Respiratory 2

Question 1

რესტრიქციული დაავადებების დამახასიათებელი ნიშანია?
რა მცირდება და რა მატულობს?

Answer 1

ფილტვის შეზღუდული გავსება.
TLC, FEV1, FVC - შემცირებულია, ხოლო FEV1/FVC - ნორმა/გაზრდილი, რადგან ორივე კლებულობს თუმცა FVC შედარებით მეტად კლებულობს.

Question 2

რა ანომალიებისას შეიძლება მივიღოთ რესტრიქციული დაავადებები?

Answer 2

ფილტვის ინტერსტიციული დაავადებების და გულმკერდის კედლის ანომალიებისას (მაგ. სიმსუქნე).

Question 3

იდიოპათიური პულმონარული ფიბროზი ფილტვის რომელ ნაწილზე მოქმედებს ყველაზე მეტად?

Answer 3

ფილტვის ინტერსტიციუმზე, რომლის ფიბროზიც ხდება.

Question 4

იდიოპათიური პულმონარული ფიბროზის ეტიოლოგიას რას უკავშირებენ?
მეორეული გამომწვევები?

Answer 4

-ეტიოლოგია უცნობია, მაგრამ უკავშირებენ ფილტვის ციკლურ დაზიანებას(დაზიანება>აღდგენა….) და TGF-beta რომელიც გამომუშავდება დაზიანებული პნევმოციტებისგან და აინდუცირებს ფიბროზს.
-მეორეულია რადიაციული თერაპია და ქიმიოთერაპიული მედიკამენტები.

Question 5

იდიოპათიური პულმონარული ფიბროზის კლინიკა?
რა აფერხებს დაავადების პროგრესიას?
მკურნალობა?

Answer 5

-პროგრესული ქოშინი და ხველა; ფილტვის კტ-ზე ჩანს ბილატერალური ფიბროზი - ჯერ არის სუბპლევრული ლაქები, საბოლოოდ კი ვრცელი ფიბროზი (თაფლისებური ფილტვები).
-ანტიფიბროგენული წამლები.
-ფილტვის ტრანსპლანტაცია.

Question 6

რა არის პნევმოკონიოზი?

Answer 6

პროფესიით განპირობებული ინტერსტიციული ფიბროზი.

Question 7

პნევმოკონიოზისას რა როლს ასრულებს ალვეოლური მაკროფაგები?

Answer 7

ამ შემთხვევაში აქვს როგორც სასარგებლო, ასევე დამაზიანებელი მოქმედება. როცა ცდილობს რომ ჩასუნთქული ნაწილაკები გაანადგუროს, მათივე გახანგრძლივებული აქტივობა განაპირობებს ფილტვების დაზიანებას.

Question 8

რა არის გრანულომა, რატომ წარმოიქმნება და სად გვხვდება?

Answer 8

წაროიქმნება ანთების ან ინფექციის საპასუხოდ, წარმოადგენს ლიმფოციტების და სხვა ქსოვილების ერთობლიობას, შეიძლება შეგვხვდეს მთელს ორგანიზმში სხვადასხვა ადგილას.

Question 9

რისთვის გვჭირდება დავაიდენთიფიციროთ გრანულომა კაზეოზურია თუ არაკაზეოზური?

Answer 9

ამით ვხვდებით რა არის გამომწვევი. თუ გრანულომა შეიცავს მკვდარ უჯრედებს, ეს არის კაზეოზური გრანულომა და შეიძლება მისი მიზეზი იყოს ტუბერკულოზი ან სხვა ინფექციური დაავადება; ხოლო სხვა არაინფექციური დაავადებები მაგალითად სარკოიდოზი, გვაძლევს არაკაზეოზურ გრანულომებს.

Question 10

რა არის სარკოიდოზის დამახასიათებელი ნიშან-თვისება?
კლასიკურად ვისთან არის ხშირი?

Answer 10

-ხასიათდება არაკაზეოზური გრანულებით მრავალ ორგანოში.
-აფრო-ამერიკელ ქალებში.

Question 11

სარკოიდოზის მიზეზი?

Answer 11

მიზეზი უცნობია თუმცა უკავშირდება, ნებისმიერი მიზეზის (ინფექცია, ანთება, ვირუსი/ბაქტერია…) გამო CD4+ T უჯრედების ჰიპერაქტივაციას, რის შემდეგაც შეიძლება განვითრდეს სარკოიდოზი.

Question 12

სად გვხვდება გრანულომები სარკოიდოზისას?
გართულება?
გრანულომებში რისი ნახვაა დამახასიათებელი?

Answer 12

-ჰილიარულ ლიმფურ კვანძში და ფილტვებში.
-ფილტვის რესტრუქციული დაავადება.
-გრანულომების გიგანტურ უჯრედებში დამახასიათებელია ვარკვლავური ჩანართები (ასტეროიდის სხეულები).

Question 13

გარდა ფილტვებისა რომელ ქსოვილებს მოიცავს სარკოიდოზი?

Answer 13

-უვეა(უვეიტი), კანი(კანის კვანძები/კვანძოვანი ერითემა) და სანერწყვე და საცრემლე ჯირკვლები. პრინციპში თითქმის ყველა ქსოვილი შეიძლება მოიცვას.

Question 14

სარკოიდოზის კლინიკა თავისი მექანიზმებით?
მკურნალობა?

Answer 14

-ქოშინი და ხველა - ძირითადი; ACE(angiotensin converting enzyme) მომატებულია(განპირობებულია გრანულომების არსებობითა და აქტიურობით), ჰიპერკალცემია(გრანულომა შეიცავს აქტიურ მაკროფაგებს, რომელიც გამოჰყოფს 1ალფა-ჰიდროქსილაზას, რაც 25-ჰიდროქსივიტამინ D-ს გარდაქმნის 1,25- დიჰიდროქსივიტამინად(კალციტრიოლი; D ვიტამინის აქტიური ფორმა). შედეგად ჭარბად გამოყოფილი კალციტრიოლი ზრდის ნაწლავებიდან კალციუმის აბსორბციას, ზრდის ძვლის რეზორბციას და ამცირებს თირკმლებიდან კალციუმის ექსკრეციას).
-იმუნოსუპრესია. ხშირად სპონტანურად თავისით ლაგდება.

Question 15

რა არის ჰიპერმგრძნობელობითი პნევმონიტი?

Answer 15

გრანულომატოზური რეაქცია, რომელიც არის პასუხი ჩასუნთქულ ანტიგენზე.

Question 16

როდის და რა სიმპტომებით ვლინდება ჰიპერმგრძნობელობითი პნევმონიტი?
როდის წყდება?
გართულება?

Answer 16

-გამომწვევის მოქმედებიდან რამდენიმე საათში, ვლინდება ცხელებით, ხველით და ქოშინით.
-წყდება გამომწვევის მოშორების შემდეგ.
-ქრონიკულად მოქმედებისას შეიძლება განვითრდეს ინტერსტიციული ფიბროზი.

Question 17

რა არის ფილტვის ჰიპერტენზია?

Answer 17

მცირე წრეში წნევის მომატება (>25mmHg).

Question 18

რა არის ფილტვის ჰიპერტენზიის მახასიათებლები?

Answer 18

ფილტვის არტერიის ათეროსკლეროზი, ფილტვის არტერიის გლუვი კუნთების ჰიპერტროფია, ინტიმას ფიბროზი.

Question 19

რა ჩანს ფილტვის ჰიპერტენზიის ხანგრძლივი მიმდინარეობისას?

Answer 19

ჩანს თითისტარასებრი (პლექსიმორფული) დაზიანებები.

Question 20

ფილტვის ჰიპერტენზიის გართულება?

Answer 20

მარჯვენა პარკუჭის ჰიპერტროფია და საბოლოოს cor pulmonale.

Question 21

ფილტვის ჰიპერტენზიის სიმპტომი და უკმარისობის მხარე?

Answer 21

ქოშინი და მარჯვენამხრივი უკმარისობა.

Question 22

ეტიოლოგიის მიხედვით რომელი ფილტვის ჰიპერტენზიები არსებობს?

Answer 22

პირველადი და მეორეული.

Question 23

-პირველადი ფილტვის ჰიპერტენზიის რისკის ქვეშ არიან?
-ეტიოლოგია?

Answer 23

-ახალგაზრდა ქალები.
-ეტიოლოგია უცნობია, თუმცა დაკავშირებულია BMPR2 გენის ინაქტივაციასთან, რაც იწვევს სისხლძარღვთა გლუვი კუნთების პროლიფერაციას(ჰიპერტოფია-ჰიპერპლაზია არტერიულ კედლებს ასქელებს და უფრო არაელასტიურს ხდის).

Question 24

მეორეული პულმონარული ჰიპერტენზიის მიზეზები?

Answer 24

ჰიპოქსია (მაგ. COPD-ისას); ფილტვის წრეში მოცულობის გაზრდა (გულის თანდაყოლილი ანომალიები); განმეორებადი ფილტვის არტერიის ემბოლია.

Question 25

რისი და როგორი დაზიანება ხდება მწვავე რესპირატორული დისტრესის სინდრომისას?

Answer 25

ალვეულურ-კაპილარული ბარიერის დიფუზური დაზიანება ხდება.

Question 26

რა არის მწვავე რესპირატორული დისტრეს სინდრომის hallmark? და როგორ წარმოიქმნება?

Answer 26

ჰიალინის მემბრანა. როცა ალვეოლურ-კაპილარული ბარიერი ზიანდება, სისხლძარღვებიდან ცილებით სავსე პლაზმა ჟონავს ალვეოლებში, რის შედეგადაც წარმოიქმნება ჰიალინის მემბრანა, ალვეოლების შიგნითა ზედაპირზე.

Question 27

რას იწვევს მწვავე რესპირატორული დისტრეს სინდრომი და მათი მექანიზმი?

Answer 27

ჰიპოქსემია და ციანოზი (ჰიალინის სქელი მემბრანის გამო ვერ ხდება გაზთა ცვლა), ალვეოლების დიფუზური კოლაფსი (ჰიალინის მემბრანა წებოვანია, რაც ზრდის ზედაპირის დაჭიმულობას. ზედაპირის დაჭიმულობა აიძულებს ალვეოლას, რომ ჩაიფუშოს, ნორმაში ამას ეწინააღმდეგება სურფაქტანტი, მაგრამ თუ ზედაპირის დაჭიმულობა გაიზრდება მეტი წნევა იქნება საჭირო ალვეოლის გასაშლელად, რაც სუნთქვას უფრო გაართულებს. ამიტომ ჰიალინის მემბრანის ერთ-ერთი გართულებაა ალვეოლების დიფუზური კოლაფსი, რადგან ვეღარ იხსნება ალვეოლები).

Question 28

რას ვნახავთ CXR-ზე მწვავე რესპირატორული დისტრესის სინდრომისას?

Answer 28

დიფუზურ გამონათებებს თეთრად.

Question 29

მწვავე რესპირატორული დისტრესის სინდრომის ეტიოლოგია?

Answer 29

უარავი მიზეზი არსებობს, მათ შორის: სეფსისი, ინფექცია, შოკი, ტრავმა, ასპირაცია, პანკრეატიტი, დისემინირებული სისხლძარღვშიგა შედედება.

Question 30

რომელი უჯრედები და რისი საშუალებით ზიანდება მწვავე რესპირატორული დისტრესის სინდრომისას?

Answer 30

აქტიურდება ნეიტროფილები, რაც იწვევს პროტეაზებით და თავისუფალი რადიკალებით გაშუალებულ დაზიანებას, კერძოდ აზიანებს 1 და 2 ტიპის პნევმოციტებს.

Question 31

მწვავე რესპირატორული დისტრესის სინდრომის მკურნალობა?

Answer 31

პირველ რიგში უნდა დავადგინოთ გამომწვევი მიზეზი. წამყვანი მკურნალობა იქნება - ვენტილაცია PEEP-ით (Positive End-Expiratory Pressure). - პაციენტს აქვს ალვეოლების კოლაფსი, გაზრდილი ზედაპირული დაძაბულობიდან გამომდინარე, რაც გამოწვეულია ჰიალინის მემბრანით. შესაბამისად, ყოველი ამოსუნთქვისას ალვეოლა კოლაფსდება, ყოველი ახალი ჩასუნთქვისას კი ძალიან დიდი წნევა და ენერგიაა საჭირო, რათა ხელახლა გაიშალოს ალვეოლა. რაც ამ ვენტილაციისას ხდება, არის ის, რომ ყოველი ამოსუნთვის ბოლოს ტოვებს მცირე რაოდენობის წნევას ფილტვებში, რათა ალვეოლა დარჩეს გაშლილი და არ დაკოლაფსდეს.

Question 32

რით შეიძლება გართულდეს მწვავე რესპირატორული დისტრესის სინდრომისას გამოჯანმრთელების პროცესი?

Answer 32

შესაძლოა გართულდეს ინტერსტიციული ფიბროზით. ამის მიზეზია ტიპი 2 პნევმოციტების დაზიანება, რომლებიც ღეროვანი უჯრედებია. ამიტომ, ღეროვანი უჯრედების დაზიანების შემდეგ, ვეღარ ხდება ფილტვის რეგენერაცია, გამოდის რომ ხდება შეხორცება და არა აღდგენა.

Question 33

რას აყალიბებს სურფაქტანტის ნაკლებობა და რას გამოიწვევს ეს?

Answer 33

ჰიალინის მემბრანას აყალიბებს და გამოიწვევს ალვეოლების კოლაფსს.

Question 34

რით არის განპირობებული ნეონატალური რესპირატორული დისტრეს სინდრომი?

Answer 34

სურფაქტანტის დაბალი დონით.

Question 35

რომელი უჯრედები წარმოქმნის სურფაქტანტს?

Answer 35

ტიპი 2 პნევმოციტები.

Question 36

რა არის სურფაქტანტის მთავარი კომპონენტი?

Answer 36

ფოსპატიდილქოლინი(შედის ლეციტინის შემადგენლობაში).

Question 37

რა არის სურფაქტანტის ფუქცია?

Answer 37

ამცირებს ზედაპირულ დაძაბულობას(ალვეოლების ჩაფუშვას უზრუნველყოფს), შედეგად ტოვებს ალვეოლას გარკვეულწილად გაბერილს, რათა შემდეგი ჩასუნთქვისას დიდი რაოდენობით ენერგია არ გახდეს საჭირო.

Question 38

ნეონატალური რესპირატორული დისტრეს სინდრომის სიმპტომები რაში გამოიხატება?

Answer 38

დაიბადება თუ არა დიდი ძალისხმევის ხარჯზე სუნთქავს, ტაქიპნოე, დამატებითი კუნთებია ჩართული სუნთქვისას. შემდეგ განუვითარდება ჰიპოქსემია და ციანოზი.

Question 39

ნეონატალური რესპირატორული დისტრეს სინდრომისას რა ჩანს XRay-ზე?

Answer 39

დიფუზური მარცვლოვანი ფილტვი.

Question 40

რა შეიძლება იყოს ნეონატალური რესპირატორული დისტრეს სინდრომის მიზეზები?

Answer 40

1.ნაადრევი დაბადება(სურფაქტანტის წარმოქმნა იწყება 28 კვირაზე, ნორმალურ დონეს აღწევს 34 კვირაზე, თუ არის ახალშობილი, რომლის სურფაქტანტის დონეც არ არის შესაბამისი, განვითარდება ნეონატალური რესპირატორული დისტრეს სინდრომი).
2.C-section(cesarean) delivery(საკეისრო)-როცა ბავშვი იბადება ბუნებრივად ეს არის საკმაოდ სტრესული პროცესი (თავისი საშვილოსნოს შეკუმშვებით და გამოსვლის ადგილისკენ მიწოლით), ეს სტრესი იწვევს სტეროიდების(ხელს უწყობენ სურფაქტანტის წარმოქმნას და 2 ტიპის პნევმოციტებში წარმოქმნილი სურფაქტანტის ფილტვებში გამოთავისუფლებას უზრუნველყოფენ) გამოთავისუფლებას. მაშინ როცა საკეისრო კვეთაა, არ არის სტრესი, ამიტომ სტეროიდები არ გამოთავისუფლდება, ამიტომ საკეისროს დროს იზრდება ნეონატალური რესპირატორული დისტრეს სინდრომის რისკი.
3.დედის დიაბეტი-თუ დედას აქვს დიაბეტი, მომატებულია გლუკოზის დონე სისხლში, გლუკოზა მარტივად კვეთს პლაცენტას და მომატებული გლუკოზის დონე გადაის ნაყოფის სისხლშიც. მას აქვს ნორმალური პანკრეასი, ამიტომ მომატებული გლუკოზის საპასუხოდ გამოიმუშავებს ინსულინს ნორმაზე მეტი რაოდენობით, არის ჰიპერინსულინემია, ინსულლინი კი აინჰიბირებს სურფაქტანტს. თუნდაც დედა მკურნალობდეს ინსულინით, რაღაც მომენტში აწეული გლუკოზის დონე მაინც გადადის ბავშვში, ხოლო ინსულინის მოლეკულები ვერ კვეთს პლაცენტარულ ბარიერს.

Question 41

როგორ შეგვიძლია სურფაქტანტის დონის განსაზღვრა?

Answer 41

ამნიონურ სითხეში ხდება სკრინინგი L:S თანაფარდობის.
L-ლეციტინი/S-სფინგომიელინი.
როცა ფილტვი ყალიბდება, 28-34 კვირების მანძილზე და სურფაქტანტი წარმოიქმნება, მისი მთავარი კომპონენტის ლეციტინის დონე მატულობს, ხოლო სფინგომიელინი რჩება მუდმივ დონეზე. შესაბამისად დროთა განმავლობაში L/S გაიზრდება, და როცა ეს თანაფარდობა იქნება 2-ზე მეტი (L/S>2), ეს არის ინდიკატორი იმისა, რომ ფილტვები წარმოქმნის სურფაქტანტის ადეკვატურ რაოდენობას.

Question 42

რა არის ductus arteriosus?

Answer 42

ductus arteriosus არის სისხლძარღვი, რომელიც არის ნაყოფში და აერთებს ფილტვის არტერიას აორტასთან. ვინაიდან ნაყოფი ფილტვებს სუნთქვისთვის არ იყენებს და ჟანგბადს დედის სისხლიდან იღებს პლაცენტის საშუალებით, ფილტვის არტერიის მთლიანი სისხლი ფილტვებს არ სჭირდება, ამიტომ ductus arteriosus-ის საშუალებით გადადის აორტაში რადგან მთელს ორგანიზმს მეტი სისხლი მიეწოდოს. ბავშვის დაბადებიდან რამდენიმე საათში ან დღეში საბოლოოდ იხურება ductus arteriosus.

Question 43

რა გართულებები შეიძლება ახლდეს ნეონატალურ რესპირატორულ დისტრეს სინდრომს?

Answer 43

1.ვინაიდან გვაქვს ჰიპოქსემია, ამან შეიძლება განაპირობოს PDA(Persistence of Ductus Arteriosus).
2. ნეკროზული ენტეროკოლიტი-ნაკლები ჟანგბადი აღწევს ნაწლავებამდე.
3. ამ სინდრომისას ხშირად მკურნალობა ხდება დამატებითი ჟანგბადით, რაც გაზრდის თავისუფალი რადიკალების წარმოქმნას. სისხლში მოხვედრის შემდეგ შეიძლება დააზიანონ ბადურა(რაც გამოიწვევს სიბრმავეს); გარდა ამისა, ბავშვის დაბადბიდან ფილტვის საბოლოო ჩამოყალიბებას რამდენიმე წელი სჭირდება, თავიდან საკმაოდ განუვითარებელია, ამიტომ თუ ამ განუვითარებელ ფილტვში მოხვდება დიდი რაოდენობით ჟანგბადი, გამოიწვევს თავისუფალი რადიკალების ჭარბ გამოყოფას, რაც დააზიანებს ფილტვებსაც და დროთა განმავლობაში ფილტვი უკვე ვეღარ იფუნქციონირებს შესაბამისად-BPD(BronchoPulmonary Dysplasia).

Question 44

რატომ შეიძლება ჰიპოქსემიამ გამოიწვიოს PDA?

Answer 44

1. ductus arteriosus-ის ნორმალური დახურვა დაბადების შემდეგ განპირობებულია სისხლში ჟანგბადის დონის მომატებით და პროსტაგლანდინების დონის შემცირებით. ამიტომ ჰიპოქსემიის ფონზე შესაძლოა ვერ დაიხუროს ეს სისხლძარღვი.
2. ჰიპოქსემია თავის მხრივ პროსტაგლანდინების (E2) წარმოქმნას ასტიმულირებს, რაც ductus arteriosus-ის მოდუნებას განაპირობებს და ხელს უწყობს რომ არ დაიხუროს.
3. ჰიპოქსემიით განპირობებული ჰიპერტენზია ფილტვის არტერიაში. ნორმაში დაბადების შემდეგ ფილტვებში წნევა ეცემა, ფილტვის არტერია ისვენებს და ეს ეხმარება ductus arteriosus-ს რომ დაიხუროს, მაგრამ ჰიპერტენზიისას ფილტვის არტერიაში მაღალი წნევაა, ვერ დუნდება და ეს ხელს უშლის, რომ სისხლძრღვი დაიხუროს.

Question 45

ფილტვის კიბო: აშშ-ში სიკვდილიანობის მაჩვენებლით სიმსვნეებს შორის რომელ ადგილზე დგას და რა ასაკში გვხვდება უპირატესად?

Answer 45

სიმსივნეებს შორის აშშ-ში სიკვდილიანობის გამომწვევად პირველ ადგილზეა, ასაკი-60 წელი.

Question 46

ფილტვის კიბოს რისკ ფაქტორები?

Answer 46

1.სიგარეტის მოწევა-ფილტვის კიბოთი დაავადებულთა 85% მწეველია; სიგარეტის კვამლი შეიცავს 60+ კაცინოგენს, რომელთა შორის განსაკუთრებით მუტაგენურია: პოლიციკლური არომატული ნახშირწყალბადები და დანიშხანი(Arsenic-As). რისკი დამოკიდებულია სიგარეტის წევის ხანგრძლივობასა და რაოდენობაზე.
2.რადონი(Rn-Radon)-წარმოიქმნება ურანის(U-Uranium) რადიოაქტიური დაშლით, ურანი კი გვხვდება ნიადაგში. ნორმაში რადონი ატმოსფეროში ადის და პრობლემას არ იწვევს, თუმცა აკუმულირდება დახურულ სივრცეებში(მაგ. სარდაფი) როგორც უსუნო და უფერო გაზი. რაც ფილტვებში მოხვედრისას ზრდის ფილტვის კიბოს რისკს. გაზრდილია რისკი ურანის მაღაროებში მომუშავეებში.
3. აზბესტი-დიდი შანსია რომ გამოიწვიოს ფილტვის კიბო. (უძლებს სიცხეს და ჟანგვას, ამიტომ გამოიყენება საიზოლაციო, ცეცხლგამძლე მასალების დასამზადებლად, მანქანის მუხრუჭების, სახურავების.)

Question 47

ფილტვის კიბოს სიმპტომები? და დიაგნოსტიკა?

Answer 47

არასპეციფიკური სიმპტომები: ხველა, წონაში კლება, ჰემოპტიზი, პოსტ-ობსტრუქციული პნევმონია.
როცა ეს არასპეცფიკური სიმპტომები ვლინკდება, განსაკუთრებით მწეველებში, შემდეგ კეთდება ვიზუალიზაცია, ძირითადად ეს არის რენტგენი, სადაც კლასიკურად ჩანს “coin lesion”/solitary nodule- 2-5 სმ, თუ ეს კვანძი იქნა აღმოჩენილი, უნდა ვთხოვოთ ძველი გადაღებული რენტგენები და შევადაროთ ძველები ახალს. დავაკვირდეთ coin lesion სტაბილური ზომისაა თუ გაიზარდა/აქამდე არ ყოფილა. თუ ის წლების განმავლობაში იყო და სტაბილური ზომისაა, დიდად სავარაუდოა რომ წარმოდგენილია კეთილთვისებიანი წარმონაქმნი. ხოლო თუ ახალია ან გაზრდილია წინა რენტგენების შემდეგ, საჭიროა ბიოფსიის გაკეთება, რათა მოხდეს სიმსივნის დიაგნოსტირება.

Question 48

როცა ჩანს xray-ზე coin lesions რაზე მიუთითებს?

Answer 48

შეიძლება იყოს როგორც კეთილ, ასევე ავთვისებიანი.

Question 49

ახალგაზრდა მაგ. 40 წლის ადამიანში coin lesion-ის დროს, როგორი დიაგნოზია მეტად სავარაუდო?

Answer 49

ახალგაზრდა ასაკში მეტად სავარაუდოა ფილტვის კეთილთვისებიანი სიმსივნის განვითრება.

Question 50

რა არის ჰამარტომა?

Answer 50

კეთილთვისებიანი წარმონაქმნი, შემდგარი ქსოვილისგან, რომელიც ნორმაში იმ ლოკაციაზე ისედაც გვხვდება, თუმცა არაორგანიზებულია ჰამარტომის შემთხვევაში.

Question 51

რომელი კეთილთვისებიანი ფილტვის დაზიანებები არსებობს, რაც იწვევს coin lesion-ს?

Answer 51

1. გრანულომა - არის coin lesion, კლასიკურად გამოწვეულია TB ან სოკოთი(განს. ჰისტოპლაზმოზი in midwest).
2. ბრონქული ჰამარტომა-შეიცავს ფილტვის ქსოვილს და ხრტილს, ხშირად ასევე კალციფიცირებულია.

Question 52

როგორი ტიპის ავთვისებიანი უჯრედები შეიძლება იქნეს აღმოჩენილი ბიოფსიით ფილტვის კარცინომისას და როგორია მათი სიხშირე და რა კლინიკური მნიშვნელობა აქვთ?

Answer 52

1. მცირე-უჯრედოვანი კარცინომა (15%)-არ ემორჩილება ქირურგიულ ჩარევას, მკურნალობა ხდება ქიმიოთერაპიით.
2. არა-მცირე უჯრედოვანი კარცინომა (85%)-მკურნალობა ხდება ქირურგიული მეთოდებით, ხოლო ქიმიოთერაპიას არ ემორჩილება,

Question 53

რა ქვეჯგუფები შედის არა-მცირე უჯრედოვან კარცინომაში?

Answer 53

1. ადენოკარცინომა(40%)-თუ ვხედავთ ჯირკვლებს ან ლორწოს წარმოქმნას, მაშინ არის ადენოკარცინომა.
2. ბრტყელუჯრედოვანი კარცინომა(30%)-თუ ვხედავთ კერატინის მარგალიტებს ან უჯრედშორის ხიდებს.
3. მსხვილუჯრედოვანი კარცინომა(10%)-თუ არ არის არც ჯირკვლები, არც ლორწო, არც კერატინის მარგალიტები და არც ინტრაუჯრედული ხიდები.
4. კარცინოიდული სიმსივნე (5%).

Question 54

მცირე უჯრედოვანი კარცინომის მახასიათებლები-მკურნალობა, ჰისტოლოგია, ასოციაცია, ლოკაცია, დამატებით?
Small-Smoking-Cell-Syndrome.

Answer 54

მკურნალობა-ქიმიოთერაპია;
ჰისტოლოგია-დაბალდიფერენცირებული მცირე ზომის უჯრედები, ვითარდება ნეიროენდოკრინული უჯრედებიდან(ქრომოგრანინ დადებითი).
ასოციაცია-მწეველი მამაკაცები.
ლოკაცია-ცენტრალური.
დამატებით-პარანეოპლაზიური სინდრომი: ანტიდიურეზიული ჰორმონი, ადრენოკორტიკოტროპული ჰორმონი-იწვევს კუშინგის სინდრომს(დიდი რაოდენობით ACTH- ის გამომუშავებით დიდი რაოდენობით კორტიზოლი გამომუშავდება რაც იწვევს კუშინგს) და შეიძლება გამოიწვიოს იტონ-ლამბერტის სინდრომი(აუტოიმუნური, ზიანდება კავშირები ნერვებსა და კუნთებს შორის).

Question 55

ბრტყელუჯრედოვანი კარცინომის მახასიათებლები-მკურნალობა, ჰისტოლოგია, ასოციაცია, ლოკაცია, დამატებით?
Squamous-Smokers-Central-Syndrome

Answer 55

მკურნალობა-ქირურგიული ჩარევა.
ჰისტოლოგია-ჩანს კერატინის მარგალიტები ან უჯრედშორისი ხიდები.
ასოციაცია-ყველაზე ხშირი სიმსივნეა მწეველ მამაკაცებში.
ლოკაცია-ცენტრალური.
დამატებით-პარანეოპლაზიური სინდრომი: წარმოქმნის PTHrP(ParaThyroid Hormone related Peptide)-რისი გამოყოფაც იწვევს ჰიპერკალცემიას.

Question 56

ადენოკარცინომის მახასიათებლები-მკურნალობა, ჰისტოლოგია, ასოციაცია, ლოკაცია, დამატებით?

Answer 56

მკურნალობა-ქირურგიული ჩარევა.
ჰისტოლოგია-ჯირჯვლების ან მუცინის წარმოქმნა.
ასოციაცია-ყველაზე ხშირი არამწეველ მამაკაცებსა და მწეველ ქალებში.
ლოკაცია-პერიფერიული.
დამატებით-არ ასოცირდება პარანეოპლაზიურ სინდრომთან.

Question 57

მსხვილუჯრედოვანი კარცინომის მახასიათებლები-მკურნალობა, ჰისტოლოგია, ასოციაცია, ლოკაცია, პროგნოზი?

Answer 57

მკურნალობა-ქირურგიული ჩარევა.
ჰისტოლოგია-თუ გვაქვს არა-მცირე უჯრედოვანი კარცინომა, მაგრამ არ ჩანს კერატინის მარგალიტები, უჯრედშორისი ხიდები, ჯირკვლები ან მუცინი, ეს არის მსხვილუჯრედოვანი კარცინომა. არის დაბალდიფერენცირებული დიდი ზომის უჯრედები.
ასოციაცია-მოწევა.
ლოკაცია-ცენტრალური და პერიფერიული.
დამატებით-ცუდი პროგნოზის სიმსივნე.

Question 58

ბრონქიოლოალვეოლური კარცინომის მახასიათებლები- ჰისტოლოგია, ასოციაცია, ლოკაცია, დამატებით?

Answer 58

ჰისტოლოგია-ბრონიოლებსა და ალვეოლებში კლარას უჯრედებისგან წარმოიქმნება სვეტოვანი უჯრედები.
ასოციაცია-არ უკავშირდება მოწევას.
ლოკაცია-პერიფერიული.
დამატებით-პნევმონიის მსგავსი კონსოლიდაცია ახასიათებს, რაც ჩანს მაგ. xray-ზე და აქვს ძალიან კარგი პროგნოზი.

Question 59

კარცინოიდული სიმსივნის მახასიათებლები- ჰისტოლოგია, ასოციაცია, ლოკაცია, დამატებით?

Answer 59

ჰისტოლოგია-მაღალდიფერენცირებული ნეიროენდოკრინული უჯრედები. ქრომოგრანინ დადებითი-ვინაიდან ამ სიმსივნეში ვხვდებით ნეიროენდოკრინულ უჯრედებს, რომლებიც შეიცავს ნეიროსეკრეტორულ გრანულებს ციტოპლაზმაში, ეს გრანულები იმუნოჰისტოქიმიური ტესტისას შეიღებება და იქნება ქრომოგრანინ დადებითი. ამიტომ ნეიროენდოკრინული სიმსივნეები ზოგადად არის-ქრომოგრანინ დადებითი.
ასოციაცია-არ არის დაკავშირებული მოწევასთან.
ლოკაცია-ცენტრალური ან პერიფერიული; კლასიკურად წარმოქმნის პოლიპის მსგავსს მასას ბრონქებში.
დამატებით-დაბალი ხარისხის ავთვისებიანობის სიმსივნეა.

Question 60

ფილტვებში გავრცელებული მეტასტაზების მახასიათებლები- წყარო, XRay, დამატებით?

Answer 60

ყველაზე ხშირი წყარო არის ძუძუს კიბო და მსხვილი ნაწლავის კიბო.
xray-მრავლობითი “cannonball”(ქვემეხის ბურთი) კვანძები.
დამატებით-მეტასტაზირება ფილტვებში უფრო ხშირია ვიდრე პირველადი სიმსივნეები.

Question 61

რა არის TNM staging?

Answer 61

როდესაც პაციენტს აქვს ფილტვის პირველადი კარცინომა უნდა ჩავატაროთ TNM staging.
T-სიმსივნის ზომა და ლოკალური გავრცელება.
N-როგორია გავრცელება რეგიონალურ ლიმფურ კვანძებში(ჰილიარული და შუასაყრის ლიმფური კვანძები).
M-მეტასტაზირების შემოწმება და მოწმდება თირკმელზედა ჯირკვალი, რადგან ფილტვის კიბოს დროს მეტასტაზირების უნიკალური ლოკაციაა თირკმელზედა ჯირკვალი.

Question 62

როგორია პროცენტულობა ფილტვის კიბოთი 5 წლიანი სიცოცხლის ხანგრძლივობა და რატომ?

Answer 62

5 წლიანი სიცოცხლის ხანგრძლივობა არის მხოლოდ 15%-ში, რადგან გამოვლინდება ძალიან გვიან. ამის მიზეზია ასევე ფილტვის კიბოს ეფექტური სკრინინგის არ არსებობა.

Question 63

ფილტვის კიბოს ლოკალური გართულებები?

Answer 63

1. პლევრის ჩართულობა-კლასიკურად ეს არის ადენოკარცინომის შემთხვევაში.
2. ზედა ღრუ ვენის ობსტრუქცია-ამ დროს ვითარდება superior vena cava syndrome. ამ დროს აღინიშნება თავისა და კისრის ვენების გაფართოება, ედემა და ლურჯი შეფერილობა მკლავებსა და სახეზე.
3. მოიცვას ხორხის ნერვი(გამოიწვევს ხმის ჩახლეჩვას) ან დიაფრაგმის ნერვი(გამოიწვევს დიაფრაგმულ პარალიზს).
4. სიმსივნეს შეუძლია მიაწვეს სიმპატიკურ ჯაჭვს-შეიძლება გამოიწვიოს: პტოზი (ზედა ქუთუთოს დაწევა), მიოზი (გუგების შევიწროება) და ანჰიდროზი (ოფლის გამოყოფის შეწყვეტა ან მნიშვნელოვნად შემცირება).

Question 64

რა ანომალიაა პნევმოთორაქსი?

Answer 64

პლევრის ღრუში ჰაერის აკუმულირება.

Question 65

რა მიზეზით ვითარდება ძირითადად სპონტანური პნევმოთორაქსი?
რა ასაკშია მეტად ხშირი?

Answer 65

-ემფიზემატოზური ბუშტუკების გახეთქვით-ალვეოლების დაზიანებისას მაგ. ემფიზემისას, ზომაში დიდდება, ფუნქციას ვეღარ ასრულებს და შესაძლოა გადიდებული ბუშტუკის გახეთქვა მოჰყვეს, რაც ძირითადად აზიანებს პლევრის ღრუს და იწვევს პნევმოთორაქსს.
-ახალგაზრდა ასაკში.

Question 66

რით შეიძლება გართულდეს სპონტანური პნევმოთორაქსი?
რა მოსდის ტრაქეას?

Answer 66

-ფილტვის გარკვეული ნაწილის კოლაფსით-როცა ზიანდება პლევრის ღრუ და ის კარგავს მთლიანობას, ირღვევა იქ არსებული უარყოფითი წნევა რაც უზრუნველყოფს ფილტვის გაშლილ მდგომარეობაში ყოფნას და ფილტვი ან მისი ნაწილი კოლაფსდება.
-ტრაქეა იწევს კოლაფსის მხარეს.

Question 67

რა არის დაჭიმული პნევმოთორაქსი და როგორ შეიძლება მისი გამოსწორება?

Answer 67

ვლინდება გულმკერდის კედლის დაზიანების გავლით პლევრის ღრუს მთლიანობის დარღვევით. ეს მდგომარეობა არის სასწრაფო გადაუდებელი. - თუ პაციენტმა მიიღო დაზიანება რომელიც გახსნის გულმკერდის კედელს, პაციენტის ყოველი ჩასუნთქვისას ჰაერი შევა პლევრის ღრუში ამ ჭრილობის საშუალებით, მაგრამ ამოსუნთქვისას ჰაერი ვერ გამოვა. ამიტომ ჰაერი მუდმივად დაემატება პლევრის ღრუში, რაც გამოიწვევს ზეწოლას ფილტვზე, რაც შემდგომ მიაწვება ტრაქეას. ამ მაღალმა წნევამ გულმკერდის ღრუში შეიძლება გამოიწვიოს ზეწოლა გულზე და სხვა სასიცოცხლო სტრუქტურებზე.
მის გამოსასწორებლად მილი უნდა ჩაიდგას გულმკერდში რაც გარეთ გამოუშვებს პლევრის ღრუში შესულ ჰაერს.

Question 68

რა არის მეზოთელიუმი? ფუნქცია?

Answer 68

მეზოდერმისგან წარმოქმნილი ერთშრიანი ეპითელიუმი, რომელიც ამოფენს სეროზულ ღრუებს და ფარავს შინაგან ორგანოებს, რათა შეწებებას შეუშალოს ხელი, რომ შინაგანმა ორგანოებმა იმოძრაოს სრიალა ზედაპირებით.

Question 69

რა არის მეზოთელიომა?
რასთან ასოცირდება?

Answer 69

-მეზოთელური უჯრედების ავთვისებიანი სიმსივნე.
-ასოცირდება აზბესტთან მომუშავე პირებთან.

Question 70

მეზოთელიომის სიმპტომები?

Answer 70

recurrent pleural effusions???, დისპნოე და გულმკერდის ტკივილი. სიმსივნე ეხვევა ფილტვს, როგორც ნორმაში მეზოთელიუმი.

Question 71

როდესაც ჰიპოქსიაა გარკვეული ალვეოლების უფუნქციობის გამო, რა დაცვითი მექანიზმი ირთვება რომ დარეგულირდეს გაზთა ცვლა?

Answer 71

როცა არის ჟანგბადის დაბალი დონე, ფილტვის არტერიები ვიწროვდება, რათა სისხლის ნაკადი წავიდეს კარგად ფუნქციონირებად ალვეოლებში, რომ დარეგულირდეს გაზთა ცვლა.

Question 72

რა არის ტიპი 2 პნევმოციტების ფუნქცია?

Answer 72

1. ღეროვანი უჯრედებია და ფილტვის რეგენერაციაში მონაწილეობს.
2. წარმოქმნის სურფაქტანტს.

Question 73

რა არის შუასაყარი და რა გვხვდება მასში?

Answer 73

შუასაყარი-სივრცე ფილტვებს შორის, სადაც მოთავსებულია გული, საყლაპავი, ტრაქეა, თიმუსი და ლიმფური კვანძები.

Question 74

რა არის შუასაძგიდი?

Answer 74

იგივე დიაფრაგმა,

Question 75

სარკოიდოზის hallmark?

Answer 75

არაკაზეოზური გრანულომა-მცირე ზომის იმუნური უჯრედების(ძირითადად მაკროფაგები) კლასტერები.