Samenvatting luchtvaart Flashcards
Wat omvat de sector?
- Luchtvaartmaatschappijen
- Vliegtuigfabrikanten
- Toeleveringsbedrijven
- …
Voor wat is de sector verantwoordelijk?
- Genereren van banen
- Het stimuleren van de toerismesector
- Het vermakelijken van internationale handel
Wat omvat de sector?
- Luchthavens
- Luchtvaartmaatschappijen
- Vliegtuigfabrikanten
- Toeleveringsbedrijven
- …
Verantwoordelijk voor wat?
- Genereren van jobs
- Stimuleren van de toerismesector
- Vergemakkelijken van internationale handel
Wat zijn de 16 Europese luchtvaartmaatschappijen die lid zijn van A4E.
- Aegean
- Air Baltic
- Air France - KLM
- Cargolux
- Easyjet
- Finnair
- IAG
- Icelandair
- Jet2.com
- Lufthansa Group
- Norwegian
- Ryanair
- Smartwings
- Air Portugal
- Tui
- Volotea
UNWTO - 2020 –> Hoeveel reizigers gingen met het vliegtuig op vakantie?
59%
Wanneer was de opkomst van de pakketreizen, en voor wat zorgde het?
Jaren ‘70 –> Zorgde voor een prijzenrevolutie en een enorme boost aan het toerisme en aan de luchtvaart in het bijzonder.
Wat is een pakketreis?
TO’s ontwikkelen reizen waar vlucht, hotel en transport zijn inbegrepen.
Welke bestemmingen werden populair?
Warme landen.
Wat bieden luchtvaartmaatschappijen?
- Een veilig, betrouwbaar en klantgericht product. Mikken op vakantiegangers en zakenreizigers.
- Service aan boord, stiptheid, vlotte verbinding, …
–> Zetten ze in als marketinginstrument.
Wat speelt er nog een rol bij de passagiers?
Gronddiensten en inrichting van luchthavens.
Wat was de daling door Corona?
Een daling van 60,9%
Welke partijen zijn betrokken in de luchtvaart?
- Vliegtuigbouwers
- Luchthavens
- Luchtvaartmaatschappijen
- Passagiers (grootste speler)
Wanneer was de 1ste echte internationale overeenkomst?
1929 - Conventie van Warschau
Welke zaken werden er geregeld op de conventie van Warschau?
- Aansprakelijkheid van de carrier in geval van dood of verwonding van de passagier
- Verlies van bagage
Conventie van Chicago
1944
Legde een basis voor veiligheid en de organisatie van de moderne luchtvaart.
De conventie richte ICAO op.
–> Legde ‘freedoms of the air’ vast
ICAO
International Civil Aviation Organisation
ICAO - Organisatie door?
Organisatie van de Verenigde Naties
ICAO - Hoofdzetel?
Montreal
ICAO - Wat doen ze?
- Richtlijnen, principes opstellen ter verbetering van luchtverkeer inzake veiligheid en efficiëntie.
- Regeling licenties opleiding piloten, bemanning, certificaten vliegtuigen, luchtvaartprocedures.
Freedoms of the air
Conventie van Chicago –> legde de basis voor de ‘luchtvrijheden)
- Toelating van de luchtvaartmaatschappijen van een bepaald land om het luchtruim van een ander land te gebruiken en/of te landen in een ander land.
1ste vrijheid
Een maatschappij van thuisland A mag van een ander land B het land overvliegen (zonder landing).
Mag dus het luchtruim van land B gebruiken.
2dse vrijheid
Een maatschappij van thuisland A mag in land B een technische stop maken, zonder dat er passagiers in- of uitstappen, en dan doorvliegen naar land C.
3de vrijheid
Een maatschappij van thuisland A mag in land B landen om passagiers af te leveren
4de vrijheid
Een maatschappij van thuisland A mag in land B passagiers oppikken om naar het thuisland A te brengen.
5de vrijheid
Een maatschappij van thuisland A mag in land B passagiers oppikken/afleveren en verder vliegen naar land C om passagiers op te pikken of af te leveren.
6de vrijheid
Een maatschappij van thuisland A mag in land B passagiers oppikken om ze vanuit land B naar land C te brengen (zonder via thuisland te vliegen)
7de vrijheid
Een maatschappij van thuisland A mag in land B passagiers oppikken om ze vanuit aan B naar land C te brengen. (zonder via thuisland te vliegen)
8ste vrijheid
Een maatschappij van thuisland A mag in land B passagiers oppikken en ze vervoeren binnen land B.
9de vrijheid
Een maatschappij van thuisland A mag in land B passagiers oppikken en ze vervoeren binnen land B.
IATA
International Air Transport Association
IATA - Waar en wanneer opgericht?
In Havana (Cuba) in 1945
IATA - Hoofdzetel en Europese zetel?
Hoofdzetel: Montreal
Europese zetel: Geneve
De taak van IATA
Represent, lead and serve the airline industry.
BSP
Billing Settlement Plan
Regulering Bilbaterale akkorden. - Wanneer?
USA: Tot jaren ‘70
Europa: Tot jaren ‘90
Regulering Bilbaterale akkorden. - Wat?
- Afspraken en routes: werden internationale routes opgezet. Landen spraken onderling met elkaar af.
- Prijsafspraken werden gemaakt.
Aan wat is liberalisering gelijk?
Deregulering
Liberalisering en deregulering - Wat?
Verminderen van overheidscontrole op de werking van de maatschappijen = vrijheid van de markt
Liberalisering en deregulering - USA - Airlines Deregulation act
1978
- Binnenlandse markt vrij
- Verbod op prijsafspraken (vaak geheime prijsafspraken tussen carriers onderling).
Met andere woorden iedereen kon in de USA een maatschappij oprichten en een vluchtprijs bepalen.
Liberalisering en deregulering - USA - Airlines Deregulation act –> GEVOLG
Enorme toename van nieuwkomers op de markt.
Concurrentie zorgde voor lagere tarieven maar er vele van de nieuwkomers verdwenen als snel
Begin 21ste eeuw - Luchtvaart wereldwijd door een diepe dal
- Slecht economisch klimaat
- Aanslagen 9/11
Gevolgen - Diepe dal begin 21ste eeuw
Faillissementen: en niet enkel bij de nieuwkomers (Sebena November 2001)
Gevolg van de liberalisering
De overblijvers –> Samenwerkingen carriers.
VB: Air France en KLM = AF/KL
Open Skies-Verdrag
1 April 2008
4 jaar voor onderhandeld
Het belangrijkste gevolg van de liberalisering
Het ontstaan van de LCC’s
Luchtvaartmaatschappijen - Synoniem
Luchtvaarmaatschappij = Airline = Carrier (= vervoerder)
Grosso mode
Lijnvluchten en chartervluchten
(onderscheid is vervaagd over de jaren)
Kenmerken van lijnvluchten
- Vaste route en uurregeling
- Binnenlands (domestic flights) en internationaal
- Staatsmaatschappijen/Overheid of Pirvé maatschappijen
- Flag carriers = Nationale maatschappij
Ryanair
- Ierse carrier opgericht in 1985
- Grootste LCC van Europa
Ryanair CEO
Michael O’Leary
Ryanair - Wanneer vluchten vanuit België?
1997
Ryanair - Toeselen
1 type: B737
Ryanair - Luchthaven België
- Hangt bijna volledig af van Charleroi (CRL)
- Sinds 2014 ook Zaventem
IATA code Ryanair
FR
IATA code Vueling
VY
Vueling
- Spaanse carriers, deel van Iberia
- Vliegt vanuit Brussel
IATA code Easyjet
U2
Easyjet
- Britse carrier
- Opgericht in 1995
- 2de grootste LCC van Europa
- Vliegt van Brussel sinds 2007
Easyjet - Thuisbasis
London Luton (LNT)
IATA code Wizzair
W6
Wizzair
- Hongaarse LCC
Van waar vliegt Wizzair
Charleroi
Bestemmingen Wizzair
Oost-Europa
Kenmerken LCC’s
- Gebruik van kleinere luchthavens
- Uniform vloot
- Korte routes
- Klantenservice
- Distributie
Klantenservice aan boord bij LCC’s
Alles bij te betalen
- Drankjes en maaltijden
- Wie een stoel wilt kiezen
- Hand- en ruimbagage
Wat doen de Traditionele carriers om de LCC’s tegen te gaan
Ze richten zelf een LCC op
VB: Vueling is een LCC van Iberia
Top 10 ranking LCC 2023 - Op basis van passagiers
- AirAsia
- Scoot
- IndiGo
- Flynas
- Voletea
- Transavia France
- Sun Country Airlines
- Southwest Airlines
- AirBaltic
- Jet2.com
LCC’s schuiven op richting FSC’s
- Hogere tarieven incl. service
- Grotere luchthavens
- Invoering netwerkvluchten
FSC’s schuiven op richting LCC’s
- Lagere tarieven excl. Service
- MAAR service blijft het belangrijkste, zeker op long-haul
- Onderlinge servicestrijd binnen FSC’s
FSC
Traditionele carriers
Wat zijn chartervluchten?
Huren van een toestel bij een luchtvaartmaatschappij (of deel er van).
Chartervluchten - Waarom worden de vliegtuigen gehuurd en wanneer kan dit?
Dit kan om het even welke reden zijn.
Je kan het toestel huren voor een seizoen of voor een éénmalige gebeurtenis.
Chartervluchten - Wat beslist de klant samen met de carrier?
- Bestemming
- Uurregeling
- Grootte toestel, afhankelijk van het aantal personen en de bestemming.
Chartervluchten - éénmalige gebeurtenis
Adhoc vluchten voor bedrijven, sportclubs, MICE-industrie, …
Chartervluchten - een seizoen
- Vakantievluchten vaak voor TO’s
Voor populaire bestemmingen:
TO verkoopt de plaatsen, carrier voert de vlucht uit.
Waarom werken TO’s met chartervluchten?
Zo kunnen ze scherpe prijzen bemachtigen, en hebben ze uren onder voorbehoud.
Nadeel aan TO’s met chartervluchten
Bij te lage bezitting kan de vlucht geannuleerd worden.
Point-to-point
= LCC’s
Wat is point-to-point?
1 ticket omvat 1 route
HUB and Spoke
= FSC’s
Hub and Spoke - ticket
1 ticket bevat meerdere routes
Voordelen aan Hub and Spoke
- Netwerken uitbouwen –> Hogere connectiviteit
- Kostenreductie door maximale bezetting vluchten en hierdoor minder routes nodig.
Nadelen aan Hub and Spoke
- Grotere impact bij vertraging/verlies bagage
- Hogere afhankelijkheid van de luchthaven
- Overstapskosten
Wanneer waren de allianties?
Jaren ‘90
Waarom waren er allianties?
- In het kader van toenemende globalisering zochten carriers naar schaalvergroting
- Luchtvaartmaatschappijen moesten het meer en meer doen zonder de hulp van de overheid en gingen opzoek naat internationale partners om sterker te staan.
Waarom was de schaalvergroting een noodzaak?
Maatschappijen konden op die manier een betere onderhandelingspositie afdwingen bij hun leveranciers.
Welke elementen speelden er bij de Europese carriers voor de allianties?
- De carrier was op de thuismarkt een grote speler
- De carrier was sterk aanwezig in de grootste Europese landen
- DE carrier investeerde in Noord-Amerika en Azië/Oceanië
Welke 3 grote allianties zijn ontstaan?
- Star Alliance
- Oneworld
- Skyteam
Star Alliance
1997
Grootste alliantie ter wereld
Lufthansa zocht samenwerking met United Airlines en Thai Airways.
In de loop der jaren sloten er veel carriers zich aan.
Oneworld
1999
Opgericht door British Airways, American Airlines en Cathay Pacific
Skyteam
2000
3de alliantie
Opgericht door Air France, Delta en Korean Air
Voordelen voor de maatschappijen en de klanten van de allianties
- Luchtvaartmaatschappijen –> netwerken uitbreiden –> meer bestemmingen.
- De leden van de allianties groeperen zich in dezelfde terminals –> Gates dichter bij elkaar –> handig voor de passagier.
- Gemeenschappelijke check-in
- Optimalisering van uurregeling –> functie van hub and spoke systeem
Voordelen voor de maatschappijen en de klanten van de allianties - Kostenreductie
- Maximale bezetting vluchten
- Gemeenschappelijk onderhoud v/d vliegtuigen
Voordelen voor de maatschappijen en de klanten van de allianties - Sterke onderhandelingspositie bij:
- Aankopen vliegtuigen
- Toekennen slots
- Handeling, catering, …
Wat is code-sharing
2 (of meer) airlines delen hun code (vluchtnummer) op eendezelfde vlucht.
Code-sharing - Marketing carrier(s)
Maatschappij(en) die enkel tickets verkoopt
Code-sharing - Operating carrier
Maatschappij die de vlucht ook uitvoert
Directe operationele kosten - Variabele kosten
- Brandstof
- Overuren piloten en cabincrew
- Maaltijden aan boord
- Landingskosten –> afhankelijk van gewicht en toestel
- Luchthaventasken
- Vliegtaks: milieuheffing door de overheid
Directe operationele kosten - Vaste kosten
- Salarissen piloten en cabincrew
- Afschrijvingen
- Vliegtuigverzekeringen
- Kosten voor het technische personeel
- Onderhoud vliegtuig
- Indirecte operationele kosten
Directe operationele kosten - Luchthavenkosten
- Grondpersoneel
- Gebouwen, uitrusting, transport
- Vergoeding aan de afhandelingsbedrijven
Directe operationele kosten - Ticketing, promotie en verkoop
- Administratiekosten
- Reservatiesystemen
- Marketing
Stinging brandstofprijzen - Hedging
Kerosine op voorhand aankopen tegen een vaste prijsmarge (min/max)
Hedging nadeel
Bij daling van de prijzen kan de luchtvaartmaatschappij aan verlies doen
Korte vluchten vs lange vluchten
Vliegen op korte afstand is duurder voor de maatschappij dan lange afstanden.
Hoe komt het dat korte vluchten duurder zijn? - Fuelkost
Korte vluchten –> veel take-off’s en landingen –> jaagt verbruik in de hoogte
Ook doordat ze lager vliegen moeten ze meer wind trotseren wat ook zorgt voor een hoger verbruik
Wat is de max afstand voor een korte vlucht?
tot 1.500 miles
Hoe komt het dat korte vluchten duurder zijn? - Tijd
Korte vluchten - vliegtuig meer tijd op de grond –> vliegtuig staat stil –> verlies voor de carrier
Hoeveel vliegt een toestel gemiddeld per dag?
(USA en Europa)
USA: 10u
Europa: 7u
Hoelang duurt het weer startklaarmaken van een toestel?
USA: +- 30 min
Europa: +- 45 min
Waarom is een lange afstandsvlucht goedkoper?
Om hoog te geraken gebruikt het toestel meer fuel maar eens op de hoogte moet het minder wint trotseren dus is er ook minder verbruik.
Wat kan men terugvinden op een CRS?
Alle gegevens in verband met vluchten wereldwijd.
CRS: link tussen de maatschappijen en het reisbureau.
CRS: B2B, B2C?
B2B
Non-stopvlucht
Rechtstreekse vlucht zonder stop
Rechtstreekse vlucht met stop
Vliegtuig maakt een stop om bij te tanken, passagiers af te leveren, … maar de passagier moet niet overstappen
Transfer connection
Passagier moet 1 of meerdere keren overstappen om op de eindbestemming te geraken.
Transitzone
Zone waarbij de passagier de luchthaven niet verlaat om op een ander toestel te stappen.
Overstap
Je blijft op het vliegveld wachten op je aansluitende vlucht die max een paar uur later is, bagage wordt automatisch verplaatst
Stopover
Aansluitende vlucht min 24u later en heb je de mogelijkheid om de luchthaven met bagage te verlaten.
GMT
Greenwich Mean Time (rotatietijd)
UTC
Universal Time Coordinated (atoomtijd)
DST
Daylight Saving Time (zomertijd)
MCT
Minimum connecting time
Meest verkochte vliegtuigen
- Boeing 737
- Airbus 320
Grote toestellen
Tussen 120 en 500 passagiers kunnen vervoeren
Kleine toestellen
bv. tot max 18 personen vervoeren
Vertrekken meestal ook uit piepkleine luchthavens
Belangrijke firma’s die vliegtuigmotoren maken
- GE Aircraft
- Engines (USA)
- Pratt & Whitney (USA)
- Rolls-Royce (UK)
De configuratie
Stoelenindeling
Configuratie lange vluchten
Meestal klassieke opdeling:
First, business en economy
Configuratie korte vluchten
Meestal alleen nog business en economy of zelfs enkel nog economy
Kenmerken wide body
- 2 of meer gangpaden
- Configuratie meestal: 3-3-3 of 3-4-3 of 2-4-2
- Worden ingezet op long-haul vluchten
kenmerken narrow body
- 1 gangpad
- Configuratie meestal: 3-3 of 2-3 of 2-2
- Voor short en medium haul vluchten
Boeing - oprichting fabriek
1916 in Everett
Boeing - 1954
1ste straalvliegtuig op de markt in USA
Boeing - Midden jaren ‘90
Grootste constructeur ter wereld
Boeing - Eind jaren ‘90
Situatie begon te keren Boeing kreeg grote klappen.
Per maand nog 7 toestellen i.p.v. 21
Boeing - 1997
Boeing fusioneert met Mc Donnel Douglas
Boeing - 2000
Meer en meer concurrentie van Airbus
Boeing - 2005 en 2009
Ne herstructurering gaat het weer beter, maar in 2009 met de wereldwijde crisis kregen ze weer klappen.
Boeing 737-400
- 3-3
- Korte afstand (tot 2.000 km)
- 2 motoren
- Meest verkochte type wereldwijd!
Boeing B737 max
- 3-3
- Nieuwste model va de 737
- Zuiniger, stiller dan voorganger
- Vooral voor korte afstanden
Waarom was er een verbod op de Boeing B737 - max?
Verschillende crashes in nog geen 6 maand tijd.
De crashes waren te wijten aan technische problemen
Wanner mocht de Boeing B737 max terug vliegen?
Europa: januari 2021
VS en Brazilië: November 2020
Boeing B747
- 1ste wide body ter wereld
- Jumbojet –> groot verbruik
- 4 motoren
Boeing 757-200 (OpenSkies)
- Grootste passagiersvliegtuig met 1 gang
- capaciteit: +- 200 pax
- Goedkoper onderhoud / minder verbruik
B777 - 200
- 1995
- 2 motoren
- Grootste 2-motorige straalvliegtuig
- Volledig met pc ontworpen: minder hoge productiekosten
- 3 miljoen onderdelen
- grootste vliegbereik: zonder tussenstop 19u vliegen, bereik van 10.800 Miles
- Minder lawaai
Boeing - B787 Dreamliner
- Sinds 2001 in ontwikkeling
- Reactie op concurrent A350
- Wide body - long haul
- 2 motoren
- 200 - 300 pax
- Stiller
- Zuiniger - 22% minder brandstof
- Sneller - 30 min minder
- 20% minder uitstoot
- Ramen tot 30% groter
- Lichtsysteem simuleert zonsopgang voor vermindering jetlag
Wanneer was Airbus opgericht?
1970 - 50 jaar later dan Boeing
Airbus Hoofdkwartier
Toulouse en Hamburg
Airbus is een samenwerking tussen?
Frankrijk, Groot-Brittannië, Duitsland en Spanje
Moedermaatschappij van Airbus + hoofdkwartier er van
AEDS
Parijs en München
Assemblage Airbus
Toulouse en Hamburg
Sinds 2009 ook China speciaal voor A320
Airbus - Opvallend kenmerk
Bij alle types is de cockpit identiek hetzelfde.
Hierdoor heeft de piloot een vliegattest voor alle types
A320
- Concurent B737
- Het succestype van Airbus: 2016 nieuw type in gebruik
- Narrow body: korte/middellange afstand
- 150 - 180 pax
A330
- Lange afstand - 12.000 km
- 2 motoren
- 330 pax
- Jaren ‘90
- Bijna identiek aan de A340
A340
- Gebruik sinds 1993
- Lange afstand - 13.200 km
- 340 pax
- 4 motoren
A380
- Idee ontstaan in 1996
- Superjumbo
- 4 motoren
- Vliegbereik 14.000 - 16.000 km
- 900 km/u
- Grootste passagiersvliegtuig met 2 verdiepen
- 3 klasses
- 12 suites
- 550 - 850 pax
- 500 ton
- Verbruik 15 tot 20% minder dan B747
A350
- Nieuw type
- Middelgroot
- XWB (extra wide body)
- 3 types: 800, 900 & 1000
- Lange afstand
- 52% lichte materialen + 20% Aluminium + 7% staal + 14% titanium
Nationale luchthavens
Primaire luchthavens = main airport
Regionale luchthavens
Secundaire luchthavens
Eigenaar luchthaven Duitsland
Beheer in de handen van de overheid en deelstaat-regering
Eigenaar luchthaven Spanje
Overheid met AENA: Daarmee de grootste luchthaven ter wereld.
AENA
Aeropuertos Españoles y Navegaciones Aerea
ACI
Airport Council International
Brussels airport = gecoördineerde luchthaven
De slots worden door een coördinator aan de luchtvaartmaatschappijen toegekend.
BSC
Belgian Slot Coordination
Luchthaventerminal
Een gebouw op een luchthaven waar passagiers vertrekken en aankomen (evt. overstappen)
Veiligheidscontrole
Handbagage wordt gecontroleerd met röntgenstralen en de passagier gaat door een metaaldetector
Taken van luchtverkeerscontrole
- Toestellen begeleiden naar en van luchthavens
- Piloten info geven over het weer, landingsbaan, …
Zonder dit kan een luchthaven niet functioneren.
Airportcity Amsterdam Airport Schiphol
Een moderne stad met start- en landingsbanen rond een bruisend centrum.
Luchtvaartstad
Een stad waar iedereen welkom is, maar niemand woont.
= Een stad dat nooit slaapt.
Brussels airport wereldwijd
Kleine speler - Niet in top 30
Regionale luchthavens in België
- Oostende - Brugge
- Antwerpen Airport - Deurne
- Brussel zuid Charleroi Airport
- Liège Airport
Oostende-Brugge
OST
Vooral charters (TUI) en cargo
NSAC: bouw van een business terminal op het luchthaventerrein biedt een totaalconcept aan.
NSAC
North Sea Aviation
Antwerpen Airport - Deurne
ANR
Charters (TUI) en lijnvluchten: zakenverkeer
Korte landingsbaan dus enkel kleine toestellen mogelijk.
Belangrijkste bestemming = London City Airport
Brussel zuid Charleroi Airport
CLR
Charter en lijnvluchten (vooral LCC’s)
Vrij grote concurrent van Brussels Airport
Liège Airport
LGG
Charters en cargo
(Luik)
Voordelen voor de luchtvaartmaatschappij
(Secundaire luchthaven)
- Goedkoper
- Geen dure overstapvoorziening
- Minder vertraging
- Snelle ‘omdraaitijden’
- Veel landingsmogelijkheden
Troeven regionale luchthaven
- Gemakkelijk bereikbaar
- Minder files
- Lage parkeertarieven
- Lage luchthaventasken
- Kleine terminals
De belangrijkst regionale luchthavens van buurlanden waar Belgen gebruik van maken.
- Lille - Lesquin
- Eindhoven
- Maastricht
- Keulen
- Düsseldorf
Lille - Lesquin
LIL
- 35 min van Kortrijk en 1u van Gent
Lille - Lesquin vluchten
Vluchten naar:
- Lyon
- Nice
- Toulouse
- Marseille
- Nantes
- Bordeaux
- Ryanair ook aanwezig met vluchten naar Marseille en Porto
Eindhoven
EIN
- Grootste regionale luchthaven in Nederland
- 3de thuishaven Transavia
- Ook Ryanair, Wizzair, Iceland Express
Maastricht
MST
Maastricht-Aachen Airport
Keulen
CGN
Köln-Bonn Airport
Düsseldorf
DUS
Brussels Airport - Oktober 2006
Luchthaven in handen van BAC: Bedrijf exploiteert de luchthaven en is verantwoordelijk voor het reilen van de luchthaven
BAC
Brussels Airport Company
Brussels Airport - 2 directe aandeelhouders
- Belgische overheid (FPIM): 25%
- Het consortium: 75%
Skeyes
Nieuwe naam voor het voormalige Belgocontrol.
Autonoom overheidsbedrijf - Federale staat 100% aandeelhouder