rozdział 1,2

Question 1

akson aferentny

Answer 1

przewodi impuls do danej struktury
(np. neurony czuciowe są afarentne w stosunku do reszty OUN)

[do środkowe, do ośrodka]

Question 2

akson eferentny

Answer 2

przewodzi impuls od danej struktury
(np. neurony ruchowe=motoneurony są eferentne do reszty OUN)

[od ośrodka do efektora]

Question 3

neuron czuciowy

Answer 3

ciało komórkowe mieści się na wypustce z głównej osi aksonu

przewdodzi inf. dot. ze skóry do rdzenia kręgowego

Question 4

rodzaje komórek glejowych

Answer 4

• astrocyty
• oligodendrocyty
• mikroglej
• glej promienisty
• komórki Shwanna
• glej radialny (promienisty)
• ependymocyty (glej wyściółkowy-wyściea komory mózgu)

Question 5

astrocyty

Answer 5

• kształt gwiazdy
• SYNCHRONIZUJĄ NEURONY (umożliwiają przewodzenie skokowe)
• oplatają kilka zakończeń synaptycznych aksonów
• mg oczyszczać układ nerwowy z martwych neuronów

Question 6

glej promienisty (glej radialny)

Answer 6

• należy do astrocytów
• wyznacza szlaki neuronalne
• kieruje migracją neuronów i ich dendrytów, aksonów w trakcie życia zarodkowego

Question 7

mikroglej

Answer 7

• element układu odpornościowego

- usuwa materiał odpadowe (wirusy, grzyby, mikroorganizmy, martwe lub słabe komórki nerwowe)

Question 8

oligocydy i komórki Shwanna

Answer 8

• tworzą osłonę mielinową

- zaopatrują akson w subst. odżywcze

Question 9

bariera krew-mózg

Answer 9

• chroni przed wnikanniem subst. zbędnych, wirusów do mózgu
• jej budulcem są komórki śródbłonka tworzący ściany naczyń krwionośnych ściśle ze sb połączone

-przez bariere mogę przejść: cząsteczki pozbawione ładunku elektrycznego np. O2, CO2, subst. rozp. w tłuszczach, niektóre wirusy, za pomocą transportu aktywnego: aminkwasy i glukoza(głównych pokarm mózgu)

Question 10

interneuron

Answer 10

taki, którego akson i dendryty znajdują się wewnątrz jednej struktury

Question 11

kolce dendrytyczne

Answer 11

niewielkie wyrostki na dendrytch, zwiększają powierzchnię odbierającą impuls

Question 12

co jest konieczne by mózg mogł wykorzystać glukoze

Answer 12

witamina B = tymina

Question 13

akson zmielinizowany

Answer 13

z osłonką mielinową

Question 14

depolaryzacja

Answer 14

zmniejszenie polaryzacji (elektroujemności) neuronu

Question 15

hiperpolaryzacja

Answer 15

zwiększenie polaryzacji (elektroujemności) wnętrza neuronu

Question 16

gradient elektryczny

Answer 16

utrzymywany przez błonę komórkową - różnica ładunku elektrycznego pomiędzy (ujemnym) wnętrzem i (dodatnim) zewnętrzem komórki

Question 17

kanały napięciozależne

Answer 17

ich przepuszczalność zależy od różnicy napięcia po obu stronach błony

Question 18

polaryzacja

Answer 18

stan błony podczad braku działania czynników zewnętrznych

-potencjał spoczynkowy wynosi -70mV

Question 19

neurony lokalne

Answer 19

• nie posiadają aksonów (wymieniają inf. tylko z najbliższymi komórkami)
• generują potencjał stopniowy (potencjał błonowy, który nie jest stały, lecz proporcjonaly do intensywności bodźca - inaczej niż w normalnych neuronach)

Question 20

okres refrakcji

Answer 20

-błona nie jest podatna na genereowanie potencjałów czynnościowych

okres refrakcji względnej - wygenerowanie potencjału czynnościowego wymaga silniejszego bodźca niż normalnie (2-4ms)

okres refrakcji bezwzględnej - błona nie może wygenerować potencjału czynnościowego (ok. 1ms)

Question 21

prawo wszystko albo nic

Answer 21

intensywnność bodźca nie może sprawić, że neuro wytworzy większy lub mniejszy potencjał czynnościowy

Question 22

szybkość przewodzenia impulsu

Answer 22

im większa średnica aksony i więcej osłonki mielinowej tym szybsze przewodznie

(przy przewodzeniu skokowym zależy od odległości między węzłami Ranviera)

Question 23

co wywołuje potencjał czynnościowy?

Answer 23

potencjał błonowy musi osiągnąć potencjał progowy

Question 24

co pozwala na ponowne obniżenie polaryzacji błony po potencjale czynnościowym?

Answer 24

zamknięte kanały sodowe, a OTWARTE KANAŁY POTASOWE (jony potasu wypływają na zewnąrz)

NIE POMPA SODOWO_POTASOWA JEST ZA WOLNA
(ona pote wyrównuje położenie jonów żeby było takie jak wcześniej)

Question 25

propagacja

Answer 25

przemieszczanie się potencjału czynnościowego (w jedną stronę, bo z drugiej jest już okres refrakcji)

Question 26

jak działają leki przeciwbólowe

Answer 26

zamykają kanały sodowe

Question 27

odruch

Answer 27

automatyczna reakcja mięsni na stymulację

Question 28

łuk odruchowy

Answer 28

pętla biegnąca od pobudzenia neuronu czuciowego (pobudzenie do mózgu, motoneuronu, mięśnia) do reakcji mięśnia

Question 29

sumowanie czasowe

Answer 29

efekty działania bodźców powtarzanych w krótkim czasie mogą się kumulować (jeśli zsumowane impulsy przekroczą wartość progową wywolają depolaryzacje)

Question 30

sumowanie przestrzenne

Answer 30

sumowanie w przestrzeni

pobudzenie dwóch neuronów, których aksony zbiegają się w jednym neuronie w rdzeniu kręgowym

Question 31

neuron presynaptyczny

Answer 31

wysyła inf

Question 32

neuron postsynaotyczny

Answer 32

odbiera inf

Question 33

EPSP

Answer 33

postsynaptyczny potencjał pobudzającu (excitatory postsynaptic potencial)

• stopniowa depolaryzacja
• jeśli EPSP nie spowoduje, że komórka osiągnie wartość progową, depolaryzacja szybko wygasa

(otwierają się kanały sodowe)

Question 34

IPSP

Answer 34

postsynaptyczny potenciał hamujący (inhibitory postsynaptic potencial) - chwilowa hiperpolaryzacja błoy

(otwierają się kanły potasowe lub chlorkowe)

Question 35

czynność spontaniczna neuronu

Answer 35

neurony generują okresowe potenciały czynnościowe nawet przy nieobecnności stymulacji synaptycznej

Question 36

synapsa

Answer 36

wyspecjalizowana szczelina między neuronami

Question 37

przewodzenie aksonu przez akson i w łuku odruchowym (szybkość)

Answer 37

przez akson - 40m/s

łuk- 15m/s (spowalniają synapsy)

Question 38

zjawiska chemiczne w synapsie

Answer 38

1) neuron syntetyzuje subst. chem (neuroprzekaźniki)
synteza małych cząsteczk odpywa się w zakończeniach presynaptycznych, a neuropeptydów w perykarionie [neuroprzekaźniki mg być magazynowane w tzw. PĘCHERZYKACH]

2) potencjał czynnościowy po dotarciu do błony presynaptycznej umożliwia napływanie jonów Ca2+ do komórki, a to umożliwia uwolnienie neuroprzekaźnia do szczeliny synaptycznej (na zasadzie egzocytozy)
3) cząsteczk dyfunduje przez szczeline (ok.0,01ms), przyłącza się do receptorów i zmienia aktywność neuronu postsynaptycznego
4) cząsteczki neiroprzekaźników odłączją się od swoich receptorów
5) cząsteczki są transportowane do komórki presenaptycznej lub zostaja rozproszone
6) niektóre komórki postsynaptyczne wysyłają zwrotne komunikaty żeby kontrolować dalsze uwalnianie neuroprzekaźnika przez komórki presynaptyczne

(sprzężenie zwrotne, wywoływane przez autoreceptory)

Question 39

tlenek azotu (II)

Answer 39

• NO - neuroprzekaźnik (wyjątek: nie jest magazynowany, gaz)
• rozszerza naczynia krwionośne, zwiększa w ten sposób dopływa krwi (np. do struktury silnie pracującej w mózgu)
• NO w duzych ilościacj jest trujący

Question 40

acetylocholina - rodzaj subst.

Answer 40

zmodyfikowany aminokwas

Question 41

serotonina - rodzaj subst.

Answer 41

indolamina (monoamina)

Question 42

dopamina, noradrenalina, adrenalina - rodzaj subst.

Answer 42

katecholaminy ( zawierają grupę aminową i katecholową)

Question 43

endorfiny, substancja P, neuropeptyd Y - rodzaj subst.

Answer 43

peptydy

Question 44

ATP, adeozyna - rodzaj subst.

Answer 44

puryny

Question 45

synteza acetylocholiny

Answer 45

acetylokoenzym A -> cholina -> acetylocholina

Question 46

synteza adrenaliny

Answer 46

fenyloalanina -> L-tyrozyna -> L-DOPA -> DOPAMINA -> NORADRENALINA -. ADRENALINA

Question 47

synteza melatoniny

Answer 47

tryptofan -> 5-hydroksytryptofan -> SEROTONINA ->

N-acetyloserotonina -> melatonina

Question 48

co przejściowo blokuje wytwarzanie dopaminy?

Answer 48

AMPT (alfametylparatyrozyna)

Question 49

co rozkłada noradrenalinę, serotoninę i dopaminę?

Answer 49

MAO-monoaminooksyzdaza

[inhibitory MAO - pierwsze leki na depresje]

Question 50

działanie jonotropowe

Answer 50

działąnie w synapsie polegające na szybkim otwraciu kanałów w błonie komórkowej (rodzaj działania zależy od receptora)

Question 51

działanie metabortropwe

Answer 51

sekwencja reakcji metabolicznych, które wywiwraja wolniejsze, ale długotrwałe oddziaływanie na synapse

Question 52

kanał bramkowany przekaźnikiem/ligandem

Answer 52

przekaźnikiem - kanał jonowy, który otwiera się przejściowo w wyiku przyłączenia się neuroprzekaźnika

ligandem- kanał, który otwiera się w wyniku przyłączenia się neuroprzekaźnika

Question 53

najpowszechniejszy neuroprzekaźnik pobudzający i hamujący

Answer 53

kwas glutaminowy (glutaminian)
GABA (kwas gamma-aminomasłowy) - otwiera kanały chlorkowe (inny to glicyna- w rdzeniu kręgowym)

Question 54

acetylocholina

Answer 54

przeważnie jest neuroprzekaźnikiem pobudzającym, (receptor cholienergiczny jak nikotyna)

• rozkładana przez cholinestazę do kwasu octowego i choliny

Question 55

wtórny przekaźnik

Answer 55

np. cykliczny AMP

przekazuje infromacje do struktur wewnątrzkomórkowych (nie neuronowi postsynaptycznem jak normalnie)

Question 56

białko G (GTP)

Answer 56

białko wysokoenergetyczne, otwiera kanały jonowe po zmianie kształtu białka w działaniu metabotropowym

• może zabrać energię do innrgo miejsca w komórce
• powoduje zwiększnie stężenia wtórnego przekaźnika wewnątrz komórki

Question 57

neuropeptydy (neuromodulatory)

Answer 57

• uwalniane po kilkukrotnej depolaryzacji,
• syntetyzowane w perykarionie
• uwalniane przez dendryty, perykarion boki aksonu
• kiedy kilka dendrytów uwolni neuropeptyd ten wpywa na dendryty sąsiednich komórek
• długo działa (minuty)
• są istotne dka głodu, pragnienia, długotrwałych zmian

Question 58

wychwyt zwrotny

Answer 58

neuron presynaptyczny wychwytuje dużą część lub większość odłączonych neuroprzekaźników odbywa się to dzięki białkom błonowym - transporterom

Question 59

COMT

Answer 59

rozkłada cząsteczki neuroprzekaźnikowe, które nie zostały wychwycone przez transportery w wychwycie zwrotnym

Question 60

neuroprzekaźniki retrogradne (wsteczne)

Answer 60

anandamid, 2-AG, NO

inf. że komórka otrzymała wiadomość

Question 61

halucynogeny

Answer 61

substancje zniekształcające percepcje np. LSD podobne do serotoniny

amfetamina i kokaina hamują transportery dopaminy, serotoniny i noradrenaliny, zmiejszają w ten sposób wychwyt zwrotny i wydłużają działanie neuroprzkaźników

Question 62

autoreceptory

Answer 62

reagują na wydzielnony neuroprzekaźnik hamowaniem dalszej syntezy i wydzielania, tworzą mechanizm ujemnego sprzężenia zwrotnego

Question 63

kannaboidy

Answer 63

subst. w mariuhuanie, działają hamująco na OUN pobudzjąc receptory negtywnego sprzężenia zwrotnego na neuronach presynaptycznych

Question 64

synapsy elektryczne

Answer 64

• przewodnictwo energetyczne jest szybsze niż chemiczne,
• zachodzi tam gdzie istotna jest dokładna synchronizacja neuronów (np. neurony kontrolujące oddychanie)
• błona jednej komórki bezpośrdnio wchodzi w kontakt z błoną drugiej (otwory jednej błony są dokłanieje na przeciwko otworów drugiej błony, są wystarczająco duże by umożliwić przechodznie jonów)
• połączenie szczelinowe
• kanały błonowe są STALE OTWARTE