rośliny Flashcards
klasyfikacja roślin
- pierwotnie wodne
- pierwotnie lądowe
pierwotnie wodne
- formy jednokomórkowe, kolonijne i wielokomórkowe o budowie plechowej
- część łodygokształtna, liściokształtna i chwytniki
- celulozowa ściana
- duże wakuole
- brak tkanek i organów
- ziarna skrobii jako materiał zapasowy
pierwotnie lądowe
- celuloza
- skrobia
- wielokomórkowe
- tkankowe
- heteromorficzna przemiana pokoleń
- posiadają organy: łodygi, liście, (korzenie)
warunki lądowe a wodne
- przystosowanie do pobrania wody - korzenie (brak u wodnych)
- dostępność światła - organy zwane liscmi do pobierania światła mogą liśćmi porusżc, czyli są zdolne do ograniczonego ruchu
zielenice - ogólna charakterystyka
- Występują w różnorodnych formach
– najprostsze to organizmy jednokomórkowe, - bardziej złożone tworzą kolonie, inne są organizmami wielokomórkowymi.
- Mogą wytwarzać plechę, czyli wegetatywne ciało, niepodzielone na tkanki i organy.
- Zielenice w większości są organizmami autotroficznymi.
ogólna charakterystyka skrętnicy
- rodzaj glonów zaliczanych do zielenic,
- charakterystyczny nitkowaty kształt
- poskręcany śrubowato, taśmowy chloroplast.
- glon wielokomórkowy, tworzący kolonie.
Izomorficzna przemiana pokoleń
rodzaj przemiany pokoleń, w której kolejne pokolenia nie różnią się morfologicznie, tylko liczbą chromosomów i sposobem rozmnażania. Ten typ przemiany pokoleń występuje głównie u glonów.
cykl rozwojowy ulwy sałatowej
1 Diploidalna plecha sporofitu wytwarza zarodnie, w których zachodzi podział mejotyczny komórek macierzystych zarodników.
2 W wyniku mejozy powstają haploidalne zarodniki - zoospory.
3 Zarodniki kiełkują w haploidalne gametofity.
4 Gametofit męski wytwarza jednokomórkowe plemnie, w których powstają małe, opatrzone wiciami gamety męskie - plemniki.
5 Gametofit żeński wytwarza jednokomórkowe lęgnie, w których powstają małe, opatrzone wiciami gamety żeńskie.
6 Zachodzi zapłodnienie gamety żeńskiej gametą męską na drodze izogamii. W wyniku zapłodnienia powstaje diploidalna zygota.
7 W rezultacie podziałów mitotycznych zygoty tworzy się diploidalny sporofit.
koniugacja skrętnicy
- dwie nici układają się równolegle, łączą się kanalikami kopulacyjnymi.
- W obu połączonych komórkach protoplasty stają się gametami.
- Jedna z gamet (uznawana za męską) ruchem pełzakowatym przedostaje się do drugiej i łączy się z nią.
- TO NIE JEST ROZMNAŻANIE
barwniki krasnorostów
- chlorofil (a i d)
- czerwona fikoerytryna
- niebieska fikocyjanina
strona 96 co i po co
tkanka
zespół komórek o wspólnym pochodzeniu i podobnej budowie, które są przystosowane do pełnienia określonej funkcji
podział tkanek roślinnych ze względu na funkcje
twórcze - intensywny podział dzięki czemu powstają nowe komórki, które ulegają specjalizacji i są przekształcane w stałe
stałe:
tkanki roślinne stałe, rodzaje
- okrywająca
- pierwotna: skórka
- wtórna: korkowica
- miękiszowa
- przewodząca (obie mogą być pierwotne i wtórne)
- drewno
- łyko
- wzmacniająca
+ tkanka lub elementy wydzielnicze
rodzaje i znaczenie tkanek twórczych
- umożliwiają wzrost
- wytwarzają nowe komórki; pierwotne i wtórne: merystemy / tkanki merystematyczne
merystem - wierzchołkowy - stożek wzrostu korzenia i łodygi, wydłuża roślinę w górę i w dół
- zarodkowy - coś tam coś tam i pozwala na kiełkowanie
- interkalarny (wstawowy)
rodzaje merystemów pierwotnych (czego?)
(komórek twórczych)
pierwotne
zarodkowe
stożków wzrostu
interkalarne
merystemy interkalarne
od węzłów kawałek w górę
dzięki nim roślina odrasta bo nie jest zjadany stożek wzrostu
rodzaje merystemów wtórnych
- kambium (miazga) - wytwarzają drewno i łyko wtórne, pozwalając na przyrost na grubość (ich znaczenie) oraz wtórnej tkanki okrywającej
-
fellogen - wytwarza korkowice
oba to merystemy boczne - kallus - tkanka przyranna - do badań laboratoryjnych
cechy komórek twórczych
- kilka małych wakuol
- cienkie ściany
- kuliste jądra
- komórki żywe
- przylegają do siebie
merystem archesporialny
tkanka twórcza z której powstają zarodniki
w zarodku komórki mają charakter totioptwncjalny, czyli każda może się zmienić w cokolwiek
wytwory skorki
aparaty szparkowe - odparowywanie wody i transpiracja (jak liść paruje to korzeń zasysa, trzeba tylko podgrzać słońcem) - im więcej wody w wakuoli to się otwiera, jak mało szparka się zamyka
kutikula?
włoski
- parzące
- gruczołowe
- kolce
- kutnerowe
włośniki -
skórka jest przezroczysta
jest wytworem tylko jednej warstwy komórek
budowa korkowicy - perydermy
fellem - korek martwa warstwa chroniąca, nie przepuszcza powietrza (zdrewniała zwężę i często zgprgoowaciala). Najloeirw na początku życia epidermą, potem korek
fellogen - podstawowa tkanka twórcza, wytwarza komórki korka do zewnątrz, do wewnątrz żywe komórki fellodermy
felloderma - komórki podobne do miękiszu, warstwa żywych komórek
w niektórych miejscach korka przetchlinki, umożliwiająca wymianę gazową
właściwości mechaniczne
aparaty szparkowe
fotosynteza, oddychanie komórkowe,
dwie komórki szparkowe, między nimi szparka
duże wakuole, liczne chloroplasty
jędrność - turgor
woda pochodzi z komórek przyszparkowych - dookoła aparatu szparkowego
włośniki
podstawowe wytwory ryzodermy - korzeni
komórki odpowiedzialne za pobieranie wody
stężenie wody niższe niż w glebie więc przebija osmozą
pobierają też sole mineralne - NIE DYFUZJA - pompy i białka nośników, wymaga nakładu energiii (transport aktywny)
tkanka miękiszowa
miękisz zasadniczy -
,agazynujace:
miękisz spichrzowy. - magazynuje substancja zapasowe (skrobia (amyloplasty), białka (ziarna aleuronowe), tłuszcz (nasiona)
miękisz wodonośny - olbrzymie wakuole z wodą, może być spichrzowy, sukulenty, aloes
miękisz powietrzny - aerenchyma - olbrzymie przestwory międzykomórkowe gromadzące powietrze (wspomaga flotacje (unoszenie się w wodzie)), rośliny wodne
miękisz asymiacyjny - fotosyntetyczny - mnóstwo chloroplastów, dosyć duże przestrzenie międzykomórkowe
miękisz palisadowy - cały wypełniony chloroplastami, układają się one tak żeby zawsze fotosyntetyzowac
miękisz gąbczasty - połączony z palisadowym, przestwory międzykomórkowe wypełnione gazami i para, fotosynteza, magazynowanie gazów, umożliwianie wymiany gazowej i transpiracji
miękisz wieloramienny - pofałdowane komórki przylegające do siebie, dzięki czemu zwiększa się ilość chloroplastów, co kompensuje możliwości fotosyntezy choinkowatych
sklerenchyma
tkanka wzmacniająca
starsze rośliny
nadane twardość, chroni przed zgniataniem
martwe komórki wypełnione ligniną (lognifika ja - odkładanie się ligniny i w końcu protoplasty zamierają więc są twarde martwe komórki)
kolenchyma
tkanka wzmacniająca
żywe komórki
wzdłuż osi komórki płatowa, w tkankach kątowa
odporność na zagniatanie
elastyczna
tkanki przewodzące
przewodzą wodę z solami mineralnymi
martwe komórki
w mocnione najpierw pierścieniami z celulozy, potem płatami, potem silnie wzmocnione celuloza
puste w środku
transport wody
paprotniki i nagonasienne
cewki :(( (woda wędruje wolniej
komórki sitowe (żywe, trans. prod. fotosyntezy dzięki cytoplazmie)
—
h2o sole mineralne
drewno = ksylem (martwe)
—
okrytonasienne
naczynia - szybciej transportują :)
mają jamki
mają otwory a czasem nie
rurki sitowe, mają pole sitowe, przez które przenika cytoplazma np sacharoza (GŁÓWNY CUKIER ROŚLIN)
łyko
floem
transport produktów fotosyntezy między organami rośliny
rurki sitowe, wydłużone kom -> liczne otwory (pola sitowe), pasma cytoplazmy transportujące związki organiczne
przylegają do nich komórki przyrurkowe - sterują metabolizmem i dają atp
wiązki przewodzące
struktura wewnątrz organów transportująca wodę i sole mineralnymi składa się z łyka i drewna
prosta (drewno i łyko nie dotykają się) lub złożona
proste - naprzemianległe
złożone
koncentryczne (okrągłe)
naprzeciwległe zamknięte (kinderboniek)
naprzeciwległe otwarte (kinderboniek przepasany wstążką - kambium)
funkcje łodygi
- rusztowanie
- dostarczanie wody i substancji odżywczych
- transport produktów fotosyntezy z liści
- fotosynteza
- rozmnażanie wegetatywne
- magazynowanie substancji odżywczych.
merystem interkalarny / stawowy
merystem nie jest na szczycie, tylko w miejscu zgrubienia - nad kolankiem (trawy)
typy łodyg ze względu na funkcje
- pnące (groszek itd)
- wijące (niekoniecznie w górę)
- czepne
ze względu na sposób występowania
- płożące
- wijące
- wzniesione
merystem interkalarny /wstawowy
tkanka twórcza pierwotna, powodująca przyrost pędu na długość. Merystemy są rozmieszczone wzdłuż łodygi u podstawy międzywęźli
dwie podstawowe funkcje korzenia
- pobieranie wody i soli mineralnych z ziemii z ziemii
- utrzymywanie rośliny w glebie
- gromadzenie substancji zapasowych
rodzaje systemów korzeniowych
- palowy - korzeń jest przedłużeniem pędu i występuje wiele korzeni bocznych
- wiązkowy - wiele drobnych korzeni o podobnej długości (żaden nie dominuje - równocenne) i wszystkie wyrastają z pędu - charakterystyczne dla traw
- korzenie przybyszowe - rosnące na pędzie sadzonek
budowa korzenia (5)
- korzenie boczne
- strefa włośnikowa
- strefa wydłużania
- strefa podziałów komórkowych
- czapeczka
strefa podzialow komórkowych funkcja
stożek wzrostu, okryty czapeczką by chronić korzeń
strefa włośnikowa funkcja
strefa różnicowania
transport aktywny składników mineralnych
strefa podziałów bocznych
rozpoczyna się przyrost
budowa strefy włośnikowej
okryte ryzodermą (skórka - jednowarstwowa i przezroczysta, pozbawiona kutykuli i aparatów szparkowych), na niej włośniki (żywe, szybka regeneracja
pod skórką kora pierwotna (NIE KORA - KORKOWICA) czyli miękisz zasadniczy wypełnia wnętrze korzenia, tkanka wypełniająca - do niczego nie służy, może ulec specjalizacji
wnętrze korzenia oddzielone od kory pierwotnej - śródskórnia - otacza walec osiowy, kieruje transportem wody
część śródskórni łatwiej przepuszcza wodę, a część trudniej. Doprowadzają wodę do drewna
dalej jest okolnica - część korzenia, z której będą wyrastały korzenie boczne
modyfikacje korzenia
spichrzowe
bulwy korzeniowe (pozwalają przetrwać zimę)
czepne (bluszcz)
ssawki - haustoria (wrastają w wiązki przewodzące żywiciela, np. kanianka, łuskiewnik)
korzenie podporowe
- wyrastają z pędu jeśli jest giętki lub ciężki
- stabilizują roślinę na grząskim podłożu
korzenie oddechowe (jak wyrastają, funkcja)
- wyrastają spod ziemii
- chronią przed gniciem części podziemnych
- podłoże jest grząskie i zalewane
- wyrastają pionowo w górę
- dobrze rozwinięty miękisz powietrzny aerenchyma który magazynuje tlen i CO2
korzenie kurczliwe
wciągają roślinę wgłąb ziemii wraz ze wzrostem (cebulki)
korzenie powietrzne
- m.in. u epifitów
- rosną na innych nie czyniąc im krzywdy
- pokryte welamenem - wchłania wodę i parę z powietrza
co zamiera w czasie jak drzewo rośnie i z okolicy robi się fellogen
skórka
kora pierwotna
śródskórnia
co przemawia za występowaniem roślin pierwotnie wodnych w królestwie roślin a nie protistów?
budowa ich komórek, a w szczególności chloroplastów
charakterystyka chloroplastów roślin (pierwotnie wodnych)
dwie błony białkowe-lipidowe
powstały prawdopodobnie w wyniku endosymbiozy pierwotnej
