bezkregowce Flashcards

1
Q

przystosowanie tasiemca do pasożytnictwa (5)

A
  • zanik części narządów zmysłów
  • wykształcenie aparatu czepnego
  • wchłanianie pokarmu całą powierzchnią ciała
  • ciągłe powstawanie nowych członów (+ ich dojrzewanie płciowe)
  • produkowanie ogromnej ilości jaj
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

cykl rozwojowy tasiemca nieuzbrojonego (5)

A
  1. dojrzały człon z jajami w jelicie cienkim ludzia
  2. jajo trafia do odchodów
  3. przeżuwacz zjada jajo (żywiciel pośredni) uwalniają się larwy - onkosfery
  4. w mięśniach przeżuwacza przekształcają się w wągry (postaci larwalne)
  5. mięso z wągrami zjada żywiciel ostateczny - człowiek
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

czym jest metameria

A

metameria to segmentacja ciała pierścienić, czyli podział na segmenty zwane metamerami

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

co to jest łańcuszek nerwowy / drabinka brzuszna

A

łańcuszek - zlewające się ze sobą pnie nerwowe

u niektórych gatunków:
drabinka brzuszna - pnie nerwowe połączone poprzecznymi spoidłami

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

budowa zewnętrzna pierścienic (4)

A
  • ciało jest wydłużone
  • składa się z pierścieni (metamerów)
  • oddzielanych przegrodą poprzeczną (septum)
  • wieloszczetów występują chitynowo-białkowe szczeciny, u skąposzczetów są uwstecznione a u pijawek ich nie ma
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

rodzaje segmentacji

A

heteronomiczna i homonimiczna - w heteronomicznej metameria różnią się od siebie m.in. nie mają tych samych narządów wewnętrznych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

budowa wewnętrzna pierścienic

A

(praca z obrazkiem)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

czy pierścienice mają celomę

A

tak

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

opisz wole

A

wole to dalsza część przełyku, który przekształca się w nie. Jest tam gromadzona krew. Ma postać kilkunastu kieszeni z zatokami

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

gruczoły wapienne dżdżownicy

A

ich wydzielania neutralizuje kwasy zawarte w glebie, dzięki czemu drobnoustroje towarzyszące w powstawaniu próchnicy mają lepsze warunki. Im więcej próchnicy tym żyźniejsza ziemia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

trzy barwniki oddechowe pierścienic i ich koloru

A

hemoglobina (czerwony)
hemoerytryna (różowy)
chlorokruoryna (zielony)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

jaki układ krwionośny mają pierścienice

A

zamknięty (postać naczyń krwionośnych przebiegających wzdłuż i poprzek ciała nie mieszając się z płynem jamy ciała)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

komórki chloragogenowe - co to

A

pokrywające powierzchnię jelita i naczyń krwionośnych u skąposzczetów i wieloszczetów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

komórki chloragogenowe - funkcje (3)

A
  • synteza i rozkładanie glikogenu i tłuszczów
  • synteza mocznika i barwników oddechowych
  • przeprowadzanie procesów detoksykacji
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

trochofora co to

A

pelagiczna, zwykle wolno żyjąca larwa u wielu pierwoustych, w tym wieloszczetów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

siodełko - funkcja

A

uczestniczy w rozmnażaniu (plemniki, komórki jajowe śluz - dzięki czemu osobniki się łączą - obojnaki!!)
wytwarza kokon

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

hirudyna

A

białko znajdujące się w kieszeniach wola działa przeciwzakrzepowo

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

zapłodnienie krzyżowe pierścienic

A
  • podczas niego dwie pierścienice sklejają się brzusznymi stronami ciała i wymieniają plemnikami
  • zwiększa różnorodność genetyczną
  • zmniejsza prawdopodobieństwo ujawniania się mutacji recesywnych u osobników potomnych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

czemu ciało dżdżownicy jest pokryte śluzem (4)

A
  • chroni ją przed urazami mechanicznymi
  • przed wysychaniem
  • ułatwia poruszanie się (zmniejsza tarcie)
  • warunek konieczny do zachodzenia wymiany gazowej!! (dyfuzja tlenu i co2 tylko w wodzie)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

cefalizacja co to

A

proces ewolucyjny, w którym rozrasta się przednią część ciała i wyodrębnia się wyspecjalizowany odcinek głowowy zawierający
- otwór gębowy
- narządy zmysłów
- zwoje nerwowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

wór powłokowo-mięśniowy (5)

A
  • narząd ruchu
  • występuje u trójwarstwowych bezkręgowców (płazińców, nicieni i większości pierścienic),
  • złożony z nabłonka i warstwy mięśni
  • Nie występują w nim twarde elementy szkieletowe
  • Mięśnie ułożone są podłużnie lub okrężnie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

fałd jelita pierścienic

A

tyflosolis - jest podłużny i służy do zwiększenia powierzchni wchłaniania pokarmu. Występuje u wielu glebowych skąposzczetów od strony grzbietowej jelita środkowego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

mięśnie dżdżownicy

A

wór powłokowo mięśniowy składa się z dwóch warstw - mięśni okrężnych i podłużnych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

protonefrydium (co to, u kogo występuje, jaką ma postać)

A
  1. pierwotny, prymitywny narząd wydalniczy, zamknięty od strony ciała
  2. występujący u larw i dorosłych przedstawicieli płazińców, kolczugowców oraz u niektórych pierścienic
  3. Ma postać kanalików rozmieszczonych w parenchymie zakończonych komórkami płomykowymi
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

parenchyma

A

Pierwotna tkanka łączna, zespół luźno połączonych komórek różnego pochodzenia i o różnych funkcjach, wypełniająca wnętrze ciała organizmów acelomatycznych.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

metanefrydia (co to, u kogo występuje, jakie ma funkcje)

A
  1. segmentalny, zwykle parzysty narząd wydalniczy pochodzenia mezodermalnego niektórych bezkręgowców mających dobrze rozwiniętą wtórną jamę ciała.
  2. Występuje u pierścienic, sikwiaków, kryzelnic i ramienionogów
  3. ma funkcje wydalnicze i osmoregulacyjne
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

przystosowania pijawki do pasożytnictwa (6)

A

1- posiada jedną lub dwie przyssawkami do utrzymywania się na ciele żywicila

2 - silnie umięśniona gardziel i przełyk do wysysania krwi z żywiciela

3- maskujący kolor ciała

4- posiada uchyłki przewodu pokarmowego do gromadzenia krwi

5- posiada szczęki do do przecinania skóry żywiciela

6- ślina zaiwera związki znieczulające

28
Q

podstawowy aparat gębowy stawonogów

A

gryzący
zbudowany z pary żuwaczek i dwóch par szczęk

29
Q

modyfikacje podstawowego aparatu gębowego stawonogów

A
  • gryząco-liżący (pszczoły)
  • liżący (mucha)
  • kłująco ssący (komar)
  • ssący (motyl)
30
Q

pierwotny typ odnóży stawonogów

A

odnóża kroczne
składają się z pięciu członów połączonych stawami

31
Q

modyfikacje odnóży tułowiowych u stawonogów

A
  • skoczne - długie, mają silnie umięśnione uda (pasikonik)
  • chwytne - wydłużone biodro i aparat chwytny (modliszka)
  • grzebane - grube i spłaszczone, przypominają łopatki (turkuć podjadek)
  • pływne - spłaszczone o kształcie wioseł (pływak żółtobrzeżek)
  • czepne - wyrostek na goleni i ruchomy pazurek na końcu stopy (wszy)
32
Q

miksocel

A
  • wypełnia przestrzeń między narządami wewnętrznymi
  • jama mieszana, powstająca w rozwoju zarodkowym z worków celomatycznych, które łączą się ze sobą oraz z przestrzeniami pierwotnej jamy ciała.
33
Q

liczba odnóży tułowiowych u pajęczaków owadów i skorupiaków

A

owady - 3 pary
pajęczaki - 4 pary
skorupiaki - 5 par w tym pierwszą para przekształcona w szczypce

34
Q

funkcje odnóży odwłokowych u owadów pajęczaków i skorupiaków

A

O - przekształcone do rodzenia jaj
P - przekształcone w kędziołki przędne
S - pełnią funkcje motoryczne i rozrodcze

35
Q

modyfikacje skrzydeł

A
  • dwie pary skrzydeł błoniastych (ważki)
  • jedna para skrzydeł błoniastych druga przekształcona w przezmianki (narządy równowagi) (komar)
  • jedna para skrzydeł błoniastych druga przekształcona w pokrywy (ochrona w czasie spoczynku) (żuki)
36
Q

tchawki i płucotchawki co to

A

typowe narządy wymiany gazowej stawonogów lądowych. Prowadzą do nich otwory - przetchlinki

37
Q

tchawki - bardzo szczegółowy opis (7)

A
  • występują u części pajęczaków, owadów i wijów
  • z ich powodu nie ma barwników oddechowych u owadów
  • mają postać silnie rozgałęzionych rurek, wysłanych chitynową wyściółką
  • najcieńsze rozgałęzienia to tracheole
  • tracheole wypełnia płyn w którym rozpuszczają się gazy oddechowe
  • w pobliżu narządów wymagających dużo tlenu tchawki rozszerzają się i tworzą cienkościenne worki powietrzne
  • zapewniają wymianę gazową i efektywny transport gazów oddechowych
38
Q

skrzelotchawki

A
  • to znajdujące się na odwłoku lub tułowiu wyrostki z zamkniętymi (pozbawionymi przetchlinek) tchawkami wewnątrz.
  • Tlen przenika do nich dzięki dyfuzji
  • narząd wymiany gazowej larw wodnych owadów
39
Q

skrzela (5)

A
  • występują u niektórych stawonogów wtórnie wodnych
  • są to duże pęcherze powietrza atmosferycznego
  • umiejscowione w pobliżu przetchlinek
  • wciągane pod wodę podczas nurkowania
  • w miarę zużywania tlenu pęcherz absorbuje tlen z wody i usuwa CO2
40
Q

narząd tympanalny / aparat tympanalny / narząd bębenkowy (funkcją, u kogo występuje, budowa)

A
  • narząd słuchowy owadów
  • występuje symetrycznie u niektórych prostoskrzydłych, pluskwiaków i motyli
  • Stanowi rodzaj rezonatora pokrytego cienką błoną bębenkową, na której znajdują się skolopofory
41
Q

skolopofor (3)

A
  • podstawowa jednostka funkcjonalna narządów tympanalnych i narządów chordotonalnych u owadów
  • Zbudowany jest z trzech komórek – jednej nerwowej i dwóch okrywających
  • Rejestruje mechaniczne bodźce zmysłowe
42
Q

omatidium

A
  • podstawowy element budowy oka złożonego
  • kształt wydłużonego stożka
  • Zbudowane jest z przejrzystej rogówki pochodzenia oskórkowego, aparatu dioptrycznego, aparatu receptorycznego i izolacji pigmentowej
43
Q

Oczy złożone / mozaikowe / fasetkowe (występowanie + budowa)

A
  • występują u owadów, wijów i części skorupiaków
  • Składają się z ułożonych w charakterystyczny wzór mozaikowy omatidiów, z których każdy posiada własną rogówkę, aparat dioptryczny, komórki barwnikowe i receptory i odbiera tylko wąski wycinek pola widzenia.
44
Q

cewki Malpighiego (definicja, budowa, funkcja)

A
  • narząd wydalniczy u stawonogów lądowych
  • zamknięte od strony jamy ciała kanaliki, uchodzące do przewodu pokarmowego, zwykle na granicy pomiędzy jelitem środkowym a jelitem tylnym.
  • zbierają zbędne i szkodliwe metabolity z hemolimfy i przekazują je do jelita.
45
Q

gruczoł szczękowy

A
  • parzysty narząd wydalniczy występujący u niektórych skorupiaków
  • zwykle alternatywnie do gruczołów czułkowych
46
Q

gruczoł czułkowy / zielony

A
  • parzysty narząd wydalniczy
  • występuje u larw i u osobników dorosłych niektórych skorupiaków.
  • występuje w liczbie 1 lub 2 par
47
Q

pokładełko

A

narząd spotykany u wielu owadów, pajęczaków i niektórych ryb
- Samicom służy do składania jaj do otworów w drzewie, mchu, zagłębień w ziemi oraz do ciał innych organizmów.
- u samców ryb występuje pokładełko służące do zapładniania ikry.

48
Q

przeobrażenie zupełne owadów

A

typ metamorfozy larwy owada w dorosłego osobnika, w trakcie której występuje stadium poczwarki

49
Q

przeobrażenie niezupełne owadów

A

przeobrażając larwę w dorosłego nie ma poczwarki

50
Q

partenogeneza / dzieworództwo

A
  • odmiana rozmnażania traktowana najczęściej jako płciowa
  • brak zapłodnienia
  • polega na rozwoju osobników potomnych z komórki jajowej bez udziału plemnika
51
Q

hormony owadów wpływające na rozwój

A
  • hormon linienia - ekdyzon - wytwarzany przez gruczoły protorakalne reguluje linienie i metamorfozę, stymuluje przepoczwarczenie i uformowanie imago.
  • hormon juwenilny - wydzielany przez ciała przyległe umożliwia wzrost larwy, określa wynik linienia: larwalne, poczwarkowe oraz utrzymuje stadium młodociane larwy
52
Q

budowa mięczaków

A
  • miękkie, niesegmentowane ciało
  • zwykle 3 części: głowy, worka trzewiowego i nogi
  • Worek trzewiowy mięczaków pokryty jest fałdem nabłonka, zwanym płaszczem, który wydziela substancje wytwarzające szkielet zewnętrzny w postaci muszli
53
Q

gromady mięczaków (5)

A
  • ślimaki
  • małże
  • łódkonogi
  • głowonogi
  • hiolity
54
Q

cechy ślimaków

A
  • najliczniejsza grupa
  • ciało składa się z wyraźnie wyodrębnionej głowy, worka trzewiowego i nogi
  • Zwykle okryte spiralnie zwiniętą muszlą
  • na głowie znajduje się 1 lub 2 pary czułków z osadzonymi na nich oczami
55
Q

cechy małży

A
  • dwubocznie symetryczne
  • bocznie spłaszczone
  • zamknięte między dwiema, zwykle symetrycznymi, połówkami muszli połączonymi na grzbiecie, wytwarzanymi przez dwa boczne płaty płaszcza otaczające worek trzewiowy
56
Q

cechy głowonogów (7)

A
  • dwubocznie symetryczne
  • rozwój prosty
  • morskie
  • noga przekształcona w lejek
  • ramiona otaczające otwór gębowy
  • chitynowy dziob
  • całkowicie zrośnięty płaszcz otaczający organy wewnętrzne
57
Q

budowa muszli mięczaków

A

Typowa muszla na ogół składa się z trzech warstw:
1. zewnętrznej – periostrakum (zbudowanej z konchioliny);
2. środkowej – mezostrakum (wapiennej);
3. wewnętrznej – hipostrakum, zwanej macicą perłową, zbudowanej z kilku pokładów delikatnych płytek aragonitowych (odmiana węglanu wapnia).

58
Q

układ krwionośny głowonogów (6)

A
  • liczba przedsionków = liczba skrzeli (zwykle dwa)
  • jedna komora
  • dwa serca skrzelowe
  • dwa krwiobiegi
  • układ krwionośny zamknięty
  • naczynia krwionośne (tętnicę i żyły) połączone z naczyniami włosowatymi
59
Q

funkcja lejka głowonoga

A

umożliwia wyrzut wody z jamy płaszczowej podczas skurczu mięśni płaszcza i poruszanie się ruchem odrzutowym (lokomotoryczna)

60
Q

wydalanie moczu mięczaków (4)

A
  • mają nerki – przekształcone metanefrydium (obecność lejków, którymi nerki otwierają się do wtórej jamy ciała – worka osierdziowego)
  • Z nerek wybiegają moczowody uchodzące do jamy płaszczowej.
  • Większość mięczaków ma dwie nerki.
  • U wyspecjalizowanych ślimaków i głowonogów dwuskrzelnych występuje jedna.
61
Q

podział ciała szkarłupni

A

Ciało szkarłupni dzieli się na stronę oralną (gębową), z otworem gębowym, oraz stronę aboralną, z otworem odbytowym (u większości gatunków). Wokół osi wyznaczonej przez obie te części ułożone są narządy.

62
Q

symetria ciała szkarłupni

A
  • Większość szkarłupni to zwierzęta o wtórnie promienistej symetrii ciała. Utraciły one w toku ewolucji dwuboczną symetrię, przystosowując się w ten sposób do osiadłego trybu życia.
  • Wyjątkiem są strzykwy.
  • Symetrię dwuboczną ciała wykazują larwy szkarłupni.
63
Q

układ ambulakralny

A
  • inaczej nazywany układem wodnym
    – występujący w ciele szkarłupni (Echinodermata)
  • pięciopromienny układ cienkościennych kanałów i zbiorników wysłanych nabłonkiem rzęskowym,
  • ma funkcję lokomocyjną, dotykową, a częściowo wydalniczą i oddechową. Nie występuje w ciele innych zwierząt.
64
Q

podocyt co to

A
  • inaczej: komórka podocytarna lub komórka blaszki trzewnej torebki kłębuszka nerkowego
    – wysoko wyspecjalizowana komórka nabłonka trzewnego kłębuszka nerkowego
  • kluczowa z punktu widzenia selektywnej filtracji osocza i powstawania moczu pierwotnego.
65
Q

Parapodium (4)

A
  • parzysty, boczny, umięśniony wyrostek
  • występuje na każdym segmencie tułowiowym u wieloszczetów
  • Pełni funkcje lokomotoryczne
  • u niektórych gatunków również zmysłowe lub oddechowe.