shit die je altijd fout hebt Flashcards
Wat zijn de risicofactoren voor A-specifieke nekklachten
- Trauma
- Oudere leeftijd
- Vrouwelijk geslacht
- Hoge (werk) stress
- Lage werktevredenheid
- Vreemde werkhoudingen
- Genetische aanleg
- Slechte psychologische gezondheid
- roken
benoem de rode vlaggen van nekklachten
- <20 jr of >50 jr voor het eerst nekklachten
Fractuur
- Trauma
- Langdurig gebruik corticosteroiden
neurologische betrokkenheid
- Problemen met stoelgang, incontinentie
- Neurologische uitval bilateraal, motorische uitval
- Neurologische klachten in benen, gevoel van watten onder de voeten
ontsteking
- koorst
- algemeen onwel bevinden
metastasering
- > 5 kg verlies in afgelopen maand
- Heesheid/slikklachten
- Nachtelijke pijn
- Niet-mechanische pijn
- Kanker in de voorgeschiedenis
Specifieke pathologie
- Structurele standsafwijkingen
Wat zijn de prognostische factoren voor A-specifieke nekklachten
Positief
- Jongere leeftijd
- Actieve coping en optimisme
- Werkgerelateerde klachten
Negatief
- Eerdere episodes van nekpijn
- Slechtere gezondheid
- Psychologische factoren (angst, zorg, frustratie)
- Traumagerelateerde klachten
- Gebruik van medische zorg
wat is de doelstelling van de screening
om te kijken of fysiotherapeutisch onderzoek is geindiceerd
Pluis/niet pluis
- uitsluiten mogelijke specifieke pathologie, aanwezig –> overleg MA of huisarts.
- herkennen van symptomen, patronen en beloop
- rode vlaggen in context plaatsen
- medische diagnose kan niet geplaatst worden door een paramedicus.
- onbekend = onbekwaam –> onbevoegd
waar staat de IHS classificatie voor en waar bestaat dit uit
The international headache society
Primaire hoofdpijn
- Migraine: recidiverende aanvallen val matig tot heftige vaak bonzende hoofdpijn meestal met misselijkheid en/of braken die erger wordt bij lichamelijk activiteit. Mensen licht en geluidsgevoeligheid, een aanval duurt 4-72 uur, unilateraal met sideshift.
- Clusterhoofdpijn, mensen zijn radeloos van de pijn, treedt op in clusters van weken of maanden, meestal 2 zijdige hoofdpijn. Onbehandeld kan 15 tot 180 minuten duren. Verschijnselen kunnen zijn, rood oog, tranend, neusverstropping, zweten gezicht, pupilvernauwing, oedeem van het ooglid.
- Tension type hoofdpijn, spanningshoofdpijn, mensen hebben het gevoel alsof er een band om het hoofd gespannen zit, of licht of geluidsgevoelig. Duurt minuten tot vele dagen zonder misselijkheid of braken. Intensiteit is licht tot matig en wrodt niet erger bij lichamelijke inspanning
- Andere primaire hoofdpijnen
Secundaire hoofdpijn, hoofdpijn t.g.v. iets anders
- Als gevolg van een whiplash
- Als gevolg van medicatie
- Cervicogene hoofdpijn (vanuit de nek) niet pulserend, side-lockes, uitlokbaar
- Temperomandibulaire hoofdpijn, als gevolg van het kaakgewricht
welke soorten hoofdpijn hebben een relatie tot de cervicale wervelkolom
Cervicogene hoofdpijn heeft een relatie tot de cervicale wervelkolom
Vaak is de flexie en extensie beperkt
Verhoogde spiertonus m. trapezius descendens, levator scapulae en scaleni
Benoem de ligamenten van de hoog cervicale regio
Lig. Transversum. aan de achterkant van de axis zit ligamentum transversum, anders prikt die in het ruggenmerg. te laks ligament? –> ruggenmerg prikkelingen.
lig. alaria loopt van dens schuin naar occiput, bij rotatie of lateroflexie van het hoofd zal het heterolaterale ligamentum alare op spanning komen. Daarnaast zal de dens tijdensd e rotatie of lateroflexie van het hoofd homolateraal meedraaien.
Het lig. Apicis dentis gaat van de dens naar de onderkant van het foramen magnum en houd de dens op zijn plek
Het lig. Cruciatum atlantis zit achter de dens en remt de beweging hiervan
wat zijn de rode vlaggen van hoofdpijn
- Eerste hoofdpijn na 40jr
- Nieuwe hoofdpijn na 50jr
- Plotseling ernstige hoofdpijn
- Hoofdpijn in combinatie met neurologische verschijnselen
- Toenemende hoofdpijn ondanks behandeling
- Occipentale eenzijdige hoofdpijn, als waarschuwing voor aneurysma a. vertebralis a. carotis
wat zijn de aanvullende vragen bij een screening op hoofdpijn
Aanvullende vragen hart en vaatziekten
- Obesitas
- Arterosclerose
- Hoge bloeddruk
- Interventie, cardioloog ect.
- Medicatie als BETA-blokkers
welke 2 typen hoofdpijn behandel je als fysiotherapeut
Cervicogene hoofdpijn (aan te tonen door test van hall) De behandeling bestaat uit het verbeteren van de mobiliteit van de nek, houdingsinstructies en een oefeprogramma met spierversterkende oefeningen uithoudingsvermogen/coordinatie verbeteren ventraalflexoren en hypertonie opheffen. alleen de combinatie van de 3 is effectief Tension type hoofdpijn/spanningshoofdpijn Als de klachten voornamelijk vanuit de nek en de spieren eromheen komen kan fysiotherapie helpen. Dormiddel van houdingsinstructies, spierkracht verstekende oefeningen en mobiliserende technieken van de nek
beschrijf de WAD schaal
0 geen klachten, geen objectieve of subjectieve afwijkingen
1 pijn, stijfheid of gevoeligheid in de nek maar geen objectieve afwijkigen
2 nekklachten en andereklachten van hdouings en bewegingsapparaat (bijv. verminderde mobiliteit en druk punt gevoeligheid)
3 nekklachten en sensorische klachten (verminderde peesreflexen, sensoriek en spierzwakte)(binnen ons domein, wel contact opnemen met de huisarts)
4 nekklachten en fracturen of dislocaties
Bij elke graad van ernst kunnen symptomen aanwezig zijn zoals doofheid, duizeligheid, oorsuizen, hoofdpijn, geheugenverlies, slikstoornissen en pijn in het temporomandibulaire gewricht.
benoem de predisponerende factoren voor chroniciteit
whiplash gerelateerde klachten
- Vrouwelijk geslacht
- Oudere leeftijd
- Eerdere hoofdtraumas
- Afgenomen mobiliteit van de nek
chronische pijn gerelateerde factoren
- wijze van omgaan met klachten
- betekenis geven over klachten
- controle over klachten
- psychosociale factoren
beschrijf de symptomen van een whiplash (acuut en na 6 maanden)
Letsel van bot of weke delen (spier, kapsel, banden) Acute symptomen - Nekpijn - Afgenomen mobiliteit - Hoofdpijn - Duizeligheid - Eventueel vermoeidheid ect. Na 6 maanden - Nekpijn - Hoofdpijn - Verminderde mobiliteit nek - Pijn in schouder/ arm - Rugpijn - Concentratieproblemen duizeligheid
Beschrijf het normaal herstel vertraagd herstel en chroniciteit van een whiplash
Normaal herstel = in de tijd is er sprake van een verbetering van functies, activiteiten en participatie en afname van de pijn
Vertraagd herstel = binnen 4 weken is er geen verbetering op het niveau van activiteiten en participatie
Chorniciteit = klachten blijven na >3 maanden na ongevalstrauma aanwezig
beschrijf de risico factoren voor persisterende klachten na een WAD trauma
- Hoge baseline pijnintensiteit (VAS 5.5/10)
- Hoofdpijn vanaf het begin
- Laag opgeleid
- WAD 2 of 3
- Vrouwelijk geslacht
- Catastroferen
- Hoge NDI score (>14.5/50)
- Nekpijn voor ongeval en nekpijn vanaf het begin van whiplash ongeacht de intensiteit
beschrijf de klinimetrie whiplash
Anamnese; - Vas - NDI - Dagschema - Risk assessment score Onderzoek - Koorddanser gang (evenwicht) chroniciteit IPQK (ziekteperceptielijst) 4DKL (distress, somatisatie, depressie, angst)
specifieke testen
- Hoog cervicale instabiliteit (veiligheidstesten
- Sharp-purser: verwachte afname radiculaire klachten
- Laterale verschuifbaarheidstest: verwacht normaal geen bewegingsuitslag waarneembaar
- Hoog cervicale flexie test: verwacht provocatie herkenbare neurogene (bilaterale) pijn
diagnostisch proces van een whiplash patiënt
Onderzoeksmogelijkheden per herstelfase
Fase 1 Actief onderzoek (H)CWK, CTO, thoracaal
Fase 2 Actief en functioneel onderzoek (H)CWK, CTO, thoracaal
Fase 3-4 Actief, functioneel en stabiliteit onderzoek (H)CWK, CTO, thoracaal
Fase 5-6 Actief, passief en stabiliteit onderzoek (H)CWK, CTO, thoracaal
Basisfunctie onderzoek - Inspectie/palpatie o houding en spierspanning - Lichamelijk onderzoek o Inventarisatie ADL-functies en activiteiten - Eventueel extra onderzoek o Gewrichtsfunctie; bewegingsbeperking o Spierfunctie hypertonie o Evenwicht - Koorddansersgang - Op 1 been staan o Neurologisch onderzoek; indien dit uit de anamnese nodig lijkt. Analyse Combineren verzamelde gegevens -> indicatie fysiotherapie ja of nee
Beschrijf de fases van behandelen bij een whiplash
Fase 1 = 0-4 dagen
- Verlagen belasting
- Verminderen van de pijn
- Vergroten van kennis en inzicht
Fase 2 = 4 dagen -3 weken
- Vergroten van kennis en inzicht
- Oefenen en verbeteren van functies en activiteiten
- Stabiliteit verbeteren
Fase 3 = 3-6 weken
- Pijn mag niet meer centraal staan!!
- Normaal herstel
o Opbouw belasting (pijn staat niet meer centraal)
o Verbeteren functies
o Verhogen van activiteiten en participatie
- Vertraagd herstel
o Doseren belasting (positieve bewegingservaring)
o Bevorderen van adequate wijze van omgaan met de klachten en vervoglens indien mogelijk behandeldoelen normaal herstel nastreven
Fase 4 = 6 weken – 3 maanden
- Voortzetten fase 3
- CRUCIALE FASE mensen moeten na 6 weken naar werk gaan anders wordt de drempel steeds lager
- Participatie richting werk bevorderen
- Therapie gericht op hulpvraag en ADL handelingen
- Bij langer voortdurende van klachten gerelateerd aan stoornis activiteiten en participatie is de kans op volledig herstel afgenomen
Fase 5 = >3 maanden
- Voortzetting fase 4
- Afsluiten wanneer behandeldoelen zijn bereikt of er geen verder herstel verwacht wordt.
Als er na 6 weken een toename in stoornis activiteiten en participatie is dan is een revalidatiearts geindiceerd.