Stamcellen

Question 1

Wat is de definitie van een stamcel?

Answer 1

Een cel die nog in staat is om te differentiëren naar één of meer andere celtypes.

Question 2

Wat is het verschil tussen embryonale en adulte stamcellen?

Answer 2

Na de gastrulatie & organogenese zijn embryonale stamcellen ontwikkelt tot adulte stamcellen.

Question 3

Wat is het verschil tussen totipotente en pluripotente stamcellen?

Answer 3

Elke totipotente eicel kan uitgroeien tot een compleet organisme. Een pluripotente stamcel kan zich ontwikkelen tot elk celtype, maar niet tot een volledig organisme. (Hiervoor is de buitenste celmassa nodig om zich in te nestelen in de baarmoeder).

Question 4

Wat is ICM?

Answer 4

Binnenste celmassa van een blastocyst.

Question 5

Wat zijn multipotente stamcellen?

Answer 5

Adulte stamcellen die zijn gespecialiseerd/terminaal gedifferentieerd.

Question 6

Noem een voorbeeld van multipotente stamcellen?

Answer 6

Bloedstamcellen, deze kunnen zich specialiseren tot rode bloedcellen, witte bloedcellen, bloedplaatjes..etc..

Question 7

Hoe kom je aan pluripotente stamcellen? (3 manieren)

Answer 7

1. Restembryo’s van IVF
2. Uit foetaal weefsel van afgebroken zwangerschappen.
3. Somatische celkerntransplantatie.

Question 8

Wat is somatische celkerntransplantatie?

Answer 8

Er wordt een kern uit een eicel gehaald. De overgebleven eicel wordt gefuseerd met de kern van een normale lichaamscel (somatische cel).
Delen -> totipotente cellen -> blastocyst -> ICM -> pluripotente cellen.

Question 9

Hoe kun je pluripotente stamcellen laten differentieren? 2 stappen

Answer 9

1. Karakteriseren:
   - lang in kweek houden
   - vriezen en opnieuw in kweek
   - inspuiten in muizen (ontstaat tumor)
   - cell markers testen.
2. Differentiëren
   - Spontaan, door kweekomstandigheden aan te passen.
   - Gericht, door transcriptiefactoren/specifieke genen aan te zetten.

Question 10

Wat is transdifferentiatie? Noem een voorbeeld

Answer 10

Adulte stamcellen die differentiëren kunnen naar een ander weefsel. Bijvoorbeeld van bloedweefsel naar hartweefsel.

Question 11

Wat is een voordeel van transdifferentiatie?

Answer 11

Je kunt van gemakkelijke weefsels, moeilijk te maken weefsels creëren.

Question 12

Wat is reprogramming en hoe werkt het?

Answer 12

Adulte stamcellen reprogrammeren m.b.v. genetische modificatie tot induced pluripotent stemcells.

Embryonale genen worden ingebracht in adulte stamcellen, die vervolgens weer een embryonale stamcel wordt.

Question 13

Wat zijn 3 mogelijke toepassingen voor stamcellen?

Answer 13

1. Kennis (differentatie, genen aan en uit zetten, kankeronderzoek met telomeren, celdeling)
2. Medicijnonderzoek ( stamcellen kweken en testen buiten het lichaam, specifiek per persoon).
3. Stamceltherapie (i.p.v. orgaantransplantatie, weefsels herstellen door het inbrengen van stamcellen)