ślinianki Flashcards
ślinianka przyuszna
surowicza
największa
przewód Stensona
dół zażuchwowy
przewód przebija mięsień żwacz i uchodzi na wysokości górnego drugiego trzonowca
przez miąższ ślinianki przechodzi t. szyjna zew, żyła zażuchwowa i n. twarzowy = splot przyuszniczy
ślinianka podżuchwowa
przestrzeń podżuchwowa
przewód Whartona uchodzi na mięsku podjęzykowym - długi i kręty przewód - czesto kamice
gruczoł mieszany
ślinianka podjęzykowa
najmniejsza
leży pod błoną śluzowa j u
przewód Bartholina łaczacy się z Whartona na mięsku i rinnego które uchodzą bezpośrednio do dna ju
metody diagnostyki
TK i MR - ocena utkania gruczołu i obecnosci patologicznych tworów
sialometria - badanie ilosci śliny wydzielanej w jednostce czasu 1-1,5l/dobe
sialografia - wpełnienie przewodów ślinianki kontrastem
usg
badanie bakteriologiczne
termometria
scyntygrafia
biopsja
schorzenia gruczołów ślinowych
kamice
torbiele
zapalenia swoiste i nieswoiste
zwyrodnienia gruczołów ślinowych
zaburzenia czynnosciowe
nowotwory
wady rozwojowe
przetoki ślinowe
Kamica ślinianek
sialolithiasis
najczęstsze schorzenie ślinianek
najczesciej w podżuchwowej - kręty i długi przewód Whartona
powstaje w wyniku zastoju śliny - w ślinie wapń i fosfor - azwyczaj predyspozycja lub zaborzenia wapniowo-fosforowe
osoby w średnim wieku, w 80% cień na rtg
drobne kamienie - zwężenia światła, większe - zaczopowanie
bezobjawowo gdy małe kamienie, gdy dojdzie do zaczopowania - obrzęk, ból, zwiększony podczas jedzenia
różnicowanie: zwapniałe węzły chłonne, kamienie migdałkowe, kamienie żylne, zawiązki zebów, złamane korzenie - 20% w ogóle nie cieniuje
leczenie
zachowawcze - gdy małe - poszerzenie ujścia zgłębnikiem, śrdoki ślinopędne, przeciwbólowe, rozkurczowe, litotrypsja
chiru - endoskopowo, naciecie przewowdu + dren, usuniecie czesc/całego gruczołu
świnka - ostre wirusowe zakażenie ślinianki
paramiksowirus
zakażna wieku dzieciecego
okres wylęgania 2-3 tyg, czas trwania 10-12 dni, droga kropelkowa
objawy
szybki początek
30% objawy prodromalne: gorączka ↑ 39.4 oC,
dreszcze, złe samopoczucie, utrata apetytu, ból głowy, ból mięśni, ból ucha
bolesny obrzęk jednej (25%) lub obu (75%) ślinianek przyusznych (wygląd chomika z jedzeniem w policzkach)
częściej dotyczy ślinianek przyusznych, może też występować w Ś.Pż iŚ.Pj, w obrębie języka, poniżej żuchwy aż do klatki piersiowej
bolesność dotykowa
uniesienie płatka małżowiny usznej
utrudnione rozwieranie szczęk
suchość w jamie ustnej
zaczerwienienie ujścia ślinianki przyusznej
bolesność zwiększa się podczas połykania, mówienia, żucia, picia kwaśnych napojów jak np. sok pomarańczowy
skóra napięta, ale niezmieniona
leczenie:
objawowe - nawadnianie, dieta papkowata, ciepłe, suche okłady, leki ślinopędne
powikłania:
zapalenie jąder, bezpłodność, zapelnie tarczycy, trzustki, opon mózgowych, wsierdzia, głuchota jednostronna, ropień slinianki
ostre wtórne zapalenie ślinianek
osoby starsze, wyniszczone - niedoczynnosc/ zanik tk gruczołowej = spowolnienie/ zahamowanie wydzielania śliny
dur/ grypa/ droga krwiopochodna/ zła higiena + otwarty uraz
objawy:
wzrost temp, bolesny obrzęk ślinanki, napięta, zaczerwieniona skóra w oklicy przed/zausznej, ból wzmaga sie podczas jedzenia, slina z trescia ropną
leczenie: antybiotyk, poprawa higieny, leczenie choroby podstawowej, nawadnianie, suche, ciepłe okłady, pilo, drenaż ropnia
przewlekłe zapalenie ślinianki
zejscie ostrego/ pierwotnie przewlekłe - zwyrodnienie włókniste - marskość ślinianki
objawy:
mierne, bolesne powiększenie ślinianek
ślina zagęszczona, mętna (mleczna),
objawy nasilają się podczas jedzenia
suchość w jamie ustnej
niewielkie dolegliwości bólowe
uczucie rozpierania
leczenie: przyczynowe - usuniecie kamienia udrożnienie, masaże, środki ślinopędne, chiru - usunięcie całej/ części ślinianki
w sialografii obraz uschniętego drzewka
zapalenia swoiste ślinianke
promienicze
- guz promieniczy - promieniczak,
twardy naciek → ogniska rozmiękania → przetoki: treść ropna z żółtymi grudkami promieniowców
antybiotyk, naciecie ropni
gruźlicze
wtórnie z ogniska pierwotnego - z płuc/ naczyń/ węzłów
najczesciej podżuchwowa
guz- gruźliczak
antybiotykoterapia, opróżnianie zimnych ropni, wyciecie gruzliczaka
kiłowe
ii i iii st
przyczynowe, chiru po zakończeniu okresu czynnego
muccocele
torbiel z wynaczynienia śluzu z małych gruczołów ślinowych
warga dolna, z powodu drażnienia
wyłuszczenie, wycięcie
miękkie uwypuklenie wypełnione przeświecającym płynem, powleczone błoną śluzową
ranula
pseudotorbiel ślinanki podjęzykowej - z wynaczynienia śluzu
P: nawracające stany zapalne + niewielki przekrój przewodów wyprowadzających
owalny lub kulisty twór leżący pod językiem
niebolesny
chełboczący
leczenie: wyłuszczenie torbieli lub wycięcie przedniej ściany w przypadku zrostów torebki z otoczeniem
