Radioactiviteit Flashcards
Welke straling bestaat er?
Alfa: He-atoom komt vrij (papier houdt tegen)
Beta: elektron komt vrij (plastic houdt tegen)
Gamma: energie komt vrij (elektromagn straling) (gaat bijna overal door)
Straling kan uitgedrukt worden in verschillende eenheden. Welke?
Becquerel => aantal stralingen uitgestraald per seconde.
gray (Gy) => Overgedragen energie die inwerkt op een organisme
sievert (Sv) => effecten van de overgedragen energie door bestraling op het organisme
Wat betekent een halfwaardetijd?
In een grote groep instabiele atomen zal straling ontstaan. Door de straling te meten is er wel te bepalen wanneer de helft van de atomen is vervallen. De tijd die de helft van de atomen nodig hebben om te vervallen noemen we de halveringstijd
Wat is besmetting?
- Inademen (inhalatie) van radioactieve deeltjes (met als gevolg een inwendige besmetting)
- Inname (ingestie) van bijvoorbeeld besmet voedsel (met als gevolg een inwendige besmetting)
- Besmetting van de huid (uitwendige besmetting)
Wat zijn de mogelijke besmettingsmaatregelen?
3 basisprincipes:
- kort blootstellingsduur in
- Hou afstand tot de bron
- Scherm je af tot de bron
en draag persoonlijke dosismeter!
Gebruik beschermkledij
Gebruik adembescherming
Zorg voor vrijmeting
Hoeveel bedraagt de gemiddelde jaarlijkse blootstelling in Belgie en hoeveel mag je daarbij bovenop lopen?
Gemiddelde blootstelling per jaar: 4 mSv/jaar
Toegelaten hoeveelheid:
- Beroepsmatig 20mSv/jaar per rollend jaar
- Minderjarigen: 6mSv/jaar
Vanaf wanneer treden er deterministische effecten op en geef een paar effecten.
Deterministisch staat voor het punt waar het aantal gedode cellen de beperking en/of het verlies van functies van weefsel en organen tot gevolg geeft.
Deze effecten treden op vanaf 0,5 Sv en meer.
Voorbeelden:
- Stralingsziekte:
- Misselijkheid
- Diaree
- Tekort aan bloedlichaampjes
- Bloedingen
- grotere gevoeligheid van infectieziekten
Beschrijf de interventierichtwaarden uit het nucleair noodplan.
500 mSv
Dit is een drempel voor het vermijden van acute effecten (uitz embryo’s en foetussen)
100mSv
1/5 van het maximum, veiligheidsmarge voor dosimetrie fouten
50 mSv
episodisch toelaatbare jaarlijkse dosis voor beroepshalve blootgestelde personen
beperkt de random effecten (kanker, erfelijke effecten)
Effectieve dosis >100mSv
- voor intervenant OK
- vrijwilliger: herbevestiging
- <18j en zwanger verboden
Effectieve dosis >500 mSv nooit overschreden
Dit is enkel geldig tijdens de noodfase
Wie zijn de intervenanten bij een nucleaire noodsituatie?
iedereen betrokken bij de interventie.
Noodzakelijke dringende blootstelling =
- Hulp bieden aan personen in gevaar.
- Verhinderen dat een groot aantal personen wordt blootgesteld
- om waardevolle installaties of waardevolle zaken te redden.
- Waarbij mogelijk één van de individuele dosislimieten voor beroepshalve blootgestelde personen wordt overschreden.
=> Effectieve dosis van 20mSv per jaar of één van de limieten die van toepassing is op individuele weefsels of organen.
=> blootstelling in noodsituaties is enkel van toepassing op geïnformeerde vrijwilligers
Radiologisch noodgeval impliceert niet noodzakelijk een blootstelling
Beschrijf de types van PBM’s.
- Type 1 => Tyvek overall, handschoenen, hoofdkap, overschoenen en stofmasker (FFP2/ FFP3)
- Type 2 => Tyvek overall, handschoenen, hoofdkap, overschoenen en halfgelaatsmasker en veiligheidsbril of volgelaatsmasker
- Type BW => Standaard interventiekledij brandweer (met Perslucht)
Type 3 => Tyvek overall handschoenen, hoofdkap, overschoenen en perslucht
Wat is de rol van de CPOPS?
- organisatie perimeters
- organisatie evacuatie bevolking
- overleg provinciale coordinatiecomité en operationele structuren
- bescherming van het interventiepersoneel (dosimetrische gegevens evalueren en doorsturen naar het FANC)
Wanneer wordt het nucleair noodplan automatisch opgestart?
Het TELERAD-netwerk Het TELERAD-netwerk is het automatische netwerk dat de radioactiviteit op het Belgische grondgebied van op afstand meet. Het netwerk bestaat uit 257 meetstations die voortdurend de radioactiviteit in de lucht en in het water van de rivieren meten. De meetstations zijn verdeeld over het volledige nationale grondgebied, rondom de nucleaire installaties (Doel, MolDessel, Tihange en Fleurus), evenals in de agglomeraties in de nabijheid van deze installaties en die van Chooz in Frankrijk. Deze meetstations zijn verbonden met een centraal systeem dat automatisch wordt gealarmeerd als abnormale verhogingen van de radioactiviteit worden gedetecteerd.
Beschrijf de verschillende fasen gedurende de noodsituatie.
Voortaan is een noodsituatie, conform de internationale aanbevelingen, opgedeeld in 3 fasen: de noodfase, de overgangsfase en de nazorgfase.
- De noodfase begint wanneer men weet krijgt van een gebeurtenis die een gevaar of risico inhoudt op blootstelling van de bevolking aan ioniserende stralen boven de jaarlijkse dosislimiet (1 mSv/j) voor de bevolking, en de afkondiging van de federale fase door de minister van Binnenlandse Zaken en Veiligheid (op advies van het federaal coördinatiecomité).
- Zodra de situatie onder controle is en elk risico op verslechtering of een latere aanzienlijke lozing van radioactieve stoffen kan worden uitgeschakeld, dan de overgangsfase. Uitweg uit de crisis en een terugkeer naar de situatie voor de crisis of tot een nieuwe situatie van blootstelling die ontstaan is door contaminatie van het leefmilieu ten gevolge van de lozing van radioactieve stoffen. In dit laatste geval heeft de overgangsfase tot doel om de beschermingsmaatregelen genomen tijdens de noodfase op te heffen of aan te passen en eventueel nieuwe maatregelen te nemen.
- De nazorgfase begint met de afkondiging van het einde van de noodsituatie door de beleidscel (beschermingsmaatregelen zijn uitgevoerd, situatie is onder controle, oorzaken zijn voldoende gekend, gevolgen zijn voldoende gekenmerkt, opvolgstrategie is bepaald, bevolking is ingelicht). Deze fase heeft als doelen: bescherming van de bevolking, ondersteuning van de getroffen bevolking, geleidelijk herstel van de getroffen gebieden, van de economische activiteiten en de sociale structuur.
Geef de verantwoordelijkheden van exploitant en overheid weer tijdens een nucleair ongeval.
Goed het verschil kennen tussen melding en notificatie!
Exploitant
● Snelle detectie/classificatie/alarmering
● Notificatie van de overheid (+ informatiedoorstroming)
● Veiligheid op de site
○ Evaluatie en bestrijding van het ongeval
○ Begeleiden externe hulpdiensten + hun bescherming
○ Bescherming van personeel, bezoekers (telling/evacuatie/deco/…)
● Communicatie rond situatie op site en evolutie
Overheid
● Informatieverstrekking over afgekondigde maatregelen
● Inzet van federale middelen ter ondersteuning van de uitvoering van de maatregelen op het terrein
● Informatie naar bevolking, media en buitenland
Beschrijf de fases in een nucleaire noodsituatie.
Leg de organisatie van het crisisbeheer in een nucleaire noodfase uit aan de hand van een schema
Wat zijn de richtwaarden voor blootstelling?
