propedeutyka prawa Flashcards
jakie są historyczne źródła prawa?
kodeks Hammurabiego (prawo talionu), tora (jako prawo religijne), prawa drakońskie, kodeks Justyniana (systematyka prawa rzymskiego), prawo 12 tablic
wymień 5 paremii rzysmkich
prawo nie działa wstecz, twarde prawo, ale prawo, trzeba wysłuchać obie strony, nieznajomość prawa szkodzi, umowa należy dotrzymywać
na czym polega legalistyczna postawa wobec prawa
człowiek szanuje prawo i traktuje je jako nadrzędny system regulujący życie społeczne
czym różni się postawa oportunistyczna od konformistycznej
Oportunistyczna: Prawo jest przestrzegane, jeśli to przynosi korzyści.
Konformistyczna: Człowiek dostosowuje się do otoczenia, niezależnie od własnych przekonań o słuszności prawa.
jakie są cechy prawa stanowionego?
wywodzi się z prawa rzymskiego, tworzone jest przez odpowiednie organy państwowe, w. sądownicza jedynie interpretuje prawo, opiera się na pozytywizmie prawniczym
na czym polega prawo precedensowe
tworzy je organ uchwałodawczy oraz sędziowie podczas rozpatrywania sprawy. Wyrok sądowy jest precedensem, dla innych sędziów z podobnymi przypadkami.
na czym polega prawo religijne?
normy prawne i religijne są równe; prawo stanowione nie może być sprzeczne z zasadami religii (np. szariat w krajach muzułmańskich)
Czym charakteryzuje się system prawa zwyczajowego?
Powstał w wyniku długotrwałego praktykowania określonych zwyczajów w społeczności
jakie cechy odróżniają prawo od innych norm społecznych?
społeczny charakter - prawo tworzone przez ludzi dla społeczeństwa. Normatywność - wymusza konkretne zachowania, perswazyjność - zachęca do przestrzegania, pokazując niepłacalność łamania norm, heteronomiczność - pochodzi z zewnątrz, jest narzucone jednostce
jakie są elementy budowy normy prawnej?
hipoteza - kto jest adresatem normy i w jakich okolicznościach obowiązuje, dyspozycja - wskazuje sposób postępowania, sankjca - określa konsekwencje nieprzsestrzegania normy
czym się różni norma prawna od przepisu prawnego?
norma prawna to reguła zachowania, przepis prawny to fragment aktu normatywnego opisujący szczegóły normy
czym się różnią rodzaje wykładni prawa?
autentyczna - przez organ, który ustanowił normę, operatywna - dokonywana przez sądy i administrację w konkretnych sprawach, doktrynalna interpretacja naukowa, niewiążąca
jakie funkcje spełnia prawo w społeczeństwie?
ochronna - zabezpiecza wartości społeczne, wychowawcza - kształtuje świadomość prawną, kontrolna reguluje zachowania ludzi, prewencyjna - zapobiega negatywnym skutkom, represyjna - wspiera przymus państwowy, resocjalizacyjna - umożliwia powrót przestępców do społeczeństwa, dystrybutywna - reguluje podział dóbr
co to są sprzeczności logiczne w prawie?
to sytuacje, gdy dwie normy przeczą sobie wzajemnie - jedna coś nakazuje, a druga tego zakazuje
jakie są reguły kolizyjne w prawie?
hierarchiczna - norma wyższya uchyla niższą, czasowa - norma późniejsza uchyla wcześniejszą, treściowa - norma szczególna uchyla ogólną