psychopatologia Flashcards
urojenie to zaburzenie
funkcji myslenia
zespół maniakalny
wzmożony napęd psychoruchowy
przyspieszony tok myślenia
podwyższony nastrój
w różnych chorobach, ale char dla choroby afektywnej dwubiegunowej
psychopatologia ogólna
opis objawów poszczególnych zaburzeń psychicznych i ich zespołów
psychpatologia szczegółowa
opis konkretnych jednostek chorobowych
spostrzeganie
aktywny proces psychiczny - towrzenie reprezentacji obiektów na podstawie napływających informacji (głównie) i danych zgromadzonych w pamięci
obejmuje aktywne szukani einformacji, wyodrębnianie istotych cech obiektów, porównywanie ze sobą i stawienie hipotez, które są konfrontowane z danymi początkowymi
Do powstania spostrzeżenia konieczny jest bodziec działający w danym momencie na narząd zmysłu
wyobrażenie
wywołane w świadomości obraz przedmiotu,osoby, sytuacji bazujący na uprzednio poczynionych spostrzeżeniach i fantazji
w chwili gdy powstaje bodźce nie działają na narządy zmysłów
sąd realizujący
poczucie realności
przekonanie o istnieiu spostrzeganego przedmiotu
sad realizujący prawidłowy
przedmiot istnieje
sąd realizujący fałszywy
przedmiotu/zjawiska w rzeczywistości nie ma
sąd klasyfikujący
pewność rozpoznania
umiejętnosć zaszeregowania spostrzeganego przedmiotu zjawiska do znanej grupy, kategorii - czyli rozpoznanie co to jest
spostrzeżenie błędnie rozpoznane
pareidolie, iluzje
spostrzeżenie powstało bez adekwatnego bodźca
omamy, pseudohalucynacje - omamy rzekome, halucynoidy
spostrzeżenie nierozpoznane
objawy ogniskowe
pareidolie
nierealne, wypatrzone, wysłuchane spostrzeżenia z realnego, lecz niejednostajnego, nieostrego, zamaznaego tła - chmur, tkaniny, kory drzewa, kolorw szyby
pacjent NIE MA poczucia ich realności - jeśli ma to ZŁUDZENIE
iluzja, złudzenie
powstają zawsze w obecności zewnętrznego bodźca działającego na określony zmysł
sąd realizujący prawidłowy, sąd klasyfikujący błędny - przedmiot istnieje, ale jest błędnie zidentyfikowany
złudzenia zdarzają się ludziom zdrowym - lączą sie z krytycyzmem i sądem korygującym “zdawało mi się”
iluzje powstające pod wpływem urojeń, czy zaburzeń swiadomości nie ustęują tak szybko
złudzenia fizjologiczne
złudzenia zdarzają się ludziom zdrowym - lączą sie z krytycyzmem i sądem korygującym “zdawało mi się” -
złudzenia geometryczne, w czasie zmęczenia, napięcia emocjonalnego - oczekiwanie, obawa
synestezje
doznananie zmysłowe, w którym przy indukcji jednoimienym bodźcem spontanicznie wyzwalane jest współwrażenie innych modalności zmysłowych tzn liczny maja swoje stałe kolory, dźwięk ma konkretny zapach
obecnie uznawana jest za odmienny sposób odbioru wrażeń,a nieobjaw zaburzeń neurologicznych, psychiatrycznych, psychologicznych
ludzki noworodek jest wzrokowo-słuchowym synestetykiem
cenestezja
ogół wrażeń zmysłowych pochodzących z wnętrza ciała
złudzenie i pareidolie różnią się
poczuciem relaności wytworznego obrazu - w pareidoli pacjent go nie ma, w złudzeniu (iluzji) ma
czyli sad realizujący zachowany w paraidolii
a w złudzeniu sąd realizujący prawidowy, ale klasyfikujący już nie. Po skorygowaniu (np włączeniu swiatła znikają
omamy - halucynacje
spostrzeżenia nieistniejących w rzeczywistości przedmiotów (na narząd zmysłu nie działa bodziec) , którym towarzyszy błędny sąd realizujący - przekonanie, że istniejący przedmiot faktycznie istnieje
omamy vs złudzenie - iluzja
omamy - brak obiektywnie istniejącego przedmiotu oraz silne nieskorygowane poczucie realności spstrzeżenia
omamy rodzaje
wzrokowe, słuchowe, czuciowe, węchowe, smakowe, cenestetyczne [dotykowe]
omamy przy zachowanej, jasnej świadomości
halucynacje lub pseudohalucynacje słcuhowe głownie
omamy przy zaburzonej świadomości
omamy wzrokowe lub sceniczne
omamy sceniczne jak wywołać
uciskając gałki oczne pacjenta (objaw Liepmana) lub prosząc o czytanie czystej kartki papieru (objaw Reichardta)
objaw Liepmanna
wywołane omamy sceniczne poprzez uciśnieci egałek ocznych
charakterystyczny dla majaczenia alkoholowego
objaw Reichardta
tzw objaw czystej kartki - chory czyta z niezapisanej kartki to co sugeruje mi badający lub opisuje niistniejący obrazek
objaw Aschaffenburga
pod wpływem sugestii chory rozmawia przez wyłaczony telefon
objaw “nawlekania nitki”
chory nawleka nieistniejącą nitkę do nieistnjeącej ig ly pod wpływem słów i sugestii osoby ze swoojego otoczenia
omamy podziały
ze zwględu na modalność zzmysłową, której dotyczą
stopeiń ich złożoności - proste (błyski, cienie, świecące punkty, stukot, szmer)
złożone (figury, przedmioty, osoby, zwierzęta, sytuacje, gosy, musyka szczekanie)
głosy omamowe
omamy słuchowe komentujące - komentarze dotyczące chorego lub jego dzialań
omamy słuchowe imperatywne - nakazy bądź zakazy
dialog omamowy - rozmowy nierzadko na temat chorego
chory z omami słuchowymi - czy wie co mówią
zwykle nie jest w stanie powtózyćć tego co słyszy
omamy hipnoopompiczne
występują podczas wybudzania się ze snu, nierzadko po koszmarze sennym.
towrzyszy często uczucie dezoreintacji, brak krytyzcyzmu do tego czy orzerzyty koszmar był prawdą czy snem
dość szybko pojawai się sąd realizujacy
nie należa do objawów typowych dla obrazu klinicznego poważnych zaburzeń psychicznych
Wyjątek stanowią omamy hipnopompiczne występujące w przebiegu narkolepsji, która jako zaburzenie mogące wyraźnie zakłócić codzienne funkcjonowanie podlega leczeniu.
omamy hipnagogiczne
towarzyszące zasypianiu
nie należa do objawów typowych dla obrazu klinicznego poważnych zaburzeń psychicznych
wyraziste wyobrażenia, mogą byc wzrokowe, słuchowe, kinestetyczne, często dotyczą sytuacji z minionego dnia i mogą przejść w zwykłe marzenia senne
fizjilogia!
psudohalucynacje - omamy rzekome
źródło doznań zmysłowych rzutowane jest w niemożliwą, nieadekwatną przestrzeń np głos z kosmozu, mózgu, watrby,z miejsca odległego o kilka km
najczęściej mają charakter oamamów rzekomych słownych, zazwyczaj głosów lub glośnych mhśli któe chory umiejscawia we własnej głowie lub innych cześciach ciała
znacznie rzadziej pseudohalucynacje zwrokowe opisywane jako żwye wyborażenia, zlokazliwane w przestrzeni przed oczami
omamy zgodne z nastrojem
omamy, których treść odzwierciedla patologicznie zmieniony nastrój chorego
w depresji “Będziesz potepiony”
omamy niezgodne z nastrojem
chory z obniżonym nastrojem słyszy głosy komentujace jego zachowanie “O, znowu tu przyszedł, ciekawe po co”
halucynacje vs pseudohalucynacje
halucynacje dobiegają z przeczywistej adekwatnej przestrzeninp szept kierowany wprost do ucha/błyski, sceny, postacie widziane oczami/nietypoe smaki, zapachy - zwykle zmiany strukturalne w OUN
pseudohalucynacje - zlokalizoawne w nieadektwatnej przestrzeu da określonego zmysłu, w której nie moga być obecne - z wnętrza głowy, z brzucha, z odległego miasta, z kosmosu - najczęsciej objaw pschyzy ze spektrum schizofrenii
halucynajcje, halucynoidy - czym spowodowane
zwykle organiczne uszkodzenie lub nagłe zmiany czynnościowe OUN - guz, procesy neurodegeneracyjen, zaburzenia świadomosci
–> zawsze badanie obrazowe
chory czuje, że zła energa przechodzi przez jego ciała
omamy cenestetyczne
chory czuje, że po jego skórze pelzaja robaki
omamy cenestetyczne
halucynoidy
spostrzeżenie bez udziału bodźca z zewnątrz - jednak zjawiska te pacjent traktuje krytycznie jako objaw choorby
najczęściej objaw uszkodzenia OUN lub ObUN
objawy ogniskowe
afazja, aprakcja, agnozja
też zaburzenia spostrzegania - wyniakają z zaburzeń organicznych - z uwagi na zaistniały defizyt bodziec niewłaściwie rozpoznany
agnozja wzrokowa
niemożność rozpozannia zjawisk i przemdiotów
agnozja wzrokowa - uszkodzenie płata potylicznego - nie jest w stanie rozpoznać przedmiotów, które widzi, ale rozpoznaje je po dotknięciu
AGNOZJA słuchowa
niemożność rozpozannia zjawisk i przemdiotów
niemożnosć rozpoznawania żródeł podniet słuchowych na podstawie wrażeń akustycznych - współwystepuje często z afazją
afazja
niemożnośc rozumienia mowy lub wysławaiania się
afazja ruchowa
uszkodzone pole Broki - osrodek ruchowy mowy
Ośrodek Broki znajduje się w części wieczkowej (pars opercularis) i części trójkątnej (pars triangularis) zakrętu czołowego dolnego
chorzy wydają niezrozumiałe dźwięki, okrzyki
afazja czuciowa
niemożność rizumienia słów wypowiadnaych w języku ojczystym lub obcym
uszkodzenie ośrodka Wernickego - znajduje się w tylnej części zakrętu skroniowego górnego płata skroniowego kory mózgu
afazja amnestyczna
uszkodzenie dolenj części lewego płata skroniowego
niemożność przypomnienia sobie nazw znanych wcześnej przemditoów
apraksja
brak mozlwości sprawnego wykonywania określownych celowych ruchów, przy braku niedowładów, niezborności
apraksja ruchowa
niemożność wykonania najprostszych ruchów - wystęuje przy uszkodzeniu czołowej kory przedruchowej
prozopagnozja
asocjacyjna agnozja twarzy
pacjent rozpozanje, że twarz to twarz, rozpoznaje rysy, ale nie rozpzonej twrzy znanych osób w tym własnej
uszkodzenie prawej półkuli
obustronne uszkdzenie płatów potylicznych lub jednostronne zciała modzelowatego
przy identyfikacji znanych osób pacjenci korzystają z tonu glosu, elemntu ubioru, spsobu chodzenia
apercepsyjn a agnozja twarzy
pacjent nie odróżńia twarzy od np krzesła
zaburzenia percepcji otaczającego świata i własnej osoby
na pograniczu zaburzeń spostrzegania i śwoadomości
należą: depresjolnalizacja, derealizacja
depersjonalizacja
zmiana postrzegania i doświadczania wlasenj osoby - stanie się zewnętrzynym obserwatorem samego siebie
osoby te relacjonują poczucie nierealnosci - jak we śnie badź obcości siebie lub części swojego ciała
derealizacja
zmieniona percepcja otaczającej rzeczywistosci - wydaje się dziwna, nierealna, obca
omamy pedunularne
bardzo rzadko
doznania obejmujące liczne postacie, w żywych, barwnych scenach
towarzyszą uszkodzeniom pnia mózgu
zaburzenia postrzegania
pareidolie złudzenia - iluzje omamy - halucynacje pseudoomamy apraksja agnozja afazja anozognozja depresonalizacja drealizacja
mysli nadwartościowe
niezgodne z rzeczywistością, lub absurdalne przekonania i poglądy , nieakceptowane w kulturze lub subkulturze, w której funkcjonuje dana osoba, ale niepodtrzywymane przez tę osobę z urojeniową pewnością
też dominujace u danje osoby przekonanie, nierzadko zgodne z prawdą, z którym jest silnie związana emocjonalnie, któe wyznacza cele życiowe i determinuje większość działań tej osoby
może dotyczyć religii, kwestii społecznych, naukowych, też indywidualnych apsektów - zdrowia, masy ciała, osiągnięć
mysli nadwartościowe, którym osoba za nadto się podporządkowuje
zaniedbanie innych aktywnosci
wzroce zachowań nieelastyczne, nierzadko fanatyczne - istotne zaburzenia funcjonowania społecznego
w skrajenje postaci ze względu na nieiwelką zdolnoś do ich krytycznej oceny mogą być trudne do odróżnienia od urojeń
trudne do odróżnienia od urojeń
myśli nadwartościowe
urojenia
nieprawidłowe treści, sądy myślenia pochodzenia chorobowego, którym towarzyszy silne odczucie oczywistości, mają indywidualny konteskt, są nieskorygowane mimo pewnych dowodów ich fałszywości, wpływają na zachowanie pacjenta
maja dużą wartość diagnostyczną - zawsze towarzyszą poważnym zaburzeniom psychicznym
5 cech urojeń
nieprawdiłowe treści pochodzenie chorobowe odczucie oczywistości wyobcowujący charakter niekorygowane
urojenia ze względu na wysycenie emocjonalne
syntymiczne - dostosowane do nastroju
wypowiadancyh treści i postawy
atymiczne - ubogie, pozbawione uczuć
paratymiczne - niedostaosowane do nastroju wypowiadnych treści i postawy
katatymiczne - życzeniowe, oderwane od realności
urojenia ze względu na strukturę
proste, paranoiczne, paranoidalne, oniryczne, inkoherentne
urojenia proste
pojedyncze, mało rozbudowane, ale syntymiczne lub kakatymiczne
stanowią prostą intepretację, rozwinięcie innych objawów (omamów), bez tendencji do systematyzacji czy deintegracji
urojenia paranoiczne
usystematyzowane, możliwie do zaistnienia, udowanidniane logicznie, wypowadane z synntymiczntm lub katatymicznym wysyceniem uczuciowym
są spójne z osobowością chorego, o dość prawdpodobnej treści
urojenia paranoidalne
zwykle niemożliwe do zaisntniea , nieprawdpodobne, często niepowiazane wzajmenie ze sobą, porozrywane, dziwaczne, treści wwypowiadane sa atymicznym lub paratymicznym wysyceniem uczuciowym, oderwane od osobowści i realiów życia chorego
urojenia oniryczne
niekonsekwentne, intesywnie wysycone emocjonalnie, w przyapdku których chory ma uczucie aktywnego udziału
całość przeżywania przypomina marzenia senne
mogą dotyczyć końca świata, katastrofy, wojny
urojenia inkoherentne
brak wszelkiej spójności i zmiennści treści, poszczegóolne wypowiedzi są uderzajaco absurdalne
urojenia ze wzgledu ne treść
ksobne - odnoszące oddziaływania - wpływu, owładnięcia, prześladowcze zmiany osoby wielkoścowe niskiej wartości (depresyjne, nihilistycznwe)
automatyzm psychoczny
stan charakteryzujący się przekonaniem o utracie pływu chorego na przebieg jego procesów myślowych, mowę, ruchy ciała, spostrzeganie
poczucie obcosci przeżyć i wspomnień
zjawiska te są odczywane jako automatyczne, obce, niepodlegle woli pacjenta, narzucone przez bliżej nieokreśloną siłę
mały automatyzm
obcość przeżyć i odczuwania jest niepełna - pacjetn używa sformułowań “jak gdyby”
rozwinięty automatyzm
poczucie obcości jest pełne
najczęstsze automatyzmy
ruchowe
ideacyjne - myśli nasyłane, obce, zabierane, ugłaśniane, odsłaniane, podwajane, echo myśli
ideacyjno-słowne - głosy w ciele chorego, głosy komentujace
myśli natrętne
obsesje
nawracające myśli, wyobrażenia, impulsy, fantazje które są oceniane jako niechciane, niepotrzebne bezsensowne, zwykle przykre dla chorego, niezgodne z jego przekonaniami, ale ZAWSZE UZNANE ZA WŁASNE
towrzyszy zwykle cierpienie, lęk, a jakiekolwiek próby przeciwstawiania się - nieskuteczne
współwystępują z kommpulsjami
ruminacje natrętne
długotrwałe, natrętne nieproduktywne wątpliwości
charakterystyczne dla epizodu depresyjnego
urojenia prześladowcze
podział ze zględu na treść
temat - domniemania prześladowcze
urojenia ksobne
in odnoszące, podział ze względu na treść
obiekty, wydarzenia, osoby mają z chorym szczególny związek - treść programu teleizyjnego jest o chorym
zywkle zabariwenie negatywne
urojenia oddziaływania
podział ze względu na treść
myśli, uczucia pozostają pod wpływem/kontrolą zenętrznych sił bądź osób
zaburzenia toku myslenia
gonitwa myśli spowolnienie/zahamowanie myslenia mutyzm słowotok perserwacje natłok myślenia - mantyzm drobiazgowość, rozległość
zaburzenia struktury (funckji) myślenia
zubozenie - alogia myślenie paralogiczne myślenie nieskładne niekomunikatywne rozkojarzenie splątanie afazja
alogia
zubożenie myślenia
ograniczenie ilości i treści myślenia oraz wypowiedzi chorego
myślenie paralogiczne
wypowiedzi chorego mało zrozumiałe z ppwodu braku logicznego wnioskowania, argumentowania, łaczenia w kategoriw wypowiadanych słów czy treści
myślenie paralogiczne obejmuje
myślenie nadmiernie konkretne
myślenie nadmiernie abtrakcyjne
nieprawidłowe kategoryzowanie zjawisk
używanie pojęć o znaczeniu prywatnym
metonimia
figura retoryczna; zastąpienie nazwy przedmiotu nazwą czegoś pozostajacego w zaiwązku z tym przedmiotem
w myśleniu paralogicznym
ambiwalencja
istnienie sprzecznych dążeń, sądów
ambisentencja
wypowiadanie sprzecnych sądów
myślenie nieskładne
wypowiedzi zawierające nieprawidłwości gramatyczne jak i zaburzony tok - ześlizgiwanie z tematu, zbaczanie, utrata celu
tzw mówienie obok, znaczna rozpraszalnosć, rozluźnienie skojarzeń, dźwięczenie - wypwoiadanie kilku głowske , które łączą się podobieństwem dźwieku rytmu
ważny objaw cehujący zaburzenia schizofreniczne
myślenie niekomunikatywne
przejawy: myslenie dereistyczne, autystyczne, odnoszące do siebie
dereizm - sposób myślenia oderwany od rzeczywistości, abstrakcyjny, fantatsycznt, rezonerski, pseudofilozoficzny
myślenie autystyczne
objawia się przeniesiem zainteresowania chorego na własne zycie wewnętrzne
emocje
odczuwany subiektywnystan psychiczny
wyrażają stosunek przedmiotu do ludzi lub zjawisk, rzeczy bądź siebie
powstaja w wyniku oceny (swiadomoej lub nie)zdarzenia, które może wpływać na cele przedmiotu
cechy emocji
tresć - związana z rodzajem czynników wywołującyh emocje
znak - może być pozytywny lub negatywny
trwałosć
glębokość emocji - wyraża motywacyjną funkcję emocji - głębokie wywołują długotrwąły wplyw na życie człowiek - np miłosć
ekspresja - zewnętrzny przejaw stanu emocjonalnego - ujawnia się w mimice, gestach, widocznych oznakach fizjologicznych
przedmiot - osoba, sytuacja, przedmiot - nie zawsze się da wskazać np uogólniony lęk
podział emocji ze względu na ewolucję
związane z popędami (podłoże = potrzeby biologiczne np potrzeba pokarmu)
uczucia wyższe - zdolny jest tylko człwoiek np miłość
podział ze względu na cechy podtsawowe emocji
nastrój
wzruszenia
afekt
nastrój
stan emcojonalny o nieznacznym nasielniu is tosunkowo długim czasie trwania - godziny, dni m tygodnie, bywa bezprzedmitoowy np dobre samopoczucie kiedy kończy się zima
wzruszenia
nagły początek, silnie zaznaczone objawy wegetatywne, krótki czas trwania np radość, gniew, strach, rozpacz
afekt
silne wzruszenie, nagły początek, wyraźne objawy wegetatywne, obniżenie efektywności spostrzegania oraz zdolnosci logicznwgo myślenia
krótkowtrwały, po ustąpieniu pojawia się znużenie np silne wzruszenie w momencie bezpośredniegozagrożenia życia
podział emocji ze względu na zdolność do działania
steniczne - wzmagają gotowość do dziaiałania
astenicze - obbniżają gotowość do działania, dezorganizują działanie lub uniemożlwiają jego podjecie
emocje pierwotne i wtórne
wg Paula Ekmana 0 emocje pierowtne są niezależne od kultury i są podobnie odczytwywane z mimiko ludzi - złość strach, radość, smutek, wstret
wg Roberta Plutchika - pierwotne to te, z ktorych polaćzenia powstają wtóren radość+zaufanie = miłość, radość + strach= poczucie winy, gniew+radość=duma
zaburzenia nastroju
typ: obniżony, podwyższony, lęk, złość
dynamika: zobojętnienie, zubożenie, zaleganie, lepkosść, chwijeność, nietrzymanie
wysycenie: syntymia, atymia/hipotymia, paratymia, katatymia
nastrój obniżony
subkiektywne odczucie smutku, przygnębieia, rozpaczy, benzadziejności, obojętności
towarzyszy często lęk, niezdolność do odczuwania przyjemności - anhedonia
niska samoocena
pesymizm w ocenie przeszlości i przyszłości
myśli suicydalne
nastrój podwyższony
subiietywne poczucie radości, szczęścia, wesołości, entuzjazmu, mocy, energii
współwystępuje wzmożona drażliwosć, przyspieszony tok myślenia, nadmierna aktywność i przerzutowosć uwagi, wielomówność
lęk
odczucie silnego zagrożenia, trwożliwego oczekiwania, zatrważajacej zmiany, jednak bez realnego źródła niebezpieczeństwa
towarzyszy wzbudzenie układu wegetatywnego
może dotyczyć konkretnej sytuacji lub być uogólniony
przebieg: falujący, wolno płynący, stały, napadowy
hipopatia
zobojętnienie uczuciowe - ilościowe ograniczenia przeżywania uczuc
spłycenie uczuciowe
zmniejszenie intensywności, modulacji, zabarwienia reakcji emocjonalnych - bladość, sztywność afektywna
zubożenie uczuciowe
prymitywizacja i uproszczeie w zakresie zaspokajania potrzeb biologicznych - przewaga zaspokajnania potrzeby glodu, przyjemnośco seksulanej, pragnienia nad uczuciami wyższymi: miłością, troską, wiernością, poświeceniem
zaleganie uczuć
tendencja do długotrwałego utrzymywania się stanów emojonalnych w mało zmnienionej lub niezmienionej postaci - bywa przycyzną niezrozuiałych dl aotoczenia reackcji uczuciowych, których źródla kryją sie w odległej przeszłości
lepkość uczuciowa
niemożność oderwania się od danego stanu emocjonalnego - skracanie dystansu emocjonalnego, wikłanie się, lepienie w relacje i związki
chwiejność afektu
nadmierna i stała zmienność, nietrwały nastrój
łatwe samoistne lub prowakownae przechodzenie między przeciwnymi stanami uczuciowymi- ni ejest objawe psychopatologiczny u dzieci i starszych
nietrzymane iafektu
tendencja do okazywania gwałtownych i intensywnych reakcji uczuciowych o zabarwieniu pozytywnym wylewność uczuciowa, negatywnym - agresja, pobudzenie seksualne
reakcje są nieadektwane do bodźców
zwykle pozostaja pod kontrolą pacjenta
syntymia
adekwatoność, proporcjonalnośc, spójność zachowań, treści, emocji
hipertymia
nadmierna, przesadna ekspresja uczuciowa w stosunku do zaistniałej sytuacji
hipotymia, atymia
istotne obniżenie/ zanik ekspresji uczuciowej
afekt blady, pusty, chłodny, bezbarwny
paratymia
rozmijanie się ujawnianej i oczekiwanej ekspresji uczuciowej - afekt nieodekwatny, niedostostownay, sprawia wrażenie dziwanczengo
katatymia
oznacza życzeniowe przekształcenie przeżyć zachowań, oczekiwań na przyszłość pod wpływem nastawień emocjonalnych, które zwykle nie są odzwierciedleniem rzeczywistości
