Prawo Cywilne Flashcards
Prawo cywilne materialne
Dotyczy treści stosunków prawnych między podmiotami prawa cywilnego, regulując prawa i obowiązki stron.
Prawo cywilne formalne
Dotyczy procedur związanych z dochodzeniem i ochroną praw cywilnych przed sądem.
Dobra osobiste
Dobra osobiste to niemajątkowe wartości ściśle związane z osobą fizyczną lub prawną, chronione przez prawo cywilne. Obejmują sferę godności, tożsamości, integralności i innych dóbr, które mają istotne znaczenie dla indywidualnego funkcjonowania w społeczeństwie.
Działy prawa cywilnego
- część ogólna
- prawo rzeczowe
- prawo zobowiązań
- prawo spadkowe
- prawo rodzinne
Część ogólna prawa cywilnego
Obejmuje instytucje i zasady wspólne dla całego prawa cywilnego
Prawo rzeczowe w prawie cywilnym
Ujmuje normy, które wyznaczają bezwzględne prawa podmiotowe (skuteczne wobec wszystkich), a odnoszące się do rzeczy. Obejmuje przepisy dotyczące własności, użytkowania i innych praw do rzeczy, które umożliwiają podmiotom prawnym korzystanie z rzeczy i rozporządzanie nimi w określony sposób.
Prawo zobowiązań w prawie cywilnym
Prawo zobowiązań to gałąź prawa cywilnego, która reguluje stosunki prawne polegające na tym, że jedna strona (wierzyciel) jest uprawniona do żądania od drugiej strony (dłużnika) określonego świadczenia, a dłużnik ma obowiązek to świadczenie spełnić. Świadczenie może polegać na działaniu, zaniechaniu lub przekazaniu rzeczy.
Prawo spadkowe w prawie cywilnym
Reguluje przejście majątku osoby zmarłej na inne podmioty
Prawo rodzinne w prawie cywilnym
Reguluje stosunki prawne między małżonkami, rodzicami i dziećmi oraz innymi krewnymi i powinowatymi, a także instytucję opieki
Zdolność prawna
Zdolność do bycia podmiotem praw i obowiązków. Nabywa się ją z chwilą urodzenia i traci z momentem śmierci. Ma ją też dziecko poczęte (ale prawa i obowiązki zbywa pod warunkiem, że urodzi się żywe).
Zdolność do czynności prawnych
Zdolność do nabywania praw i obowiązków za pośrednictwem własnych działań - dzieci od 13 lat mają ją ograniczoną, a pełną uzyskuje się po 18 roku życia.
Uznanie za zmarłego
- zaginiecie w zwykłych okolicznościach (termin podstawowy 10 lat, skrócony 5 lat, jeśli zaginiony małoletni wydłużony)
- zaginiecie w szczególnych okolicznościach (wypadki kodeksowe, działania wojenne)
Podstawowe zasady prawa cywilnego
- ochrony jednostki ludzkiej
- równości i równorzędności podmiotów
- autonomii woli (swoboda umów)
- ochrony mienia
- ochrony dobrej wiary
- sądowej ochrony praw
Prawa rzeczowe dzielą się na
- własność
- użytkowanie wieczyste (korzystanie z publicznych nieruchomości gruntowych na określony czas)
- ograniczone prawa rzeczowe (wlasnosc na ograniczony czas)
Prawa ograniczone rzeczowe
- Użytkowanie
- Służebność
- Zastaw
- Spółdzielcze własnościowe prawo
- hipoteka
Służebność
- gruntowa (np. Możliwość czerpania wody ze studni na innej działce, prawo przechodu)
- osobista (osobiste prawo jakiejś osoby, np. Do mieszkania w danym domu do momentu śmieci)
- przesyłu (np. Utrzymanie słupów energetycznych na czyjejś działce)
Zastaw
- na rzeczach ruchomych (W przypadku pożyczki zabezpieczonej zastawem na samochodzie, po niewykonaniu zobowiązania przez pożyczkobiorcę, wierzyciel może sprzedać samochód i zaspokoić swoje roszczenie z uzyskanych pieniędzy)
- na prawach (zabezpieczenie wierzytelności poprzez obciążenie określonego prawa majątkowego, np. prawa do wierzytelności, akcji, udziałów, licencji, czy praw z umów. Zamiast rzeczy fizycznej, przedmiotem zastawu staje się prawo, które ma wartość majątkową)
Spółdzielcze własnościowe prawo
daje członkowi spółdzielni prawo do korzystania z lokalu mieszkalnego (lub użytkowego) w spółdzielni, z jednoczesnym uznaniem go za właściciela tego lokalu, chociaż w rzeczywistości formalnie nie jest właścicielem gruntu, na którym lokal się znajduje
Hipoteka
daje wierzycielowi prawo dochodzenia zaspokojenia swojej wierzytelności z wartości nieruchomości, nawet jeśli ta nieruchomość pozostaje w posiadaniu dłużnika (np. właściciela). W przypadku niewykonania zobowiązania przez dłużnika, wierzyciel może dochodzić swoich roszczeń z nieruchomości obciążonej hipoteką, poprzez sprzedaż tej nieruchomości w drodze egzekucji sądowej.
Prawo zobowiązań
reguluje stosunki prawne między stronami, które zawarły umowę lub wykonały inne czynności prawne, skutkujące powstaniem zobowiązań
Podstawowe elementy prawa zobowiązań
- Odpowiedzialność kontraktowa dotyczy niewykonania umowy lub wykonania jej w sposób nienależyty.
- Odpowiedzialność deliktowa dotyczy wyrządzenia szkody bez istnienia umowy.
- Oświadczenie woli to wyrażenie woli jednej strony w celu wywołania skutków prawnych, a jego wady (np. błąd, groźba, podstęp) mogą sprawić, że będzie ono nieważne.
- Umowy to główne narzędzie powstawania zobowiązań, które wymagają zgody obu stron, określoności i często specjalnej formy, by były ważne i skuteczne.
Do spadku nie należą…
- prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą
- prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami
Do długów spadkowych należą
- koszty pogrzebu spadkodawcy
- koszty postępowania spadkowego
- obowiązek zaspokojenia roszczeń o zachowek
- obowiązek wykonania zapisów zwykłych, poleceń i innne obowiązki
Powołanie do spadku wynika z…
Z ustawy lub z testamentu
