separat: Konstrukcije od aluminjskih legura

Question 1

Iz koje rude dobivamo aluminij?

Answer 1

Najčešće se dobiva iz boksitne rudače, koja se sastoji od hidratiziranih aluminijskih oksida i sadrži otprilike 60% aluminijevog oksida (Al2O3).
(iz 4-5 tona boksitne rudače dobivamo oko 1 tone aluminija)

Question 2

Objasni Bayerov postupak dobivanja aluminija iz boksitne rudače.

Answer 2

Postupak možemo podijeliti u 2 faze:
1) proizvodnja glinice, tj aluminijevog oksida iz boksita
2) proizvodnja čistog aluminija pomoću elektrolize aluminijevog oksida

• postupak elektrolize odvija se u pećima za elektrolizu (skica) koje imaju grube grafitne anode, a obloga su grafitne katode
• elektrolit je tekući kriolit (mješavina natrijumflorida i aluminijevog oksida)
• na 1000 ºC ugljik se veže s kisikom i aluminijskim oksidom te se stvara ugljična kiselina
• čisti aluminij u tekućem stanju se skuplja na dnu peći odakle se prazni u pravilnim vremenskim razmacima

Question 3

Usporedi osnovne konstante materijala aluminija i čelika.

Answer 3

Question 4

Koliko iznosi granica popuštanja aluminija i aluminijskih legura? Skiciraj radni dijagram za konstrukcijski čelik i neku aluminijsku leguru.

Answer 4

Aluminij i aluminjske legure također nemaju izraženu granicu popuštanja kao što je to slučaj s čelikom (slika 3.) te se granica popuštanja određuje kao tehnička granica popuštanja kod koje zaostale deformacije nakon rasterećenja iznose 0,2%.

Question 5

Navedi podjelu aluminijskih legura iz aspekta primjene u daljnje tehnološke obrade.

Answer 5

• legure za lijevanje – nisu pogodne za građevinske konstrukcije
• legure za gnječenje – primjenjuju se u nosivim građevinskim konstrukcijama

Question 6

Koji legirajući element ne smije biti dominantan u aluminiju?

Answer 6

• bakar
• silicij

Question 7

Koji legirajući element aluminija ima samo pozitivna svojstva?

Answer 7

• magnezij
• cink

Question 8

Navedi neka pozitivna i negativna svojstva legirajućih elemenata.

Answer 8

Question 9

Što moramo paziti kod odabira legure za varenje aluminija?

Answer 9

Da legura ima dobra svojstva zavarljivosti.

Question 10

Koja su dva načina označavanja legura kod aluminija?

Answer 10

Prema Eurokodu 9, europskoj normi za konstrukcije od aluminijskih legura, postoje dva načina označavanja aluminijskih legura i to:
a) označavanje s brojčanom oznakom legure
b) oznaka legure s kemijskim simbolima

Question 11

Objasni označavanje s brojčanom oznakom legure.

Answer 11

Question 12

Objasni označavanje s kemijskim simbolima.

Answer 12

Question 13

Navedi koje su prednosti aluminija nad čelikom.

Answer 13

• mala vlastita težina
• korozijska postojanost
• postojanost na niskim temperaturama
• mogućnost oblikovanja

Question 14

Navedi koje su mane aluminija nad čelikom.

Answer 14

• visoka cijena koštanja
• mali modul elastičnosti
• dvostruko veći koeficijent toplinskog izduženja
• omekšavanje materijala na mjestu zavarenog spoja

Question 15

Ima li aluminij veću prostornu težinu od čelika?

Answer 15

ne

Question 16

Kojim postupkom se dobiju poluproizvodi od aluminijskih legura?

Answer 16

Različitim tehnološkim postupcima plastične obrade:
* valjanje (u vrućem ili hladnom stanju)
* prešanje ili istiskivanje (u vrućem stanju)
* lijevanje (u vrućem stanju)
* kovanje (u vrućem ili hladnom stanju)
* izvlačenje (u hladnom stanju)