Revolucioni Amerikan. Kushtetuta

Question 1

Kolonite amerikane

Answer 1

• krijuan Asamblete,
• kishin ideale (liri ekonomike, fetare, politike).
• Asamblete kontrollonin taksat, shpenzimet, legjislacionin.
• Ishte sanksionuar e drejta e prones private qe nxiste zhvillimin e ekonomise.

Question 2

Cperfaqeson 4 Korrik 1776

Answer 2

* U shpall Deklarata e pavaresise ne 4/7/1776 e hartuar nga Tomas Xheferson => shkeputja e kolonive nga Britania

Question 3

Pse u shpall Deklarata

Answer 3

Per shkak te shpenzimeve te luftes parlamenti britanik u vuri kolonisteve taksen e pulles qe u be pikenisja e konfliktit ndermjet kolonisteve dhe britanikeve, sepse kolonistet nuk mund te detyroheshin nga parlamenti britanik te paguanin taksa, ngaqe nuk kishin ne te asnje perfaqesues te zgjedhur prej tyre => ishin cenuar te drejtat dhe lirite politike Taksa e pulles = takse pa perfaqesim ​*U thirr Kongresi I dhe II Kontinental qe u vendos per organizimin e qendreses, krijimin e ushtrise dhe flotes detare per mbrojtjen e territoreve te kolonive me komandant Xh. Washington

Question 4

Cfare bazash hodhi Deklarata e Pavaresise?

Answer 4

• Qeverisje konstitucionale liberale - te drejtat e individit sipas Xh.L “te drejta natyrore” (natyra i jep njeriut te drejta per te jetuar, prone dhe liri, qeverisa ka detyre ti mbroje dhe ti garantoje) -
• qeverisje kufizuar - popullsia amerikane kishte te drejte te shkeputej nga qeverisja e Britanise - solli Revolucionin Amerikan, Lufte per pavaresi => Njohja e Deklarates ne 1783

Question 5

Kur u shpall Kushtetuta amerikane?

Answer 5

Maj 1787

Question 6

Cilat qene parimet e Kushtetutes amerikane?

Answer 6

a. Republikanizmi- qeverisje perfaqesuese
b. Federalizmi- pjesetimi i pushteteve
c. Ndarja e pushteteve ne 3 hallka: ekzekutiv, legjislativ, gjyqesor
d. Kontrolli dhe baraspeshimi i pushtetit qe ndalonte ndonje nga hallkat te merrte me shume pushtet

Question 7

Ligji i te Drejtave

Answer 7

Me 1789 Kongresi miratoi Bill of Rights. Ligji garantonte lirin e fjales, shtypit, te drejten e prones, etj. Republika e re hodhi bazat e qeverisjes demokratike, por nuk solli demokracine e plote. E drejta e votes e kufizuar dhe skllaveria sollen Luften Civile.

*qeverisje e kufizuar

Question 8

Lufta Civile

Answer 8

1861- 1865 Presidenti A. Linkoln drejtoi luften

Question 9

Dallimet midis Veriut dhe Jugut ne SHBA

Answer 9

Veriu ishte industrial, urban, epersi politike dhe materiale.

Jugu ishte agrar, prapambetje, skllaveri.

Question 10

Shkaqet e Luftes Civile

Answer 10

1. Pabarazia ekonomike
2. Pabarazia politike
3. Skllaveria

Question 11

Arsyet e fitores se Veriut

Answer 11

1. zhvillim ekonomik
2. epersi materiale
3. triumfi i idealeve dhe platformave demokratike, liberale, nacionaliste