Rund Flashcards
Welke maag-darm parasieten komen voor in de stal?
- cryptosporidium: kalf <1 m
- giardia: kliniek enkel bij hoge infectiedruk
- eimeria: alle leeftijden
Welke maag-darm parasieten komen voor op de weide?
- ostertagia ostertagii
- cooperia oncophora -> matig pathogeen
Is cryptosporidium een zoonose?
Ja
Hoe kan het dat crypto zo veel voorkomt?
- hoge ei-uitscheiding
- onmiddellijk infectieus -> geen rijping in buitenwereld
- resistent!
Symptomen crypto
- bleek gele diarree
- dehydratatie
- minder groei
- sterfte enkel bij menginfecties
diagnose crypto
- oocysten in feces
- antigenen in mest -> elisa, ift, dipstick
behandeling crypto
halofuginonelactaat po meerdere dagen
opvolging crypto
halofuginone lactaat zal parasiet niet elimineren, maar vermindert piek oocysten en vermindert diarree waardoor immuniteit opgebouwd kan worden
giardia zoonose?
ja -> beperkt risico
waarom komt klinische giardiose niet vaak voor?
beschadigt darmepitheelcellen niet
symptomen giardia
- meestal asymptomatisch
- chronisch intermitterende diarree
- minder groei
- dof haarkleed
probleem met diagnose giardia
in patente periode worden veel cysten uitgescheiden, maar pas in chronische fase zullen dieren ziektesymptomen vertonen
diagnose giardia
- cysten in feces: sed-flot
- antigen in feces: elisa, IFT, GEEN dipstick
behandeling giardia
fenbendazole (benzimidazole): 1x meerdere dagen (in combinatie hygiene)
pathogene soorten eimeria
bovis + zuernii
symptomen eimeria
- (bloederige) diarree
- sufheid
- anorexie
- dehydratatie
- tenesme
diagnose eimeria
eieren in mest:
- kwalitatief: identificatie zuernii en bovis -> PCR
- kwantitatief: aantal oocysten / gram mest via McMaster
behandeling eimeria
- diclazuril 1x po
- toltrazuril 1x po
= coccidiostatica
preventie eimeria
- hygiene
- preventief behandelen: 2-3 weken na groeperen kalveren
welke invloed heeft T op ontwikkeling strongyliden?
Bij hoge T, snellere ontwikkeling eieren
Bij lage T zullen larven langer overleven
welke invloed heeft T op ontwikkeling strongyliden?
Bij hoge T, snellere ontwikkeling eieren
Bij lage T zullen larven langer overleven -> overleving winter, maar sterven in lente
wanneer symptomen strongyliden?
najaar = parasitaire gastro-enteritis (eieren komen in zomer uit -> opname larven -> na 3-4 weken uitscheiding)
wordt er sneller immuunrespons tegen O. ostertagi of C. oncophora gevormd?
cooperia oncophora (<1 weideseizoen), ostertagia ostertagi (>1 weideseizoen dus ook volwassen koeien)
wat is oorzaak van ziekte op weide in voorjaar?
hypobiotische larven komen vrij en veroorzaken acute gastritis = winterostertagiosis
diarree in voorjaar-zomer op de weide tijdens eerste weideseizoen?
cooperia oncophora
diarree in laatste deel weideseizoen
ostertagia ostertagii
symptomen cooperia en ostertagia
PGE = parasitaire gastroenteritis in juli-okt
- waterige diarree -> gewichtsverlies
- anorexie
- doffe vacht
- verminderde productie! -> door malabsorptie, maldigestie, endogeen eiwitverlies en VOORAL gedaalde voederopname!
- cooperia: cattarhale enteritis
- ostertagia (lebmaag): gastritis met minder HCl productie waardoor pepsine niet wordt geproduceerd -> minder eiwitvertering -> diarree
diagnose cooperia oncophora + ostertagia ostertagii
- mestonderzoek: oocysten in mest -> mcmaster, miniflotac
- pepsinogeen in serum bij ostertagia -> hoe meer pepsinogeen, hoe meer lebmaagschade (»3 U = klinische ostertagiose)
- detectie productieverlies -> ostertagia ostertagii antistoffen op tankmelk
opvolging ostertagia ostertagii
bij opstallen of <2 weken na opstallen -> 7 bloedstalen nemen om wormpreventie te evalueren en eventueel bij te sturen volgend jaar
Hoe test je productieverliezen bij opstallen volwassen koeien tegen strongyliden?
tankmelk antistoffen
behandeling strongyliden (ostertagia, oncophora)
- levamisole: oraal, pour on, injectie -> volwassen
- ML: subcutaan, pour-on -> ook larven + persisterende werking => opkomende resistentie
- benzimidazoles: oraal -> volwassen
opstalbehandeling strongyliden
medicatie toedienen ter preventie wanneer dieren worden opgesteld
preventie strongyliden
- preventief ontwormen: minder ei-uitscheiding, minder weide-besmetting
- langwerkende formuleringen
- OF ontwormingsschema’s - weidebeheer
- allebei
- alternatieve controle: targeted treatment, nematofage schimmels
hoe kun je anthelminthica strategisch toedienen bij strongyliden?
- benzimidazoles of levamisole: 3, 6, 9 w na inweiden (ppp: 3 dus GEEN ei-uitscheiding)
- ML: 3-8 of 0-6 weken na inweiden -> ppp: 3 w + persisterende werking 2 w = 5 weken beschermd
verschil targeted <-> targeted selective treatment
targeted treatment: kudde enkel behandelen indien nodig
targeted selective treatment: individuele diere enkel behandelen indien nodig
lintworm HK
moniezia species -> cyclus via mosmijten dus meer tijdens zomer, geen opbouw immuniteit, vooral op weide, weinig pathogeen!
diagnose moniezia
lintworm die weinig pathogeen is
- eieren of proglottiden in feces: ruitvormig
- pm: wormen
behandeling moniezia
benzimidazoles po -> albendazole en fenbendazole
fasciola hepatica zoonose?
ja
leeftijd fasciola hepatica?
alle dieren -> na herhaalde infectie minder vatbaar door leverfibrose en verkalking galgangen die jonge leverbotten verhindert
seizoen fasciola hepatica
- winterinfectie: metacercariae voorjaar
- zomerinfectie: metacercariae najaar
symptomen fasciola hepatica
chronische fasciolosis:
- productiedaling
- minder vruchtbaarheid
- anemie
- zware infectie: oedeem
diagnose fasciola hepatica
- eieren in mest: sed-flot, miniflotac, botvanger
- bloedonderzoek
- copro antigen ELISA
- ELISA antilichamen
monitoring fasciolosis bedrijf
antilichamen in serum of melk (antilichamen tot 6 m na infectie aanwezig) => aanwezigheid antilichamen wil niet zeggen dat er een actieve infectie aanwezig is
diagnose klinische leverbotinfectie
- ei in mest
- anamnese
screening infectiestatus bedrijf fasciolosis
- ELISA op tankmelk of vleesnat: antilichamen
diagnose voor selectie dieren voor individuele behandeling - fasciolosis
- ei in mest
- elisa: antilichaam
diagnose screening anthelminthicum resistentie fasciolosis
- copro-ag
- botvanger
symptomen dictyocaulus viviparus
- hoesten
- neusuitvloei
- hyperpnee
- dyspnee
- soms sterfte
diagnose dictyocaulus viviparus
- L1 in feces -> baermann
- L1 in BAL
- antilichamen ELISA op melk of serum vanaf 3-4 w pi
behandeling dictyocaulus viviparus
- levamisole: injectie, pour-on
- benzimidazoles: po
- ML: injectie, pour-on = BESTE (1 m bescherming)
preventie dictyocaulus viviparus
- vaccinatie met bestraalde l3
- preventieve behandeling
- weidebeheer
parasiet genitaalstelsel rund
neospora caninum
symptomen neospora caninum
abortus rund -> individueel of abortusstorm
diagnose neospora caninum
- antilichamen in pericardiaal of thoracaal vocht foetus
- trachyzoieten en bradyzoieten in hersenen, hart, lever foetus -> IFT
behandeling neospora caninum
GEEN behandeling -> rund kan meerdere keren aborteren
bloedparasiet rund
babesia divergens
door welke teek wordt babesia divergens overgedragen?
ixodes ricinus
komt babesia divergens voor in Be?
in beperkt deel zuid-belgie (ardennen = endemisch) -> acute babesiose komt voor in streken zonder enzootische stabiliteit (na 1 besmetting immuniteit) => in VLAANDEREN enkel acute babesiose
seizoen babesia
lente en herfst
welke leeftijd wordt aangetast door babesia?
> 9 m (hieronder: natuurlijke weerstand)
symptomen babesia
- anemie
- koorts
- hemoglobinurie
acute babesiose: shock, hemolytische anemie, icterus, orgaanfalen, sterfte (prevalentie laag, mortaliteit hoog)
diagnose babesia
- merozoieten in RBC (bloeduitstrijkje)
- serologie: antilichamen >1 week (niet voor acute gevallen)
- PCR: aantonen DNA
babesia zoonose?
ja
behandeling babesia
imidocarb subcutaan
