Poëzie begrip - definitie Flashcards
antithese
een tegenstelling van begrippen, vaak om een versterkend effect te krijgen
apostrof
een aanspraak; een woord wordt tot een vaak niet aanwezig/levend persoon of object gericht
exclamatie
een emotionele uitroep
paradox
een ogenschijnlijke tegenstelling. vaak een hele zin/uitspraak
oxymoron
een verbinding van tegenstrijdige begrippen
tautologie
een herhaling van een begrip in andere woorden
pleonasme
een bepaling benoemt een eigenschap die onlosmakelijk verbonden is met het hoofdwoord
eufemisme
een verzachtende uitspraak, vaak gebruikt bij dingen waar een taboe op rust
understatement
een opzettelijke verzwakking om juist een versterkend effect te creëeren, vaak met onderliggende spot
hyperbool
een opzettelijke overdrijving om iets te benadrukken
litotes
een versterkende uitspraak door een ontkenning van het tegenovergestelde te maken
retorische vraag
een (nadrukkelijke) mededeling in de vorm van een vraag waarop het antwoord duidelijk is
climax
een opeenvolging van steeds sterkere uitdrukkingen om spanning op te bouwen
enumeratie
een opsomming om iets te benadrukken
parallelisme
identieke opbouw in (opeenvolgende) zinnen
chiasme
kruisstelling; twee woorden worden in omgekeerde volgorde herhaald. kunnen precies dezelfde of (min of meer) synoniemen zijn
praeteritio
een mededeling om het ergens niet over te hebben, en het daarmee toch te benoemen
ironie
milde spot, zonder bijtende/kritische bedoeling
sarcasme
bijtende spot, kritische bedoeling
cynisme
bittere spot, de spreker heeft een afwijzende/negatieve houding
vergelijking
object en beeld staan allebei in de zin met of zonder ‘als’
personificatie
iets levenloos of abstracts wordt met menselijke eigenschappen omschreven
metafoor
een vergelijking met alleen het beeld
synesthesie
twee of meer indrukken van zintuigen worden met elkaar gecombineerd
metonymia
- pars pro toto
- totem pro parte
wat bedoeld wordt is niet rechtstreeks benoemd, maar wel iets dat ermee te maken heeft
- deel ipv geheel
- geheel ipv deel
strofe van twee regels
distichon
strofe van drie regels
terzet
strofe van vier regels
kwatrijn
strofe van vijf regels
kwintet
strofe van zes regels
sextet
strofe van zeven regels
septet
strofe van acht regels
octaaf
alliteratie
overeenkomst van beginmedeklinkers
assonantie
klinkerrijm
gepaard rijm
aabbcc
gekruist rijm
abab
omarmend rijm
abba
enjambement
de regel wordt afgebroken op een plaats waar juist geen pauze valt
sonnet
een gedicht met 14 versregels volgens een vaste vorm
2x kwatrijn
2x terzet