SHORT QUIZ Flashcards
Maraming posibleng relasyon sa pagitan ng wika at lipunan. Isa na ang panlipunang estruktura na maaaring makaimpluwensya o kumilala sa lingggwistikong estruktura at/o pag-uugali. Halimbawa rito ang ating bansang Pilipinas na may iba-ibang wika na sinasalita dahil sa anyo nito na pulo-pulo.
Panlipunang Estruktura ng Wika
Varayti ng wikang nalilikha ng dimensyong heograpiko. Tinatawag din itong wikain at ginagamit sa isang partikular na rehiyon, malaki man o maliit. Makikilala ang dayalekto sa hindi lamang sa pagkakaroon nito ng set ng mga distink na bokabularyo kundi maging sa punto o tono at sa estruktura ng pangungusap din ito ng bernakular na palasak sa isang pook ng kapuluan.
Dayalekto
Ang bawat indibidwal na nag-uusap ay lubos na nagkakaunawaan ngunit wala sa kanila ang nagsasalita nang magkatulad na magkatulad. Ang dahilan ay pagkakaiba sa edad, kasarian, kalagayang pisikal o pangkalusugan, personalidad, lugar na pinanggalingan at marami pang ibang salik. Ang bukod tanging wika ng isang indibidwal ay tinatawag na idyolek.
Idyolek
Ito ay mga salitang bawal gamitin o hindi maaaring gamitin sa pormal na usapan sa lipunan. Kung ang gawain ay taboo, ang paggawa rin nito sa publiko ayisang taboo. Una, ipinagbabawal ang paggawa nito kung hindi pinahihintulutan na bukas sa mga mata ng publiko at ipinagbabawal din ang pag-uusap tungkol dito lalo na sa pormal na usapan at domeyn.
Taboo
Ang mga ideya o salitang taboo ang naging dahilan sa pagkakaroon ng mga salitang ito. Ito ay salita o parirala na panghalili sa salitang tabooo mga salitang hindi masabi dahil malaswa, bastos o masama ang kahulugan o hindi magandang pakinggan.
Yufemismo
Hango sa wikang Aleman naSPRACHGEMEINSCHAFT nanangangahulugang speaking community sa wikang Ingles.
Paliwang nina Zalzman, Stanlaw at Adachi, lahat ng mga nagbabahagi ng mga tiyak na tuntunin para sa nagsasalita at pagbibigay kahulugan sa wika at kahit isang barayti ng wika ay tinatawag na komunidad ng pagsasalita.
KOMUNIDAD NG PAGSASALITA
(SPEECH COMMUNITY)
Paghahanap ito ng komon o wikang alam ng mgataong may ibat’ibang sinasalitang wika paramagkaunawaan. Mula sa UNESCO, ito ay wikangginagamit ng mga taong may iba-ibang unangwika upang mapadali ang komunikasyon sakanilang pagitan.
Lingua Franca
Ito ay tinatawag sa Ingles na “nobody’s nativelanguage.” o katutubong wikang di pag-aari ninuman
Ang leksyon ng usapan ay hango sa isang wika, at angistruktura naman ay mula sa isa pang wika.Halimbawa: “Suki, ikaw bili tikoy. Sarap, mura.” “Ikawwag upo d’yan. Para di luge.
Pidgin
Ito ay isang wika na unang naging pidgin ngunitkalaunan ay naging likas na wika (nativized.)Halimbawa: Chavacano (Zamboanga) – Hindimasasabing purong Kastila dahil sa impluwensya ngating katutubong wika sa istruktura nito.
Creole
Ang antropolohiya ay isang agham panlipunanna nakatuon sa pag-aaral ng lahat ng mgaaspeto ng kalikasan ng tao. Galing ito sa salitanganthropos na ang ibig sabihin ay tao at logia naang ibig sabihin ay pag-aaral
Antropolohiya
____________ naman ang tawag sa eksperto o nagaaral sa antropolohiya
Antropolohista o Anthropologist
ang tawag sa pag-aaral ng tao alinsunod sa mga panuntunan at metodo ng agham na may kaugnayan sa pinagmulan ng ebolusyon, ang pisikal na istruktyur, at physiological na proseso ng tao.
Natural Science/Human Biology/Physical
Anthropology
ang makaagham na pag-aaral ng wika.
Ang linggwistika may hangarin ang pagaaral, paglalarawan at paliwanag ng wika na
nauunawaan bilang isang autonomous sign
system.
Linggwistika
ito ay tumutukoy sa paraan ng pamumuhay na
nakagawian ng tao. Kabilang dito angsining,wika,musika
at panatikan. Kasama rin ang
paninirahan,pananamit,kaugalian,tradisyon atmga
mahahalagang moral ng isang pangkat ng tao.
Kultura
Ang sosyolohiya ng wika ay ang pag aaral ng
uganayan ng lipunan sa wika.
Ayon kay Fishman (1997), patruloy na gumagamit
ang tao ng wika – pasalita, pasulat, at maging
nakalimbag man – at patuloy rin siyang
nakikipaguganayan sa kapwa sa pamamagitan ng
mga ibinahaging mga norm o ugali.
Sosyolohiya ng Wika
Ang Paggamit ng Wika at ang Sosyal na Samahan ng Pag-uugali
I. Ang Paggamit ng Wika (Use of Language) Ang paggamit ng wika ay
itinuturing ding “speech acts.
Mayroong Dalawang Uri ng kahulugan: literal at non-literal.
A. Literal - Ang kahulugan ng salita ay katulad sa kung ano ang sinasabi.
Hal. Pakisara ng pinto, Oteng.
B. Non-Literal- Ang kahulugan ng salita ay magkaiba sa kung ano ang
kanyang sinasabi.
Halimbawa: Oteng, hindi ka ba naiingayan sa mga tao sa labas habang
tayo ay nag-aaral?
II.Sosyal na Samahan ng Pag-uugali (Social Organization ofBehavior)
A. Mga Pamantayan sa Pagsasalita (Standards); LanguagePattern and Style
Kapag ang language pattern at language style ng dalawangnag-uusap ay magkaparehas, mas maganda ang resulta ngkanilang pag-uusap. Maaring mas madali nitongmakumbinsi ang isa sa kaniyang ipinapahayag. magandaang pag-uugali na kanilang tugon, at mas madali angpagkakaintindihan
May iba’t ibang pamamaraan ang bawat lipunan sa pagbuo ng kanilang identipikasyon at pagpili ng kanilang mga kasapi. Isa sa mga kritikal na larangan ay ang wika, sapagkat sa lipunan, wika ang pinakaimportante. Dahil dito nakabatay ang pagkakaisa at ang ugali ng bawat isa.
Identipikasyon, Pagbuo at Pagkabuwag ng isang Grupo o Lipunan