Rozdział 1. i 4. Dziesięć głównych zasad ekonomii, Siły rynkowe, czyli podaż i popyt Flashcards
Rzadkość zasobów
polega na tym, że ilość zasobów jest ograniczona i nie da się wyprodukować tyle dóbr i usług, ile życzyliby sobie ludzie
Ekonomia
nauka analizująca w jaki sposób społeczeństwo zarządza swoimi rzadkimi zasobami; ekonomiści badają jak ludzie podejmują decyzje, jak współdziałają ze sobą, analizują zjawiska i tendencje, które dotyczą gospodarki jako całości
10 zasad ekonomii
1 Ludzie zmuszeni są dokonywać wyboru
2 Kosztem jest to, z czego musisz zrezygnować, aby osiągnąć cel
3 Racjonalni ludzie biorą pod uwagę wielkości krańcowe
4 Ludzie reagują na bodźce
5 Handel może być opłacalny dla wszystkich
6 Rynki są zwykle dobrą formą organizowania aktywności gospodarczej
7 Niekiedy państwo może poprawić wyniki działania rynku
8 Poziom życia zależy od ilości wyprodukowanych dóbr i usług
9 Ceny rosną, kiedy państwo drukuje zbyt dużo pieniędzy
10 W krótkim okresie społeczeństwo wybiera między inflacją a bezrobociem
Zasada 1 Ludzie zmuszeni są dokonywać wyborów
Podejmowanie decyzji wymaga rezygnowania z jednych celów na rzecz drugich;
Wybór między efektywnością, a sprawiedliwością;
Efektywność (efficiency)
z posiadanych rzadkich zasobów społeczeństwo uzyskuje tak wiele, jak to tylko możliwe; dotyczy wielkości produkcji
Sprawiedliwość (equity)
korzyści z wykorzystania tych zasobów zostają uczciwie podzielone między członków społeczeństwa; dotyczy podziału produkcji
Zasada 2 Kosztem jest to, z czego musisz zrezygnować, aby osiągnąć swój cel
Koszt pewnego działania nie jest tak oczywisty, jak można by było sądzić; istotny jest koszt alternatywny;
Koszt alternatywny (opportunity cost) - koszt utraconych możliwości
koszt alternatywny czegoś stanowi to, z czego rezygnujesz, aby to coś zdobyć;
Zasada 3 Racjonalni ludzie biorą pod uwagę wielkości krańcowe
porównując koszty i korzyści krańcowe jesteś w stanie określić czy się “opłaca”;
racjonalny decydent działa tylko wtedy, kiedy korzyść krańcowa przekracza koszt krańcowy
zmiany krańcowe (marginal changes)
niewielkie, stopniowe zmiany dotychczasowego planu działania; zmiany na granicy tego, co robisz;
Zasada 4 Ludzie reagują na bodźce
Jeśli wielkości istotne przy podejmowaniu decyzji się zmieniają, ludzie mogą zmienić decyzję; Jeśli zastanawiamy się nad użyciem pewnych środków, powinniśmy rozważyć ich skutki nie tylko bezpośrednie, lecz także pośrednie- jeśli działanie zmienia bodźce, efektem okaże się zmiana zachowań ludzi;
Zasada 5 Handel może być opłacalny
Handlując z innymi ludzie mogą zdobyć bardziej różnorodne dobra i usługi, ponosząc przy tym niższe koszty;
Handel umożliwia ludziom wyspecjalizowanie się w robieniu tego, co potrafią najlepiej;
Wymień i omów 4 zasady podejmowania decyzji przez jednostki.
Zasady:
1 Ludzie zmuszeni są dokonywać wyboru
2 Kosztem jest to, z czego musisz zrezygnować, aby osiągnąć cel
3 Racjonalni ludzie biorą pod uwagę wielkości krańcowe
4 Ludzie reagują na bodźce
Zasada 6 Rynki są zwykle dobrą formą organizowania aktywności gospodarki
Ludzie, gospodarując, kierują się własnym interesem i “niewidzialna ręka” sprawia, iż ten interes wspiera powszechny dobrobyt;
“niewidzialna ręka” kieruje działalnością gospodarczą za pomocą narzędzia jakim jest cena
Gospodarka rynkowa (market economy)
to taka gospodarka, w której zasoby zostają rozdzielone między różne zastosowania dzięki zdecentralizowanym dywizjom wielu przedsiębiorstw i gospodarstw domowych, współdziałających ze sobą na rynkach dóbr i usług;
“Współdziałające na rynku gospodarstwa domowe i przedsiębiorstwa zachowują się tak jakby kierowała nimi “niewidzialna ręka”, prowadząca je do pożądanych wyników rynkowych” czyje to słowa? Wyjaśnij
Słowa Adama Smitha (“An Inquiry Into the Nature and Causes of the Wealth of Nations” 1776 r. ).
“niewidzialna ręka” kieruje działalnością gospodarczą za pomocą narzędzia jakim jest cena;
kiedy państwo uniemożliwia cenom osiągnięcie poziomu wynikającego z wielkości popytu i podaży, niszczy tym samym zdolność “niewidzialnej ręki” do koordynowania gospodarki;
Cena odzwierciedla zarówno wartość dobra jak i koszt jego wytworzenia, ponieważ przy podejmowaniu decyzji kierujemy się ceną (bierzemy pod uwagę korzyści i koszty) w efekcie cena tak wplywa na poszczegolne przedsiębiorstwa i gospodarstwa, że zachowują się one w sposób, który oznacza maksymalizację dobrobytu społeczeństwa jako całości.
Ludzie, gospodarując, kierują się własnym interesem i “niewidzialna ręka” sprawia, iż ten interes wspiera powszechny dobrobyt.
Zasada 7 Niekiedy państwo może poprawić wyniki działania rynku
“niewidzialna ręka” potrzebuje państwa aby ją chroniło. Rynki działają pod warunkiem, że są przestrzegane prawa własności.
Wspieranie efektywności i sprawiedliwości- zwiększenie efektów (efektywność) pracy społeczeństwa lub zmiana sposobu jego podziału (sprawiedliwość);
Jeżeli występują efekty zewnętrzne lub istnieje siła rynkowa przemyślana polityka gospodarcza może zwiększyć efektywność rynkową;
Państwo doprowadza do bardziej sprawiedliwego podziału dobrobytu ekonomicznego (podatek dochodowy, system ubezpieczeń społecznych)
Państwo jest w stanie poprawić sytuację powstałą w wyniku działania rynku;
zawodność rynku (market failure)
sytuacja, w której sam rynek nie jest w stanie doprowadzić do efektywnej alokacji zasobów;
przyczyną zawodności rynku może być efekt zewnętrzny lub siła rynkowa
efekt zewnętrzny (externality)
nieskopensowany wpływ działań jednej osoby na dobrobyt osób postronnych; przykład: zanieczyszczanie środowiska
siła rynkowa (market power)
zdolność jednej osoby (lub niewielkiej grupy osób) do nadmiernego wpływania na ceny powstające na rynku; przykład: jeśli w oddalonej od świata wiosce, w górzystym regionie północnej Szkocji, wszyscy potrzebują wody, a istnieje tylko jedno źródło, jego właściciel nie jest zagrożony intensywną konkurencją, za pomocą której zwykle “niewidzialna ręka” ogranicza egoizm;
Zasada 8 Poziom życia zależy od ilości wyprodukowanych dóbr i usług
W krajach, w których pracownicy są w stanie w jednostce czasu wytworzyć bardzo wiele dóbr i usług, większość społeczeństwa cieszy się wysokim standardem życia.
Stopa wzrostu produkcyjności narodu decyduje o stopie wzrostu jego przeciętnego dochodu;
Chcąc podnieść poziom życia powinno się doprowadzić do wzrostu produkcyjności pracy (warunkiem jest lepsze wykształcenie pracowników, dostępność narzędzi, a także stosowanie najlepszej, osiągalnej technologii);
produkcyjność (productivity)
stanowi ilość dóbr i usług wytwarzanych przeciętnie w ciągu godziny przez pracownika;
Zasada 9 Ceny rosną, kiedy państwo drukuje zbyt dużo pieniędzy
kiedy państwo wytwarza bardzo wiele pieniądza krajowego, jego wartość spada; możemy mieć do czynienia z inflacją, czyli wzrostem ogólnego poziomu cen w gospodarce;
inflacja (inflation)
wzrost ogólnego poziomu cen w gospodarce; wysoka inflacja jest przyczyną rozmaitych strat dla społeczeństwa;
Przyczyny Inflacji:
-zwiększenie ilości pieniądza w gospodarce- kiedy państwo wytwarza bardzo wiele pieniądza krajowego, jego wartość spada;