schyłek średniowiecza Flashcards

1
Q

omów sytuacje w Europie zachodniej i wschodniej w XIV w.

A

zachód - ogromna utrata mieszkańców na skutek dżumy, spadek dochodów monarszych, zamykano banki, wygnano żydów z Francji, raubritterstwo - bandytyzm rycerski, zamiana pól uprawnych na pastwiska
wschód - brak dotkliwych epidemii, rozwinięcie się miast i handlu (Hanza)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

wymień przyczyny wojny stuletniej

A

rywalizacja Anglii i Francji o Flandrię, spór o tron francuski po wymarciu dynastii Kapetyngów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

czas trwania wojny stuletniej

A

1337 - 1453 r.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

wymień strategie wojenne francuskie i angielskie w wojnie stuletniej

A

francuzi - rycerstwo feudalne, ciężkozbrojna konnica
anglicy - łucznicy, wojska zaciężne, artyleria polowa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

wymień najważniejsze bitwy w wojnie stuletniej i ich zwycięzców

A

bitwa pod Crecy - 1346, Anglia
bitwa pod Poitries - 1356, Anglia
bitwa pod Azincourt 1415, Anglia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

wymień traktaty pokojowe podczas wojny stuletniej i ich założenia

A

1360 r. - traktat w Bretigny - oddanie 1/4 Francji Anglikom
traktat w Troyes - 1420 odsunięcie od władzy Walezjuszy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

omów roztrzygnięcie wojny stuletniej

A

liczne zwycięstwa pod przewodnictwem Joanny d’arc (spalona w 1431 r.), w 1435 r. Karol VII zawiera sojusz z Burgundią i wygrywa wojnę w 1453 r.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

omów skutki wojny stuletniej

A
  • jedyne tereny pozostawione Anglii przez Francje to Calais
  • bunt Wata Tylera w Anglii
  • wojna róż (1455-1485)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

wyjaśnij żakieria

A

bunt francuskich chłopów w 1358 r.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

omów życiorys Jana Husa

A

wykładowca praskiego uniwersytetu, sprzeciwia się doktrynie Kościoła Katolickiego. Dostaje zaproszenie od Zygmunta Luksemburskiego na sobór w Konstancji i dostaje gwarancję bezpieczeństwa (list żelazny). Zostaje spalony w 1415 r.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

omów wojny domowe w Czechach

A

1420-1434 r. - podział ruchy huzyckiego na radykalnych i umiarkowanych. wojny pomiędzy stronnictwami (zwycięstwo umiarkowanych w bitwie pod Lipanami w 1434 r.)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

omów działalność Turków w Europie

A

Turcy Osmańscy, pod przewodnictwem Osmana I zajmują Bułgarię i Serbię w bitwie na Kosowym Polu w 1389 r., zajmują Konstantynopol w 1453 r.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

czym była unia florencka

A

1439 r, sprzymierzenie pomiędzy kościołem katolickim a greckim

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

wyjaśnij postanowienia złotej bulli

A

1356 r., Karol IV Luksemburczyk, utrwalono ustrój cesarstwa jako kraju związków pod przewodnictwem cesarza, o władcy decyduje 7 książąt elektorów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

wymień dokonania Habsburgów

A

powstanie Reichstagu, decentralizacja państwa, miasta współpracują na polu ekonomicznym/ gospodarczym

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

jakie tereny uniezależniły się do Niemiec w XV w.

A

Związek Szwajcarski - 1499r. i Burgundia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

omów konflikt papiestwa z Francją

A

Filip IV Piękny zaprzestaje wysyłania kurii rzymskiej, przez co Bonifacy VIII umiera z szoku. w 1309 r. francuski papież przenosi się do Awinionu (niewola awiniońska) , w 1377 r,. zapoczątkowuje wielką schizmę zachodnią

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

omów panowanie Izabeli Kastylijskiej i Ferdynanda Aragońskiego

A

unia Kastylii i Aragonii w1479 r., liczne reformy, złoty wiek hiszpanii, wypraszanie Żydów i muzułmanów (moryskowie - żydzi, którzy przeszli na chrześcijaństwo

19
Q

kim jest kondotier

A

zawodowy dowódca wojsk zaciężnych

20
Q

opisz polityke Karola IV Luksemburskiego

A

ustanowienie arcybiskupstwa praskiego w 1344 r, założenie uniwerystetu w 1384 r., bicie grosza praskiego

21
Q

kiedy utworzył się uniwersytet w Peczu

A

1367 r,

22
Q

na czym polegała unia w Kalmarze

A

1397 r., unia Danii, Norwegii, Szwecji

23
Q

opisz wybitnych władców litewskich

A

Mendog - zjednoczył wszystkie plemienne terytoria litewskie i rozpoczął podboje ziem ruskich
Giedymin i Olgierd - sukcesy z Tatarami

24
Q

opisz charakterystyke Rusi

A

bojarzy - grupa możnych właścicieli ziemskich, czapka monomacha - symbol władzy carskiej, Moskwa jako trzeci Rzym

25
Q

omów dokonania najwazniejszych ruskich władców

A

Iwan Kalita - świetny system podatkowy, Dymitr Doński - przeciwstawił się Tatarom i pokonał ich w bitwie na Kulikowym Polu w 1380 r., Iwan III Srogi - zajął zbrojnie Nowogród

26
Q

wymień tendencje zjednoczeniowe

A

wszyscy książęta wywodzili się z tej samej dynastii piastowkiej, podobne prawo, poczucie językowej i kulturowej wspólnoty Polaków, scalona Polska to ułatwiony handel, wzrost zagrożenia ze strony Brandenburgii

27
Q

wymień po kolei królów polski podczas rozbicia dzielnicowego

A

1288 - Henryk Probus
1295 - Przemysław II
1300 - Wacław II
1320 r - Władysław Łokietek

28
Q

wymień lata wojny polko-krzyżackiej za Łokietka

A

1327-1332 r. (bitwa pod Płowcami 1331r)

29
Q

omów politykę zagraniczną Kazmierza Wielkiego

A

unormowanie stosunków z królem Czech, zjazd w Wyszehradzie 1335 r, układ z krzyżakami w Kaliszu, podbój rusi halickiej, podporządkowanie sobie ważnych zamków (Drezdenko)

30
Q

omów politykę wewnętrzną Kazimierza Wielkiego

A

spis prawa zwyczajowego, reforma administracyjna, nowy stały podatek, zmiana dziesięciny na pieniężną, ustanowienie przepisów prawa górniczego, reforma monetarna, budowa zamków, założenie uniwerystetu w Krakowie w 1364 r., corona regni poloniae

31
Q

wyjaśnij układ o sukcesję Ludwika Andegaweńskiego

A

przywilej koszycki w 1374 r., aby zdobyc tron dla córki - Jadwigii, zwolnienie szlachty z podatku z wyjątkiem 2 gr, w przypadku wojny szlachta dostaje wynagrodzenie, nie sa pobierane podatki nadzwyczajne. Jadwiga zostaje koronowa w 1384 r.

32
Q

omów okoliczności unii w Krewie

A

1385 r., unia pomiędzy Polską a Litwą z powodu wspólnego wroga - krzyżaków, rozwija to handel, Litwa jest jedynym państwem bez długów,

33
Q

na czym polegał układ wileńsko- radomski

A

1401 r. - wprowadza odrębność Litwy, Witold brat stryjeczny Jagieły dostaje tytuł wielkiego księcia litewskiego

34
Q

opisz przyczyny wojen z zakonem krzyżackim 1409-1411 r.

A

akt krewski, czynniki ekonomiczne, wybuch antykrzyżackiego powstania na Żmudzi w 1409 r.

35
Q

wymień najważniejsze bitwy podczas wojny z zakonem oraz datę pokoju

A

bitwa pod grunwaldem i pod Koronowem - 1410
I pokój toruński - 1411 r.

36
Q

opisz skutki wojen z krzyżakami

A

polska odzyskała ziemię dobrzyńską, Żmudź miała zostać zwrócona Litwie, wypłacenie 100tyś kop groszy praskich, złamana potęga zakonu

37
Q

opisz przywileje Jagiełły

A

przywilej piotrkowski 1388 r.- dla szlachty i duchowieństwa, szlachta powinna zostac wykupiona z niewoli, w przypadku wyprawy zbrojnej szlachta dostaje wynagrodzenie
przywilej czerwiński 1422 r - włądca nie bije monety bez zgody, nietykalność majątkowa
statut warcki 1423 r. - przepisy ograniczające prawo opuszczania gruntu przez chłopów, zezwala szlachcie wykupić solestwo
przywilej jedleńsko-krakowski 1430,1433 r - nietykalność osobista, osiadłego szlachcia nie można ukarać bez wyroku

38
Q

opisz rządy Władysława Jagiellończyka

A

łączy unia personalną Polskę i Węgry, przegrywa z Turkami pod Warną i umiera w 1444r.

39
Q

opisz rządy Kazmierza Jagiellończyka

A

żona - Elżbieta Rakuszanka z Habsburgów, zadbał o wykształcenie synów,

40
Q

opisz wojne trzynastoletnią

A

1454 - 1466 r. Związek pruski wypowiada posłuszeństwo królowi Polskiemu, przywilej inkorporacyjny - 1454 r., przywilej nieszawski - zwoływanie pospolitego ruszenia tylko za zgodą sejmiku ziemskiego, bitwa pod Chojnicami - 1454 r., bitwa pod Święcinem - 1462 r., bitwa na Zalewie Wiślanym - 1463 r. zakońcozna II pokojem turńskim

41
Q

opisz rzady Jana I Olbrachta

A

od 1490 r. rywalizuje z bratem Władysławem o tron Węgierski, wyprawia się na Mołdawię, przywilej piotrkowski 1496 r - szlachta zwolniona z ceł, ograniczenie chłopów, zakaz nabywania ziemi poza granicmi miasta. bitwa pod Koźminem - 1497r.

42
Q

opisz rządy Aleksandra Jageillończyka

A

unia mielnicka - odnowienie uni pomiędzy Litwą a Koroną, mąż córki Iwana Srogiego, konstytucja nihil novi - 1505

43
Q
A