relatievermogensrecht Flashcards
wat is relatievermogensrecht (definitie)
het geheel van rechtsregels dat de vermogensrechtelijke verhoudingen beheerst tussen de partners onderling en tegenover derden, zowel tijdens de relatie als bij de ontbinding
relatie = zowel persoonsrechtelijke als vermogensrechtelijke gevolgen
aan de hand van welke vragen wordt het relatievermogensrecht geanalyseerd
- Niets: wat als het koppel niets heeft geregeld? welke regels zijn dan van toepassing?
- Bob: heeft het koppel enige contractvrijheid als ze hun vermogensrechtelijke verhoudingen zelf regelen?
- muur: zijn er beperkingen aan de contractvrijheid voor de partners?
wat zijn de primaire gevolgen van het huwelijk?
het gaat hier over de wederzijdse rechten en plichten die vermeld staan in art. 212-214 BW: samenwoningsplicht, getrouwheid en hulp en bijstand
-> deze rechten en plichten zijn van toepassing op elk huwelijk, het is namelijk van dwingend recht
wat zijn de secundaire gevolgen van het huwelijk?
de secundaire gevolgen staan vermeld in art. 1387 - 1474 BW, het gaat hier enkel over vermogensrechtelijke regels in huwelijksovereenkomsten
-> de echtgenoten hebben hier vrije keuze, het is van aanvullend recht
de persoonsrechtelijke bepalingen: Wat houdt het plicht tot samenwonen in?
er is sprake van het behouden van een gezamenlijk verblijf, levensgemeenschap en de plicht tot geslachtsverkeer.
de vermogensrechtelijke bepalingen: wat gebeurt er met de handelingsbekwaamheid?
iedereen blijft handelingsbekwaam -> in het verleden mocht een getrouwde vrouw niet meer alleen handelen
wat is het kenmerk van de persoonsrechtelijke aard van het huwelijk?
bepaling die betrekking hebben op de staat en de bekwaamheid van de echtgenoten zijn van openbare orde . de sanctie hierop is de absolute nietigheid
wat is het kenmerk van de vermogensrechtelijke aard van het huwelijk
bepalingen ter bescherming van de private belangen van de echtgenoten en de schuldeisers zijn van louter dwingend recht. de sanctie hierop is de relatieve nietigheid
Kan de ENAC toegepast worden op het primair huwelijksstelsel?
nee, als de ene partner zijn verplichtingen niet nakomt kan de andere partner niet zeggen dat het zijn verplichtingen dan ook niet zal nakomen. (een partner die in gebreke blijft kan gedwongen worden om zijn verplichtingen uit te voeren)
wat betreft het toepassingsgebied ratione personae op het huwelijk:
- het is van toepassing op alle gehuwden, ongeacht de keuze van het secundair stelsel. Het is niet van toepassing op samenwonenden en verloofden
wat betreft het toepassingsgebied ratione temporis op het huwelijk?
het is van toepassing gedurende de hele duur van het huwelijk.
- het is niet van toepassing na de echtscheiding, maar wel tijdens de echtscheidingsprocedure en de feitelijke scheiding
= de uitvoering van bepaalde verplichtingen kunnen soms een andere vorm aannemen, er zijn voor bepaalde verplichten een onmogelijkheid. er kunnen dringende en voorlopige maatregelen genomen worden door de familierechtbank
wat zijn de krachtlijnen van het primair stelsel?
- de gelijkheid van de echtgenoten
- het behoud van de autonomie van beide echtgenoten
- de minimale solidariteit tussen de echtgenoten en de bescherming van het gezinsbelang (hulp en bijdrage verplichtingen, de hoofdelijkheid voor huishoudelijke schulden van de opvoeding van de kinderen)
- elke echtgenoot heeft dezelfde rechten en plichten
- handelinsgbekwaamheid: elke echtgenoot behoud de handelingsbekwaamheid (handelingsonbevoegdheid is wel een mogelijkheid in sommige uitzonderlijke gevallen)
welke secundaire huwelijksvermogensstelsels zijn er?
- het wettelijk stelsel
- het conventioneel stelsel (met het stelsel van de scheiding van de goederen)
- het conventioneel stelsel (met het stelsel van de algehele gemeenschap)
hoeveel vermogens heeft het wettelijk stelsel?
dit stelsel bestaat uit 3 vermogens:
- EV van partner 1
- EV van partner 2
- GV van beide partners
hoeveel vermogens heeft het stelsel van de scheiding van goederen?
dit stelsel bestaat uit 2 vermogens:
- EV van partner 1
- EV van partner 2
hoeveel vermogens heeft het stelsel van de algehele gemeenschap
dit stelsel bestaat uit 1 vermogen - alles is namelijk gedeeld
wettelijk huwelsvermogensstelsel:
wat is de residuaire gemeenschapskwalificatie?
het vermoeden van de gemeenschappelijkheid bestaat erin dat een goed of een schuld behoort tot het gemeenschappelijk vermogen tenzij een echtgenoot of een derde op grond van een wetsbepaling kan aantonen dat een goed of de schuld behoort tot één van de echtgenoten
wettelijk huwelsvermogensstelsel: wat zijn de baten?
lichamelijke of onlichamelijke goederen op de activa
wettelijk huwelijksvermogensstelsel:
wat is de residuaire gemeenschapskwalificatie?
het vermoeden van de gemeenschappelijkheid bestaat erin dat een goed of een schuld behoort tot het gemeenschappelijk vermogen tenzij een echtgenoot of een derde op grond van een wetsbepaling kan aantonen dat een goed of de schuld behoort tot één van de echtgenoten
wettelijk huwelijksvermogensstelsel: wat zijn de baten?
lichamelijke of onlichamelijke goederen op de activa
wettelijk huwelijksvermogensstelsel: wat zijn de basiscriteria van de baten?
- moment van de verwerving? ° Voor het huwelijk verworven = EV ° tijdens het huwelijk verworven -> volgende vraag stellen - oorzaak van de verwerving? ° verwerving ten kosteloze titel = EV ° verwerving ten bezwarende titel = GV (er zijn veel uitzonderingen)
wettelijk huwelijksvermogensstelsel: wat zijn de baten van het eigen vermogen?
- goederen eigen door hun oorsprong: voorhuwelijkse goederen en goederen verworven tijdens het huwelijk door erfenissen, schenkingen of testamenten
- goederen eigen door hun aard: accessoria van eigen goederen en de strikt persoonlijke goederen
wettelijk huwelijksvermogensstelsel: wat zijn de voorhuwelijkse goederen?
goederen van een echtgenoot van voor het huwelijk (art. 1399 BW)
- het gaat hier over alle goederen (roerende goederen en onroerende goederen, rechten en schuldvorderingen)
- tijdstip van de eigendomsverkrijging: het moment van het ontstaan van het contract of compromis
wettelijk huwelijksvermogensstelsel: wat zijn de goederen verworven tijden het huwelijk door erfenissen, schenkingen of testamenten?
het zijn goederen ten kosteloze titel verkregen tijdens het huwelijk (waarvoor dus geen tegenprestatie nodig is)
- uitzonderingen: gemeenschappelijke schenking: wanneer er uitdrukkelijk aan beiden partners werd geschonken
wettelijk huwelijksvermogensstelsel: wat zijn de accessoria van eigen goederen?
- toebehoren van eigen goederen of rechten: goederen die een band hebben met een goed uit het eigen vermogen -> er moet hier sprake zijn van een dubbel bewijs: bewijzen of het goed eigen is + behoort het goed wel tot het andere goed. Indien het goed werd betaald met het gemeenschappelijk vermogen dan is het mogelijk dat er bij de ontbinding vergoed wordt
- aandeel door een echtgenoot verkregen in een goed, waarvan hij reeds mede-eigenaar is: voorwaarde aan gekoppeld, de echtgenoot moet ten opzichte van de andere eigenaars dezelfde rechten hebben.
! Is niet mogelijk wanneer beide echtgenoten mede-eigenaar zijn + ook niet mogelijk wanneer er sprake is van vruchtgebruik en NE - zaakvervanging/ wederbelegging:
° zaakvervanging = het ene goede vervangen met een ander goed
° wederbelegging = goederen die eigen zijn verkopen en met die opbrengst een ander goed aankopen - levensverzekering
wettelijk huwelijksvermogensstelsel: wat zijn de voorwaarden van de wederbelegging?
- er wordt vermeld in art. 1404 BW wat de regeling is voor roerende goederen
- voor de onroerende goederen is er een andere regeling voorzien in art. 1402 BW:
° 1ste voorwaarde: er moet een verklaring worden afgelegd door de echtgenoot dat hij het geld van een verkochte eigen goed zal gebruiken bij de aankoop van een ander goed
° 2de voorwaarde: bij de aankoop van een nieuw goed - moet meer dan de helft van de aankoopprijs betaald worden met het geld van het verkochte eigen goed
! art. 1403 BW: er is in dit artikel sprake van een vervroegde wederbelegging - het is eigenlijk een uitgestelde wederbelegging
wettelijk huwelijksvermogensstelsel: wat zijn de strikt persoonlijke goederen?
Art 1401 BW:
- de kleren en voorwerpen voor persoonlijk gebruik
- literaire, artistieke en industriële eigendomsrechten
- het recht op herstel van persoonlijke of morele schade
- het recht op pensioen, lijfrente of soortgelijke uitkering
- schadevergoedingen
=> voor deze goederen zal het nooit mogelijk zijn om een vergoeding te krijgen aangezien ze strikt persoonlijk zijn
wettelijk huwelijksvermogensstelsel: wat zijn de baten van het gemeenschappelijk vermogen?
art. 1405 BW:
- inkomsten uit beroepsbezigheden
- inkomsten uit eigen goederen
- schenkingen en legaten aan beide echtgenoten
- andere goederen
==> ook hier is er sprake van de residuaire gemeenschapskwalificatie vermeld in art. 1405, §2 BW
wettelijk huwelijksvermogensstelsel: wat zijn de schulden?
het gaat hier over het passief (definitief en voorlopig:
- definitief: het statuut van de schuld
- voorlopig: het verhaalsrecht van de schuldeiser
wettelijk huwelijksvermogensstelsel: wat is de basiscriteria van de schulden
- moment van ontstaan van de schuld: ° voor het huwelijk = EV ° tijdens het huwelijk = volgende vraag - wie ging de schuld aan? ° samen = GV ° EG alleen = volgende vraag - wat is de oorzaak van de schuld? ° belang van het gezin/ kinderen = GV ° uitsluitend privaat belang = EV