Sociale Politiek België H7 Flashcards
Coalitie
Een samenwerkingsverband tussen partijen die qua ideeën en filosofie niet te ver uit elkaar liggen, omdat ze als 1 ploeg moeten regeren. (meerderheid)
oppositie
De overige partijen zitten automatisch in de oppositie. Die heeft als taak om het regeringsbeleid van de meerderheid kritisch door te lichten → proberen zwakke plekken van de regering aan te tonen. Ze gebruiken interpellaties
interpellaties/ parlementaire vragen=
Op regelmatige basis ministers en staatssecretarissen ‘ondervragen’
informateur
iemand die nagaat hoe en met welke politieke partijen een meerderheid kan gevormd worden. Die persoon is heel belangrijk wanneer een regeringsvorming moeilijk belooft te worden. Als dat niet het geval is, kan de koning onmiddellijk een formateur aanduiden.
formateur
Die moet de regering vormen en wordt de eerste minister → moet een eedaflegging doen + het regeerakkoord uitleggen
Legislatuur
De partij die een coalitie willen vormen gaan rond de tafel zitten en bespreken/ maken afspraken over de volgende legislatuur (regeerperiode) Daarna wordt dit in een regeerakkoord gezet (een contract met die afspraken) Nadat de meerderheid dit heeft aanvaard onderhandelen ze over de toewijzing van ministerportefeuilles
Cordon sanitaire
Een besluit om met een bepaalde partij niet samen te werken. Het Vlaams Belang wordt nooit bij de regeringsonderhandelingen betrokken.
De Senaat (federaal parlement)
Wordt niet meer rechtstreeks verkozen. De senaat moet de controle op de federale regering en de overheidsfinanciën doen. Het werd een reflectiekamer die moest zorgen voor de kwaliteit van de wetgeving. Ze focussen zich vooral op de studie van grote maatschappelijke problemen en de verbetering van de basiswetgeving.
De Kamer van Volksvertegenwoordigers (Federaal parlement)
Ze zitten daar partij per partij in een fractie en zijn verkozen door de burgers. Ze hebben 2 functies: De wetgevende functie en controlerende functie.
paritaire samenstelling
Bestaat hoogstens uit vijftien ministers, daarnaast moeten er evenveel Nederlandstalige als Franstalige ministers zijn, de eerste minister wordt daar niet bij gerekend.
Uitvoerende functie (Federale regering)
De regering voert uit wat het parlement beslist, ze moeten de regeling zo concreet mogelijk maken met uitvoeringsbesluiten (KB of MB of omzendbrieven → bestemd aan overheidsdiensten en geven concreet aan hoe die bepaalde regels moeten interpreteren en toepassen)
Begrotingsfunctie (Federale regering)
De federale regering bepaalt het beleid van het land, belangrijk deel is de jaarlijkse begroting. Ze dienen die samen met de beleidsnota’s van de ministers en staatssecretarissen in bij de Kamer. De Kamerleden leiden daaruit af welk beleid de regeringsleden willen voeren en welke middelen ze daarvoor willen gebruiken. De begroting toont aan welke politieke keuzes en prioriteiten de federale regering maakt.
Kernkabinet
de premier en zijn vice-eersteministers
federale bevoegdheden
Defensie, justitie, mobiliteit, volksgezondheid, buitenlandse zaken, werk en economie, financiën, armoedebestrijding
Klimaat en leefmilieus, asiel en migratie, energie
legislatuurparlement (Vlaams parlement)
Het Vlaams parlement kan niet ontbonden worden voor de vijf jaar is verstreken
bevoegdheidsconflict
onenigheid over de vraag wie bevoegd is om een bepaald maatschappelijk probleem aan te pakken
Belangenconflict
Wanneer een ander parlement zijn belangen schaden. Regeringen hebben de mogelijkheid om een belangenconflict op te starten → wanneer één of meer volksvertegenwoordigers een motie over een belangenconflict indient.
De Raad van State
Buigt zich over elk wetsonderwerp en ontwerp van decreet voordat het ingediend wordt → geven advies. Wanneer ze een bevoegdheidsconflict vinden vermeldt hij dat in zijn juridisch advies (niet bindend)
Grondwettelijk Hof
gaat na of een wet of decreet de bevoegdheid grenzen naleeft. Er bestaat ook een Overlegcomité, dat probeert via overleg en onderhandelingen bevoegdheidsproblemen te voorkomen en belangenconflicten op te lossen.
Drie organen provincie
de provincieraad, de bestendige deputatie en de gouverneur
Gouverneur
die vertegenwoordigen de federale en de Vlaamse overheid. Ze vervullen de taak van bruggen bouwen tussen de verschillende overheden in de provincies. Ze hebben geen stemrecht in de bestendige deputatie. Gouverneurs bewaken het correct functioneren van de lokale besturen en behandelen de klachten van burgers tegen de besturen. Ook vertegenwoordigen ze hun provincie bij officiële plechtigheden.
Bovenlokale taken
Aangelegenheden die het lokale gemeentelijke belang overstijgen en die de gemeenten niet zelf kunnen behartigen (risico, crisis…)
Ondersteunende taken voor andere overheden
Taken die de provincie uitvoert op verzoek van de federale of Vlaamse overheid of de gemeente & OCMW’s (kinderopvang)
Gebiedsgerichte samenwerking tussen besturen
Provincies zoeken samen verschillende partner voor een maatschappelijk probleem in hun regio (bosland)
