Próteóglýkön í millifrumuefni

Question 1

Próteóglýkön eru samsett úr

Answer 1

úr GAG keðjum tengdum við kjarna prótein

Question 2

Hvað þarf sameind að hafa til að teljast próteóglýkan?

Answer 2

amk. 1 GAG hliðarkeðju

Question 3

Hvað eru GAGs?

Answer 3

GAGs eru ógreindar fjölsykurkeðjur sem samanstanda af tvísykrueiningum. Þau eru neikvætt hlaðin og finnast öll GAG í próteóglýkönum (fyrir utan hyaluronan)

Question 4

Lýstu hvernig próteóglýkön eru gerð

Answer 4

próteinið er búið til í himnubundnum ríbósómum í ER og síðan er polysaccharide keðjunum bætt við í Golgi
- fyrst er tetrasaccharide tengi bætt við serinið á próteininu og það starfar svo sem primer fyrir álagningu fjölsykru. Svo er einni sykru bætt við í einu.

Question 5

Hlutverk próteóglýkana?

Answer 5

• binda vatn og mynda þannig hlaup sem styrkir gegn þrýstiátaki
• mikilvægt hlutverk í efnaboðskiptum milli frumna
• binda secreted signal molecules (t.d. prótein vaxtarþætti, ensím…) og stjórna virkni þeirra

Question 6

Hvaða próteóglýkön finnast í brjóski?

Answer 6

aggrecan og hyaluron

Question 7

Hvað gera próteóglýkön í brjóski?

Answer 7

styðja og styrkja líkamsbygginguna

því stórar sameindir aggrecans og hyalurons binda mikið vatn og þannig stenst brjóskið þrýstinginn

Question 8

Hverju bindast próteóglýkön í bandvef sina?

Answer 8

öðrum fibrillum (þráðum) þar, t.d. kollageni I og TGF-beta

Question 9

Hvað gera próteóglýkön í bandvef sina?

Answer 9

Mynda vatsnmikil og gelkennd grunnefni þar sem fibrous próteinin (kollagen og elastín) setjast í

Gelið stenst samþjöppunarkrafta en leyfir hratt sveim næringarefna, t.d. metabolites og hormóna milli blóðs og vefjafrumna

Hjálpa frumum að setjast á rétta staði

Question 10

Hvers vegna eru færri GAGs á hverju core próteini í bandvef sina en í t.d. brjóski?

Answer 10

GAG í bandvef sina starfar þar sem uppfyllingarefni fremur heldur en að binda vatn

Question 11

Hvernig er gerð próteóglýkana á frumuyfirborði?

Answer 11

þau hafa core prótein sem:

a. ) liggur í gegnum himnuna
b. ) er tengt lipid bilayer með GPI tengi

Question 12

Hlutverk próteóglýkana á frumuyfirborði?

Answer 12

SAMSKIPTI

• aðstoðarviðtakar
  t. d. Syndecans (PG) á frumuyfirborði margra frumna (t.d. fibroblasta og þekjufrumna) og eru móttakar fyrir próteinum úr matrix

Question 13

Hvaða 2 gerðir af próteóglýkönum finnast mikið á yfirborði frumna?

Answer 13

chondroitin súlföt og heparan súlföt

Question 14

Hvert er hlutverk heparan súlfats á yfirborði frumna?

Answer 14

• tengist og stýrir virkni ýmissa gerða af seyttum próteinum t.d. virkni proteasa og proteasa inhibotors
• getur aukið víxlverkun milli próteina
• getur verið co-receptor fyrir bindla í utanfrumuefni og aukið eða minnkað virkni þeirra og er þannig milliliður í samskiptum fruma og millifrumuefnis

Question 15

Hvað geta heparan súlföt gert í bólgusvörunum?

Answer 15

gera chemokins í endotheli æða óhreyfanleg þannig að þau haldist þar í lengri tíma og örvi hvítar blóðfrumur til að fara úr blóðinu og inn í bólgna vefinn

Question 16

Grundvallarmunur starfrænna eiginleika próteóglýkana:

Answer 16

A.) Hlutverk PG í brjóski er að standast þrýsting
- Brjósk inniheldur mikið af hyaluronic sýru sem bindur mikið vatn -> vefurinn stenst þrýstikrafta betur. Þar er einnig chondroitin súlfat, en báðar gerðir binda mikið vatn

B.) Hlutverk PG í bandvef í sin er að vera uppfyllingarefni
- færri GAGs á core prótein, þessi próteóglýkön eru hönnuð sem uppfyllingarefni

C.) Hlutverk PG á frumuyfirborði eru samskipti
- chondrotin súlfat og heparan súlfat einkennandi þar