Prvi Semestar Flashcards
Predmet psihologije
Svijest, podsvijest, ponasanje
Pravci u psihologiji
Strukturalizam, funkcionalizam, gestalt psihologija, biheviorizam, psihoanaliza, kognitivna psihologija
Empirijska nauka
Kada pristupamo ispitivanju svijeta ili covjeka oslanjajuci se na iskustveno provjerljive cinjenice
Svijest kao predmet psihologije
Svijest je holisticki fenomen koji se predstavlja kao unutrasnje polje u kome se odvijaju mentalni dogadjaji. Viljem Dzejms je bio jedan od prvih i najpoznatijih istrazivaca svijesti. Istrazivao je procese i elemente iz kojih se svijest sastoji
Nesvjesno kao predmet psihologije
Pravo izucavanje podsvjestnog je pocelo sa psihologijom 19og vijeka (Herbert, Fehner, Vunt) Nesvjesno stanje je skriveno bez razmisljanja. Nesvjesni mehanizmi stvaraju automatsku spremnost na odredjena ponasanja i osjecanja.
Ponasanje kao predmet psihologije
Ovaj pravac je nastao kao reakcija na neempirijske pretpostavke u psihologiji. Bila je direktno pod uticajem ruske filozofske skole i pavlovijevih nalaza. Posto je ponasanje definisano kao skup tjelesnih, mjerljivih promjena, objekat nauke postaju ove promjene.
Metode u psihologiji
Neeksperimentalne, eksperimentalne, introspekcija
Neeksperimentalne metode
Starije od eksperimentalnih. Imaju veliki znacaj za oblast umjetnickih istrazivanja jer se oslanjaju na prirodno odvijanje dogadjaja oko nas. Koristimo metode opservacije i studija slucaja
Eksperimentalne metode
Pod kontrolisanim uslovima se izaziva neka pojava i ono sto se dobije kao rezultat ovog postupka se smatra naucnom cinjenicom.
Introspekcija
Kada posmatramo ono sto se dogadja u nasoj svijesti, pamcenju, osjecanjima, vrsimo introspekciju. Prema Jungovoj tipologiji, introvertne licnosti ce biti daleko spremnije za samoposmatranje. Imamo vodjenu i slobodnu introspekciju
Tehnike u psihologiji
Intervju, anketa, projektivni testovi
Sta je intervju
Razgovor izmedju dvoje ljudi koji bi se odvijao u prirodnim, spontanim okolnostima. Imamo unaprijed zadat cilj. Osobe manjim djelom komuniciraju razmjenom rijeci a vecim djelom neverbalnim faktorom ( boja glasa, izraz lica, nacin na koji gestikuliramo, odjeca koju nosimo…). Prva impresija se formira vec posle 15-20 sekundi komunikacje.
Projektivini testovi
Frojd je ovu pojavu opisao i postavio osnov za primjenu u dijagnostici i procjeni unutrasnjih, besvjesnih sadrzaja kod ljudi. Pokazuju licnost u cjelini. Rorsahov test (test mrlja) Test tematske apercepcije Crtez Liserov kolor test
Sociometrijski postupak
Cilj je da se dobije uvid u mrezu i vrstu odnosa koji postoje u grupi. U psihologiju je ovu tehniku uveo istrazivac Moreno, osnivac pravca psihodrame. Na osnovu nalaza koji se dobijaju, moguce je vidjeti na koji nacin se strukturira unutrasnja mreza prihvatanja ili neprihvatanja clanova izmedju sebe. Sociogram je slika mreze odnosa u grupi.
Inteligencija i mjerenje
Inteligencija je opsta intelektualna sposobnost koja pociva na kognitivnim mentalnim funkcijama. Odrazava se u nasim aktivnostima. Pod snaznim je uticajem raznih faktora: naslednog, ucenja, socialnih, porodica, obrazovanje, kultura itd. Mjerenje se uvelo kada je osnovno obrazovanje postalo obavezno.
Najuspjesniji pokusaj mjerenja inteligencije izveo je francuski ljekar Alfred Bine. Pitanja pocinju od laksih i zavrsava tamo dokle dijete moze da ih rijesi. Odnos metnalnog skora i kalendarskog skora (uzrast) pomnozeni sa 100 daju kolicnik intelektualne sposobnostibili IQ. IQ=100 predstavlja prosjek.
Raspodjela inteligencije
Normalna inteligencija izmedju 80-120 IQ (85% ljudi)
Intelektualno zaostale <80
Intelektualno darovite osobe >120
Uticaji na inteligenciju
Genetski faktor se posmatra kao predispozicija. Najznacajniji su uticaji sredine su oni koji se aktiviraju odmah po rodjenju. Moguce je i vjezbom uticati na inteligenciju.
Psihologija licnosti
Licnost je uredjen, organizovan skup kvaliteta koji su relativno trajni i koji karakterisu individuu. Sastoji se od crta. Najpoznatije su frojdove i jungove teorije licnosti.
Tipovi i tipologije
Opisi licnosti preko tipa nazivaju se tipologije. Svakoj licnosti se moze odrediti tip kome pripada
Krecmerova klasifikacija
Na piknike, astenike i atletike. Piknicki tip se odlikuje tjelesnom gradjom koja se razvija u sirinu. Astenicni tip je znatnije razvijen u visinu nego u sirinu. Atletski tip ima razvijenu muskulaturu, jaku gradju.
Seldonova tipologija
Tri tipa: endomorfni, mezomorfni i ektomorfni
Endomorfni ima opusteno tijelo, vole da jedu, imaju cvrst san, vode racuna o drugim ljudima.
Mezomorfni ima uspravno drzanje tijela, sigurne pokrete, vole fizicka opterecenja, energicni su i imaju takmicarski duh.
Ektomorfni ima uzdrazne manire i pokrete, povecanu brzinu reagovanja, zatvorenost, tih glas, strah od buke.
Jungova tipologija
Introvertna licnost: okrenuta prema unutrasnjim procesima. Lako podnosi usamljenost, sklona je razmisljanju i mastanju. Teze prirodi, tisini.
Ekstrovertna licnost: otvorena, lako razvija komunikaciju, uziva u razgovoru i u socijalnoj komunikaciji
Temperament
Cetiri su tipa temperamenta: sangvinik, kolerik, melanholik i flegmatik.
Prema jacini reakcije mogu biti snazne (kolerici i melanholici) i slabe (flegmatici i sangvinici)
Prema trajanju, dugotrajne (kolerici i melanholici) i kratke (flegmatici i sangvinici)
Karakter
Karakter je funkcionalni dio licnosti, zaduzen za prihvatanje moralnih i vrijednostnih normi. Ne smatra se kao jedinstvena osobina nego kompleks crta. Odnos prema drugim ljudima, prema stvarima i prema sebi.
Karakter moze biti jak i slab. Mjeri se prema stepenu istrajnosti.
Prema kvalitetu dobar i los.
Frojdova teorija licnosti
Ova teorija je izvrsila najjaci i najsiri uticaj na srodne oblasti. On podrazumjeva da je dusevni zivot podjeljen na svjesne, predsvjesne i nesvjesne oblasti. On djeli licnost na Id, Ego i Superego. Id je nesvjesni, najstariji dio licnosti. Sadrzi uspomene od rodjenja i instinkte. Nepristupacan je.
Ego predstavlja razum i nas kontakt sa svijetom.
Superego se sastoji od roditeljskih, naucenih vrijednosti, ideala, zabrana…
Strukturalizam
Osnivac VUNDT. Tezi da pronadje osnovne elemente psihickog zivota, licnosti, svijesti. Cilj je bio otkrivanje budne svijesti
Funkcionalizam
VILJEM DZEJMS, TICENER, DJUI. Istrazuje svijest kao procesvkoji je u neprekidnom odnosu sa okruzenjem. Interesuje ih adaptacija na sredinu.
Gestalt psihologija
Nastala kao kritika strukturalizma. Zastupa ideju da je cjelina nasih dozivljaja drugacije od sume elemenata. Dozivljaji su pod uticajem cjeline
Biheviorizam
DZON VOTSON. Ovaj pravac se bavi iskljucivo mjerljivim, vidljivim psihickim pojavama kao sto su misicne i zljezdane reakcije. Dugo vremena je bio dominantan pravac
Psihoanaliza
FROJD. Najpoznatiji pravac. Proucava podsvjest, strukturu licnosti, seksualan razvoj, nastanak neuroza, analiza umjetnosti
Kognitivna psihologija
Interes je istrazivanje saznanja, paznja, misljenje, pamcenje, mastanje i svijest.
