prescriptieve ethiek Flashcards

1
Q

Ethiek als prescriptie

A
  • Het goede/juiste=soms makkelijk voelbaar
  • probleem niet zichtbaar
  • =hoe het zou moeten zijn
  • belangrijk! ontsnappen aan subjectieve voorkeuren.
  • argumentatie vanuit principes–>analyse van de situatie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

ehtiek als prescriptie: hoe eigen maken?

A

-bepaalde ethische principes lijken ons van nature gegeven
-concrete regels
=regels en wetten(micro/meso/macro)
=internalisering door middel van socialisatie
–>primaire, secundaire, tertiaire

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

algemene ethische bedenkingen

A

sociaalwerk= ethisch beroep
kernvraag ethiek: waar ligt het goede wanneer doe je het goede?
methodes zijn niet ethisch neutraal

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Actuele ethische discussie: Solidariteit in SOW

A

-Warme solidariteit
oppassen–>empathisch teveel(kleinere groepen blijven in de koude)
-Lauwe solidariteit
-Koude solidariteit

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

presentietheorie: Luc Baert

A

Presentie theorie=goede zorg

  • ethiek waarin zorg als centraal principe staat
  • reactie tegen neoliberalisme
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

kritiek op de presentietheorie

A
  • niet gunstig voor organisatie
  • er moet enorme flexibiliteit zijn
  • protocollen en procedures zijn nodig voor kwaliteitscontrole.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

zorgethiek

A
  • vertrekt vanuit de zelfzorg van de verzorger
  • meer richten op kwaliteit van de verzorging niet kwantiteit en efficiëntie.
  • reactie tegen professionalisering bij schaalvergroting
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Harry Kunnenman–>zorgethiek

A

boek: lantaarnpalen en kampvuren
-professionalisering en zorgsector zijn lantarenpalen gaan creëren
-lantarenpalen geven veel licht, wat niet hetzelfde is als een kampvuur
kampvuur is gezelliger en kleinschaliger –>meer nood aan

-reactie tegen
:consumptiecultuur ‘ dikke ikke’
–>past in debat rond vermaatschappelijking van de zorg

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

vertrekpunt zorgethiek

A
  • wie wil/moet ik zijn als sociaal werker?
  • tegenhanger =regelethiek + gevolgethiek: rationele beslissing hoe moet je handelen?
  • regelethiek=juridische kaders
  • gevolgethiek=oplossingen kiezen die gunstig is voor de meeste mensen in de samenleving
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

deugdethiek

-hoe tot deugd komen?

A
  • eigenschappen en vaardigheden
  • -vaardigheden= technisch, te leren
  • -eigenschappen=langdurige vorming en opleiding
  • opvoeding + vorming
  • -training= sporadisch handeling moet duurzame gewoonte worden
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Aristoteles - deugden ethiek

A

-handelen: roekeloos-lafheid-moed
-reactie : lichtgeraakt-gelatenheid-gepaste
woede

–> de deugd ligt in het midden

–>Thomas van Aquino heeft deze teksten becommentarieerd zodat dit in het katholieke moraal past

–> verdrongen door rationaliteit
je doet iets heel slecht maar had de intentie niet, het is alleen slecht uitgedraaid
=nadeel aan de deugdethiek

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

zorgethiek 2.0

A
  • moderne variant van de deugdethiek
  • ontstaan vanuit feministische reactie op mannelijke rationele ethieken
  • zorg is iets persoonlijk, in een concrete situatie betrokken zijn op elkaar
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

kerneigenschappen van de zorgethiek 2.0

A
  • inleefvermogen
  • meededogen
  • kennis van zaken
  • ->vb presentietheorie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Emmanuel Levinas: het gelaat/appel van de ander

A
  • er is iets mis met hoe we naar de mens kijken in de filosofie: het ik’je
  • daar tegenover zet hij de ander
  • de ander is een fundamenteel iemand die wij niet kennen
  • dialoog in plaats van abstracte redenering
  • soms argwaan tegenover overheid/regels/protocollen
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

kritiek op de zorg ethiek

A
  • morele dillema’s verdwijnen uiteindelijk niet
  • sterke micro en context focus–>macro en structureel perspectief
  • sommige dingen kunnen makkelijker vergeten worden omdat er niet meer volgens vaste procedures word gewerkt
  • zorgethiek vanuit essentialistisch feminisme
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Joan Tronto: Moral boundries - a politcal argument for an ethic of care

A
  • wil zorgethiek naar een politieke of samenlevingsdimensie trekken
  • zorg ethiek moet losgetrokken van micro niveau
  • is zelf feministe
  • plicht ethiek aan utilitarisme=ethiek van de geslaagde middenklasse
  • schijn van autonomie(iedereen is afhankelijke van de maatschappij)
  • roept op om actief verantwoordelijkheid op te nemen voor anderen
  • niet puur op rationeel inzicht, maar vanuit warme medemenselijkheid
  • een activiteitingesteldheid
17
Q

zorg= onvoorwaardelijk recht

4 elementen

A

1) zorg om erkenning van nood, totaliteit van het individu= attentivness
2) handelen en maatregelen treffen zodat zorg kan plaatsvinden= responsibility
3) zorg geven: beste uitvoering, gericht op empowerment=competence
4) zorg ontvangen: wederkerige relatie= responsiveness

18
Q

Mensenrechtenethiek

A
  • vertrek vanuit de bekommernis voor de uitgeslotene(basis soc werk)
  • vaststelling: altijd en overal zijn er mensen wie hun mensenrechten niet gerespecteerd worden
  • semantiek: je verwijst naar een oorzaak buiten de belanghebbende
19
Q

discussie tussen mensenrechtenethiek en de zorgethiek

A
  • zorgethiek=sterke micro focus
  • sociale situaties hebben een structurele component=macro
  • sociaal werkers mogen zich niet enkel focussen op individueel niveau

–> sociaal werk is vanaf het bestaan een mensenrechten beroep

20
Q

mensenrechten staan 3x onder druk in onze huidige samenleving

A
  • responsabilisering: uitkering in tijd beperken–>daarna aan lot overgelaten
  • voorwaardelijkheid: activeringsvereisten
  • criminalisering: boetes wanneer je niet aan bepaalde voorwaarden voldoet
21
Q

dubbele collectieve verantwoordelijkheid van mensenrechtenethiek tegenover zorgethiek

A

-in alle specifieke situaties realiseren vanuit garantie op hulp
-zorgen dat die specifieke situaties niet meer voldoen in de toekomst
=politiserende opdracht van soc werk

22
Q

discussie rond mensenrechtenethiek

A
  • hol lege principes
  • ->voor veel mensen worden nog niets gegarandeerd
  • ->het dient als betekenishorizon en na te streven idealen
  • desolidariserend, onderdrukkend of uitsluitend
  • ->vb kindervluchtelingen: het is hun mensenrecht om bij hun ouders op te groeien en vandaar moeten we ze terug sturen(worden in een andere context geplaatst om te rechtvaardigen)
  • -> verschillende lezingen van mensenrechten
  • ->ze moeten in context en situatie worden geplaatst
23
Q

Capability approach

A
  • Aymartya Sen: indische econoom/filosoof
  • ->bekend door werk rond hongersnood
  • centrale bevinding: rond hongersnood s er meestal geen sprake van een lokaal gebrek aan voedsel, er is spraken van een machtonevenwicht
  • ->mensen die macht hebben over voedsel verdelen het verkeerd
24
Q

Martha Nussbaum

A
  • Amerikaanse filosofe

- heeft samen met Amartya Sen de capability approach uitgevonden

25
Q

capability approach= reactie tegen

A
  • reactie tegen:
  • ->armoede meten op alleen basis van inkomen/bezit
  • ->economie als doel op zich
  • ->welvaart van een land meten aan de hand van economische factoren
  • ->ver marketing en commercialisering
  • ->New public management: radartjes binnen een systeem( efficiënt mogelijk meest productie)
26
Q

capability approach = reactie voor

A
  • economie is een middel tot een welvarend leven

- welvaartsmogelijkheden van burgers in kaart brengen–> wat zijn de mogelijkheden voor mensen om welvaart te verkrijgen

27
Q

terminologie van de capability approach

A

-functionings
–>mensen willen dingen zijn/doen of hebben
=opvatting van het goede leven
=functionings wil dit realiseren
=heeft te maken met opvatting van het goede leven
-sommige kunnen onrealistisch zijn

-capabilities
–>functionings die voor jou realiseerbaar zijn
–> gaat om combinaties die realiseerbaar zijn
-om je capabilities te vergroten heb je nodig:
middelen en conversion factors–>middelen omzetten naar …
voordeel van capability approach:
laat ruimte om te kijken waar het scheelt
–>middelen die je ontbreekt
–>individuele conversion factor

28
Q

10 ultieme capabilities

A
  • Nussbaum en sen
  • ->leven
  • ->lichamelijke gezondheid
  • ->lichamelijke integriteit
  • ->zintuigelijke, verbeelding en gedachten
  • ->emoties kunnen/mogen hebben
  • ->praktische rede
  • ->verwantschap
  • ->spelen
  • ->controle over omgeving

-universalisme paren aan relativisme en particularisme–> belang van context

29
Q

Capability approach en vrijheid

A

-ideaal van vrijheid staat voorop
:vrijheid om te leven te leiden dat je verkiest
3vormen
1)basaal = negatieve vrijheid
:cirkel van beslissingsruimte waarin anderen zich niet mengen met je beslissing
2)cruciale focus= positieve vrijheid
:middelen die je nodig hebt om negatieve vrijheidskeuze te realiseren
:je ka, nog zoveel keuzevrijheid hebben, zonder middelen kom je nergens
3) vrijheid in de verbondenheid = afhankelijkheid van het individu voor positieve vrijheid
:bepaalde mate van positieve vrijheid als mensenrecht
:ongeacht individuele verantwoordelijkheid is jet een collectieve verantwoordelijkheid om die positieve vrijheid te realiseren

30
Q

kritiek op de capability approach

A

te individualistisch

–>elke opvatting van het goede leven goed?
no harm principe+vrijheid van verbondenheid

no harm principe= idee dat je zelf de opvatting van het goede leven kan beslissen, maar er mag niets inzitten die andere schaden