Rozdział 1. i 4. Dziesięć głównych zasad ekonomii, Siły rynkowe, czyli podaż i popyt Flashcards

1
Q

Rzadkość zasobów

A

polega na tym, że ilość zasobów jest ograniczona i nie da się wyprodukować tyle dóbr i usług, ile życzyliby sobie ludzie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Ekonomia

A

nauka analizująca w jaki sposób społeczeństwo zarządza swoimi rzadkimi zasobami; ekonomiści badają jak ludzie podejmują decyzje, jak współdziałają ze sobą, analizują zjawiska i tendencje, które dotyczą gospodarki jako całości

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

10 zasad ekonomii

A

1 Ludzie zmuszeni są dokonywać wyboru
2 Kosztem jest to, z czego musisz zrezygnować, aby osiągnąć cel
3 Racjonalni ludzie biorą pod uwagę wielkości krańcowe
4 Ludzie reagują na bodźce
5 Handel może być opłacalny dla wszystkich
6 Rynki są zwykle dobrą formą organizowania aktywności gospodarczej
7 Niekiedy państwo może poprawić wyniki działania rynku
8 Poziom życia zależy od ilości wyprodukowanych dóbr i usług
9 Ceny rosną, kiedy państwo drukuje zbyt dużo pieniędzy
10 W krótkim okresie społeczeństwo wybiera między inflacją a bezrobociem

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Zasada 1 Ludzie zmuszeni są dokonywać wyborów

A

Podejmowanie decyzji wymaga rezygnowania z jednych celów na rzecz drugich;
Wybór między efektywnością, a sprawiedliwością;

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Efektywność (efficiency)

A

z posiadanych rzadkich zasobów społeczeństwo uzyskuje tak wiele, jak to tylko możliwe; dotyczy wielkości produkcji

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Sprawiedliwość (equity)

A

korzyści z wykorzystania tych zasobów zostają uczciwie podzielone między członków społeczeństwa; dotyczy podziału produkcji

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Zasada 2 Kosztem jest to, z czego musisz zrezygnować, aby osiągnąć swój cel

A

Koszt pewnego działania nie jest tak oczywisty, jak można by było sądzić; istotny jest koszt alternatywny;

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Koszt alternatywny (opportunity cost) - koszt utraconych możliwości

A

koszt alternatywny czegoś stanowi to, z czego rezygnujesz, aby to coś zdobyć;

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Zasada 3 Racjonalni ludzie biorą pod uwagę wielkości krańcowe

A

porównując koszty i korzyści krańcowe jesteś w stanie określić czy się “opłaca”;
racjonalny decydent działa tylko wtedy, kiedy korzyść krańcowa przekracza koszt krańcowy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

zmiany krańcowe (marginal changes)

A

niewielkie, stopniowe zmiany dotychczasowego planu działania; zmiany na granicy tego, co robisz;

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Zasada 4 Ludzie reagują na bodźce

A

Jeśli wielkości istotne przy podejmowaniu decyzji się zmieniają, ludzie mogą zmienić decyzję; Jeśli zastanawiamy się nad użyciem pewnych środków, powinniśmy rozważyć ich skutki nie tylko bezpośrednie, lecz także pośrednie- jeśli działanie zmienia bodźce, efektem okaże się zmiana zachowań ludzi;

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Zasada 5 Handel może być opłacalny

A

Handlując z innymi ludzie mogą zdobyć bardziej różnorodne dobra i usługi, ponosząc przy tym niższe koszty;
Handel umożliwia ludziom wyspecjalizowanie się w robieniu tego, co potrafią najlepiej;

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Wymień i omów 4 zasady podejmowania decyzji przez jednostki.

A

Zasady:
1 Ludzie zmuszeni są dokonywać wyboru
2 Kosztem jest to, z czego musisz zrezygnować, aby osiągnąć cel
3 Racjonalni ludzie biorą pod uwagę wielkości krańcowe
4 Ludzie reagują na bodźce

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Zasada 6 Rynki są zwykle dobrą formą organizowania aktywności gospodarki

A

Ludzie, gospodarując, kierują się własnym interesem i “niewidzialna ręka” sprawia, iż ten interes wspiera powszechny dobrobyt;
“niewidzialna ręka” kieruje działalnością gospodarczą za pomocą narzędzia jakim jest cena

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Gospodarka rynkowa (market economy)

A

to taka gospodarka, w której zasoby zostają rozdzielone między różne zastosowania dzięki zdecentralizowanym dywizjom wielu przedsiębiorstw i gospodarstw domowych, współdziałających ze sobą na rynkach dóbr i usług;

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

“Współdziałające na rynku gospodarstwa domowe i przedsiębiorstwa zachowują się tak jakby kierowała nimi “niewidzialna ręka”, prowadząca je do pożądanych wyników rynkowych” czyje to słowa? Wyjaśnij

A

Słowa Adama Smitha (“An Inquiry Into the Nature and Causes of the Wealth of Nations” 1776 r. ).
“niewidzialna ręka” kieruje działalnością gospodarczą za pomocą narzędzia jakim jest cena;
kiedy państwo uniemożliwia cenom osiągnięcie poziomu wynikającego z wielkości popytu i podaży, niszczy tym samym zdolność “niewidzialnej ręki” do koordynowania gospodarki;
Cena odzwierciedla zarówno wartość dobra jak i koszt jego wytworzenia, ponieważ przy podejmowaniu decyzji kierujemy się ceną (bierzemy pod uwagę korzyści i koszty) w efekcie cena tak wplywa na poszczegolne przedsiębiorstwa i gospodarstwa, że zachowują się one w sposób, który oznacza maksymalizację dobrobytu społeczeństwa jako całości.

Ludzie, gospodarując, kierują się własnym interesem i “niewidzialna ręka” sprawia, iż ten interes wspiera powszechny dobrobyt.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Zasada 7 Niekiedy państwo może poprawić wyniki działania rynku

A

“niewidzialna ręka” potrzebuje państwa aby ją chroniło. Rynki działają pod warunkiem, że są przestrzegane prawa własności.
Wspieranie efektywności i sprawiedliwości- zwiększenie efektów (efektywność) pracy społeczeństwa lub zmiana sposobu jego podziału (sprawiedliwość);
Jeżeli występują efekty zewnętrzne lub istnieje siła rynkowa przemyślana polityka gospodarcza może zwiększyć efektywność rynkową;
Państwo doprowadza do bardziej sprawiedliwego podziału dobrobytu ekonomicznego (podatek dochodowy, system ubezpieczeń społecznych)
Państwo jest w stanie poprawić sytuację powstałą w wyniku działania rynku;

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

zawodność rynku (market failure)

A

sytuacja, w której sam rynek nie jest w stanie doprowadzić do efektywnej alokacji zasobów;
przyczyną zawodności rynku może być efekt zewnętrzny lub siła rynkowa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

efekt zewnętrzny (externality)

A

nieskopensowany wpływ działań jednej osoby na dobrobyt osób postronnych; przykład: zanieczyszczanie środowiska

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

siła rynkowa (market power)

A

zdolność jednej osoby (lub niewielkiej grupy osób) do nadmiernego wpływania na ceny powstające na rynku; przykład: jeśli w oddalonej od świata wiosce, w górzystym regionie północnej Szkocji, wszyscy potrzebują wody, a istnieje tylko jedno źródło, jego właściciel nie jest zagrożony intensywną konkurencją, za pomocą której zwykle “niewidzialna ręka” ogranicza egoizm;

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Zasada 8 Poziom życia zależy od ilości wyprodukowanych dóbr i usług

A

W krajach, w których pracownicy są w stanie w jednostce czasu wytworzyć bardzo wiele dóbr i usług, większość społeczeństwa cieszy się wysokim standardem życia.
Stopa wzrostu produkcyjności narodu decyduje o stopie wzrostu jego przeciętnego dochodu;
Chcąc podnieść poziom życia powinno się doprowadzić do wzrostu produkcyjności pracy (warunkiem jest lepsze wykształcenie pracowników, dostępność narzędzi, a także stosowanie najlepszej, osiągalnej technologii);

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

produkcyjność (productivity)

A

stanowi ilość dóbr i usług wytwarzanych przeciętnie w ciągu godziny przez pracownika;

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Zasada 9 Ceny rosną, kiedy państwo drukuje zbyt dużo pieniędzy

A

kiedy państwo wytwarza bardzo wiele pieniądza krajowego, jego wartość spada; możemy mieć do czynienia z inflacją, czyli wzrostem ogólnego poziomu cen w gospodarce;

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

inflacja (inflation)

A

wzrost ogólnego poziomu cen w gospodarce; wysoka inflacja jest przyczyną rozmaitych strat dla społeczeństwa;
Przyczyny Inflacji:
-zwiększenie ilości pieniądza w gospodarce- kiedy państwo wytwarza bardzo wiele pieniądza krajowego, jego wartość spada;

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Zasada 10 W krótkim okresie społeczeństwo wybiera między inflacją a bezrobociem
Kiedy państwo zwiększa ilość pieniądza w gospodarce, możemy mieć do czynienia z inflacją lub niższym poziomem bezrobocia (przynajmniej w krótkim okresie); Krzywa Phillipsa pokazuje odwrotną zależność między inflacją a bezrobociem; Społeczeństwo musi wybierać między inflacją a bezrobociem BO w okresie nie dłuższym niż rok lub dwa lata wiele działań polityków gospodarczych zmienia inflację i bezrobocie w odwrotnych warunkach;, dzieje się tak niezależnie od tego, czy wyjściowy poziom inflacji i bezrobocia jest niski, wysoki czy umiarkowany;
26
Krzywa Phillipsa (Phillips curve)
krzywa, która pokazuje w KRÓTKIM CZASIE odwrotną zależność między inflacją a bezrobociem; W okresie nie dłuższym niż rok lub dwa lata wiele działań polityków gospodarczych zmienia inflację i bezrobocie w odwrotnych warunkach;
27
Cykl koniunkturalny (business cycle)
to nieregularne i zwykle nieprzewidywalne wahania poziomu aktywności gospodarczej, mierzonego liczbą zatrudnionych pracowników lub wielkością produkcji dóbr i usług;
28
W jaki sposób ludzie podejmują decyzje?
Zasady: 1 Ludzie zmuszeni są dokonywać wyborów 2 Kosztem jest to, z czego musisz zrezygnować, aby osiągnąć swój cel 3 Racjonalni ludzie biorą pod uwagę wielkości krańcowe 4 Ludzie reagują na bodźce
29
W jaki sposób ludzie współdziałają ze sobą?
Zasady: 5 Handel może być opłacalny dla wszystkich 6 Rynki są zwykle dobrą formą organizowania aktywności gospodarczej 7 Niekiedy państwo może poprawić wyniki działania rynku
30
W jaki sposób działa cała gospodarka?
Zasady: 8 Poziom życia zależy od ilości wyprodukowanych dóbr i usług 9 Ceny rosną, kiedy państwo drukuje zbyt dużo pieniędzy 10 W krótkim okresie społeczeństwo wybiera między inflacją a bezrobociem
31
Podaj po trzy przykłady ważnych wyborów, których jesteś zmuszony dokonać w swoim życiu?
1 Wybór studiów 2 Wybór pracy 3 Wybór miejsca zamieszkania
32
Co jest kosztem alternatywnym pójścia do kina i obejrzenia filmu?
Czas jaki poświęcimy na spędzenie czasu w kinie, kiedy moglibyśmy poświęcić go na inną czynność; Pieniądze jakie wydamy na kino, kiedy moglibyśmy wydać je na coś innego;
33
Woda jest niezbędna do życia. Czy korzyść krańcowa z posiadania szklanki wody jest duża, czy mała?
Mała, ponieważ po wypiciu tej szklanki nadal będziemy odczuwać pragnienie, nie zaspokoi naszych potrzeb na dłuższy czas.
34
Dlaczego politycy gospodarczy powinni myśleć o bodźcach?
Ponieważ patrz 4 zasada ekonomii- Ludzie reagują na bodźce; Oznacza to, że jeśli zmieniają się korzyści i koszty, ludzie zmieniają swoje zachowanie, decyzje; np. opodatkowanie benzyny wpływa na decyzje społeczeństwa dot. wyboru samochodów, bądź środka transportu;
35
Dlaczego handel między różnymi krajami różni się od gry, w której jedni wygrywają a inni przegrywają?
Ponieważ patrz 5 zasada ekonomii- Handel może być opłacalny dla wszystkich; Handlując z innymi ludzie mogą zdobyć bardziej różnorodne dobra i usługi, ponosząc przy tym niższe koszty; Handel umożliwia ludziom wyspecjalizowanie się w robieniu tego, co potrafią najlepiej;
36
Co robi "niewidzialna ręka"?
"niewidzialna ręka" pojęcie zaczerpnięte z "An Inquiry into the Nature and Causes of the Wealth of Nations" 1776 A. Smith "niewidzialna ręka": -sprawia, że interes jednostki wspiera dobrobyt powszechny; -sprawia, że rynki efektywnie rozdzielają zasoby, -ogranicza egoizm za pomocą intensywnej konkurencji, - sprawia, że owoce ekonomicznej prosperity zostaną sprawiedliwie podzielone,
37
Wyjaśnij dwie główne przyczyny zawodności rynku i podaj przykład każdej z nich.
Przyczyny zawodności rynku: - siła rynkowa- zdolność jednej osoby (lub niewielkiej grupy osób) do nadmiernego wpływania na ceny powstające na rynku; przykład: jeśli w oddalonej od świata wiosce, w górzystym regionie północnej Szkocji, wszyscy potrzebują wody, a istnieje tylko jedno źródło, jego właściciel nie jest zagrożony intensywną konkurencją, za pomocą której zwykle "niewidzialna ręka" ogranicza egoizm; - efekt zewnętrzny- nieskopensowany wpływ działań jednej osoby na dobrobyt osób postronnych; przykład: zanieczyszczanie środowiska
38
Dlaczego produkcyjność jest tak ważna?
Produkcyjność (tj. ilość dóbr i usług jakie jest w stanie wyprodukować pracownik w ciągu godziny) jest tak ważna ponieważ poziom, standard życia w danym kraju jest od niej uzależniony; im więcej dóbr i usług jest w stanie wyprodukować pracownik w ciągu godziny, tym lepszy standard życia wszystkich mieszkańców;
39
Co to jest inflacja i jakie są jej przyczyny?
Inflacja jest to wzrost ogólnego poziom cen w gospodarce, przyczyną inflacji może być: - zwiększenie się ilości pieniądza w gospodarce, - działania polityczne (zmiana wielkości wydatków państwa, wielkości podatków i ilości drukowanego pieniądza)
40
Na czym w krótkim okresie polega związek inflacji i bezrobocia?
Kiedy państwo zwiększa ilość pieniądza w gospodarce, jednym ze skutków jest inflacja, a drugim niższy poziom bezrobocia; Politycy zmieniają inflację i bezrobocie w odwrotnych kierunkach posługując się narzędziami polityki gospodarczej (zmieniają wielkość wydatków, podatków i ilość dodrukowanego pieniądza) Odwrotną zależność miedzy inflacją a bezrobociem przestawia Krzywa Phillipsa, która ma kluczowe znaczenie dla zrozumienia zmian zachodzących w gospodarce, a zwłaszcza cyklu koniunkturalnego;
41
rynek (market)
grupa nabywców i sprzedawców konkretnego dobra lub usługi; rynki skrajnie, mniej sformalizowane
42
rynek konkurencyjny (competitive market)
taki rynek, na którym działa wielu nabywców i wielu sprzedawców, handlujących identycznymi produktami, co sprawia, że każdy z nich jest cenobiorcą, a więc ma jedynie nieznaczny wpływ na poziom ceny rynkowej.
43
rynki doskonale konkurencyjne (rynki konkurencji doskonałej)
1 oferowane na sprzedaż dobra są takie same oraz 2 jest tak wielu nabywców i sprzedawców, że żaden pojedyńczy nabywca lub sprzedawca nie jest w stanie wpłynąć na poziom ceny rynkowej (o nabywcach i sprzedawcach mówi się, że są cenobiorcą ponieważ nie mogą wpłynąć na poziom ceny rynkowej)
44
Co to znaczy, że nabywcy lub sprzedawcy są cenobiorcami?
Oznacza to, że nie mogą wpłynąć na poziom ceny rynkowej;
45
Jakie są cechy rynków doskonałych konkurencyjnie?
1 oferowane na sprzedaż dobra są takie same oraz 2 jest tak wielu nabywców i sprzedawców, że żaden pojedyńczy nabywca lub sprzedawca nie jest w stanie wpłynąć na poziom ceny rynkowej
46
Czy w jakimś przypadku możemy założyć, że na danym rynku mówimy o konkurencji doskonałej?
Tak, np. rynek pszenicy- sprzedawcy oferują ten sam rodzaj ziaren pszenicy, zarówno oni jak i nabywcy nie mają wpływu na cene pszenicy, dlatego uważają ją za daną.
47
monopolista
sprzedawca, który jako jedyny oferuje dane dobro i decyduje o poziomie ceny; przykład: lokalne przedsiębiorstwo wodociągowe; rynek monopolisty nazywamy monopolem
48
oligopol
znajduje się pomiędzy skrajnościami konkurencji doskonałej a monopolu; jest to rynek na którym działa niewielu sprzedawców, tylko niekiedy agresywnie konkurujących ze sobą;
49
konkurencja monopolistyczna
znajduje się pomiędzy skrajnościami konkurencji doskonałej a monopolu; każdy z wielu sprzedawców oferuje tu nieco inny produkt; każdy ze sprzedawców ma możliwość wpływania w pewnym stopniu na cene swojej odmiany produktu, przykład: rynek ilustrowanych magazynów;
50
wielkość zapotrzebowania (quantity demanded)
ilość dobra, którą chcą i mogą kupić nabywcy, zależy od wielu czynników, natomiast najważniejszym z nich jest cena danego dobra;
51
prawo popytu (law of demand)
przy wszystkich pozostałych czynnikach niezmienionych, kiedy cena dobra się zwiększa, wielkość zapotrzebowania na to dobro maleje, a kiedy cena spada, wielkość zapotrzebowania wzrasta;
52
plan popytu (demand schedule)
jest to zestawienie, które ukazuje związek między ceną a wielkością zapotrzebowania na dobro przy wszystkich innych czynnikach stałych;
53
krzywa popytu (demand curve)
nachylona w dół linia ukazująca związek ceny i wielkości zapotrzebowania,
54
popyt rynkowy
stanowi sumę popytów indywidualnych (wszystkich nabywców) na konkretne dobro lub usługę;
55
przesunięcie lini popytu (zmiana jej położenia)
może być spowodowane przez czynniki różne od ceny wpływające na decyzje nabywców, np. zalecenia naukowców co do diety;
56
Jak zmiana zwiększająca ilość, którą nabywcy chcą kupić przy danej cenie, wpływa na położenie krzywej popytu?
Każda taka zmiana powoduje przesunięcie krzywej w prawo- wzrost popytu;
57
Jak zmiana zmniejszająca ilość dóbr, którą nabywcy chcą kupić przy danej cenie, wpływa na położenie krzywej popytu?
Każda taka zmiana powoduje przesunięcie krzywej w lewo- spadek popytu;
58
Zmienne wpływające na krzywą popytu
0 CENA (przesunięcie wzdłuż krzywej popytu) 1 Dochód 2 Ceny dóbr pokrewnych (substytucyjnych i komplementarnych) 3 Gusty 4 Oczekiwania 5 Liczba nabywców (1-5 przesunięcie całej krzywej)
59
dobro normalne (normal good)
to takie dobro, w przypadku którego przy innych czynnikach stałych, zwiększenie się dochodu powoduje wzrost popytu; przykład: lody- jeśli mniej zarabiasz twój popyt spada;
60
dobro niższego rzędu (inferior good)
to takie dobro, w przypadku którego przy innych czynnikach stałych, wzrost dochodu powoduje zmniejszenie popytu; przykład: przejazdy autobusowe- kiedy twój dochód się zmniejsza, jest mniej prawdopodobne, że kupisz samochód, a bardziej prawdopodobne, że będziesz podróżował autobusem;
61
dobra substytucyjne (substitutes)
to takie dwa dobra, w przypadku których wzrost ceny jednego powoduje zmniejszenie się popytu na drugie; np. sweter i ciepła bluza, befsztyk i schabowy;
62
dobra komplementarne (complements)
to takie dwa dobra, w przypadku których wzrost ceny jednego z nich powoduje zmniejszenie się popytu na drugie; np. benzyna i samochody, komputery i oprogramowanie;
63
ilość oferowana (quantity supplied)
stanowi ilość dobra, którą sprzedawcy chcą i mogą sprzedać; zależy głównie od ceny; np. jeżeli cena lodów jest wysoka, sprzedaż okazuje się zyskowna, więc ilość oferowana jest duża;
64
prawo podaży (law of supply)
przy innych czynnikach stałych, ilość oferowana dobra rośnie, kiedy jego cena wzrasta;
65
Dlaczego możemy powiedzieć, że zwiazek ilości oferowanej i ceny jest dodatni?
Ponieważ ilość oferowana rośnie, kiedy cena się zwiększa, i maleje, kiedy cena się zmniejsza;
66
plan podaży
stanowi zestawienie, które informuje o związku między ceną dobra a jego ilością oferowaną;
67
krzywa podaży (supply curve)
to wykres, który pokazuje związek między ceną dobra, a jego ilością oferowaną; jest nachylona ku górze, ponieważ przy innych czynnikach stałych cena powoduje zwiększenie ilości oferowanej;
68
podaż rynkowa
stanowi sumę podaży wszystkich sprzedawców; krzywa podaży pokazuje jak zmienia się całkowita ilość oferowana, kiedy zmianie ulega cena danego dobra;
69
wzrost podaży
każda zmiana, która zwiększa ilość oferowaną przy każdej cenie; powoduje przesunięcie krzywej w prawo;
70
spadek podaży
każda zmiana, która zmniejsza ilość oferowaną przy każdej cenie; powoduje przesunięcie krzywej w lewo;
71
Czynniki wpływające na krzywą podaży
``` 0 CENA - przesunięcie wzdłuż krzywej podaży 1 Cena zużywanych zasobów 2 Technologia 3 Oczekiwania 4 Liczba sprzedawców (1-4) przesunięcie krzywej podaży ```
72
Jak ceny zużywanych zasobów wpływają na krzywą podaży?
Jeżeli ceny zużywanych zasobów wzrasta, to spada ilość oferowana produktu; podaż dobra pozostaje w odwrotnym związku do ceny nakładów zużywanych przy produkcji tego dobra;
73
równowaga rynkowa (equilibrium)
to sytuacja, kiedy cena osiągnęła poziom na którym ilość oferowana równa się wielkości zapotrzebowania;
74
cena równowagi (equilibrium price)
to taka cena, przy której ilość oferowana= wielkości zapotrzebowania
75
ilość równowagi
to ilość oferowana i wielkość zapotrzebowania przy cenie równowagi;
76
cena oczyszczająca rynek (market-cleaning price)
cena równowagi, przy tej cenie wszyscy obecni na rynku są zadowoleni; nabywcy kupili tyle ile chcieli kupić, a sprzedawcy sprzedali tyle ile chcieli sprzedać;
77
nadwyżka (surplus)
to taka sytuacja, w której ilość oferowana jest większa niż wielkość zapotrzebowania; po obowiązującej cenie sprzedawcy nie są w stanie sprzedać tyle, ile chcą; niekiedy nazywana nadwyżką podaży; w takiej sytuacji sprzedawcy obniżają ceny, z kolei malejące ceny zwiększają wielkość zapotrzebowania i zmniejszają ilość oferowaną. Ceny obniżają się aż do chwili gdy rynek osiągnie stan równowagi
78
niedobór (shortage)
to taka sytuacja, w której wielkość zapotrzebowania jest większa niż ilość oferowana; przy obowiązującej cenie nabywcy nie są w stanie kupić tyle, na ile mają ochotę; niekiedy nazywany nadwyżką popytu; nabywcy są zmuszeni czekać w długich kolejkach, sprzedawcy są w stanie zareagować podnosząc cenę, co nie powoduje zmniejszenia się sprzedaży, cena rośnie, wielkość zapotrzebowania się zmniejsza, ilość oferowana się zwiększa i rynek znowu zmierza do stanu równowagi;
79
prawo podaży i popytu (law of supply and demand)
cena dowolnego dobra osiąga taki poziom, przy którym ilość oferowana dobra i wielkość zapotrzebowania na to dobro się zrównują; na większości wolnych rynków nadwyżki i niedobory występują jedynie przejściowo, ponieważ ceny ostatecznie osiągają poziom równowagi;
80
statyka porównawcza (comperative statics)
analiza wpływu pewnego zdarzenia na rynek, która polega na porównaniu dwóch stabilnych sytuacji, czyli stanu równowagi początkowej i końcowej; składa się z trzech etapów: 1 ustalamy, czy to zdarzenie powoduje przesunięcie krzywej podaży czy krzywej popytu, czy może obu tych krzywych 2 ustalamy, w którą stronę przesuwa się krzywa 3 za pomocą wykresów podaży i popytu, sprawdzamy, w jaki sposób przesunięcia krzywych zmieniają cenę równowagi i ilość równowagi;
81
Etapy analizy zmian stanu równowagi rynkowej
1 ustalamy, czy to zdarzenie powoduje przesunięcie krzywej podaży czy krzywej popytu, czy może obu tych krzywych 2 ustalamy, w którą stronę przesuwa się krzywa 3 za pomocą wykresów podaży i popytu, sprawdzamy, w jaki sposób przesunięcia krzywych zmieniają cenę równowagi i ilość równowagi;
82
Przeanalizuj za pomocą statyki porównawczej przykład : | Powiedzmy, że pewnego roku lato jest bardzo upalne; jak wpłynie to na rynek lodów?
1 Upalne lato wpływa na krzywą popytu, zmieniając preferencje dotyczące lodów (zmienia się ilość lodów jakie ludzie są skłonni kupić); krzywa podaży się nie zmienia, ponieważ pogoda nie wpływa na przedsiębiorstwa; 2 Ponieważ upał sprawia, że ludzie chcą jeść więcej lodów, krzywa popytu przesuwa się w prawo; wielkość zapotrzebowania na lody zwiększa się przy każdej cenie; 3 Porównanie na wykresie
83
Co oznacza rynek konkurencyjny? Wymień rodzaje rynku inne niż doskonale konkurencyjny.
taki rynek, na którym działa wielu nabywców i wielu sprzedawców, handlujących identycznymi produktami, co sprawia, że każdy z nich jest cenobiorcą, a więc ma jedynie nieznaczny wpływ na poziom ceny rynkowej. monopol oligopol konkurencja monopolistyczna
84
Od czego zależy to, jaką ilość dobra chcą kupić nabywcy? (6)
``` 0 CENA 1 Dochód 2 Ceny dóbr pokrewnych (substytucyjnych i komplementarnych) 3 Gusty 4 Oczekiwania 5 Liczba nabywców ```
85
Co to są plan popytu i krzywa popytu? Na czym polega ich związek? Dlaczego krzywa popytu jest nachylona ku dołowi?
Plan popytu- jest to zestawienie, które ukazuje związek między ceną a wielkością zapotrzebowania na dobro przy wszystkich innych czynnikach stałych Krzywa popytu- nachylona w dół linia ukazująca związek ceny i wielkości zapotrzebowania, Związek opisuje prawo popytu- przy wszystkich pozostałych czynnikach niezmienionych, kiedy cena dobra się zwiększa, wielkość zapotrzebowania na to dobro maleje, a kiedy cena spada, wielkość zapotrzebowania wzrasta; i własnie dlatego, że kiedy cena dobra się zwiększa, wielkość zapotrzebowania maleje krzywa nachylona jest ku dołowi;
86
Czy zmiana gustów konsumentów powoduje przesunięcie wzdłuż krzywej popytu, czy też przesunięcie całej krzywej popytu?
Zmiana gustów konsumentów powoduje przesunięcie całej krzywej popytu, ponieważ wpływa na wielkość zapotrzebowania;
87
Czy zmiana ceny powoduje przesunięcie wzdłuż krzywej popytu, czy też przesunięcie całej krzywej popytu?
Zmiana ceny powoduje przesunięcie wzdłuż krzywej popytu;
88
Dochód Popeye się zmniejsza i w efekcie kupuje on więcej szpinaku. Czy szpinak jest dobrem niższego rzędu, czy też dobrem normalnym? Co się dzieje z krzywą popytu Popeye na szpinak?
Jest dobrem niższego rzędu, ponieważ jest zakupiony w sytuacji gdy dochód kupującego się obniżył. Krzywa popytu cała przesuwa się w prawo;
89
Od czego zależy to, jaką ilość dobra oferują sprzedawcy?
``` 0 CENA 1 Cena zużywanych zasobów 2 Technologia 3 Oczekiwania 4 Liczba sprzedawców ```
90
Co to jest plan podaży i krzywa podaży? Na czym polega ich związek? Dlaczego krzywa podaży nachylona jest ku górze?
Plan podaży- stanowi zestawienie, które informuje o związku między ceną dobra a jego ilością oferowaną; Krzywa podaży- to wykres, który pokazuje związek między ceną dobra, a jego ilością oferowaną; jest nachylona ku górze, ponieważ przy innych czynnikach stałych cena powoduje zwiększenie ilości oferowanej; Związek pomiędzy nimi opisuje prawo podaży- przy innych czynnikach stałych, ilość oferowana dobra rośnie, kiedy jego cena wzrasta;
91
Czy zmiana stosowanej przez producenta technologii powoduje przesunięcie wzdłuż krzywej podaży, czy też przesunięcie całej krzywej podaży?
Zmiana stosowanej przez producenta technologii powoduje przesunięcie całej krzywej podaży.
92
Czy zmiana ceny powoduje przesunięcie wzdłuż krzywej podaży, czy też przesunięcie całej krzywej podaży?
Zmiana ceny powoduje przesunięcie wzdłuż krzywej podaży.
93
Zdefiniuj stan równowagi rynkowej. Opisz siły, które pchają rynek w kierunku równowagi.
równowaga rynkowa to sytuacja, kiedy cena osiągnęła poziom na którym ilość oferowana równa się wielkości zapotrzebowania; W stanie niedoboru, zarówno jak w stanie nadwyżki, nabywcy jak i sprzedawcy chcąc zapobiec tym skrajnościom zmierzają do stanu równowagi rynkowej. NIEDOBÓR nabywcy są zmuszeni czekać w długich kolejkach, sprzedawcy są w stanie zareagować podnosząc cenę, co nie powoduje zmniejszenia się sprzedaży, cena rośnie, wielkość zapotrzebowania się zmniejsza, ilość oferowana się zwiększa i rynek znowu zmierza do stanu równowagi; NADWYŻKA w takiej sytuacji sprzedawcy obniżają ceny, z kolei malejące ceny zwiększają wielkość zapotrzebowania i zmniejszają ilość oferowaną, ceny obniżają się aż do chwili gdy rynek osiągnie stan równowagi
94
Opisz zachowania nabywców i sprzedawców w sytuacji niedoboru i nadyżki.
NIEDOBÓR nabywcy są zmuszeni czekać w długich kolejkach, sprzedawcy są w stanie zareagować podnosząc cenę, co nie powoduje zmniejszenia się sprzedaży, cena rośnie, wielkość zapotrzebowania się zmniejsza, ilość oferowana się zwiększa i rynek znowu zmierza do stanu równowagi; NADWYŻKA w takiej sytuacji sprzedawcy obniżają ceny, z kolei malejące ceny zwiększają wielkość zapotrzebowania i zmniejszają ilość oferowaną, ceny obniżają się aż do chwili gdy rynek osiągnie stan równowagi
95
Ser i wino są dobrami komplementarnymi, ponieważ ludzie często konsumują je razem. Cena wina wzrasta. Co dzieje się z: podażą, popytem, ilością oferowaną, wielkością zapotrzebowania i ceną na rynku sera?
Popyt na ser spada, wielkość zapotrzebowania spada, cena równowagi rynkowej spada;
96
jak inaczej nazywa się przesunięcie krzywej podaży i popytu, a także przesunięcie wzdłuż krzywej podaży i popytu?
Przesunięcie krzywej podaży- zmiana podaży Przesunięcie krzywej popytu- zmiana popytu Przesunięcie wzdłuż krzywej podaży- zmiana ilości oferowanej Przesunięcie wzdłuż krzywej popytu- zmiana wielkości zapotrzebowania
97
Ekonomia dobrobytu
Zajmuje się problemami normatywnymi. Jej celem nie jest opis sposobu działania gospodarki, ale ocena tego czy działa ona dobrze.
98
Alokacja zasobów
Wyczerpujący opis tego, co kto robi oraz co kto dostaje
99
Jaka rolę pełnią ceny
Zapewniają, ze wyjściowa sytuacja równowagi konkurencyjnej jest rzeczywiście stanem równowagi. Równoważąc wielkość podaży i popytu ceny zapewniają, ze ostateczna ilość żądanych przez konsumentów dóbr może zostać wyprodukowana, gwarantują, że alokacja jest osiągalna. ceny motywują niczym niewidzialna ręka indywidualnych konsumentów i producentów, kierujących się wyłącznie własnym interesem, do działania zapewniającego efektywną alokacje zasobów w gospodarce