SOR Flashcards

1
Q

Co to jest zespół H? Kto wchodzi w jego skład?

A

Zespół odpowiedzialny za przyjęcie do SOR pacjenta przetransportowanego helikopterem.
Skład:
1. Lekarz SOR
2. Dwie pielęgniarki „R”
3. Sanitariusz SOR
4. Anestezjolog (w razie konieczności prowadzenia RKO)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

System segregacji START

A
  1. Wdrożenie podstawowych procedur ratowniczych
  2. Ustalenie kolejności ewakuacji do szpitali
  3. 4 kategorie
  4. Stosowany w zdarzeniach masowych i katastrofach
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Dekontaminacja

A

Działania mające na celu zminimalizowanie negatywnego oddziaływania czynnika skażającego na ludzi.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

AVPU

A
Ocena świadomości pacjenta
Alert
Verbal
Pain
Unresponsive
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Rozwinięcie skrótu UDAR

A

Usta (opadający kącik)
Dłoń (opadająca ręka)
Artykulacja (zaburzenia mowy)
Równowaga

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

SAMPLE

A
Symptoms
Alergie
Medicines
Past medical history
Last meal
Extras
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Triada Becka

A
  1. Niska amplituda ciśnienia skurczowego i rozkurczowego
  2. Stłumienie tonów
  3. Szmer nad sercem

Stwierdzana w tamponadzie.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Miejsce nakłucia opłucnej w celu odbarczenia odmy

A

II przestrzeń międzyżebrowa w linii środkowoobojczykowej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Miejsce nakłucia opłucnej w celu odbarczenia krwiaka

A

Najniższy możliwy punkt po stronie urazu

V - VI przestrzeni międzyżebrowej w linii pachowej tylnej/łopatkowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Drenaż klatki piersiowej

A

V - VI przestrzeń międzyżebrowa linia pachowa środkowa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Energia defibrylacji - defibrylator jednofazowy

A

360 J

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Energia defibrylacji - defibrylator dwufazowy

A

150 - 200 J

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Nakłucie osierdzia

A

Strzykawka o pojemności 50 ml

Nakłucie

  • tuż pod wyrostkiem mieczykowatym
  • pod kątem 45 stopni do płaszczyzny czołowej i płaszczyzny strzałkowej
  • igła skierowana w lewo
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Sonda Sengstakena-Blakemore’a

A
  • tymczasowe tamponowanie krwawienia z żylaków przełyku
  • wprowadzana przez nos/usta
  • do 24 h
  • balon przełykowy - 30 do 40 mmHg
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Parametry krytyczne (4)

A
  1. RKZ
  2. Elektrolity (Na, K, Ca, Cl)
  3. Glukoza, mleczan
  4. Hb, Hct
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Co jest oceniane w badaniu FAST?

A
  1. Zachyłek Morrisona
  2. Prawy kąt przeponowo-żebrowy
  3. Okolica śledziony
  4. Lewy kąt przeponowo-żebrowy
  5. Worek osierdziowy
  6. Miednica mniejsza
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

FEEL - focused echocardiographic evaluation in life support

A

Echo w resuscytacji

4 projekcje - podmostkowa, koniuszkowa, przyrostkowa w osi podłużnej i poprzecznej

Różnicowanie odwracalnych przyczyn NZK
Odróżnienie prawdziwego od rzekomego zatrzymania krążenia (PEA)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Najczęstsze przyczyny PEA

A
  1. Tamponada
  2. Hipowolemia
  3. Ostra dysfunkcja mięśnia sercowego
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Udar niedokrwienny w TK

A

Obecność hiperdensyjnej tętnicy

W angioTK - zamknięcie tętnicy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Wskazania do pilnego MRI

A

Podejrzenie uszkodzenia/przerwania rdzenia lub nerwu wzrokowego

U ciężarnych nagłe objawy nadciśnienia śródczaszkowego, podejrzenie udaru/zakrzepicy zatok żylnych mózgowia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

DCIR - damage control interventional radiology

A

Opanowanie krwawienia mające na celu ocalenie życia w sposób agresywny, niezwłoczny, ale minimalnie inwazyjny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Terapia tlenem hiperbarycznym (HBOT)

A

100 % tlen
1,4 atmosfery absolutnej (p atmosferyczne na poziomie morza + p w komorze)
Choroba dekompresyjna
Zatory gazowe
W niedokrwieniu i niedotlenieniu tkanek jako leczenie wspomagające

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

HBOT - mechanizmy

A
  1. Zmniejszenie rozmiaru zatorów gazowych
  2. Wazokonstrykcja - zmniejszenie obrzęku - poprawa ukrwienia
  3. Wzrost dostępności tlenu
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

HBOT w zatruciu CO

A

Zmniejszenie czasu półtrwania HbCO

zapobieganie późnym powikłaniom

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

HBOT - wskazania ostre

A

Zatrucie CO
Choroba dekompresyjna
Martwicie zakażenie tkanek miękkich
Oparzenia termiczne
Ostre niedokrwienie tkanek miękkich, uraz mięśniowo-szkieletowy/wielonarządowy
Zatory gazowe
Nagła idiopatyczna głuchota, głuchota po urazie akustycznym

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Objawy zatrucia CO

A
Osłabienie, zmęczenie
Niepokój, apatia
Trudności z koncentracją
Bóle głowy
Nudności, wymioty
Zaburzenia widzenia, słuchu
Utrata przytomności, drgawki
Niewydolność oddechowa 
Spadek CTK
ciemnoczerwony, wiśniowy kolor skóry
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

CO MA DZIAŁANIE KARDIOTOKSYCZNE

A

!!!

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Zatrucie CO - badania

A

Kwasica metaboliczna z wysoką luką anionową
Wysokie mleczany
KarboksyHb (> 20% objawy zatrucia, 60% - utrata świadomości, zgon)

Objawy kliniczne często nie korelują ze zmierzonym poziomem CO
Gorsza jest dłuższa ekspozycja na niskie stężenia CO - cięższy stan ogólny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Zatrucie CO u ciężarnych

A

HbF ma większe powinowactwo do CO - większe ryzyko dla płodu nawet, jeśli matka nie ma objawów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Zatrucie CO - postępowanie

A
  1. Tlenoterapia normobaryczna 100% tlenem, przepływ 8-12 l/min na masce z rezerwuarem (ew. 15 l/min na masce z zastawkami)

Jeśli nieskuteczna - tlenoterapia hiperbaryczna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

Terapia hiperbaryczna w zatruciu CO

A
  1. Średnio ciężkie i ciężkie zatrucia
  2. hbCO > 20%
  3. HbCO > 15% i pacjentów z chorobą wieńcową
  4. HbCO > 10% u ciężarnych (1 sesja HBOT)
  5. stan po utracie przytomności
  6. Utrzymujące się objawy neurologiczne i kardiologiczne pomimo leczenia 100 O2 normobarycznym
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

HBOT - kiedy wdrożyć, ile sesji?

A

Najlepiej 4 do 6 godzin od zatrucia (nie później niż 24 h)

1 - 5 sesji 2,5 ATA

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

Powikłania tlenoterapii hiperbarycznej

A

Uraz ciśnieniowy ucha i zatok

CONVENTID
CON - drgawki
V - vision
E - ears
N - nausea
T - twitching
I - irritation
D - dizziness
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

PW do HBOT

A

Nieleczona, nieodbarczona odma opłucnowa
Podawanie doksorubicyny/cisplatyny
Disulfiram
Octan mafenidu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

Granica przeżycia po NZK

A

6 minut

10-20 minut u dzieci, wyziębionych, utopionych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

Adrenalina w RKO

A

1 mg i.v. co 3 - 5 minut
Wskazania: asystolia, PEA, oporne na defibrylację VF/VT (po 3 defibrylacji)

1 mg i.m. w anafilaksji

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

Amiodaron w RKO

A

oporne na defibrylację VF/VT (po 3 defibrylacji)

300 mg i.v.

Później wlew ciągły 900 mg/dobę

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
38
Q

Wodorowęglan sodu w RKO

A

Wskazania:

  • hiperkaliemia
  • przedawkowanie trójcyklicznych leków przeciwdepresyjnych
  • ciężka kwasica metaboliczna
  • nie zaleca się rutynowego stosowania u pacjentów z NZK
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
39
Q

Rytmy do defibrylacji

A

pVT

VF

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
40
Q

Rytmy nie do defibrylacji

A

Asystolia

PEA

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
41
Q

Rzut serca podczas RKO

A

Nie przekracza 30%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
42
Q

4H 4T

A

Hipoksja
Hipowolemia
Hipo- / hiperkaliemia
Hipotermia

Tension pneumothorax
Tamponade
Toxic substances
thromboembolic obstruction

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
43
Q

Siarczan magnezu - wskazanie

A

Torsade de pointes (wielokształtny częstoskurcz bez tętna) oporny na defibrylację

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
44
Q

Alteplaza w RKO

A

U pacjenta z dużym prawdopodobieństwem zatorowości

Kontynuować czynności resuscytacyjne min. 60 minut

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
45
Q

Chlorek wapnia

A

Hiperkaliemia
Hipokalcemia
Przedawkowanie blokerów kanału wapniowego
Hipermagnezemia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
46
Q

Postępowanie w obrzęku mózgu

A
  1. Drożność DO i hiperwentylacja
  2. GCS < 8 - intubacja
  3. Głowa ułożona wyżej (łatwiejszy odpływ żylny)
  4. Przy prawidłowej perfuzji mózgowej diuretyki (mannitol/furosemid)
  5. Nie stosować sedatywnych/narkotycznych leków przeciwbólowych
  6. Można stosować barbiturany (zmniejszają zapotrzebowanie na tlen, działają przeciwdrgawkowo)
  7. Oszczędne stosowanie płynów
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
47
Q

Norma ICP

A

0-10 mmHg

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
48
Q

Tromboliza w udarze do ilu godzin od początku objawów?

A

4

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
49
Q

Alteplaza w udarze niedokrwiennym - dawkowanie

A

0,9 mg/ kg m.c. (max. 90 mg)

10% w bolusie, pozostała cześć we wlewie i.v. przez 60 minut

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
50
Q

Przeciwwskazania do podania alteplazy

A
Krwotok śródczaszkowy
Prawdopodobieństwo SAH
aktywne krwawienia wewnętrzne 
PLT < 100 000/ml
INR > 1,5
APTT > 33 s
RR > 185/100
Operacje w ostatnich 3 miesiącach
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
51
Q

Leczenie wstępne drgawek

A

Diazepam 0,2 mg/kg m.c.

Fenytoina/fenobarbital

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
52
Q

Wstrząs anafilaktyczny - postępowanie

A

1 mg adrenaliny i.m.
Metyloprednizolon/hydrokortyzon i.v.
Leki antyhistaminowe (blokery H1: klemastyna, antazolina, H2: ranitydyna)
W razie duszności salbutamol w inhalacji

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
53
Q

Obraz kliniczny wstrząsu

A
  1. spadek CTK (nie jest konieczny do rozpoznania wstrząsu, jest późnym objawem!)
  2. tachykardia/bradykardia
  3. objawy centralizacji krążenia (sinica obwodowa, nawrót kapilarny > 2s)
  4. objawy niedotlenienia CSN
  5. skąpomocz, bezmocz
  6. bladość powłok, nadmierna potliwość (wstrząs septyczny - zaczerwienienie i nadmierne ucieplenie skóry)
  7. zwolnienie/zahamowanie perystaltyki
  8. zapadnięcie żył szyjnych
  9. szybki, przyspieszony oddech
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
54
Q

Jakie zmniejszenie objętości krwi krążącej powoduje objawy wstrząsu?

A

zmniejszenie o 30%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
55
Q

Postępowanie we wstrząsie

A
  1. płynoterapia
  2. katecholaminy we wlewie ciągłym
  3. wstrząs krwotoczny - preparaty krwi
  4. korygowanie zaburzeń elektrolitowych i metabolicznych
  5. zabezpieczenie przed utratą ciepła
    leczenie przeciwbólowe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
56
Q

Mnogie obrażenia ciała

A

uszkodzenia w co najmniej dwóch okolicach ciała, z których każde z osobna wymagałoby hospitalizacji i leczenia specjalistycznego.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
57
Q

Wielonarządowe obrażenia ciała

A

uszkodzenie co najmniej dwóch narządów (układów) w jednej okolicy ciała

58
Q

obrażenia wielomiejscowe

A

uszkodzenie jednego narządu/układu w kilku miejscach

59
Q

uraz mnogi

A

równoczesne działanie na ustrój różnych rodzajów energii

60
Q

wypadek mnogi

A

więcej niż jedna ofiara tego samego zdarzenia

61
Q

Triada śmierci

A
  1. kwasica
  2. koagulopatia
  3. hipotermia
62
Q

SIRS

A

Temperatura ciała > 38 lub < 36
AS > 90/min.
częstość oddechów > 20/min. lub PaCO2 > 32 mmHg
leukocytoza > 12 tys/mm3 lub < 4 tys/mm3 lub > 10% młodych form

63
Q

skutki hipotermii

A
  • zaburzenie krzepnięcia, nasilenie fibrynolizy
  • zaburzenie przewodnictwa m. sercowego
  • spadek przepływu mózgowego
  • nasilenie centralizacji krążenia
  • zmniejszenie produkcji insuliny
  • zmniejszenie częstości oddychania
  • upośledzenie dystrybucji tlenu na obwodzie - nasilenie kwasicy
64
Q

damage control

A

doraźne i najmniejszym możliwym zabiegiem opanowanie bezpośrednich zagrożeń wynikających głównie z krwotoku

65
Q

reguła “2 + 2”

A

zabieg ortopedyczny nie dłuższy niż 2 godziny
przetoczenie krwi do zabiegu nie większe niż 2 jednostki

stabilizacja złamań (damage control)

66
Q

warunki zabiegu ortopedycznego (damage control)

A
RR > 100 mmHg
tętno > 100/min
OCŻ > 5 mmH2O
diureza > 30 ml/godzinę
Ht > 25%
PLT > 100 tys/mm3
PO2 > 70 mmHg
APTT > 1,5 min
LDH < 2,4 mmol/l
67
Q

damage control - chory umierający (RTS 0 - 3)

A

torakotomia ratunkowa
laparotomia
kraniotomia
repozycja, stabilizacja zewnętrzna miednicy
doraźne nastawienie zwichnięć
amputacja tkanek miękkich i kości przy rozległych obrażeniach

68
Q

damage control - chory niestabilny (RTS 4 - 9)

A

zabiegi ratujące życie:

  • drenaż opłucnej
  • laparotomia
  • kraniotomia
  • torakotomia
  • repozycja, stabilizacja zewnętrzna miednicy

orthopaedic damage control:

  • doraźne nastawienie zwichnięć
  • kręgosłup z objawami neurologicznymi do 6 godzin
  • złamania otwarte i powikłane (do 6 godzin)
  • stabilizacja zamknięta zewnętrzna (udo, podudzie, ramię) do 24 h
69
Q

damage control - chory stabilny (RTS > 9)

A

definitywne zaopatrzenie wszystkich obrażeń narządowch
doraźne nastawienie zwichnięć
operacje złamań otwartych i powikłanych do 6 godzin
pozostałe operacje kostne do 72 godzin

70
Q

Zmiany w EKG sugerujące zatorowość płucną

A

RBBB

SIQIIITIII

71
Q

migotanie przedsionków

A

rytm niemiarowy
niewidoczne załamki p
zmienny rytm komór

72
Q

trzepotanie przedsionków

A

rytm miarowy
zęby piły
300/min

73
Q

leczenie migotania/trzepotania przedsionków

A
  1. uzupełnienie niedoborów elektrolitowych (Mg, K)
  2. kontrola rytmu serca: beta blokery, CCB, digoksyna, amiodaron
  3. kardiowersja farmakologiczna/elektryczna
74
Q

kardiowersja farmakologiczna

A

amiodaron
propafenon
flekainid

75
Q

kardiowersja elektryczna

A

120 - 150 J przy migotaniu przedsionków
70 - 120 J przy trzepotaniu przedsionków
wskazana u pacjentów niestabilnych

76
Q

Do ilu godzin od początku objawów można podjąć próbę przywrócenia rytmu zatokowego w migotaniu/trzepotaniu przedsionków?

A

do 48 h

jeśli wskazana jest pilna kardiowersja, a objawy utrzymują się > 48 h, należy wykluczyć obecność skrzepliny w uszku lewego przedsionka za pomocą echa przezprzełykowego

77
Q

Kiedy można wykonać kardiowersję u chorych z przetrwałym migotaniem przedsionków?

A

po wcześniejszym minimum 3-tygodniowym leczeniu przeciwkrzepliwym

78
Q

kiedy wskazane jest leczenie przeciwkrzepliwe w AF (K/M)

A

u mężczyzn z > 0 pkt w skali CHA2DS2-VASc

u kobiet z > 1 pkt w skali CHA2DS2-VASc

79
Q

leczenie SVT

A
  1. masaż zatoki szyjnej / próba Valsavy (pacjenci stabilni)
  2. leczenie farmakologiczne: adenozyna, B-blokery, CCB, amiodaron
  3. u pacjentów niestabilnych kardiowersja prądem 70 - 120 J
80
Q

leczenie VT

A
  1. sotalol, lidokaina, amiodaron

2. pacjenci niestabilni krążeniowo - kardiowersja 120 - 150 J

81
Q

bradykardia względna

A

< 60/min

82
Q

bradykardia bezwzględna

A

< 40/min

83
Q

postępowanie w bradykardii

A

atropina
przezskórna stymulacja
dopamina
stymulacja przezżylna

84
Q

postępowanie w tachykardii

A

B-blokery
przezskórna ablacja
leki uspokajające w przypadku stresu

85
Q

bloki AV objawowe II i III stopnia - postępowanie

A

wszczepienie kardiostymulatora

86
Q

dodatkowe pobudzenia nadkomorowe i komorowe - leczenie

A

eliminacja potencjalnych przyczyn dolegliwości (elektrolity, zaburzenia hormonalne)
B-blokery/CCB

87
Q

objaw Battle’a

A

krwiak ponad wyrostkiem sutkowatym

objaw złamania w obrębie środkowego dołu czaszki

88
Q

omdlenie - definicja

A

przejściowa, krótka utrata przytomności, po której chory samoistnie odzyskuje przytomność

89
Q

skala ROSE

A

ocena ryzyka pacjenta z omdleniem na SORze
ułatwia podjęcie decyzji o hospitalizacji i dalszej diagnostyce

≥ 1/7 kryteriów - przyjęcie do szpitala

90
Q

zespół Boerhaave’a

A

całkowite pęknięcie ściany przełyku

powikłania: krwotok, zapalenie śródpiersia

91
Q

następstwa metaboliczne wymiotów

A

alkaloza metaboliczna
hipokaliemia
hipowolemia

92
Q

czynniki predysponujące do rozwoju hipotermii

A
  1. czynniki wpływające na grę naczyniową, utrudniające krążenie
  2. zwiększające utratę ciepła
  3. ograniczające produkcję ciepła (zaburzenia endokrynologiczne, hipoglikemia, niedożywienie, leki, obniżona zdolność do termogenezy i aktywności fizycznej)
  4. upośledzające kontrolę termoregulacji
93
Q

czynniki ograniczające zdolność do produkcji ciepła

A

zaburzenia endokrynologiczne, hipoglikemia, niedożywienie, leki, obniżona zdolność do termogenezy i aktywności fizycznej

94
Q

upośledzenie mechanizmów termoregulacji

A
  1. patologie w obrębie CSN (udary, guzy, krwawienia)
  2. wpływ substancji toksycznych (alkohol)
  3. neuropatie, uszkodzenia rdzenia
  4. leki
95
Q

wpływ alkoholu na termoregulację

A
  • negatywny wpływ na percepcjęzimna
  • obwodowa wazodylatacja
  • upośledzone generowanie ciepła przez drżenia mięśniowe
  • skłonność do hipogikemii
  • bezpośredni wpływ na ośrodek termoregulacji w podwzgórzu
96
Q

pomiar temperatury centralnej

A

dolna 1/3 przełyku
na błonie bębenkowej
w odbytnicy/pęcherzu moczowym

97
Q

hipotermia łagodna - zakres temperatur

A

35 - 32 stopnie C

98
Q

hipotermia umiarkowana - zakres temperatur

A

28 - 32 stopnie C

99
Q

hipotermia ciężka (głęboka) - zakres temperatur

A

< 28 stopni C

100
Q

HT II - zmiany w EKG

A
migotanie przedsionków
fala J (Osborna) (< 33 stopni C)
101
Q

fala J (Osborna) w EKG

A
  1. hipotermia
  2. sepsa
  3. niedokrwienie mięśnia sercowego
102
Q

zmiany Hct w hipotermii

A

Hct wzrasta o 2% na każdy 1 stopień C spadku temperatury

103
Q

Płynoterapia w hipotermii

A

płyny ogrzane do temperatury co najmniej 40 - 42 stopnie C

104
Q

afterdrop

A

zjawisko obserwowane u pacjentów wychłodzonych po przeniesieniu z zagrażającego zimnego środowiska/na etapie ogrzewania zewnętrznego

dalszy spadek temperatury ciała wynikający z redystrybucji zimna w obrębie ciała

może mieć gwałtowny przebieg i doprowadzić do zatrzymania akcji serca na skutek przesunięcia zimnej krwi obwodowej do serca

105
Q

rewarming shock / rescue collapse

A

obwodowa wazodylatacja w odpowiedzi na ogrzewanie zewnętrzne - poszerzenie łożyska i nasilenie objawów hipowolemii

uwolnienie mleczanów z obwodu - zaburzenia RKZ (rewarming acidosis)

=> spadek CTK, zaburzenia rytmu do NZK włącznie

106
Q

Metody stosowane do ogrzewania (wzrostu T centralnej)

A
  1. ogrzewanie pasywne (bierne)
  2. aktywne ogrzewanie zewnętrzne
  3. połączenie aktywnego ogrzewania zewnętrznego z ogrzewaniem wewnętrznym
  4. systemy pozaustrojowego ogrzewania i wspomagania funkcji życiowych
107
Q

ogrzewanie pasywne (bierne)

A

jako jedyna forma ogrzewania tylko w lekkiej hipotermii (do 32 stopni C)
powstrzymanie dalszej utraty ciepła drogą konwekcji, przewodnictwa, promieniowania;
wzrost temperatury centralnej z wykorzystaniem termogenezy mięśniowej
umieszczenie pacjenta w ciepłym pomieszczeniu (> 21 stopni C)
optymalna termoizolacja (koce, folia NRC, śpiwory)
usunięcie wilgotnych, zimnych ubrań
wentylacja ciepłym, wilgotnym tlenem
0,5 - 2 stopnie C / godzinę

108
Q

aktywne ogrzewanie zewnętrzne

A

stosowane w łagodnej hipotermii niereagującej na ogrzewanie bierne, w hipotermii średniej
dostarczenie ciepła bezpośrednio przez skórę pacjenta
ogrzane koce/elektryczne koce grzewcze/ogrzewacze chemiczne (uwaga na oparzenia!)
urządzenia nadmuchowe z ciepłym powietrzem (zalecane)
metody ogrzewania zew. powinny być stosowane najpierw na tułowiu (pachwiny, pachy), a później na kończynach - mniejsze ryzyko powikłań

109
Q

ogrzewanie wewnętrzne

A

u każdego pacjenta:

  • ogrzane płyny infuzyjne
  • ciepłe, wilgotne powietrze do oddychania

płukanie ciepłymi płynami dużych jam ciała (opłucna, otrzewna, żołądek) - 40-45 stopni C, w przypadku braku dostępności pozaustrojowych metod ogrzewania

110
Q

systemy ogrzewania pozaustrojowego

A

tętniczo-żylne ECMO
CBP (płuco-serce)
CVVHD

111
Q

ile powinna trwać ocena czynności życiowych u pacjentów w hipotermii?

A

60 sekund

112
Q

odmrożenie

A

miejscowe uszkodzenie powłok ciała, czasem tkanek głębiej położonych, spowodowane działaniem niskiej temperatury

113
Q

wazokonstrykcja w reakcji na zimno - konsekwencje

A
dalsze niedokrwienie, niedotlenienie
metabolizm beztlenowy
wzrost lepkości krwi
zwolniony przepływ przez zaczynia
agregacja płytek
powstawanie zakrzepów
114
Q

Fazy odmrożenia (4)

A
  1. faza przedodmrożeniowa - wazokonstrykcja, wyciekanie osocza przez śródbłonek, temperatura tkanki 3 - 10 stopni C
  2. faza zamarzania - w tkankach pojawiają się kryształki lodu, -4 stopnie C
  3. faza stazy naczyniowej - przechodzenie osocza ze światła naczyń, wykrzepianie, przeciek tętniczo-żylny
  4. późna faza niedokrwienna - przeciek t-ż, skrzeplina i niedokrwienie prowadzące do zgorzeli
115
Q

odmrożenie - I stopień

A

zblednięcie i ochłodzenie skóry z otaczającym je odczynowym rumieniem oraz uczuciem zdrętwienia
zmiany dotyczą naskórka
następuje powrót do zdrowia

116
Q

odmrożenie - II stopień

A

pęcherze wypełnione płynem surowiczym
skóra zaczerwieniona, obrzęknięta
martwica powierzchownych warstw skóry

117
Q

odmrożenie - III stopień

A

krwotoczne pęcherze, które po 2 tygodniach tworzą twardy, czarny strup
martwica niepełnej grubości skory

118
Q

odmrożenie - IV stopień

A

całkowita martwica skóry, czasem tkanek leżących głębiej

ubytek tkanek miękkich

119
Q

Leczenie odmrożeń

A
  • ostrożne ogrzanie chorego, kąpiele wodne
  • usunięcie pęcherzy
  • środki naczyniorozkurczowe (prostaglandyny, prostacyklina) i leki trombolityczne (alteplaza)
  • elewacja i uniesienie kończyny, leczenie przeciwbólowe
  • profilaktyka zakażeń
  • NLPZ (tromboksan nasila zmiany martwicze)
120
Q

stopa okopowa

A

rodzaj odmrożenia
wilgotna, zmacerowana skóra
zaburzenie czucia, drętwienie, ból, zmiana zabarwienia skóry (najpierw czerwona, potem sina)

121
Q

Hipertermia - stopnie przegrzania

A

I - kurcze cieplne
II - wyczerpanie cieplne
III - udar cieplny

122
Q

Przegrzanie I stopnia

A

bolesne kurcze dużych grup mięśniowych po wysiłku
postępowanie: umieszczenie w chłodnym pomieszczeniu, okładanie zimnymi kompresami, obfita podaż schłodzonych płynów doustnie i i.v.

123
Q

przegrzanie II stopnia

A

zmniejszenie objętości krwi krążącej w warunkach wysiłku fizycznego przy wysokiej temperaturze otoczenia
objawy: gorączka, potliwość, nudności, wymioty, zaburzenia świadomości

124
Q

przegrzanie II stopnia

A

udar cieplny
stan zagrażający życiu!
podwyższenie temperatury ciała + dysfunkcja narządów

125
Q

udar cieplny - postać klasyczna

A

najczęściej starszy człowiek biernie narażony na wysoką temperaturę otoczenia przy upośledzonej termoregulacji

126
Q

udar cieplny - postaćwysiłkowa

A

najczęściej młodzi ludzie ciężko pracujący przy podwyższonej temperaturze, u których dochodzi do załamania termoregulacji

127
Q

objawy udaru cieplnego

A
gorączka > 40 stopni
zaburzenia świadomości aż do utraty przytomności
sztywność woskowa
porażenia
drgawki
cechy niewydolności krążenia z tachykardią
obrzęk płuc
zapaść
128
Q

udar cieplny - postępowanie

A

płynoterapia
schładzanie (najlepiej przez parowanie - spryskiwanie ciała wodą pod zimnym nawiewem powietrza)

nie zanurzać ciała w zimnej wodzie, nie okładać lodem bezpośrednio na skórę

129
Q

choroba oparzeniowa - definicja

A

uszkodzenia miejscowe oraz zmiany ogólnoustrojowe, których wyrazem są ciężkie zaburzenia metaboliczne

występuje w przypadkach oparzeń zajmujących 15-20% powierzchni ciała

130
Q

fazy choroby oparzeniowej

A
  1. faza wstrząsu oparzeniowego (48 - 72 h)
  2. okres kataboliczny (tygodnie)
  3. okres anaboliczny
  4. okres rehabilitacji
131
Q

oparzenie I stopnia

A

martwica obejmuje jedynie naskórek
rana oparzeniowa jest różowa, bolesna, z obrzękiem
goi się w ciągu 3 - 5 dnia bez pozostawienia blizn

132
Q

oparzenie stopnia IIA

A

obejmuje naskórek i warstwę brodawkowatą skóry
pęcherze z surowiczym przesiękiem i wilgotna, bolesna, czerwona rana
goi się samoistnie w ciągu 7 - 28 dni z pozostawieniem niewielkich blizn

133
Q

oparzenie stopnia IIB

A

sięga warstwy siateczkowatej skóry
czasem występują pęcherze, a rana jest blada, wilgotna, bolesna, ze strefą obrzęku
goi sięw ciągu 7 - 28 dni z wyraźną, często przerostową blizną (zazwyczaj wymaga wycięcia i przeszczepów skórnych)

134
Q

oparzenie stopnia III

A

obejmuje tkankę podskórną
rany są białawe/żółte, niebolesne
towarzyszy im zakrzepica naczyń, utrata elastyczności i masywny obrzęk
bezwzględnie wymagają przeszczepów

135
Q

reguła Wallce’a

A

szacowanie powierzchni oparzeń

136
Q

oparzenia lekkie

A

oparzenia I i II stopnia nieprzekraczające 15% powierzchni ciała
oparzenia III stopnia do 5 % powierzchni ciała

137
Q

oparzenia lekkie - postępowanie

A

ochłodzenie (woda, wilgotny opatrunek)
leki przeciwbólowe
profilaktyka przeciwtężcowa
opatrunek (najlepiej z solami srebra)

138
Q

okolice wstrząsorodne

A

głowa, dłonie, krocze, stopy oczy

139
Q

postępowanie w oparzeniu DO

A

bronchoskopia
RTG KP
mechaniczna wentylacja z wysokimi stężeniami tlenu

140
Q

ciężkie oparzenie - związek z przewodem pokarmowym

A

profilaktyka wrzodów stresowych (IPP, H2-bloker)
założenie sondy do żołądka
1/5 pacjentów z ciężkimi oparzeniami ma niedrożność porażenną

141
Q

postępowanie w ciężkich oparzeniach

A

płynoterapia (reguła Parkland)
od 2. doby albuminy
leczenie żywieniowe
escharotomia (zajęcie palców/kończyn/KP utrudniające wentylację)