1
Q

Απαιτήσεις ώστε ένα υλικό να χρησιμοποιείται στη ναυπηγική

A

(α) υψηλός λόγος αντοχής προς βάρος (σο /ρ)
(β) δυσθραυστότητα (fracture toughness) -ικανότητα του υλικού να απορροφά
ενέργεια παραμορφούμενο πλαστικά, πριν τη θραύση
όσο μεγαλύτερη, τόσο πιο όλκιμο το υλικό (συνήθως επιθυμητό) - HS
(γ) αντοχή σε κόπωση – προοδευτική αύξηση ρωγμών για μικρές τάσεις
(δ)αντοχή σε διάβρωση και σε διάβρωση με μηχανική καταπόνηση που οδηγεί
σε ρωγμάτωση – απώλεια υλικού – ψαθυρή θραύση
(ε) άλλες ιδιότητες
….. π. χ. συγκολλητότητα, κόστος, συντήρηση, ευχέρεια διαμόρφωσης

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Είδη χαλύβων

A

1)κοινοί (mild steels)

φερριτικοί, C 0.23% –πιοδιαδεδομένοι – Mn, Si, S, P
εξαιρετική συγκολλητότητα
2)υψηλής αντοχής (High Strength Steels)
σ ο έως 350ΜPα
προσθήκη Al, Co, V –μείωση παχών –> μείωση βάρους
3) κράματα πολύ υψηλής αντοχής (HSLA)
(Cr, Ni +θερμική κατεργασία) –ειδικές εφαρμογές

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Μικροδομή χαλύβων

A

1)το ποσοστό του C και ο ρυθμός απόψυξης επιδρούν στη μικροδομή – καθορίζει
την αντοχή και σκληρότητα
2)κοινοί χάλυβες – περλιτική μικροδομή
3)βαφή σε νερό και επαναφορά (επαναθέρμανση) –χάλυβες υψηλής αντοχής

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Ποιότητες χαλύβων μετά την αποξείδωση

A

1)Πλήρως καθησυχασμένος (killed steel)

Τελείως αποξειδωμένος με ομοιογενή δομή
Κατάλληλος για παχιά ελάσματα
Αποξείδωση με προσθήκη στοιχείων όπως Si, Al

2)Περιθωριακός χάλυβας (rimmed steel)

ελάχιστα αποξειδωμένος
για πάχη μέχρι 12,5 mm
δευτερεύουσες κατασκευές στη ναυπηγική

3)ημικαθησυχασμένος χάλυβας (semikilled steel)

λιγότερο αποξειδωτικό από killed
καλύτερη ποιότητα απο τον rimmed
φθηνότερος από τον killed
συνήθης ναυπηγικός χάλυβας

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Μη θερμικά κατεργασμένα κράματα αλουμινίου

A
  • Κύριες προσμίξεις Mg, Si, Mn, Fe
  • σειρές 1000,3000,4000,5000
  • περαιτέρω αύξηση αντοχής με cold working
    1. πρόκληση ενδοτράχυνσης
    2. σταθεροποιητική διαδικασία σε σχετικά υψηλή Τ όπου υπάρχει Mg
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Θερμικά κατεργασμένα κράματα αλουμινίου

Στάδια θερμικής κατεργασίας

A

Η αντοχή των κραμάτων οφείλεται στην ύπαρξη στοιχείων όπως Cu, Mg, Zn, Si

1)Διαλυτοποίηση/υπερβαφή (solution heat treatment)
θερμανση με σκοπο την τοποθέτηση των στοιχείων στο στερεό διάλυμα

2)Γρήγορη βαφή (quenching)
συνήθως σε νερό
προσωρινό πάγωμα της σχηματισμένης μικροδομής άρα
εύκολη κατεργασιμότητα για ορισμένο διάστημα

3)Κατακρήμνιση συστατικών (precipitation)

διότι η κατάσταση αυτή δεν είναι σταθερή για Tπεριβάλλοντος ή ψηλότερη

4)Γήρανση (aging)

σε Tπεριβάλλοντος και προκύπτει κράμα ισχυρής αντοχής

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Αλουμινένια σκάφη
ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ
(σε σχέση με χάλυβα)

A

1) ελαφρότερη κατασκευή για ίδιες απαιτήσεις
2) μεγαλύτερη αντοχή σε διάβρωση
3) μεγαλύτερος χρόνος ζωής
4) ευχέρεια διαμόρφωσης (χαμηλοτερο Ε)

5)μικρότερο ολικό κόστος
(ακριβότερη ανέγερση, φθηνότερη συντήρηση)

6)ευχάριστη όψη

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Αλουμινένια σκάφη

ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ

A

1) μικρό Ε
2) μικρή αντοχή σε κόπωση
3) μείωση αντοχής σε υψηλές θερμοκρασίες

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Συγκριση μηχανικών ιδιοτήτων St-Al

A

σο,Al=σο,St
ρAl=1/3ρSt
ΕAl=1/3ESt

πλεονεκτημα σε κρούσεις, μειονέκτημα για παραμορφώσεις
δmax,Al=1.5δmax,St

IAl=3ISt

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Γενικά στοιχεία Ti

A

χαμηλό γ 4.5 g/cm3(λίγο περισσότερο απο το μισο του χαλυβα)

υψηλή αντοχή 800MPa (4 φορες του χάλυβα)

ακριβό

εφαρμογές σε Deep Submergence Rescuing Vehicles

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Μεταλλουργία του Ti

A

2 μορφές Ti α, Ti β (882ο C)
Το καθαρό Τi ειναι πολυ διαδεδομενο και δεν κατεργαζεται θερμικα
(ο μετασχηματισμός από β σε α δεν μπορεί να εμποδιστεί στην ψύξη ανεξάρτητα από την διαδικασία ψύξης)

Προσθήκη στοιχεων που αλλάζουν την θερμοκρασία μετασχηματισμού

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Αλφαγόνα στοιχεία

A

Αλφαγόνα: Al, Sn, O/αυξάνουν τη θερ.μετ./μη θερμικά κατεργάσιμα κράματα

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Βηταγόνα στοιχεία

A

Βηταγόνα: Cr, Fe, V, Mo, Mn/μειώνουν τη θερ.μετ./θερμικά κατεργάσιμα κράματα
(με προσθήκη βηταγόνων διατηρείται η φάση β ακόμα και σε θερμοκρασια δωματίου)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Κράματα Ti α

A

Κράματα α

1) Καλή συγκολλητότητα
2) Μη θερμικά κατεργάσιμα
3) Όλκιμα
4) Δυσκολία κοίλανσης

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Κράματα Ti β

A

Κράματα β

1) Καλή συγκολλητότητα
2) Θερμικά κατεργάσιμα
3) Καλη μηχανική αντοχή
4) σχετικά ψηλό γ
5) ευκολία κοίλανσης

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Κράματα Ti α+β

A

Κράματα α+β

1) Υψηλή αντοχή
2) Εξαιρετική κατεργασιμότητα
3) θερμικά κατεργάσιμα

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Μηχανικές ιδιότητες Ti

A

Μεγαλύτερη αντοχή από Al, St
ρTi=2ρAl=0.6ρSt
ETi=1/2ESt

Υψηλή αντοχή σε διάβρωση
(ειναι πιο καθοδικό από πολλά άλλα υλικά, δημιουργία παθητικού στρώματος οξειδίου που όμως αν διακοπεί η συνέχεια του μπορεί να παρουσιαστεί stress corrosion cracking. Σε ψηλές θερμοκρασίες λειτουργιας πάνω απο 120οC μπορεί να παρουσιαστεί διάβρωση σε κοιλότητες)

Καλή δυσθραυστότητα
(όχι απότομη μετάβαση από ψαθυρη σε όλκιμη συμπεριφορα ως συναρτηση της Τ)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Ανέγερση σκαφών από Ti

A

1) ακριβό
2) καλή κατεργασιμότητα λόγω υπερπλαστικότητας

3)Συγκόλληση με GTAW,GMAW,EBW,LBW
προβλήματα: ποροι, μείωση μηχανικών ιδιοτήτων λόγω παρουσίας Ο2

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Ορισμός Υπερπλαστικότητας

A

η ικανότητα ενός υλικού να επιτυγχάνει πολύ μεγάλες επιμηκύνσεις σε εφελκυσμό 200-500% χωρίς θραύση ή δημιουργία λαιμού

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Πολυεστερικές ρητίνες

A

-χρησιμοποιούνται περισσότερο
-λογικό κόστος, ευκολία χρήσης, καλή συμπεριφορά
-ορθοφθαλικές (φθηνές, μικρά σκάφη)
-ισοφθαλικές (πιο ακριβές, καλύτερες ιδιότητες)
-εξώθερμη διαδικασία πολυμερισμού
ανεξέλεγκτα υψηλές θερμοκρασίες => καταστροφή της κατασκευής
-6 έως 12 μήνες shelf life
-λίγα λεπτά έως μερικές ώρες pot life
-έλεγχος του ιξώδους με προσθήκη fillers

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Βινυλεστερικές ρητίνες

A
  • καλυτερη αντίσταση στο νερό και σε χημικά
  • καλυτερες ιδιότητες σε υψηλές θερμοκρασίες
  • καλυτερη συμπεριφορά σε κρούση και κόπωση
  • πιο όλκιμες
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Εποξικές ρητίνες

A

-καλυτερη αντίσταση στο νερό
-καλυτερες μηχανικές ιδιότητες
-ανάγκη επιβολής αυξημένης θερμοκρασίας για πολυμερισμό => αυτοματοποιημένες μέθοδοι
παραγωγής
΄-υψηλό κόστος

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Φαινολικές ρητίνες

A

-πολύ καλή συμπεριφορά σε φωτιά (υψηλή θερμοκρασία ανάφλεξης, μικρή διάδοση της φλόγας, χαμηλή
εκπομπή καπνού)
-χρήση σε καταστρώματα και φρακτές
-μεγάλη απορρόφηση νερού => μικρή μακροπρόθεσμη ανθεκτικότητα
-καλες μηχανικές ιδιότητες
συγκρίσιμο κόστος

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Ίνες άνθρακα και γραφίτη

A
  • μεγάλο κόστος
  • ίνες υψηλής αντοχής (HS) και υψηλού μέτρου ελαστικότητας (ΗΜ)
  • σ: 1500- 4500 MPa Ε:200-830 GPa κόστος από £20 έως £3200/kg
  • ίνες γραφίτη => C > 99%
  • ίνες άνθρακα => 80% < C < 95%
  • σε πολύ εξειδικευμένες εφαρμογές
  • διαθέσιμες ως νήματα, πλεξίδες, υφάσματα πυκνής πλέξης και λωρίδες
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Ίνες Aramid
- Kevlar 49: στα FRP - Kevlar 29: σε καλώδια ή ενισχυτικά ελαστικού - μικρό γ=>υψηλές ειδικές ιδιότητες - χαμηλή αντοχή σε θλίψη και κάμψη - καλή απόσβεση κραδασμών=>δυναμικά φορτιζόμενες κατασκευές - κόστος λίγο μεγαλύτερο από ινών άνθρακα
26
Πυρήνες sandwich από PVC
χρησιμοποιείται ευρέως linear PVC : μεγάλη ολκιμότητα αλλά χαμηλές ιδιότητες cross-linked PVC :> υψηλές ιδιότητες αλλά ψαθυρός πυκνότητες -45 έως πάνω από 200 kg/m3 -μικρή απορρόφηση νερού, -καλή θερμική και ηλεκτρική μόνωση, καλά χαρακτηριστικά απόσβεσης ήχου και κραδασμών -κακή συμπεριφορά σε υψηλές θερμοκρασίες ( > 50 οC) -διατίθεται σε μορφή πλακών ή ενωμένων μικρών τεμαχίων
27
Πυρήνες sandwich από PU
- χαμηλότερες μηχανικές ιδιότητες από τον PVC - καλύτερη συμπεριφορά σε υψηλές θερμοκρασίες - έχουν σχεδόν πλήρως αντικατασταθεί από τους αφρούς PVC
28
Πυρήνες sandwich από συντακτικούς αφρούς
- υψηλή αντοχή σε θλίψη - ανάμιξη μικρών σφαιρών γυαλιού και ρητίνης - υλικό άντωσης - διατίθεται και σε ψεκάσιμη μορφή
29
Ξύλινοι πυρήνες sandwich (Ξύλο Balsa)
-πολύ αποτελεσματικό και σχετικά φθηνό υλικό πυρήνα -μικρό βάρος και εξαιρετική δυσκαμψία -καλή αντοχή δεσμών με τα περιβλήματα -μεγάλο πρόβλη μα η πιθανή απορρόφηση νερού => φούσκωμα => αποκόλληση των περιβλημάτων σάπισμα -περιορίζεται από τα περιβλήματα -δεν συνιστάται για την κυρίως γάστρα -πολύ καλή λύση για εσωτερικές φρακτές και καταστρώματα -διατίθεται με τη μορφή πλακών ή ενωμένων μικρών τεμαχίων -ίδια χαρακτηριστικά και το κόντρα πλακέ θαλάσσης (plywood)
30
Κυψελοειδείς πυρήνες sandwich
-αλουμίνιο, FRP, εμποτισμένο με ρητίνη χαρτί -πολύ ακριβά υλικά => περιορισμένες εφαρμογές -δυσκολία διαμόρφωσης καμπύλων επιφανειών, -κακή απόκριση σε κρουστικά φορτία => σπάνια χρησιμοποιούνται στην κυρίως γάστρα -μεγαλύτερες εφαρμογές σε αγωνιστικά σκάφη
31
Μηχανική συμπεριφορά των ΣΥ
-πολύ μικρότερη δυσκαμψία από τα μέταλλα => για ίση αντοχή πολύ μεγαλύτερες παραμορφώσεις => εν δυνάμει πρόβλημα στις ναυπηγικές κατασκευές -σταδιακός τρόπος αστοχίας των σύνθετων υλικών -σταδιακή αστοχία μεμονωμένων στρώσεων (αποκόλλησή τους) -δεν υπάρχει μετάβαση από την ελαστική σε πλαστική συμπεριφορά ελαστική συμπεριφορά μέχρι τη θραύση -διαφορετικές ιδιότητες σε εφελκυσμό, θλίψη και κάμψη -ιδιότητες σε κάμψη υψηλότερες
32
Κύριοι παράγοντες που επηρεάζουν τις ιδιότητες των ΣΥ
1)Ιδιότητες ινών ρητίνης 2)Μέθοδος κατασκευής -προηγμένες μέθοδοι =>-μικρές μεταβολές ιδιοτήτων απλές μέθοδοι (hand lay-up) : περιορισμένη ποιότητα => μεγάλη μεταβλητότητα ιδιοτήτων -συνθήκες αποθήκευσης πρώτων υλών -ρυθμός στερεοποίησης -συνθήκες θερμοκρασίας και υγρασίας 3) Ανθρώπινος Παράγοντας - επιδεξιότητα τεχνίτη - λάθος ευθυγράμμιση των ινών - κακή κατανομή της ρητίνης - κενά αέρα (voids) - πτυχώσεις των στρώσεων - ξένα εγκλείσματα - αποχωρισμός στρώσεων (delamination)
33
Πλεονεκτήματα των ΣΥ
- μικρό βάρος - αντοχή στη διάβρωση (δε διαβρώνονται/σαπίζουν =>μικρή συντήρηση) - δυνατότητες ενίσχυσης όπου χρειάζεται (διευθύνση μέγιστων τάσεων μόνο άρα εξοικονόμηση υλικού)
34
Μειονεκτήματα των ΣΥ
-Μικρή δυσκαμψία (-πρόβλημα όταν ζητάμε μεγάλη δυσκαμψία και μικρές παραμορφώσεις, πχ εδράσεις μηχανών, ανασταλτικός παράγοντας για μεγάλα σκάφη) -Έλλειψη ολκιμότητας (ελαστικά ως τη θραύση, άρα δε συμβαινει ανακατανομή τάσεων λόγω τοπικής διαρροής) -Δυσκολία στην επιθεώρηση (έλλειψη τυποποιημένων κατασκευαστικών στοιχείων=>ανάγκη επιθεώρησης όλης της κατασκευής)
35
Μορφοποίηση με απλή επαφή
1) Προετοιμασία καλουπιού - αρσενικο προτυπο(μπορει και διαιρετο) - στρωσεις GRP ->καλούπι - απομακρυνση GRP καλουπιου - επιστρωση με κερι και release agent 2)Επίστρωση -πρώτα gel coat με χρωστική για προστασία από νερό -πριν στερεοποιηθεί το gel coat: hand lay up ή spray up
36
Μορφοποίηση με απλή επαφή- hand lay-up
-εναπόθεση και άπλωμα υγρής ρητίνης (αναμεμιγμένης με καταλύτη και επιταχυντή) με πινέλο ή ψεκασμό -άπλωμα επάνω στην υγρή ρητίνη της στρώσης των ενισχυτικων ινών -δυνατότητα παράλληλων λωρίδων με μικρή επικάλυψη -πλήρης διαβροχή των ενισχυτικων ινών από τη ρητίνη, μέσω ειδικού ρολού ή πινέλου -περιεκτικότητα κατά βάρος σε ίνες από 0.25 έως 0.35 για CSM και από 0.45 έως 0.55 για WR -μεγαλύτερη ευελιξία (δυνατότητα προσανατολισμού των στρώσεων) καλής ποιότητας κατασκευές αυτοματοποιημένες μέθοδοι για μεγάλες κατασκευές
37
Πλεονεκτήματα hand lay-up
- παραγωγή μεγάλων και πολύπλοκων κατασκευών - μικρή επένδυση σε εξοπλισμό - εύκολη εκπαίδευση ανειδίκευτων εργατών - ευελιξία στη σχεδίαση - δυνατότητα εισαγωγής ένθετων εξαρτη μάτων κατά την παραγωγή - δυνατότητα παραγωγής κατασκευών sandwich
38
Μειονεκτήματα hand lay-up
- απαιτούνται πολλές εργατοώρες - μεγάλοι χρόνοι στερεοποίησης (στερεοποίηση εν ψυχρώ) - η ποιότητα εξαρτάται από την επιδεξιότητα του τεχνίτη - συνήθως μη ομοιόμορφες κατασκευές - μεγάλη φόρα υλικού
39
Μορφοποίηση με πίεση-περιγραφή
-επιβολή πίεσης και πρόσδοση θερμότητας στο μη στερεοποιημένο πολύστρωτο -αυξημένη περιεκτικότητα σε ίνες (απο μάκρυνση μέσω της πίεσης της περίσσειας ρητίνης) και -μείωση των κενών αέρα επιτάχυνση της στερεοποίησης περιορισμένες εφαρμογές στη ναυπηγική
40
Μορφοποίηση με πίεση-vacuum bag moulding
- επικάλυψη του πολύστρωτου με ελαστικό διάφραγμα - δημιουργία κενού κάτω από το διάφραγμα - πρόσδοση θερμότητας μέσω θερμαινόμενου καλουπιού ή τοποθέτησης σε φούρνο - δυνατή η χρήση καλουπιού της hand lay-up
41
Μορφοποίηση με πίεση-pressure bag moulding
- επιβολή πίεσης πάνω από το διάφραγμα | - απαιτεί ανθεκτικό καλούπι που να μπορεί να αντέξει τη διαφορά πίεσεης
42
Πλεονεκτήματα μορφοποίησης με πίεση
-πολύ καλή ποιότητα Pressure -ομοιομορφία παραγωγής (διατήρηση ποιότητας από προ'ι'όν σε προ'ι'όν)
43
Μειονεκτήματα μορφοποίησης με πίεση
- υψηλό κόστος απαιτούμενου εξοπλισμού | - περιορισμός του μεγέθους των προϊόντων
44
Μέθοδος περιέλιξης ινών-Περιγραφή
- περιέλιξη ενισχύτικών ινών γύρω από αξονικό καλούπι (mandrel) - προεμποτισμένες με ρητίνη πλεξίδες νημάτων - ελικοειδής ή πολική περιέλιξη - στερεοποίηση εν ψυχρώ ή μέσα σε φούρνο - χαλύβδινα καλούπια με μικρή κωνικότητα (ή διαιρετά)
45
Μέθοδος περιέλιξης ινών-Πλεονεκτήματα
- προϊόντα πολύ υψηλής ποιότητας | - υψηλοί ρυθμοί παραγωγής
46
Μέθοδος περιέλιξης ινών-Μειονεκτήματα
- δυσκολία περιέλιξης επιφανειών με ανάποδη καμπυλότητα - δυσκολία περιέλιξης σε μικρές γωνίες - όχι πολύ καλή ποιότητα εξωτερικής επιφάνειας
47
Μέθοδος έκχυσης ρητίνης
-για κατασκευές με υψηλές απαιτήσεις γεωμετρικών ανοχών και λείες επιφάνειες παντού δύο καλούπια, ένα αρσενικό και ένα Θηλυκό -οι ενισχυτικές ίνες τοποθετούνται στο ανοιχτό καλούπι ξηρές κλείνει το καλούπι έκχυση ρητίνης με πίεση (ή και με ταυτόχρονη δη μιουργία κενού στο εσωτερικό) -ροή της ρητίνης ανάμεσα στις ενισχυτικές ίνες και εμποτισμός τους
48
Ταξινόμηση μεθόδων συγκόλλησης
- με τήξη (προσδοση θερμοτητας μεχρι τη συντηξη, δε χρειαζεται εξωτερικη πιεση πχ EBW) - με ηλεκτρική αντίσταση (θερμότητα μέσω ηλ. ρευματος και μετα εξ.πιεση π.χ κατά σημεία) - στερεας φασης (εξωτρικη πιεση χωρις τηξη, εκτος απο λεπτο στρωμα στις επιφανειες συγκολλησης πχ friction stir) - ετερογενής (υγρή-στερεα φάση, τα υπο ένωση μέταλλα θερμαίνονται σε T
49
Προυποθεσεις για καλη συγκόλληση
- Επαρκης πρόσδοση ενέργειας για σύντηξη - Απουσία οξειδίων και ακαθαρσιών σε ΒΜ και ΜΣ - Αποφυγή επαναδημιουργίας ακαθαρσιών - Αποφυγή δυσάρεστων μεταλλουργικών επιδράσεων
50
Πλεονεκτήματα συγκολλήσεων σε σχέση με μηχανικές συνδέσεις
- βελτίωση αντοχής (µέχρι 100% της αντοχής του βασικού µετάλλου) - πλήρης στεγανότητα - οικονοµία υλικού (µείωση βάρους έως 10 ή 20%) - κανένας περιορισµός πάχους - απλούστευση κατασκευών - µείωση χρόνου και κόστους κατασκευής
51
Μειονεκτήματα συγκολλήσεων σε σχέση με μηχανικές συνδέσεις
- δυσκολία σύλληψης ρωγµών (ηλώσεις -> τέλος ρωγµής στο άκρο) - πιθανότητα σφαλµάτων (πόροι, εγκλείσµατα, ρωγµές, κ.α.) - δυσκολία συγκόλλησης µερικών µετάλλων (HS steels, Ti) - µη αξιοπιστία κατά 100% των µη καταστρεπτικών ελέγχων - παραµένουσες τάσεις και παραµορφώσεις - µη αντιστρεπτή σύνδεση
52
Συγκόλληση με αέριο
-κάθε µέθοδος συγκόλλησης που χρησιμοποιεί ως μέσο πρόσδοσής Θερμότήτας κάποιο αέριο καύσιμο, σε συνδυασµό µε οξυγόνο. -τήξή του βασικού μετάλλου και τουπροστιθέμενου μετάλλου, αν χρησιµοποιείται, µε τη βοήθεια της φλόγας που σχηµατίζεται στο άκρο ενός καυστήρα (torch). -αέριο καύσιµο και οξυγόνο αναµιγνύονται στην κατάλληλη αναλογία σε ένα δοχείο, που µπορεί να αποτελεί τµήµα του καυστήρα.
53
Κοπή με οξυγόνο
-η απομάκρυνσή του μετάλλου επιτυγχάνεται με χήμική αντίδρασή μεταξύ μετάλλου και καθαρού οξυγόνου σε υψήλές Θερμοκρασίες. -απαιτούµενη θερµοκρασία διατηρείται από φλόγα αερίου καυσιμου µε οξυγόνο. -για μεταλλα με ισχυρά οξείδια, η αντίδραση υποβοηθείται µε την προσθήκη χηµικής ή µεταλλικής σκόνης στο ρεύµα του οξυγόνου κοπής. *Μόνο σε φερρομαγνητικά υλικά/όχι σε Al,Cr,Ni *Προθέρμανση για αύξηση ταχύτητας αντιδράσεων
54
Φλόγα Οξυγόνου Ακετυλενίου-τύποι φλόγας
1) Ανθρακούχα - «άσπρο φτερό» (ελεύθερος, πυράκτωµένος άνθρακας) - Προσθήκη C, επιφανειακή σκλήρυνση µαλάκών χαλύβων - κράματα χάλυβα και Al 2)Ουδέτερη -Ελαφρώς αναγωγική (µικρή περίσσεια C2H2) -Σωστή ρύθμιση φλόγας-> Μικρή λευκή κουκκίδα που αναβοσβήνει στο άκρο του εσωτερικού κώνου 3) Οξειδωτική - ορείχαλκος,μπρούτζος,χαλκός
55
SMAW-χαρακτηριστικά
-Στιγµιαία επαφή του ηλεκτροδίου µε τα προς συγκόλληση τεµάχια και αποµάκρυνση έτσι ώστε να σχηµατιστεί ηλεκτρικό τόξο. -H Θερµότητα του τόξου λειώνει το βασικό µέταλλο, το µέταλλο του ηλεκτροδίου (προστιθέµενο µέταλλο) και τυχόν µεταλλικά στοιχεία της επένδυσης. -H Θερµότητα του τόξου λειώνει και εξαερώνει τα µη µεταλλικά στοιχεία της επένδυσης για τη δηµιουργία νέφους (παραπετάσµατος) προστασίας του τόξου και του λειωµένου µετάλλου. ``` -H σύντηξη του βασικού µετάλλου των προς συγκόλληση τεµαχίων και του µετάλλου του ηλεκτροδίου και η επακόλουθη στερεοποίηση δηµιουργουν τη συνδεση. ```
56
SMAW-πλεονεκτήματα
-Χρησιµοποιείται µε πληθώρα τύπων και µεγεθών ηλεκτροδίων -Χρησιµοποιείται σε όλες τις Θέσεις -Χρησιµοποιείται για συγκόλληση µεγάλης ποικιλίας υλικών -H ευελιξία κατά τον έλεγχο της διαδικασίας από τον συγκολλητή την καθιστά ως την πιο εύχρηστη µεταξύ των µεθόδων συγκόλλησης -Χαµηλό κόστος αναγκαίου εξοπλισµού -Φορητός εξοπλισµός
57
SMAW-μειονεκτήματα
- περιοδική αντικατάσταση ηλεκτροδίου επειδή λειώνει | - Αργός ρυθµός παραγωγής
58
SMAW-Ο ρόλος της επένδυσης των ηλεκτροδίων
-Προστασία από ανεπιθύμητα αέρια, κυρίως N2, 02, H2, µε τη δημιουργία προστατευτικού παραπετάσματος αερίων (CO2, H2O, κλπ.) γύρω από το τόξο. -Χημική αντίδραση της τηγμένης σκουριάς µε το βασικό μέταλλο => αφαίρεση O2 και H2. -Προστασία του τηγμένου μετάλλου - επιβράδυνση στερεοποίησης (όχι ψαθυροποίηση). -Για την επίτευξη των παραπάνω σκοπών χρησιμοποιούνται διάφορα είδη επενδύσεων (fluxes).
59
GTAW γενικά
- αδρανές αέριο - ηλεκτρόδιο από μη τηκόμενο W - δυνατότητα προστιθέμενου Me - λεπτά ελάσματα - Al,Mg,Ti, ανοξείδωτο St - υψηλό κόστος - υψηλή ποιότητα και ακρίβεια
60
GTAW-Πλεονεκτήματα
- Συγκόλληση ανώτερης ποιότητας - Μπορεί να χρησιµοποιηθεί σε µηχανοποιηµένα συστήµατα - Χρησιμοποιείται για συγκόλληση κραµάτων αλουµινίου και ανοξείδωτων χαλύβων - Δεν δηµιουργεί πιτσίλισµα (εκτόξευση σταγονιδίων µετάλλου - spatter) - Μικρές παραμορφώσεις των προς συγκόλληση τεμαχίων
61
GTAW-Καθοδικός καθαρισμός
Απομάκρυνση οξειδίων Al από την επιφάνεια με χρήση ανάστροφης πολικότητας DC σε GTAW για αύξηση ποιότητας συγκόλλησης
62
GMAW-Γενικά, Ομοιότητες και διαφορές με SMAW
-H Θερµότητα δηµιουργείται από το σχηµατισµό ηλεκτρικού τόξου µεταξύ του µεταλλικού ηλεκτροδίου και των προς συγκόλληση τεµαχίων. -H Θερµότητα του τόξου λειώνει το βασικό µέταλλο και το µεταλλικό ηλεκτρόδιο (προστιθέµενο µέταλλο). -διαφορες:ηλεκτρόδιο είναι ένα συνεχώς τροφοδοτούµενο µεταλλικό σύρµα µικρής διαµέτρου και ότι χρησιµοποιείται αέριο προστασίας. -Επειδή το σύρµα τροφοδοτείται συνεχώς, η µέθοδος µπορεί να θεωρηθεί και ηµιαυτόµατη.
63
GMAW-Πλεονεκτήματα
- Εύκολο «γέµισµα» µεγάλων κενών µεταξύ των προς συγκόλληση τεµαχίων - Χρησιµοποιείται σε όλες τις Θέσεις - Δεν απαιτείται αποµάκρυνση της σκουριάς (slag) - Υψηλές ταχύτητες συγκόλλησης, πολύ υψηλότερη παραγωγικότητα από SMAW - Υψηλή ποιότητα - Μικρότερες παραµορφώσεις - Εύκολη αυτοµατοποίηση
64
GMAW-Μεταφορά με βύθιση
-Προστατευτικό -CO2, -πολύ λεπτά ελάσµατα -Μικρά Ι (50 - 225 Α) -µικρές V (12 - 22 V) -Δεν γίνεται µεταφορά προστιθέµενου µετάλλου µε το µηχανισµό της ελεύθερης πτώσης, αλλά µε το µηχανισµό της βραχυκύκλωσης (ή βύθισης) κατά τη διάρκεια επαφής του ηλεκτροδίου µε το τηγµένο µέταλλο (f = 20-200 Hz).
65
FCAW-Γενικά
1) Σωληνοειδή ηλεκτρόδια με πυρήνα από προστατευτική σκόνη | 2) με ή χωρίς αέριο (αν ναι CO2)
66
Σύγκριση FCAW σε σχέση με GMAW
Σε σχέση με GMAW: +γρηγορότερη, πιο βαθειά, δυνατότητα σκουριασμένων ή κραμάτων με προστασία CO2 -Μεγαλύτερη κατανάλωση αερίου, λιγότερο αποδοτική, πρόβλημα αφαίρεσης σκουριάς
67
Narrow Gap Welding-Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα
+οικονομική +χαμηλότερεας παραμένουσες τάσεις +βελτιωμένη δυσθραυστότητα -δύσκολα επιδιορθώσιμα σφάλματα
68
SAW-γενικά
- συντηξη απο θέρμανση με ηλεκτρικό τόξο μεταξύ ΗΔ και Μ - προστασία τόξου από κοκκώδες εύτηκτο υλικό πάνω από την προς συγκόλληση περιοχή - συνεχής τροφοδοσία ΗΔ
69
SAW-Χαρακτηριστικά μεθόδου
- μεγάλη πυκνότητα ρεύματος - μεγάλη διείσδυση - σε παχιά ελάσματα χρήση επικαλύπτρων - μόνο για επίπεδες συγκολλήσεις - χαμηλή εκπομπή καπνού και UV - 4-10 φορές ταχύτερη από SMAW
70
SAW-Ιδιότητες Σκόνης
- όταν στερεή, κακός θερμικός και ηλεκτρικός αγωγός - όταν υγρή ιονίζεται εύκολα, επιτρέπει διέλευση μεγάλου Ι - αφαίρεση μετά τη στερεοποίηση
71
SAW-Σκοπός σκόνης
- ηλεκτρικός(όταν υγρή=>μεγάλο Ι) - προστατευτικός - λειτουργικός - μεταλλουργικός
72
SAW-Πλεονεκτήματα πολλών ηλεκτροδίων
- αύξηση ρυθμού απόθεσης μετάλλου συγκόλλησης | - καλύτερη ποιότητα ραφής (πιο αργή στερεοποίηση)
73
Μονόπλευρη SAW-χαρακτηριστικά
- για παχιά ελάσματα χωρίς αναποδογύρισμα - αύξηση παραγωγικότητας - απαραίτητες οι επικαλύπτρες - 2 Συστήματα: με χάλκινη επικάλυψη και με επικάλυψη με σκόνη
74
Μονόπλευρη SAW-Ο ρόλος των επικαλύπτρων
- για παχιά ελάσματα - υψηλά Ι - μεγάλος όγκος τηγμένου Me απαιτεί υποστήριξη στη ρίζα πριν στρεοποιηθεί
75
Μονόπλευρή SAW-Συστήματα με χάλκινη επικάλυψη
1) χάλκινη ράβδος, ακίνητα ελάσματα, κινούμενη μηχανή συγκόλλησης 2) σταθερό χάλκινο πέλμα, ακίνητη μηχανή, κίνηση ελασμάτων μειονέκτημα: απαίτηση καλής συναρμογής με τα ελάσματα
76
Μονόπλευρη SAW-Επικάλυψη με σκόνη
1) χάλκινη επικάλυψη με σκόνη 2) επικάλυψη με σκόνη+ρητίνη 3) επικάλυψη με ράβδο στεροποιημένης σκόνης
77
Πλεονεκτήματα κατακόρυφης συγκόλλησης
- δυνατότητα συγκόλλησης παχιών ελασμάτων με μία στρώση (άρα οικονομία και λιγότερες παραμένουσες τάσεις/παραμορφώσεις) - κατακόρυφα μεταξύ χάλκινων πελμάτων=> υψηλή ποιότητα και ταχύτητα εναπόθεσης Me - μικρό ποσοστό σφαλμάτων - ημιαυτοματοποιημένη - για ελάσματα των πλευρών του πλοίου
78
Μέθοδος Electroslag
- Θέρμανση και μετατροπή σκόνης σε σκουριά από ηλεκτρικό τόξο - συγκόλληση με φαινόμενο Joule μεταξή ΗΔ και ελασμάτων
79
Μέθοδος Electrogas
Θερμότητα από ηλεκτρικό τόξο μεταξύ ΗΔ και τήγματος
80
PAW/PAC-Στένωση τόξου
- Για ευστάθεια κατεύθυνσης δέσμης πλάσματος | - πιο ψηλές πυκνότητες έντασης και συγκέντρωσης ενέργειας άρα πιο ψηλές Τ
81
PAW/PAC-Μεταφερόμενο τόξο
- μεταξύ ΗΔ και ελάσμάτων - περισσότερη ενέργεια στα ελάσματα - μόνο για αγώγιμα ελάσματα
82
PAW/PAC-μη μεταφερόμενο τόξο
- μεταξύ ΗΔ και ακροφυσίου στένωσης μέσα στο πιστόλι και μετά παρασύρεται μέσο του στομίο από το ιονισμένο αέριο - για μη ηλεκτρικά αγώγιμα ελάσματα
83
PAW-Κλασική συγκόλληση
- Όπως GTAW - χαμηλό Ι - χαμηλή παροχή ιονιζόμενου αερίου
84
PAW-Συγκόλληση κλειδαρότρυπας
- ειδικές συνθήκες - μικρός όγκος τήγματος - διαμπερής οπή που διαπερνά το Μ - απαιτεί κατάλληλες συνθήκες - γρήγορη και ποιοτική
85
PAW-Χρησιμοποιούμενα αέρια
-Ar (για μικρά Ι) -Ar+5-10% H2 (πιο θερμό τόξο, πόροι και ρωγμές λόγω H2) -Ar+50-75% H2 (για κλειδαρότρυπα και παχιά ελάσματα Ti)
86
PAC-Γενικά
- ίδιο πιστόλι με PAW - τήξη Me-απομάκρυνση μέσω ιονισμένου αερίου μεγάλης ταχύτητας - ορθή πολικότητα
87
Αποφυγή ρωγμών στο ΜΣ
- σωστή επιλογή σύνθεσης προστιθέμενου μετάλλου - ελάττωση ταχύτητας συγκόλλησης - χρήση προθέρμανσης - κατάλληλη διαδικασία συγκόλλησης - χρήση κατάλληλου ηλεκτροδίου Είδη: εγκάρσιες, διαμήκεις, κρατήρα
88
Αποφυγή ρωγμών στο ΒΜ και τη ΘΕΖ
- χρήση προθέρμανσης - ελεγχόμενη πρόσδοση θερμότητας - χρήση κατάλληλου ηλεκτροδίου Είδη: εγκάρσιες, διαμήκεις (βάσης και ρίζας)
89
Ταξινόμηση ρωγμών με βάση τις συνθήκες δημιουγίας
-θερμή ρωγμάτωση (hot cracking) -δημιουργούνται σε υψηλές θερμοκρασίες κατά τη στερεοποίηση -ψυχρή ρωγμάτωση (cold cracking) -λόγω υψηλών τάσεων, μετά τη στερεοποίηση (για St, καθυστερημένες) -φυλλοειδής ρωγμάτωση ή σχάση κατά φυλλώσεις (lamellar tearing) -ρωγμάτωση κατά την επαναθέρμανση (during reheating)
90
Σημαντικότητα ρωγμών
-Οι κανονισμοί δεν επιτρέπουν την ύπαρξη ρωγμών -Fitness-for-purpose / Fracture mechanics / Defect tolerance => δυνατό να επιτρέπεται η ύπαρξη ορισμένων ρωγμών δεδομένου μεγέθους, κατεύθυνσης και θέσης
91
Πόροι-χαρακτηριστικά
-συνήθως σφαιρικοί --στο εσωτερικό του ΜΣ ή στην επιφάνειά του. -Προκαλούνται από την παρουσία διαλυμένων αερίων (H2, Ο2, Co, Co2, Ar, He, H2Ο) στο ΜΣ. Αν και εύκολα διαλυτά στο τηγμένο μέταλλο συγκόλλησης, κατά τη στερεοποίηση η διαλυτότητά τους μειώνεται και δημιουργούνται φυσαλίδες στο στερεοποιημένο Me
92
Στερεά εγκλείσματα-είδη
-Εγκλείσματα σκουριάς (slag inclusions): μη μεταλλικές στερεές ουσίες που παγιδεύονται στο BM ή μεταξύ BM και ΜΣ -Εγκλείσματα σκόνης (flux inclusions): σκόνη από επένδυση ηλεκτροδίων ή σκόνη της μεθόδου SAW -Εγκλείσματα οξειδίων (oxide inclusions): π.χ. σε συγκολλήσεις αλουμινίου και κραμάτων του -Εγκλείσματα βολφραμίου (tungsten inclusions): σε συγκολλήσεις GTAW, που προέρχονται από το ηλεκτρόδιο συγκόλλησης. (Αιτίες: (υψηλό Ι, ασταθές τόξο, τυχόν βύθιση του ηλεκτροδίου συγκόλλησης στο τηγμένο μέταλλο) -Εγκλείσματα χαλκού: όταν έχουμε ανάφλεξη, σε συγκολλήσεις GMAW
93
Ατελής τήξη -ορισμός
Με τον όρο αυτό εννοείται η μη επίτευξη πλήρους τήξης του μετάλλου συγκόλλησης με το βασικό μέταλλο ή των στρώσεων μετάλλου συγκόλλησης μεταξύ τους. Το απόθεμα συγκόλλησης δεν γέμισε τελείως όλον τον χώρο ή ότι υπάρχει κενό.
94
Ατελής τήξη-αιτίες
-Ανεπαρκής πρόσδοση θερμότητας -Λανθασμένη επιλογή (τύπος, μέγεθος) ή τοποθέτηση (μεγάλο μήκος τόξου) ηλεκτροδίου -Συγκόλληση σε πολύ οξειδωμένη επιφάνεια (ανεπαρκής αφαίρεση των επιφανειακών οξειδίων ή σκουριάς) -Κακή τοποθέτηση των προς συγκόλληση τεμαχίων (πολύ κοντά) -Ακατάλληλη διαμόρφωση ακμών -Ανεπαρκής προστασία αερίου
95
Ατελής διείσδυση-ορισμός
Όταν η διείσδυση του μετάλλου συγκόλλησης μέσα στη ραφή είναι μικρότερη από την απαιτούμενη (προδιαγραφές), και επομένως, η συγκόλληση δεν είναι επαρκής για την προοριζόμενη εφαρμογή. ****Μόνο όταν η προδιαγραφή της συγκόλλησης απαιτεί διείσδυση του μετάλλου συγκόλλησης πέραν της αρχικης διαμόρφωσης των ακμων
96
Ατελής διείσδυση-σημαντικότητα
Συγκέντρωση τάσεων στις περιοχές ατελούς διείσδυσης (κυρίως στη ρίζα)
97
Τρόπος εφαρμογής διεισδυτικών υγρών
- προσεκτικός καθαρισμός επιφάνειας - εφαρμογή ΔΥ - αναμονή για διείσδυση - Αφαίρεση πλεονάζοντος ΔΥ - Επιλογή απορροφητικού μέσου - παρατήρηση - τελικός καθαρισμός
98
Από τι εξαρτάται ο εντοπισμός ελαττώματος με υπερήχους
- μέγεθος του - απόσταση από πομποδέκτη - μέγεθος κόκκων - κλίση ως προς άξονα δέσμης - σύσταση ελαττώματος
99
Σύγκριση ακτίνων Χ και γ
- γ διεισδυτικές - γ απαιτούν άλλο ισότοπο για άλλο λ - για Fe Χ σε μικρά πάχη, γ σε μεγαλύτερα - καλύτερη αντίθεση με Χ λόγω πολυχρωματικού φάσματος - Χ μεγαλύτερη ένταση - γ εκπέμπονται χωρίς ηλ, συνδεση - γ σφαιρική εκπομπή -> πανοραμική - γ πιο ευκίνητες - γ για δυσπρόσιτα μέρη
100
Δυσθραυστότητα κατ' εγκοπή-ορισμός
: η ικανότητα ενός υλικού να απορροφά ενέργεια σε δυναμική καταπόνηση παρουσία ενός σφάλματος. Για την αποφυγή ψαθυρής απαιτείται επαρκής ΔΚΕ
101
Ορισμός Nil ductility Temperature
NDT, θερμοκρασία μηδενικής ολκιμότητας: η μέγιστη θερμοκρασία για την οποία έχουμε συμπεριφορά επίπεδης παραμόρφωσης σε κρουστική καταπόνηση
102
Κρίσιμος συντελεστής έντασης τάσης
Παριστάνει την εγγενή ικανότητα ενός υλικού να υποστηρίζει μια δεδομένη εντατική κατάσταση στο άκρο μιας ρωγμής και να αντιστέκεται στην προοδευτική επέκταση της ρωγμής κάτω από συνθήκες εφελκυσμού, σε επίπεδη παραμόρφωσ
103
Από τι εξαρτάται ο κρίσιμος συντελεστής έντασης τάσης
υλικό θερμοκρασία ρυθμό φόρτισης εξωτερικό περιορισμό
104
Πειραματικός προσδιορισμός των Kic και Kid
- δοκίμιο κάμψης με εγκοπή - συμπαγές δοκίμιο εφελκυσμού Προσοχή: το μέγεθος της δημιουργούμενης πλαστικής ζώνης στο άκρο της ρωγμής πρέπει να ειναι μικρό σχετικά με τις υπόλοιπες διαστάσεις ώστε η επίδραση της πλαστικής ζώνης να αμελείται (πάχος περίπου 50 φορές μεγαλύτερο του μεγέθους πλαστικής ζώνης)
105
Παράγοντες που επιδρούν στη δυσθραυστότητα
- Θερμοκρασία διάβασης σε επιπεδη παραμόρφωση - Πάχος δοκιμίου - Θερμοκρασία και ρυθμός φόρτισης
106
Δοκιμή προσδιορισμού θερμοκρασίας NDT
Η μηχανική ρωγμή είναι ψαθυρή συγκόλληση κομμένη με πριόνι σε συγκεκριμένες διαστάσεις  Καμπτική φόρτιση 3 σημείων από πίπτον βάρος σε διαφορετικές θερμοκρασίες  Η θερμοκρασία NDT είναι η υψηλότερη Τ για την οποία το δοκίμιο θραύεται ψαθυρά  Το πείραμα επαναλαμβάνεται 6-8 φορές σε διάφορες θερμοκρασίες για να βρεθεί η NDT, συνήθως με ακρίβεια 10οF.  Η δοκιμή γίνεται σε χάλυβες με σο < 140 ksi (965 MPa)
107
∆οκιμή δυναμικής σχάσης (Dynamic Tear, DT, test)
-∆οκίμιο με οξεία εγκοπή φορτιζόμενο κρουστικά σε κάμψη 3 σημείων -Το αποτέλεσμα είναι καμπύλη απορροφούμενης ενέργειας ως συνάρτηση της θερμοκρασίας -Η δοκιμή χρησιμεύει για την κατασκευή των FAD (Fracture analysis diagram, διάγραμμα ανάλυσης θραύσης) και RAD (Ratio analysis diagram)
108
Κριτήρια αποφυγής θραύσης
``` Παράγοντες που πρέπει να ληφθούν υπόψη: (α) υπηρεσιακές συνθήκες (φορτία, θερμοκρασία, ρυθμός επιβολής φορτίων) (β) επιθυμητό επίπεδο συμπεριφοράς (γ) αποτελέσματα πιθανής αστοχίας ```
109
Χαρακτηριστικά επίπεδης παραμόρφωσης-ελαστική συμπεριφορά
- ψαθυρή θραύση - μικρά a crit - προσοχή σε περιπτώσεις μεγάλων περιορισμών - δεν ανήκουν εδώ τα περισσότερα υλικά
110
Χαρακτηριστικά επίπεδης εντατικής κατάστασης-ελαστοπλαστική συμπεριφορά
- αρκετή πλαστική διαρροή πριν τη θραύση - μεγάλα a crit - τα περισσότερα υλικά - λόγω μεγάλου Kic/Kid είναι δύσκολη η πειραματική μέτρηση απαιτούνται μεγάλα δοκίμια
111
Χαρακτηριστικά γενικής διαρροής-πλαστική συμπεριφορά
- όλκιμη θραύση - αδύνατη μέτρηση Kic/Kid - σπάνια προδιαγράφονται τέτοια υλικά
112
Στάδια της θραύσης από κόπωση
1) Έναρξη ρωγμής (συνήθως στην επιφάνεια) 2)Διάδοση ρωγμής (με κάθε εναλλαγή, κάθετα στη μέγιστη εφελκυστική τάση) 3)Ασταθής θραύση (όσο η ρωγμή διαδίδεται, η τάση στην εναπομείνουσα εγκάρσια τομή αυξάνει άρα αυξάνει ο ρυθμός διάδοσης. Η θραύση είναι ψαθυρή αν το μέγεθος γίνει ίσο με το κρίσιμο ή όλκιμη αν η τάση φτάσει την τάση θραύσης)
113
Μορφολογία επιφάνειας θραύσης από κόπωση
``` •η περιοχή γύρω από την έναρξη της ρωγμής λεία • ακτινικές γραμμές που ξεκινούν από το σημείο έναρξης της ρωγμής • ομόκεντροι κύκλοι (striations) με κέντρο το σημείο έναρξης της ρωγμής • στο τελικό στάδιο θραύσης η μορφή της επιφάνειας εξαρτάται από τον τρόπο θραύσης (ψαθυρό ή όλκιμο) ```
114
Όριο κόπωσης
Η τιμή της τάσης για την οποία αν οι τάση που ασκείται είναι μικρότερη από το όριο κόπωσης τότε το στοιχείο έχει θεωρητικά άπειρη διάρκεια ζωής. Για τους περισσότερους St, Cu σe=35-50% σ θραύσης Αν δεν είναι καλώς καθορισμένο τότε ορίζεται η τάση που δίνει αριθμό κύκλων για θραύση 10^7 κύκλων
115
Παράγοντες που επιδρούν στο όριο κόπωσης
α)υλικό (γενικά σε St η αύξηση του ορίου θραύσης σε στατικό εφελκυσμό οδηγεί σε αύξηση του ορίου κόπωσης) β)συγκέντρωση τάσεων (η αρνητική επίδραση υπάρχει όταν η συγκέντρωση είναι στην επιφάνεια) γ) παραμένουσες τάσεις (οι θλιπτικές παραμένουσες στην επιφάνεια το αυξάνουν)
116
Διαφορά μεταξύ στατικής και εναλλασσόμενης φόρτισης βάσει μηχανικής θεωρίας θραύσης
Στατική: μέχρι ο Κ να φτάσει την τιμή Kc δεν υπάρχει διάδοση ρωγμής Εναλλασσόμενη: Μπορεί K
117
Ορισμός ΔΚth
Όταν ΔΚ=ΔΚth ο ρυθμός διάδοσης της ρωγμής είναι τόσο μικρός που η ρωγμή θεωρείται ότι δε μπορεί να εντοπιστεί ή "κοιμάται"
118
Ορισμός Σχασης κατα φυλλωσεις
Ο αποχωρισμός του βασικού μετάλλου (κυρίως σε επίπεδα παράλληλα στη διεύθυνση εξέλασης) που οφείλεται σε υψηλές παραμορφώσεις κατά τη διεύθυνση του πάχους
119
Μορφολογία σχάσης κατά φυλλώσεις
- Κλιμακωτά επίπεδα - Ινώδης επιφάνεια - Μήκος από mm μέχρι m - Πλάτος = με της συγκόλλησης - Πάχος ~ 1 mm
120
Συνθήκες σχάσης κατά φυλλώσεις
1) Υλικό ευαίσθητο σε σχάση (χαμηλή ολκιμότητα κατά το πάχος) 2) Υψηλές παραμορφώσεις κατά το πάχος λόγω συγκόλλησης (συνήθως όταν το όριο τηξης είναι παράλληλο προς την επιφάνεια ελάσματος) 3) Ισχυρός περιορισμός (για ανάπτυξη παραμορφώσεων κατά το πάχος)
121
Στάδια σχάσης
1. ψηλές τάσεις --> αποκόλληση στη διαχωριστική επιφάνεια εγκλείσματος-μήτρας 2. πλαστική διαρροή στα άκρα των εγκλεισμάτων 3. πλήρης πλαστικοποίηση της σύνδεσης και αύξηση του μεγέθους των κενών 4. Σύνδεση κενών που οδηγεί σε δημιουργία ταρατσών 5. Σύνδεση επιπέδων μέσω διατμητικής τάσης 6. Πιθανή ψαθυρή θραύση