Ráðleggingar um mataræði

Question 1

Í ráðleggingum um mataræði fyrir fullorðna og börn frá tveggja ára aldri er lögð á hvað?

Answer 1

Lögð er áhersla á gæði

• Fyrst og fremst er horft til heildarmataræðis
• Áhersla er lögð á fæðuval og lifnaðarhætti sem minnka líkur á hjarta- og æðasjúkdómum, offitu, sykursýki II og krabbameini ásamt bættri beinheilsu

Question 2

Hver er ráðlagður dagskammtur fyrir D-vítamín á Íslandi?

Answer 2

Ungbörn og börn yngri en 10 ára = 10 míkrógrömm (400 AE)

10-70 ára = 15 míkrógrömm (600 AE)

Eldri en 70 ára = 20 míkrógrömm (800 AE)

Question 3

Af hverju er D vítamín inntaka nauðsynleg fyrir Íslendinga?

Answer 3

• Myndun D vítamíns í húð er ófullnægjandi á Íslandi
• Lágt D vítamín = lág kalkneysla og minni beinþéttni
• Lélegur D-vítamínhagur tengist auknum líkum á hjarta- og æðasjúkdómum og einnig fáeinum tegundum krabbameina, m.a. ristilkrabbameini

Question 4

Næringarefnin 6?

Answer 4

• Kolvetni
• Fita
• Prótein
• Vítamín
• Steinefni
• Snefilefni

Question 5

Ráðleggingar um mataræði snúast um og eru ætlaðar hverjum?

Answer 5

• Ráðleggingarnar eru forvörn EKKI næringarmeðferð
• Eru ætlaðar heilbrigðu fólki og eru ekki sniðnar að þörfum einstaklinga með sjúkdóma eða aðra kvilla sem gætu haft áhrif á þörf fyrir næringarefni

Question 6

Hvað ættum við að borða mikið af grænmeti og ávöxtum á dag?

Answer 6

• A.m.k. 500g af grænmeti og ávöxtum á dag
• Helmingurinn ætti að vera grænmeti og safar teljast ekki með

Question 7

Hver eru rökin fyrir því að borða a.m.k. 500g af grænmeti og ávöxtum á dag?

Answer 7

• Ríkulegt magn vítamína, steinefna og annarra hollefna + gróft grænmeti er trefjaríkt
• Dregur úr líkum á þyngdaraukningu, hjarta- og æðasjúkdómum, sykursýki II og ýmsum krabbameinum

Question 8

Hvað ættum við að borða mikið af heilkornavörum og hver eru rökin fyrir því?

Answer 8

• Heilkorn minnst 2x á dag, t.d. hafrar, bygg, heilkornabrauð
• Góð uppspretta B vítamína, E vítamíns, magnesíums og trefja
• Minnnka líkur á hjarta- og æðasjúkdómum, sykursýki II og þyngdaraukningu

Question 9

Hvað ættum við að borða mikið af fisk og hver eru rökin fyrir því?

Answer 9

• Ættum að borða fisk 2-3x í viku og þarf af eitt skipti feitann fisk
• Fiskur er góður próteingjafi, ríkur af seleni og joði
• Fiskur gefur D vítamín og omega 3
• Neysla á feitum fiski getur dregið úr líkum á hjarta- og æðasjúkdómum

Question 10

Hvers vegna er kjöt gott fyrir okkur í hófi og af hverju ættum við að takmarka unnar kjötvörur?

Answer 10

• Kjöt er ríkt af próteini, járni og öðrum steinefnum
• Mikil neysla á rauðu kjöti, sérlega unnum kjötvörum, tengd aukinni hættu á krabbameini í ristli og þyngdaraukningu
• Feitar kjötvörur innihalda mikið af mettaðri fitu og unnar kjötvörur oft saltar

Question 11

Hver er ráðlagður dagskammtur af mjólkurvörum og hver eru rökin fyrir því?

Answer 11

• Tveir skammtar af mjólk eða mjólkurmat á dag (25g af osti er einn skammtur) og helst að velja ósykraðar eða lítið sykraðar vörur án sætuefna
• Mjólkurvörur eru ríkar af próteini, kalki, joði og öðrum stein- og snefilefnum
• Kalk og D vítamín er mikilvægt fyrir beinheilsu

Question 12

Af hverju er mjúk og holl fita góð fyrir heilsuna okkar?

Answer 12

Mjúk og holl fita dregur úr hættu á hjarta- og æðasjúkdómum

Question 13

Af hverju eigum við að minnka saltneyslu?

Answer 13

• Með því að minnka salt drögum við úr hættu á hækkun blóðþrýstings
• Mikil saltneysla er einnig tengd krabbameini í maga

Question 14

Af hverju er okkur ráðlagt að minnka viðbættann sykur?

Answer 14

• Neysla á sykurríkum matvælum eykur líkurnar á tannskemmdum og offitu
• Sykraðir gos- og svaladrykkir geta aukið líkur á sykursýki II
• Vörur sem innihalda mikið af viðbættum sykri oftast næringarsnauðar