emancipatiebewegingen
De industrialisatie leidde tot het ontstaan van de sociale kwestie: de slechte werk- en
leefomstandigheden van de arbeiders. In het maatschappelijk debat hierover kwamen verschillende
opvattingen over oorzaken en mogelijke oplossingen naar voren, variërend van niets doen tot
ingrijpen door de overheid. Arbeiders richtten vakbonden op om gezamenlijk met werkgevers te
onderhandelen over arbeidsvoorwaarden.
discussies over de sociale kwestie
vanaf 1815 ontstonden deze politieke stromingen. deze verzetten zich tegen de conservatieve monarchieën. door de opkomst van burgerij en arbeiders groeide hun invlied
de opkomst van Politiek-Maatschappelijke stromingen
- Oorzaken van de Eerste Wereldoorlog (1914-1918) waren het nationalisme, militarisme en de
wapenwedloop in de voorafgaande jaren. Duitsland en Oostenrijk (de centralen) bestreden GrootBrittannië, Frankrijk, Rusland en de VS (de geallieerden). Door de langdurige loopgravenoorlog en het
gebruik van moderne wapens kwamen negen miljoen soldaten om. Bij de Vrede van Versailles werd
Duitsland zwaar gestraft. Het verloor grondgebied en al zijn kolonies en kreeg hoge herstelbetalingen
opgelegd. - De Tweede Wereldoorlog (1939-1945) werd in Europa veroorzaakt door Hitler, die de bepalingen van
de Vrede van Versailles ongedaan wilde maken. Na de Duitse opmars en veroveringen in heel Europa
werden de Duitse troepen teruggedrongen door de geallieerde legers van Groot-Brittannië, de
Sovjet-Unie en de VS. Na de Japanse opmars en veroveringen in Azië werden de Japanse legers
teruggedrongen door de VS. In de Tweede Wereldoorlog kwamen 27 miljoen soldaten om.
Het voeren van twee wereldoorlogen
Door de verbeterde communicatiemiddelen in de industriële samenleving kwamen in het begin van
de 20e eeuw massapropaganda en massaorganisaties tot ontwikkeling. In de totalitaire staten was
de propaganda alomtegenwoordig en moest iedereen lid worden van massaorganisaties.
Opkomst communicatie- en propagandamiddelen en massaorganisatie
Na de Eerste Wereldoorlog werden de ideologieën van het communisme, fascisme en
nationaalsocialisme in praktijk gebracht in de Sovjet-Unie, Italië en Duitsland. In deze totalitaire
staten wilde de overheid een totale controle van de maatschappij, inclusief het denken en doen van
alle mensen. Kenmerkend voor het systeem waren brute onderdrukking en verheerlijking van de
leider.
Totalitaire ideologieën (communisme en fascisme/nazisme)
De jaren 1920 waren een tijd van optimisme, bloeiend kapitalisme en een groeiende de
wereldeconomie, maar in 1929 ontstond in de VS een economische crisis. Door de internationale
economische banden liep deze in veel landen uit op een langdurige en diepe depressie met massale
werkloosheid en armoede. In een aantal landen reageerden regeringen op de crisis door te
bezuinigen op hun uitgaven. Andere regeringen bestreden de crisis door in te grijpen in de
economie, zoals het met geld scheppen van werkgelegenheid.
De crisis van het wereldkapitalisme
