Stofwisseling 2 Flashcards
Acromegalie
Dit is een klinisch beeld dat ontstaat door autonome productie van het groeihormoon door de hypofyse. IGF-1 heeft geen remmend effect meer.
Symptomen:
- Snurken/ademhalingsproblemen door grote tong
- grote kaak met tanden die ver uit elkaar gaan staan
- gezichtsvorm: diepe huidplooien, brede neus en kin naar voren
- grote handen
- grote voeten
- overmatig transpireren
- gewrichtspijn en stijfheid
- DM
- Hoge BP
Hormonen adenohypofyse
Dit is de anterieure zijde van de hypofyse. Deze bevat hormoonproducerende cellen die worden gestimuleerd door hormonen uit de hypofyse
Groeihormoon Prolactine Thyroid stimulerend hormoon (TSH) ACTH LH FSH
Hormonen neurohypofyse
Dit is de posterieure zijde van de hypofyse. Deze biedt opslag van hormonen die in de hypothalamus zijn gemaakt.
- oxytocine (borst en uterus)
- ADH/vasopressine (vochthuishouding)
Behandeling acromegalie
- chirurgie
- somatostatine-analogen
- GH receptorblokkers
Diagnostiek acromegalie
- IGF-1 meten. Dit is dan verhoogd
- Glucose intolerantie test. Hierbij wordt glucose toegediend aan de patient. Normaal gaat de concentratie vh groeihormoon dan naar beneden, maar bij een hypofyseadenoom wordt groeihormoon autonoom geproduceerd. Het level blijft dan gelijk.
- MRI hersenen
Ziekte van Graves
Thyreotoxicose met hyperthyreoïdie
Auto-antistoffen binden aan TSH-receptoren waardoor de schildklier gestimuleerd wordt de hormonen te produceren
Symptomen ziekte van Graves
- diffuus stuma
- hyperthyreoïdie
- orbitopathie met proptosis, exophthalmus en ooglidretractie
- pertibiaal myxoedeem
Therapie ziekte van Graves
Orbitopathie: Prednison, operatie oog
Hyperthyreoidie: thyreostatica, I-131 straling, operatie
Algemene symptomen hyperthyreoïdie
- Vermoeidheid
- Gewichtsverlies bij toegenomen eetlust
- Veranderd ontlastingspatroon (diarree)
- Tachycardie, gejaagdheid
- Warmte intolerantie
- Meer transpireren
- Tremoren
Morbus de Quervain
GEEN HYPERTHYREOIDIE. Dit is een subacute ontsteking van de schildklier die vaak na een BLWI voorkomt.
Symptomen:
- Pijn in de hals die uitstraalt naar oren
- Koorts
Behandeling hyperthyreoïdie
Medicamenteus:
- B-blokkers (geen sympaticusstimulatie en verminderd omzetting van T4 naar T3) Dit is tegen thyreotoxidose!! Hier kan mee gestart worden door de huisarts zonder dat het diagnose beinvloedt bij internist.
- Thyreostatica (remmen schildklierhormoonsynthese). Deze middelen worden 1 jaar gegeven, daarna wordt er een proefstop gedaan en in 40 procent van de gevallen is het genezen.
Radioactief jodium I-131
Betastraling richt schade aan. Dit wordt gebruikt bij hyperthyreoïdie, verkleining struma, carcinoom.
Operatie
Bijv ivm kinderwens geen jodium
Hypothyreoïdie
- Vermoeidheid
- Koude intolerantie
- Obstipatie
- Droge huid (oranje tint), uitvallen haar, brokkelige nagels
- Oedeem in gelaat
- Gewichtstoename
- Psychische klachten
- Traagheid, langzame spraak
- Menstruatiestoornissen
- Bradycardie
M. Hashimoto
Auto-immuunziekte waardoor antistoffen zich tegen TPO richten. Hierdoor ontstaat primaire hypothyreoïdie.
Gerelateerde ziekte aan M. Hashimoto
- Pernicieuze anemie: vitamine B12 tekort (Intrisic factor is verstoord)
- Type 1 DM
- Vitiligo
- Ziekte van Addison
Behandeling hypothyreoïdie
Levothyroxine (T4)
Gerelateerde ziekte aan ziekte van Graves
- DM type 1
- Ziekte van Addison
Zona glomerulosa (bijnierschors)
Aldosteron
Zona fasciculata (bijnierschors)
Cortisol
Zona reticularis (bijnierschors)
Androgenen
Calciumhuishouding
PTH is een hormoon dat wordt gemaakt in de bijschildklier. Dit hormoon leidt tot:
- Vrijkomen van Ca2+ uit het bot
- Vasthouden van Ca2+ afgifte in de nier
- Inactief VitD wordt door PTH omgezet in actief VitD in de nier.
VitD zorgt voor opname van Ca2+ uit de voeding in de darm.
Hypergonadotroop hypogonadisme
Aandoening van de testes.
LH en FSH zijn hierdoor verhoogd, maar verlaagd serem testosteron.
= primair
Hypogonadotroop hypogonadisme
Aandoening van de hypofyse of hypothalamus.
LH, FSH en testosteron zijn verlaagd.
= secundair
Symptomen hypogonadiisme
Dit betekent dat het serum testosteron verlaagd is (en hierdoor ook spermaproductie)
Symptomen:
- seksueel libido
- erectie dysfunctie
- orgasme beleving
- fertiliteit
- lichaamsbeharing
- moe
- verminderde spiermassa
- osteoporose
- anemie
- stemming
Diagnostiek hypogondanisme
Bloedonderzoek: ‘s ochtends meten van testosteron, LH en FSH. Bovendien kan Sex-Hormone Binding Globulin (SHBG)
Chromosoom onderzoek (Syndroom van Klinefelter)
Syndroom van Klinefelter
Dit betekent dat de man een extra X chromosoom heeft (47XXY)
Dit is een vorm van hypergondatroop hypogonadisme. Hierdoor raken de tubuli seminiferi ernstig gefibroseerd. In de Leydigcellen wordt de functie geleidelijk minder .
Symptomen:
- Sociale problemen
- Weinig borst/baardgroei
- Gynaectomastie (!)
- Osteoporose
- Kleine penis/testes
Ziektes geassocieerd met syndroom van klinefelter
- COPD
- Mamma carcinoom
- SLE
- DM2
- Varices
Syndroom van Kallman
Secundair hypogonadisme. Dit wordt ook wel dysplasia olfactogenitalis genoemd.
Symptomen: - ANOSMIE / HYPOSMIE - rood-groen kleurenblindheid - schizis - agenesie van 1 nier - neurosensorisch gehoorverlies Het kan voorkomen bij zowel mannen als vrouwen. Xchromosomaal.
Syndroom van Prader-Willie
Secundair hypogondanisme
Symptomen:
- obesitas
- onverzadigde eetlust
- Laag IQ
- Driftbuien
Gynaecomastie
Dit is borstgroei bij mannen.
Oorzaken:
- Testistumor
- Pesisterende puberteit
- Levercirrose (hierdoor wordt er meer androsteendion omgezet in oestradiol)
- thyreotoxicose (T3/T4 verhoogd SHBG)
- medicatie (cytostatica, maagzuurremmers, aceremmers)
Behandeling
Oorzaak behandelen en tamoxifen. Dit is een oestrogeenreceptorblokker
Symptomen hypercalcemie
- Nierstenen
- Obstipatie
- Botpijn/fracturen
- Psychiatrische- of geheugenstoornissen (vb. wantrouwen)
- Misselijkheid
- Polyurie (!!), want ca2+ gaat het effect van ADH tegen.
Oorzaken hypercalcemie
Meest voorkomend (>90%):
- Primair PTH overproductie
- Tertiar PTH overproductie
- Maligniteit (MAMMA!! of BOTMETASTASEN)
Minder voorkomend (<10%):
- VitD overschot
- Genetisch
- Medicatie (lithium)
Hypocalcemie
- Hartritmestoornissen
- Krampen van spieren
- Spasme
- Tintelingen
- TEKEN VAN TROUSSEAU
- TEKEN VAN CHOVSTEK
Teken van Trousseau
Als bloeddrukmeter wordt opgepompt, verkrampt de hand. Dit is een teken van hypocalcemie